Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၆. နကုလပိတုသုတ္တံ
6. Nakulapitusuttaṃ
၁၆. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ 1 ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒာယေ။ တေန ခော ပန သမယေန နကုလပိတာ ဂဟပတိ အာဗာဓိကော ဟောတိ ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော။ အထ ခော နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ နကုလပိတရံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝောစ –
16. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Tena kho pana samayena nakulapitā gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho nakulamātā gahapatānī nakulapitaraṃ gahapatiṃ etadavoca –
‘‘မာ ခော တ္ဝံ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခော 3 ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ။ သိယာ ခော ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမသ္သ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန သက္ခိသ္သတိ 4 ဒာရကေ ပောသေတုံ, ဃရာဝာသံ သန္ဓရိတု’န္တိ 5။ န ခော ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကုသလာဟံ, ဂဟပတိ, ကပ္ပာသံ ကန္တိတုံ ဝေဏိံ ဩလိခိတုံ။ သက္ကောမဟံ, ဂဟပတိ, တဝစ္စယေန ဒာရကေ ပောသေတုံ, ဃရာဝာသံ သန္ဓရိတုံ။ တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ။
‘‘Mā kho tvaṃ, gahapati, sāpekkho 6 kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā. Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī mamaccayena sakkhissati 7 dārake posetuṃ, gharāvāsaṃ sandharitu’nti 8. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Kusalāhaṃ, gahapati, kappāsaṃ kantituṃ veṇiṃ olikhituṃ. Sakkomahaṃ, gahapati, tavaccayena dārake posetuṃ, gharāvāsaṃ sandharituṃ. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘သိယာ ခော ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမသ္သ – ‘နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန အညံ ဃရံ 9 ဂမိသ္သတီ’တိ။ န ခော ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တ္ဝဉ္စေဝ ခော, ဂဟပတိ, ဇာနာသိ အဟဉ္စ, ယံ နော 10 သောဠသဝသ္သာနိ ဂဟဋ္ဌကံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သမာစိဏ္ဏံ 11။ တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ။
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘nakulamātā gahapatānī mamaccayena aññaṃ gharaṃ 12 gamissatī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Tvañceva kho, gahapati, jānāsi ahañca, yaṃ no 13 soḷasavassāni gahaṭṭhakaṃ brahmacariyaṃ samāciṇṇaṃ 14. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘သိယာ ခော ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမသ္သ – ‘နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန န ဒသ္သနကာမာ ဘဝိသ္သတိ ဘဂဝတော န ဒသ္သနကာမာ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဟဉ္ဟိ, ဂဟပတိ, တဝစ္စယေန ဒသ္သနကာမတရာ စေဝ ဘဝိသ္သာမိ ဘဂဝတော, ဒသ္သနကာမတရာ စ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ။ တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ။
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘nakulamātā gahapatānī mamaccayena na dassanakāmā bhavissati bhagavato na dassanakāmā bhikkhusaṅghassā’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahañhi, gahapati, tavaccayena dassanakāmatarā ceva bhavissāmi bhagavato, dassanakāmatarā ca bhikkhusaṅghassa. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘သိယာ ခော ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမသ္သ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန သီလေသု 15 ပရိပူရကာရိနီ’တိ။ န ခော ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာဝတာ ခော, ဂဟပတိ, တသ္သ ဘဂဝတော သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ သီလေသု ပရိပူရကာရိနိယော, အဟံ တာသံ အညတရာ။ ယသ္သ ခော ပနသ္သ ကင္ခာ ဝာ ဝိမတိ ဝာ – အယံ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒာယေ – တံ ဘဂဝန္တံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုစ္ဆတု။ တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ။
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī mamaccayena sīlesu 16 paripūrakārinī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā sīlesu paripūrakāriniyo, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi . Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘သိယာ ခော ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမသ္သ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ လာဘိနီ 17 အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထသ္သာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာဝတာ ခော, ဂဟပတိ, တသ္သ ဘဂဝတော သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ လာဘိနိယော အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထသ္သ, အဟံ တာသံ အညတရာ။ ယသ္သ ခော ပနသ္သ ကင္ခာ ဝာ ဝိမတိ ဝာ – အယံ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒာယေ – တံ ဘဂဝန္တံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုစ္ဆတု။ တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ။
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī lābhinī 18 ajjhattaṃ cetosamathassā’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā lābhiniyo ajjhattaṃ cetosamathassa, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘သိယာ ခော ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမသ္သ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဩဂာဓပ္ပတ္တာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရတီ’တိ။ န ခော ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာဝတာ ခော, ဂဟပတိ, တသ္သ ဘဂဝတော သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဩဂာဓပ္ပတ္တာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရန္တိ, အဟံ တာသံ အညတရာ။ ယသ္သ ခော ပနသ္သ ကင္ခာ ဝာ ဝိမတိ ဝာ – အယံ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒာယေ – တံ ဘဂဝန္တံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုစ္ဆတု။ တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ ဂဟပတိ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခသ္သ ကာလကိရိယာ’’တိ။
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharatī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharanti, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā gahapati sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā’’ti.
