Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൬. നകുലപിതുസുത്തം
6. Nakulapitusuttaṃ
൧൬. ഏകം സമയം ഭഗവാ ഭഗ്ഗേസു വിഹരതി സുസുമാരഗിരേ 1 ഭേസകളാവനേ മിഗദായേ. തേന ഖോ പന സമയേന നകുലപിതാ ഗഹപതി ആബാധികോ ഹോതി ദുക്ഖിതോ ബാള്ഹഗിലാനോ. അഥ ഖോ നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ നകുലപിതരം ഗഹപതിം ഏതദവോച –
16. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 2 bhesakaḷāvane migadāye. Tena kho pana samayena nakulapitā gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho nakulamātā gahapatānī nakulapitaraṃ gahapatiṃ etadavoca –
‘‘മാ ഖോ ത്വം, ഗഹപതി, സാപേക്ഖോ 3 കാലമകാസി. ദുക്ഖാ, ഗഹപതി, സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ. സിയാ ഖോ പന തേ, ഗഹപതി, ഏവമസ്സ – ‘ന നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ മമച്ചയേന സക്ഖിസ്സതി 4 ദാരകേ പോസേതും, ഘരാവാസം സന്ധരിതു’ന്തി 5. ന ഖോ പനേതം, ഗഹപതി, ഏവം ദട്ഠബ്ബം. കുസലാഹം, ഗഹപതി, കപ്പാസം കന്തിതും വേണിം ഓലിഖിതും. സക്കോമഹം, ഗഹപതി, തവച്ചയേന ദാരകേ പോസേതും, ഘരാവാസം സന്ധരിതും. തസ്മാതിഹ ത്വം, ഗഹപതി, മാ സാപേക്ഖോ കാലമകാസി. ദുക്ഖാ, ഗഹപതി, സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ.
‘‘Mā kho tvaṃ, gahapati, sāpekkho 6 kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā. Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī mamaccayena sakkhissati 7 dārake posetuṃ, gharāvāsaṃ sandharitu’nti 8. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Kusalāhaṃ, gahapati, kappāsaṃ kantituṃ veṇiṃ olikhituṃ. Sakkomahaṃ, gahapati, tavaccayena dārake posetuṃ, gharāvāsaṃ sandharituṃ. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘സിയാ ഖോ പന തേ, ഗഹപതി, ഏവമസ്സ – ‘നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ മമച്ചയേന അഞ്ഞം ഘരം 9 ഗമിസ്സതീ’തി. ന ഖോ പനേതം, ഗഹപതി, ഏവം ദട്ഠബ്ബം. ത്വഞ്ചേവ ഖോ, ഗഹപതി, ജാനാസി അഹഞ്ച, യം നോ 10 സോളസവസ്സാനി ഗഹട്ഠകം ബ്രഹ്മചരിയം സമാചിണ്ണം 11. തസ്മാതിഹ ത്വം, ഗഹപതി, മാ സാപേക്ഖോ കാലമകാസി. ദുക്ഖാ, ഗഹപതി, സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ.
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘nakulamātā gahapatānī mamaccayena aññaṃ gharaṃ 12 gamissatī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Tvañceva kho, gahapati, jānāsi ahañca, yaṃ no 13 soḷasavassāni gahaṭṭhakaṃ brahmacariyaṃ samāciṇṇaṃ 14. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘സിയാ ഖോ പന തേ, ഗഹപതി, ഏവമസ്സ – ‘നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ മമച്ചയേന ന ദസ്സനകാമാ ഭവിസ്സതി ഭഗവതോ ന ദസ്സനകാമാ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സാ’തി. ന ഖോ പനേതം, ഗഹപതി, ഏവം ദട്ഠബ്ബം. അഹഞ്ഹി, ഗഹപതി, തവച്ചയേന ദസ്സനകാമതരാ ചേവ ഭവിസ്സാമി ഭഗവതോ, ദസ്സനകാമതരാ ച ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ. തസ്മാതിഹ ത്വം, ഗഹപതി, മാ സാപേക്ഖോ കാലമകാസി. ദുക്ഖാ, ഗഹപതി, സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ.
