Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੮. ਨਕੁਲਮਾਤਾਸੁਤ੍ਤਂ
8. Nakulamātāsuttaṃ
੪੮. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਭਗ੍ਗੇਸੁ વਿਹਰਤਿ ਸੁਂਸੁਮਾਰਗਿਰੇ 1 ਭੇਸਕਲ਼ਾવਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ। ਅਥ ਖੋ ਨਕੁਲਮਾਤਾ ਗਹਪਤਾਨੀ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰…। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਨਕੁਲਮਾਤਰਂ ਗਹਪਤਾਨਿਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
48. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati suṃsumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Atha kho nakulamātā gahapatānī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā…pe…. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulamātaraṃ gahapatāniṃ bhagavā etadavoca –
‘‘ਅਟ੍ਠਹਿ ਖੋ, ਨਕੁਲਮਾਤੇ, ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਮਨਾਪਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇવਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ? ਇਧ, ਨਕੁਲਮਾਤੇ, ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਯਸ੍ਸ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਭਤ੍ਤੁਨੋ ਦੇਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਹਿਤੇਸਿਨੋ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯਿਨੀ ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤਿਨੀ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾવਿਨੀ ਮਨਾਪਚਾਰਿਨੀ ਪਿਯવਾਦਿਨੀ।
‘‘Aṭṭhahi kho, nakulamāte, dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, nakulamāte, mātugāmo yassa mātāpitaro bhattuno denti atthakāmā hitesino anukampakā anukampaṃ upādāya tassa hoti pubbuṭṭhāyinī pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਭਤ੍ਤੁ ਗਰੁਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ – ਮਾਤਾਤਿ વਾ ਪਿਤਾਤਿ વਾ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਤਿ વਾ – ਤੇ ਸਕ੍ਕਰੋਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਤਿ ਮਾਨੇਤਿ ਪੂਜੇਤਿ, ਅਬ੍ਭਾਗਤੇ ਚ ਆਸਨੋਦਕੇਨ ਪਟਿਪੂਜੇਤਿ।
‘‘Ye te bhattu garuno honti – mātāti vā pitāti vā samaṇabrāhmaṇāti vā – te sakkaroti garuṃ karoti māneti pūjeti, abbhāgate ca āsanodakena paṭipūjeti.
‘‘ਯੇ ਤੇ ਭਤ੍ਤੁ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ – ਉਣ੍ਣਾਤਿ વਾ ਕਪ੍ਪਾਸਾਤਿ વਾ – ਤਤ੍ਥ ਦਕ੍ਖਾ ਹੋਤਿ ਅਨਲਸਾ ਤਤ੍ਰੁਪਾਯਾਯ વੀਮਂਸਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਲਂ ਕਾਤੁਂ ਅਲਂ ਸਂવਿਧਾਤੁਂ।
‘‘Ye te bhattu abbhantarā kammantā – uṇṇāti vā kappāsāti vā – tattha dakkhā hoti analasā tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgatā alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ.
‘‘ਯੋ ਸੋ ਭਤ੍ਤੁ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੋ ਅਨ੍ਤੋਜਨੋ – ਦਾਸਾਤਿ વਾ ਪੇਸ੍ਸਾਤਿ વਾ ਕਮ੍ਮਕਰਾਤਿ વਾ – ਤੇਸਂ ਕਤਞ੍ਚ ਕਤਤੋ ਜਾਨਾਤਿ ਅਕਤਞ੍ਚ ਅਕਤਤੋ ਜਾਨਾਤਿ, ਗਿਲਾਨਕਾਨਞ੍ਚ ਬਲਾਬਲਂ ਜਾਨਾਤਿ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਞ੍ਚਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਂਸੇਨ ਸਂવਿਭਜਤਿ।
‘‘Yo so bhattu abbhantaro antojano – dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā – tesaṃ katañca katato jānāti akatañca akatato jānāti, gilānakānañca balābalaṃ jānāti khādanīyaṃ bhojanīyañcassa paccaṃsena saṃvibhajati.