အထ ခော နကုလပိတုနော ဂဟပတိသ္သ နကုလမာတရာ 19 ဂဟပတာနိယာ ဣမိနာ ဩဝာဒေန ဩဝဒိယမာနသ္သ သော အာဗာဓော ဌာနသော ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘိ။ ဝုဋ္ဌဟိ 20 စ နကုလပိတာ ဂဟပတိ တမ္ဟာ အာဗာဓာ; တထာ ပဟီနော စ ပန နကုလပိတုနော ဂဟပတိသ္သ သော အာဗာဓော အဟောသိ။ အထ ခော နကုလပိတာ ဂဟပတိ ဂိလာနာ ဝုဋ္ဌိတော 21 အစိရဝုဋ္ဌိတော ဂေလညာ ဒဏ္ဍမောလုဗ္ဘ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော နကုလပိတရံ ဂဟပတိံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
Atha kho nakulapituno gahapatissa nakulamātarā 22 gahapatāniyā iminā ovādena ovadiyamānassa so ābādho ṭhānaso paṭippassambhi. Vuṭṭhahi 23 ca nakulapitā gahapati tamhā ābādhā; tathā pahīno ca pana nakulapituno gahapatissa so ābādho ahosi. Atha kho nakulapitā gahapati gilānā vuṭṭhito 24 aciravuṭṭhito gelaññā daṇḍamolubbha yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulapitaraṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca –
‘‘လာဘာ တေ, ဂဟပတိ, သုလဒ္ဓံ တေ, ဂဟပတိ! ယသ္သ တေ နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ အနုကမ္ပိကာ အတ္ထကာမာ ဩဝာဒိကာ အနုသာသိကာ။ ယာဝတာ ခော, ဂဟပတိ, မမ သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ သီလေသု ပရိပူရကာရိနိယော, နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ တာသံ အညတရာ။ ယာဝတာ ခော, ဂဟပတိ, မမ သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ လာဘိနိယော အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထသ္သ, နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ တာသံ အညတရာ။ ယာဝတာ ခော, ဂဟပတိ, မမ သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဩဂာဓပ္ပတ္တာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရန္တိ, နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ တာသံ အညတရာ။ လာဘာ တေ, ဂဟပတိ, သုလဒ္ဓံ တေ, ဂဟပတိ! ယသ္သ တေ နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ အနုကမ္ပိကာ အတ္ထကာမာ ဩဝာဒိကာ အနုသာသိကာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te nakulamātā gahapatānī anukampikā atthakāmā ovādikā anusāsikā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā sīlesu paripūrakāriniyo, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā lābhiniyo ajjhattaṃ cetosamathassa, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharanti, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te nakulamātā gahapatānī anukampikā atthakāmā ovādikā anusāsikā’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. နကုလပိတုသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Nakulapitusuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၆. နကုလပိတုသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Nakulapitusuttavaṇṇanā