| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៦. នកុលបិតុសុត្តំ
6. Nakulapitusuttaṃ
១៦. ឯកំ សមយំ ភគវា ភគ្គេសុ វិហរតិ សុសុមារគិរេ 1 ភេសកឡាវនេ មិគទាយេ។ តេន ខោ បន សមយេន នកុលបិតា គហបតិ អាពាធិកោ ហោតិ ទុក្ខិតោ ពាឡ្ហគិលានោ។ អថ ខោ នកុលមាតា គហបតានី នកុលបិតរំ គហបតិំ ឯតទវោច –
16. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Tena kho pana samayena nakulapitā gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho nakulamātā gahapatānī nakulapitaraṃ gahapatiṃ etadavoca –
‘‘មា ខោ ត្វំ, គហបតិ, សាបេក្ខោ 3 កាលមកាសិ។ ទុក្ខា, គហបតិ, សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា។ សិយា ខោ បន តេ, គហបតិ, ឯវមស្ស – ‘ន នកុលមាតា គហបតានី មមច្ចយេន សក្ខិស្សតិ 4 ទារកេ បោសេតុំ, ឃរាវាសំ សន្ធរិតុ’ន្តិ 5។ ន ខោ បនេតំ, គហបតិ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ កុសលាហំ, គហបតិ, កប្បាសំ កន្តិតុំ វេណិំ ឱលិខិតុំ។ សក្កោមហំ, គហបតិ, តវច្ចយេន ទារកេ បោសេតុំ, ឃរាវាសំ សន្ធរិតុំ។ តស្មាតិហ ត្វំ, គហបតិ, មា សាបេក្ខោ កាលមកាសិ។ ទុក្ខា, គហបតិ, សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា។
‘‘Mā kho tvaṃ, gahapati, sāpekkho 6 kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā. Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī mamaccayena sakkhissati 7 dārake posetuṃ, gharāvāsaṃ sandharitu’nti 8. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Kusalāhaṃ, gahapati, kappāsaṃ kantituṃ veṇiṃ olikhituṃ. Sakkomahaṃ, gahapati, tavaccayena dārake posetuṃ, gharāvāsaṃ sandharituṃ. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘សិយា ខោ បន តេ, គហបតិ, ឯវមស្ស – ‘នកុលមាតា គហបតានី មមច្ចយេន អញ្ញំ ឃរំ 9 គមិស្សតី’តិ។ ន ខោ បនេតំ, គហបតិ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ ត្វញ្ចេវ ខោ, គហបតិ, ជានាសិ អហញ្ច, យំ នោ 10 សោឡសវស្សានិ គហដ្ឋកំ ព្រហ្មចរិយំ សមាចិណ្ណំ 11។ តស្មាតិហ ត្វំ, គហបតិ, មា សាបេក្ខោ កាលមកាសិ។ ទុក្ខា, គហបតិ, សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា។
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘nakulamātā gahapatānī mamaccayena aññaṃ gharaṃ 12 gamissatī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Tvañceva kho, gahapati, jānāsi ahañca, yaṃ no 13 soḷasavassāni gahaṭṭhakaṃ brahmacariyaṃ samāciṇṇaṃ 14. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘សិយា ខោ បន តេ, គហបតិ, ឯវមស្ស – ‘នកុលមាតា គហបតានី មមច្ចយេន ន ទស្សនកាមា ភវិស្សតិ ភគវតោ ន ទស្សនកាមា ភិក្ខុសង្ឃស្សា’តិ។ ន ខោ បនេតំ, គហបតិ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ អហញ្ហិ, គហបតិ, តវច្ចយេន ទស្សនកាមតរា ចេវ ភវិស្សាមិ ភគវតោ, ទស្សនកាមតរា ច ភិក្ខុសង្ឃស្ស។ តស្មាតិហ ត្វំ, គហបតិ, មា សាបេក្ខោ កាលមកាសិ។ ទុក្ខា, គហបតិ, សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា។
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘nakulamātā gahapatānī mamaccayena na dassanakāmā bhavissati bhagavato na dassanakāmā bhikkhusaṅghassā’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahañhi, gahapati, tavaccayena dassanakāmatarā ceva bhavissāmi bhagavato, dassanakāmatarā ca bhikkhusaṅghassa. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘សិយា ខោ បន តេ, គហបតិ, ឯវមស្ស – ‘ន នកុលមាតា គហបតានី មមច្ចយេន សីលេសុ 15 បរិបូរការិនី’តិ។ ន ខោ បនេតំ, គហបតិ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ យាវតា ខោ, គហបតិ, តស្ស ភគវតោ សាវិកា គិហី ឱទាតវសនា សីលេសុ បរិបូរការិនិយោ, អហំ តាសំ អញ្ញតរា។ យស្ស ខោ បនស្ស កង្ខា វា វិមតិ វា – អយំ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ភគ្គេសុ វិហរតិ សុសុមារគិរេ ភេសកឡាវនេ មិគទាយេ – តំ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា បុច្ឆតុ។ តស្មាតិហ ត្វំ, គហបតិ, មា សាបេក្ខោ កាលមកាសិ ។ ទុក្ខា, គហបតិ, សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា។
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī mamaccayena sīlesu 16 paripūrakārinī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā sīlesu paripūrakāriniyo, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi . Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘សិយា ខោ បន តេ, គហបតិ, ឯវមស្ស – ‘ន នកុលមាតា គហបតានី លាភិនី 17 អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្សា’តិ។ ន ខោ បនេតំ, គហបតិ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ យាវតា ខោ, គហបតិ, តស្ស ភគវតោ សាវិកា គិហី ឱទាតវសនា លាភិនិយោ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្ស, អហំ តាសំ អញ្ញតរា។ យស្ស ខោ បនស្ស កង្ខា វា វិមតិ វា – អយំ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ភគ្គេសុ វិហរតិ សុសុមារគិរេ ភេសកឡាវនេ មិគទាយេ – តំ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា បុច្ឆតុ។ តស្មាតិហ ត្វំ, គហបតិ, មា សាបេក្ខោ កាលមកាសិ។ ទុក្ខា, គហបតិ, សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា។