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘nakulamātā gahapatānī mamaccayena na dassanakāmā bhavissati bhagavato na dassanakāmā bhikkhusaṅghassā’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahañhi, gahapati, tavaccayena dassanakāmatarā ceva bhavissāmi bhagavato, dassanakāmatarā ca bhikkhusaṅghassa. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘സിയാ ഖോ പന തേ, ഗഹപതി, ഏവമസ്സ – ‘ന നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ മമച്ചയേന സീലേസു 15 പരിപൂരകാരിനീ’തി. ന ഖോ പനേതം, ഗഹപതി, ഏവം ദട്ഠബ്ബം. യാവതാ ഖോ, ഗഹപതി, തസ്സ ഭഗവതോ സാവികാ ഗിഹീ ഓദാതവസനാ സീലേസു പരിപൂരകാരിനിയോ, അഹം താസം അഞ്ഞതരാ. യസ്സ ഖോ പനസ്സ കങ്ഖാ വാ വിമതി വാ – അയം സോ ഭഗവാ അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ ഭഗ്ഗേസു വിഹരതി സുസുമാരഗിരേ ഭേസകളാവനേ മിഗദായേ – തം ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിത്വാ പുച്ഛതു. തസ്മാതിഹ ത്വം, ഗഹപതി, മാ സാപേക്ഖോ കാലമകാസി . ദുക്ഖാ, ഗഹപതി, സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ.
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī mamaccayena sīlesu 16 paripūrakārinī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā sīlesu paripūrakāriniyo, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi . Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘സിയാ ഖോ പന തേ, ഗഹപതി, ഏവമസ്സ – ‘ന നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ ലാഭിനീ 17 അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സാ’തി. ന ഖോ പനേതം, ഗഹപതി, ഏവം ദട്ഠബ്ബം. യാവതാ ഖോ, ഗഹപതി, തസ്സ ഭഗവതോ സാവികാ ഗിഹീ ഓദാതവസനാ ലാഭിനിയോ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, അഹം താസം അഞ്ഞതരാ. യസ്സ ഖോ പനസ്സ കങ്ഖാ വാ വിമതി വാ – അയം സോ ഭഗവാ അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ ഭഗ്ഗേസു വിഹരതി സുസുമാരഗിരേ ഭേസകളാവനേ മിഗദായേ – തം ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിത്വാ പുച്ഛതു. തസ്മാതിഹ ത്വം, ഗഹപതി, മാ സാപേക്ഖോ കാലമകാസി. ദുക്ഖാ, ഗഹപതി, സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ.
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī lābhinī 18 ajjhattaṃ cetosamathassā’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā lābhiniyo ajjhattaṃ cetosamathassa, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā, gahapati, sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā.
‘‘സിയാ ഖോ പന തേ, ഗഹപതി, ഏവമസ്സ – ‘ന നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ഓഗാധപ്പത്താ പതിഗാധപ്പത്താ അസ്സാസപ്പത്താ തിണ്ണവിചികിച്ഛാ വിഗതകഥംകഥാ വേസാരജ്ജപ്പത്താ അപരപ്പച്ചയാ സത്ഥുസാസനേ വിഹരതീ’തി. ന ഖോ പനേതം, ഗഹപതി, ഏവം ദട്ഠബ്ബം. യാവതാ ഖോ, ഗഹപതി, തസ്സ ഭഗവതോ സാവികാ ഗിഹീ ഓദാതവസനാ ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ഓഗാധപ്പത്താ പതിഗാധപ്പത്താ അസ്സാസപ്പത്താ തിണ്ണവിചികിച്ഛാ വിഗതകഥംകഥാ വേസാരജ്ജപ്പത്താ അപരപ്പച്ചയാ സത്ഥുസാസനേ വിഹരന്തി, അഹം താസം അഞ്ഞതരാ. യസ്സ ഖോ പനസ്സ കങ്ഖാ വാ വിമതി വാ – അയം സോ ഭഗവാ അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ ഭഗ്ഗേസു വിഹരതി സുസുമാരഗിരേ ഭേസകളാവനേ മിഗദായേ – തം ഭഗവന്തം ഉപസങ്കമിത്വാ പുച്ഛതു. തസ്മാതിഹ ത്വം, ഗഹപതി, മാ സാപേക്ഖോ കാലമകാസി. ദുക്ഖാ ഗഹപതി സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ; ഗരഹിതാ ച ഭഗവതാ സാപേക്ഖസ്സ കാലകിരിയാ’’തി.
‘‘Siyā kho pana te, gahapati, evamassa – ‘na nakulamātā gahapatānī imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharatī’ti. Na kho panetaṃ, gahapati, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yāvatā kho, gahapati, tassa bhagavato sāvikā gihī odātavasanā imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharanti, ahaṃ tāsaṃ aññatarā. Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā – ayaṃ so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhaggesu viharati susumāragire bhesakaḷāvane migadāye – taṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchatu. Tasmātiha tvaṃ, gahapati, mā sāpekkho kālamakāsi. Dukkhā gahapati sāpekkhassa kālakiriyā; garahitā ca bhagavatā sāpekkhassa kālakiriyā’’ti.
അഥ ഖോ നകുലപിതുനോ ഗഹപതിസ്സ നകുലമാതരാ 19 ഗഹപതാനിയാ ഇമിനാ ഓവാദേന ഓവദിയമാനസ്സ സോ ആബാധോ ഠാനസോ പടിപ്പസ്സമ്ഭി. വുട്ഠഹി 20 ച നകുലപിതാ ഗഹപതി തമ്ഹാ ആബാധാ; തഥാ പഹീനോ ച പന നകുലപിതുനോ ഗഹപതിസ്സ സോ ആബാധോ അഹോസി. അഥ ഖോ നകുലപിതാ ഗഹപതി ഗിലാനാ വുട്ഠിതോ 21 അചിരവുട്ഠിതോ ഗേലഞ്ഞാ ദണ്ഡമോലുബ്ഭ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ നകുലപിതരം ഗഹപതിം ഭഗവാ ഏതദവോച –
Atha kho nakulapituno gahapatissa nakulamātarā 22 gahapatāniyā iminā ovādena ovadiyamānassa so ābādho ṭhānaso paṭippassambhi. Vuṭṭhahi 23 ca nakulapitā gahapati tamhā ābādhā; tathā pahīno ca pana nakulapituno gahapatissa so ābādho ahosi. Atha kho nakulapitā gahapati gilānā vuṭṭhito 24 aciravuṭṭhito gelaññā daṇḍamolubbha yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nakulapitaraṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca –
‘‘ലാഭാ തേ, ഗഹപതി, സുലദ്ധം തേ, ഗഹപതി! യസ്സ തേ നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ അനുകമ്പികാ അത്ഥകാമാ ഓവാദികാ അനുസാസികാ. യാവതാ ഖോ, ഗഹപതി, മമ സാവികാ ഗിഹീ ഓദാതവസനാ സീലേസു പരിപൂരകാരിനിയോ, നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ താസം അഞ്ഞതരാ. യാവതാ ഖോ, ഗഹപതി, മമ സാവികാ ഗിഹീ ഓദാതവസനാ ലാഭിനിയോ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ താസം അഞ്ഞതരാ. യാവതാ ഖോ, ഗഹപതി, മമ സാവികാ ഗിഹീ ഓദാതവസനാ ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ഓഗാധപ്പത്താ പതിഗാധപ്പത്താ അസ്സാസപ്പത്താ തിണ്ണവിചികിച്ഛാ വിഗതകഥംകഥാ വേസാരജ്ജപ്പത്താ അപരപ്പച്ചയാ സത്ഥുസാസനേ വിഹരന്തി, നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ താസം അഞ്ഞതരാ. ലാഭാ തേ, ഗഹപതി, സുലദ്ധം തേ, ഗഹപതി! യസ്സ തേ നകുലമാതാ ഗഹപതാനീ അനുകമ്പികാ അത്ഥകാമാ ഓവാദികാ അനുസാസികാ’’തി. ഛട്ഠം.
‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te nakulamātā gahapatānī anukampikā atthakāmā ovādikā anusāsikā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā sīlesu paripūrakāriniyo, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā lābhiniyo ajjhattaṃ cetosamathassa, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Yāvatā kho, gahapati, mama sāvikā gihī odātavasanā imasmiṃ dhammavinaye ogādhappattā patigādhappattā assāsappattā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane viharanti, nakulamātā gahapatānī tāsaṃ aññatarā. Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Yassa te nakulamātā gahapatānī anukampikā atthakāmā ovādikā anusāsikā’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൬. നകുലപിതുസുത്തവണ്ണനാ • 6. Nakulapitusuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൬. നകുലപിതുസുത്തവണ്ണനാ • 6. Nakulapitusuttavaṇṇanā