‘‘ਯਂ ਭਤ੍ਤਾ ਆਹਰਤਿ ਧਨਂ વਾ ਧਞ੍ਞਂ વਾ ਰਜਤਂ વਾ ਜਾਤਰੂਪਂ વਾ ਤਂ ਆਰਕ੍ਖੇਨ ਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਚ ਹੋਤਿ ਅਧੁਤ੍ਤੀ ਅਥੇਨੀ ਅਸੋਣ੍ਡੀ ਅવਿਨਾਸਿਕਾ।
‘‘Yaṃ bhattā āharati dhanaṃ vā dhaññaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā taṃ ārakkhena guttiyā sampādeti, tattha ca hoti adhuttī athenī asoṇḍī avināsikā.
‘‘ਉਪਾਸਿਕਾ ਖੋ ਪਨ ਹੋਤਿ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਤਾ।
‘‘Upāsikā kho pana hoti buddhaṃ saraṇaṃ gatā dhammaṃ saraṇaṃ gatā saṅghaṃ saraṇaṃ gatā.
‘‘ਸੀਲવਤੀ ਖੋ ਪਨ ਹੋਤਿ – ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤਾ…ਪੇ॰… ਸੁਰਾਮੇਰਯਮਜ੍ਜਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤਾ…ਪੇ॰…।
‘‘Sīlavatī kho pana hoti – pāṇātipātā paṭiviratā…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā…pe….
‘‘ਚਾਗવਤੀ ਖੋ ਪਨ ਹੋਤਿ વਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਚੇਤਸਾ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ ਮੁਤ੍ਤਚਾਗਾ ਪਯਤਪਾਣਿਨੀ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਰਤਾ ਯਾਚਯੋਗਾ ਦਾਨਸਂવਿਭਾਗਰਤਾ।
‘‘Cāgavatī kho pana hoti vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati muttacāgā payatapāṇinī vossaggaratā yācayogā dānasaṃvibhāgaratā.
‘‘ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਨਕੁਲਮਾਤੇ, ਅਟ੍ਠਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਮਾਤੁਗਾਮੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਮਨਾਪਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇવਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Imehi kho, nakulamāte, aṭṭhahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’ti.
‘‘ਯੋ ਨਂ ਭਰਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਆਤਾਪਿ ਉਸ੍ਸੁਕੋ।
‘‘Yo naṃ bharati sabbadā, niccaṃ ātāpi ussuko;
ਤਂ ਸਬ੍ਬਕਾਮਦਂ ਪੋਸਂ, ਭਤ੍ਤਾਰਂ ਨਾਤਿਮਞ੍ਞਤਿ॥
Taṃ sabbakāmadaṃ posaṃ, bhattāraṃ nātimaññati.
‘‘ਨ ਚਾਪਿ ਸੋਤ੍ਥਿ ਭਤ੍ਤਾਰਂ, ਇਸ੍ਸਾવਾਦੇਨ ਰੋਸਯੇ।
‘‘Na cāpi sotthi bhattāraṃ, issāvādena rosaye;
ਭਤ੍ਤੁ ਚ ਗਰੁਨੋ ਸਬ੍ਬੇ, ਪਟਿਪੂਜੇਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ॥
Bhattu ca garuno sabbe, paṭipūjeti paṇḍitā.
‘‘ਉਟ੍ਠਾਹਿਕਾ ਅਨਲਸਾ, ਸਙ੍ਗਹਿਤਪਰਿਜ੍ਜਨਾ।
‘‘Uṭṭhāhikā analasā, saṅgahitaparijjanā;
ਭਤ੍ਤੁ ਮਨਾਪਂ ਚਰਤਿ, ਸਮ੍ਭਤਂ ਅਨੁਰਕ੍ਖਤਿ॥
Bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘ਯਾ ਏવਂ વਤ੍ਤਤਿ ਨਾਰੀ, ਭਤ੍ਤੁ ਛਨ੍ਦવਸਾਨੁਗਾ।
‘‘Yā evaṃ vattati nārī, bhattu chandavasānugā;
Footnotes:
Related texts:
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੮. ਸਂਖਿਤ੍ਤੂਪੋਸਥਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā