Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya

    ॥ ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ॥

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯੋ

    Saṃyuttanikāyo

    ਖਨ੍ਧવਗ੍ਗੋ

    Khandhavaggo

    ੧. ਖਨ੍ਧਸਂਯੁਤ੍ਤਂ

    1. Khandhasaṃyuttaṃ

    ੧. ਨਕੁਲਪਿਤੁવਗ੍ਗੋ

    1. Nakulapituvaggo

    ੧. ਨਕੁਲਪਿਤੁਸੁਤ੍ਤਂ

    1. Nakulapitusuttaṃ

    . ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਭਗ੍ਗੇਸੁ વਿਹਰਤਿ ਸੁਸੁਮਾਰਗਿਰੇ 1 ਭੇਸਕਲ਼ਾવਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ। ਅਥ ਖੋ ਨਕੁਲਪਿਤਾ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਨਕੁਲਪਿਤਾ ਗਹਪਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ –

    1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Atha kho nakulapitā gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho nakulapitā gahapati bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮਿ , ਭਨ੍ਤੇ, ਜਿਣ੍ਣੋ વੁਡ੍ਢੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਅਭਿਕ੍ਖਣਾਤਙ੍ਕੋ। ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਾવੀ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਮਨੋਭਾવਨੀਯਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ। ਓવਦਤੁ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ; ਅਨੁਸਾਸਤੁ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ; ਯਂ ਮਮਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Ahamasmi , bhante, jiṇṇo vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto āturakāyo abhikkhaṇātaṅko. Aniccadassāvī kho panāhaṃ, bhante, bhagavato manobhāvanīyānañca bhikkhūnaṃ. Ovadatu maṃ, bhante, bhagavā; anusāsatu maṃ, bhante, bhagavā; yaṃ mamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.

    ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ, ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ! ਆਤੁਰੋ ਹਾਯਂ, ਗਹਪਤਿ, ਕਾਯੋ ਅਣ੍ਡਭੂਤੋ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ। ਯੋ ਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਇਮਂ ਕਾਯਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪਟਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਕਿਮਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬਾਲ੍ਯਾ? ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਏવਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ‘ਆਤੁਰਕਾਯਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨਾਤੁਰਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਏવਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Evametaṃ, gahapati, evametaṃ, gahapati! Āturo hāyaṃ, gahapati, kāyo aṇḍabhūto pariyonaddho. Yo hi, gahapati, imaṃ kāyaṃ pariharanto muhuttampi ārogyaṃ paṭijāneyya, kimaññatra bālyā? Tasmātiha te, gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘āturakāyassa me sato cittaṃ anāturaṃ bhavissatī’ti. Evañhi te, gahapati, sikkhitabba’’nti.

    ਅਥ ਖੋ ਨਕੁਲਪਿਤਾ ਗਹਪਤਿ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਨਕੁਲਪਿਤਰਂ ਗਹਪਤਿਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਖੋ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ; ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਮੁਖવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ। ਅਲਤ੍ਥ ਨੋ ਅਜ੍ਜ ਭਗવਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਸવਨਾਯਾ’’ਤਿ?

    Atha kho nakulapitā gahapati bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāriputtaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulapitaraṃ gahapatiṃ āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘vippasannāni kho te, gahapati, indriyāni; parisuddho mukhavaṇṇo pariyodāto. Alattha no ajja bhagavato sammukhā dhammiṃ kathaṃ savanāyā’’ti?

    ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸਿਯਾ, ਭਨ੍ਤੇ! ਇਦਾਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਅਮਤੇਨ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਗਹਪਤਿ, ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਅਮਤੇਨ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਅਹਮਸ੍ਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਜਿਣ੍ਣੋ વੁਡ੍ਢੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਅਭਿਕ੍ਖਣਾਤਙ੍ਕੋ। ਅਨਿਚ੍ਚਦਸ੍ਸਾવੀ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਮਨੋਭਾવਨੀਯਾਨਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ। ਓવਦਤੁ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ; ਅਨੁਸਾਸਤੁ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ; ਯਂ ਮਮਸ੍ਸ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’’ਤਿ।