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī lābhinī 18 ajjhattaṃ cetosamathassā’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā lābhiniyo ajjhattaṃ cetosamathassa, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘សិយា ខោ បន តេ, គហបតិ, ឯវមស្ស – ‘ន នកុលមាតា គហបតានី ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ ឱគាធប្បត្តា បតិគាធប្បត្តា អស្សាសប្បត្តា តិណ្ណវិចិកិច្ឆា វិគតកថំកថា វេសារជ្ជប្បត្តា អបរប្បច្ចយា សត្ថុសាសនេ វិហរតី’តិ។ ន ខោ បនេតំ, គហបតិ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ យាវតា ខោ, គហបតិ, តស្ស ភគវតោ សាវិកា គិហី ឱទាតវសនា ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ ឱគាធប្បត្តា បតិគាធប្បត្តា អស្សាសប្បត្តា តិណ្ណវិចិកិច្ឆា វិគតកថំកថា វេសារជ្ជប្បត្តា អបរប្បច្ចយា សត្ថុសាសនេ វិហរន្តិ, អហំ តាសំ អញ្ញតរា។ យស្ស ខោ បនស្ស កង្ខា វា វិមតិ វា – អយំ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ភគ្គេសុ វិហរតិ សុសុមារគិរេ ភេសកឡាវនេ មិគទាយេ – តំ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា បុច្ឆតុ។ តស្មាតិហ ត្វំ, គហបតិ, មា សាបេក្ខោ កាលមកាសិ។ ទុក្ខា គហបតិ សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា; គរហិតា ច ភគវតា សាបេក្ខស្ស កាលកិរិយា’’តិ។
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharatī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharanti, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā gahapati sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā’’ti.
អថ ខោ នកុលបិតុនោ គហបតិស្ស នកុលមាតរា 19 គហបតានិយា ឥមិនា ឱវាទេន ឱវទិយមានស្ស សោ អាពាធោ ឋានសោ បដិប្បស្សម្ភិ។ វុដ្ឋហិ 20 ច នកុលបិតា គហបតិ តម្ហា អាពាធា; តថា បហីនោ ច បន នកុលបិតុនោ គហបតិស្ស សោ អាពាធោ អហោសិ។ អថ ខោ នកុលបិតា គហបតិ គិលានា វុដ្ឋិតោ 21 អចិរវុដ្ឋិតោ គេលញ្ញា ទណ្ឌមោលុព្ភ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ នកុលបិតរំ គហបតិំ ភគវា ឯតទវោច –
Atha kho nakulapituno gahapatissa nakulamātarā 22 gahapatāniyā iminā ovādena ovadiyamānassa so ābādho ṭhānaso paṭippassambhi. Vuṭṭhahi 23 ca nakulapitā gahapati tamhā ābādhā; tathā pahīno ca pana nakulapituno gahapatissa so ābādho ahosi. Atha kho nakulapitā gahapati gilānā vuṭṭhito 24 aciravuṭṭhito gelaññā daṇḍamolubbha yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulapitaraṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca –
‘‘លាភា តេ, គហបតិ, សុលទ្ធំ តេ, គហបតិ! យស្ស តេ នកុលមាតា គហបតានី អនុកម្បិកា អត្ថកាមា ឱវាទិកា អនុសាសិកា។ យាវតា ខោ, គហបតិ, មម សាវិកា គិហី ឱទាតវសនា សីលេសុ បរិបូរការិនិយោ, នកុលមាតា គហបតានី តាសំ អញ្ញតរា។ យាវតា ខោ, គហបតិ, មម សាវិកា គិហី ឱទាតវសនា លាភិនិយោ អជ្ឈត្តំ ចេតោសមថស្ស, នកុលមាតា គហបតានី តាសំ អញ្ញតរា។ យាវតា ខោ, គហបតិ, មម សាវិកា គិហី ឱទាតវសនា ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ ឱគាធប្បត្តា បតិគាធប្បត្តា អស្សាសប្បត្តា តិណ្ណវិចិកិច្ឆា វិគតកថំកថា វេសារជ្ជប្បត្តា អបរប្បច្ចយា សត្ថុសាសនេ វិហរន្តិ, នកុលមាតា គហបតានី តាសំ អញ្ញតរា។ លាភា តេ, គហបតិ, សុលទ្ធំ តេ, គហបតិ! យស្ស តេ នកុលមាតា គហបតានី អនុកម្បិកា អត្ថកាមា ឱវាទិកា អនុសាសិកា’’តិ។ ឆដ្ឋំ។
‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te nakulamātā gahapatānī anukampikā atthakāmā ovādikā anusāsikā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā sīlesu paripūrakāriniyo, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā lābhiniyo ajjhattaṃ cetosamathassa, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharanti, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te nakulamātā gahapatānī anukampikā atthakāmā ovādikā anusāsikā’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. នកុលបិតុសុត្តវណ្ណនា • 6. Nakulapitusuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៦. នកុលបិតុសុត្តវណ្ណនា • 6. Nakulapitusuttavaṇṇanā