    ‘‘Kathañhi no siyā, bhante! Idānāhaṃ, bhante, bhagavatā dhammiyā kathāya amatena abhisitto’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, gahapati, bhagavatā dhammiyā kathāya amatena abhisitto’’ti? ‘‘Idhāhaṃ, bhante, yena bhagavā tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno khvāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ etadavocaṃ – ‘ahamasmi, bhante, jiṇṇo vuḍḍho mahallako addhagato vayoanuppatto āturakāyo abhikkhaṇātaṅko. Aniccadassāvī kho panāhaṃ, bhante, bhagavato manobhāvanīyānañca bhikkhūnaṃ. Ovadatu maṃ, bhante, bhagavā; anusāsatu maṃ, bhante, bhagavā; yaṃ mamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’’ti.

    ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ , ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ, ਏવਮੇਤਂ, ਗਹਪਤਿ! ਆਤੁਰੋ ਹਾਯਂ, ਗਹਪਤਿ, ਕਾਯੋ ਅਣ੍ਡਭੂਤੋ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧੋ। ਯੋ ਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਇਮਂ ਕਾਯਂ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਪਟਿਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਕਿਮਞ੍ਞਤ੍ਰ ਬਾਲ੍ਯਾ? ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ ਤੇ ਗਹਪਤਿ, ਏવਂ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ – ਆਤੁਰਕਾਯਸ੍ਸ ਮੇ ਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਨਾਤੁਰਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਏવਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਗਹਪਤਿ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਅਮਤੇਨ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Evaṃ vutte , maṃ, bhante, bhagavā etadavoca – ‘evametaṃ, gahapati, evametaṃ, gahapati! Āturo hāyaṃ, gahapati, kāyo aṇḍabhūto pariyonaddho. Yo hi, gahapati, imaṃ kāyaṃ pariharanto muhuttampi ārogyaṃ paṭijāneyya, kimaññatra bālyā? Tasmātiha te gahapati, evaṃ sikkhitabbaṃ – āturakāyassa me sato cittaṃ anāturaṃ bhavissatīti. Evañhi te, gahapati, sikkhitabba’nti. Evaṃ khvāhaṃ, bhante, bhagavatā dhammiyā kathāya amatena abhisitto’’ti.

    ‘‘ਨ ਹਿ ਪਨ ਤਂ, ਗਹਪਤਿ, ਪਟਿਭਾਸਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ 3 ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁਂ – ‘ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਚੇવ ਹੋਤਿ ਆਤੁਰਚਿਤ੍ਤੋ ਚ, ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਚ ਪਨ ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਹਿ ਖੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਚ ਆਤੁਰਚਿਤ੍ਤੋ’’’ਤਿ ? ‘‘ਦੂਰਤੋਪਿ ਖੋ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਮਞ੍ਞਾਤੁਂ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂਯੇવ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪਟਿਭਾਤੁ ਏਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Na hi pana taṃ, gahapati, paṭibhāsi bhagavantaṃ 4 uttariṃ paṭipucchituṃ – ‘kittāvatā nu kho, bhante, āturakāyo ceva hoti āturacitto ca, kittāvatā ca pana āturakāyo hi kho hoti no ca āturacitto’’’ti ? ‘‘Dūratopi kho mayaṃ, bhante, āgaccheyyāma āyasmato sāriputtassa santike etassa bhāsitassa atthamaññātuṃ. Sādhu vatāyasmantaṃyeva sāriputtaṃ paṭibhātu etassa bhāsitassa attho’’ti.

    ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਗਹਪਤਿ, ਸੁਣਾਹਿ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ; ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਨਕੁਲਪਿਤਾ ਗਹਪਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤਦવੋਚ –

    ‘‘Tena hi, gahapati, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho nakulapitā gahapati āyasmato sāriputtassa paccassosi. Āyasmā sāriputto etadavoca –

    ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਚੇવ ਹੋਤਿ, ਆਤੁਰਚਿਤ੍ਤੋ ਚ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਅਸ੍ਸੁਤવਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾવੀ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋવਿਦੋ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਅવਿਨੀਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾવੀ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋવਿਦੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮੇ ਅવਿਨੀਤੋ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਰੂਪવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਰੂਪਂ, ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ ਰੂਪਂ, ਮਮ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ ਰੂਪਂ, ਮਮ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਤਂ ਰੂਪਂ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਰੂਪવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Kathañca, gahapati, āturakāyo ceva hoti, āturacitto ca? Idha, gahapati, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. ‘Ahaṃ rūpaṃ, mama rūpa’nti pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ rūpaṃ, mama rūpa’nti pariyuṭṭhaṭṭhāyino taṃ rūpaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘વੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, વੇਦਨਾવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વੇਦਨਂ, વੇਦਨਾਯ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ વੇਦਨਾ, ਮਮ વੇਦਨਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ વੇਦਨਾ, ਮਮ વੇਦਨਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਸਾ વੇਦਨਾ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ વੇਦਨਾવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Vedanaṃ attato samanupassati, vedanāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā vedanaṃ, vedanāya vā attānaṃ. ‘Ahaṃ vedanā, mama vedanā’ti pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ vedanā, mama vedanā’ti pariyuṭṭhaṭṭhāyino, sā vedanā vipariṇamati aññathā hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘ਸਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਸਞ੍ਞਾવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਸਞ੍ਞਂ, ਸਞ੍ਞਾਯ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਮਮ ਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਮਮ ਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਸਾ ਸਞ੍ਞਾ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Saññaṃ attato samanupassati, saññāvantaṃ vā attānaṃ; attani vā saññaṃ, saññāya vā attānaṃ. ‘Ahaṃ saññā, mama saññā’ti pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ saññā, mama saññā’ti pariyuṭṭhaṭṭhāyino, sā saññā vipariṇamati aññathā hoti. Tassa saññāvipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਮਮ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਮਮ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ વਿਪਰਿਣਮਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Saṅkhāre attato samanupassati, saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ; attani vā saṅkhāre, saṅkhāresu vā attānaṃ. ‘Ahaṃ saṅkhārā, mama saṅkhārā’ti pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ saṅkhārā, mama saṅkhārā’ti pariyuṭṭhaṭṭhāyino, te saṅkhārā vipariṇamanti aññathā honti. Tassa saṅkhāravipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਮਮ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਮਮ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। ਏવਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਚੇવ ਹੋਤਿ ਆਤੁਰਚਿਤ੍ਤੋ ਚ।

    ‘‘Viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. ‘Ahaṃ viññāṇaṃ, mama viññāṇa’nti pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ viññāṇaṃ, mama viññāṇa’nti pariyuṭṭhaṭṭhāyino, taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Evaṃ kho, gahapati, āturakāyo ceva hoti āturacitto ca.

    ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਗਹਪਤਿ, ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਹਿ ਖੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਚ ਆਤੁਰਚਿਤ੍ਤੋ? ਇਧ, ਗਹਪਤਿ, ਸੁਤવਾ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾવੀ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੋવਿਦੋ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਸੁવਿਨੀਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਦਸ੍ਸਾવੀ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੋવਿਦੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮੇ ਸੁવਿਨੀਤੋ ਨ ਰੂਪਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਰੂਪવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਨ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਰੂਪਂ, ਨ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ ਰੂਪਂ, ਮਮ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ ਰੂਪਂ, ਮਮ ਰੂਪ’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਤਂ ਰੂਪਂ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਰੂਪવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Kathañca, gahapati, āturakāyo hi kho hoti no ca āturacitto? Idha, gahapati, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ; na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ. ‘Ahaṃ rūpaṃ, mama rūpa’nti na pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ rūpaṃ, mama rūpa’nti apariyuṭṭhaṭṭhāyino, taṃ rūpaṃ vipariṇamati aññathā hoti. Tassa rūpavipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘ਨ વੇਦਨਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ વੇਦਨਾવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਨ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વੇਦਨਂ, ਨ વੇਦਨਾਯ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ । ‘ਅਹਂ વੇਦਨਾ, ਮਮ વੇਦਨਾ’ਤਿ ਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ વੇਦਨਾ, ਮਮ વੇਦਨਾ’ਤਿ ਅਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਸਾ વੇਦਨਾ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ વੇਦਨਾવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Na vedanaṃ attato samanupassati, na vedanāvantaṃ vā attānaṃ; na attani vā vedanaṃ, na vedanāya vā attānaṃ . ‘Ahaṃ vedanā, mama vedanā’ti na pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ vedanā, mama vedanā’ti apariyuṭṭhaṭṭhāyino, sā vedanā vipariṇamati aññathā hoti. Tassa vedanāvipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘ਨ ਸਞ੍ਞਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਸਞ੍ਞਾવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਨ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਸਞ੍ਞਂ, ਨ ਸਞ੍ਞਾਯ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਮਮ ਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ ਸਞ੍ਞਾ, ਮਮ ਸਞ੍ਞਾ’ਤਿ ਅਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਸਾ ਸਞ੍ਞਾ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ‘‘Na saññaṃ attato samanupassati, na saññāvantaṃ vā attānaṃ; na attani vā saññaṃ, na saññāya vā attānaṃ. ‘Ahaṃ saññā, mama saññā’ti na pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ saññā, mama saññā’ti apariyuṭṭhaṭṭhāyino, sā saññā vipariṇamati aññathā hoti. Tassa saññāvipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ``ਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਸਙ੍ਖਾਰવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਨ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ, ਨ ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਮਮ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’ਤਿ ਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਮਮ ਸਙ੍ਖਾਰਾ’ਤਿ ਅਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ વਿਪਰਿਣਮਨ੍ਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਾਰવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ।

    ``Na saṅkhāre attato samanupassati, na saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ; na attani vā saṅkhāre, na saṅkhāresu vā attānaṃ. ‘Ahaṃ saṅkhārā, mama saṅkhārā’ti na pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ saṅkhārā, mama saṅkhārā’ti apariyuṭṭhaṭṭhāyino, te saṅkhārā vipariṇamanti aññathā honti. Tassa saṅkhāravipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā.

    ‘‘ਨ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਨ વਿਞ੍ਞਾਣવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ; ਨ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਨ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। ‘ਅਹਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਮਮ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯੀ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਸ ‘ਅਹਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ਮਮ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਯੁਟ੍ਠਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ વਿਪਰਿਣਮਤਿ ਅਞ੍ਞਥਾ ਹੋਤਿ । ਤਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣવਿਪਰਿਣਾਮਞ੍ਞਥਾਭਾવਾ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ। ਏવਂ ਖੋ, ਗਹਪਤਿ, ਆਤੁਰਕਾਯੋ ਹੋਤਿ ਨੋ ਚ ਆਤੁਰਚਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ।

    ‘‘Na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ. ‘Ahaṃ viññāṇaṃ, mama viññāṇa’nti na pariyuṭṭhaṭṭhāyī hoti. Tassa ‘ahaṃ viññāṇaṃ, mama viññāṇa’nti apariyuṭṭhaṭṭhāyino, taṃ viññāṇaṃ vipariṇamati aññathā hoti . Tassa viññāṇavipariṇāmaññathābhāvā nuppajjanti sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā. Evaṃ kho, gahapati, āturakāyo hoti no ca āturacitto’’ti.

    ਇਦਮવੋਚ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ। ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਨਕੁਲਪਿਤਾ ਗਹਪਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੀਤਿ। ਪਠਮਂ।

    Idamavoca āyasmā sāriputto. Attamano nakulapitā gahapati āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandīti. Paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ਸੁਂਸੁਮਾਰਗਿਰੇ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    2. suṃsumāragire (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ (ਸੀ॰)
    4. taṃ bhagavantaṃ (sī.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਨਕੁਲਪਿਤੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Nakulapitusuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧. ਨਕੁਲਪਿਤੁਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Nakulapitusuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact