Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൭. നളകലാപീസുത്തവണ്ണനാ
7. Naḷakalāpīsuttavaṇṇanā
൬൭. സത്തമേ കസ്മാ പുച്ഛതീതി മഹാകോട്ഠികത്ഥേരോ സയം തത്ഥ നിക്കങ്ഖോ സമാനോ കസ്മാ പുച്ഛതീതി അധിപ്പായോ. അജ്ഝാസയജാനനത്ഥന്തി ഇദമ്പി തസ്സ മഹാസാവകസ്സ പരചിത്തജാനനേന അപ്പാടിഹീരം സിയാ, തേന തം അപരിതുസ്സന്തോ ‘‘അപിചാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ ദ്വേ അഗ്ഗസാവകാതി സീലാദിഗുണേഹി ഉത്തമസാവകാതി അത്ഥോ, ന ഹി മഹാകോട്ഠികത്ഥേരോ അഗ്ഗസാവകലക്ഖണപ്പത്തോ, അഥ ഖോ മഹാസാവകലക്ഖണപ്പത്തോ. ഇദാനേവ ഖോ മയന്തിആദി ഹേട്ഠാ പച്ചയുപ്പന്നം അനാലോളേന്തേന ദസ്സേത്വാ ദേസനാ ആഹടാ, ന അഞ്ഞമഞ്ഞപച്ചയതാവസേന, ഇധ പന യേനാധിപ്പായേന തം ആലോളേത്വാ നിവത്തേത്വാ കഥിതം മഹാഥേരേന, തമേവസ്സ അധിപ്പായം തേനേവ പകാസേതുകാമോ മഹാകോട്ഠികത്ഥേരോ ആഹ ‘‘ഇദാനേവ ഖോ മയ’’ന്തിആദി. തേനാഹ ‘‘ഇദം ഥേരോ’’തിആദി.
67. Sattame kasmā pucchatīti mahākoṭṭhikatthero sayaṃ tattha nikkaṅkho samāno kasmā pucchatīti adhippāyo. Ajjhāsayajānanatthanti idampi tassa mahāsāvakassa paracittajānanena appāṭihīraṃ siyā, tena taṃ aparitussanto ‘‘apicā’’tiādimāha. Tattha dve aggasāvakāti sīlādiguṇehi uttamasāvakāti attho, na hi mahākoṭṭhikatthero aggasāvakalakkhaṇappatto, atha kho mahāsāvakalakkhaṇappatto. Idāneva kho mayantiādi heṭṭhā paccayuppannaṃ anāloḷentena dassetvā desanā āhaṭā, na aññamaññapaccayatāvasena, idha pana yenādhippāyena taṃ āloḷetvā nivattetvā kathitaṃ mahātherena, tamevassa adhippāyaṃ teneva pakāsetukāmo mahākoṭṭhikatthero āha ‘‘idāneva kho maya’’ntiādi. Tenāha ‘‘idaṃ thero’’tiādi.
ഏത്തകേ ഠാനേതി ‘‘കിം നു ഖോ ആവുസോ’’തിആദിനാ പഠമാരമ്ഭതോ പട്ഠായ യാവ ‘‘നിരോധോ ഹോതീ’’തി പദം, ഏത്തകേ ഠാനേ. അവിജ്ജാസങ്ഖാരേ അഗ്ഗഹേത്വാ ‘‘നാമരൂപപച്ചയാ വിഞ്ഞാണ’’ന്തി ദേസനായ പവത്തത്താ ‘‘പച്ചയുപ്പന്നപഞ്ചവോകാരഭവവസേന ദേസനാ കഥിതാ’’തി വുത്തം. ‘‘ഫലേ ഗഹിതേ കാരണം ഗഹിതമേവാ’’തി വിഞ്ഞാണേ ഗഹിതേ സങ്ഖാരാ, തേസഞ്ച കാരണഭൂതാ അവിജ്ജാ ഗഹിതാ ഏവ ഹോതീതി വുത്തം ‘‘ഹേട്ഠാ വിസ്സജ്ജിതേസു ദ്വാദസസു പദേസൂ’’തി. ഏകേകസ്മിന്തി ഏകേകസ്മിം പദേ. തിണ്ണം തിണ്ണം വസേനാതി ‘‘നിരോധായ ധമ്മം ദേസേസി, നിരോധായ പടിപന്നോ ഹോതി, നിരോധാ അനുപാദാവിനിമുത്തോ ഹോതീ’’തി ഏവമാഗതാനം തിണ്ണം തിണ്ണം വാരാനം വസേന. ‘‘അട്ഠാരസഹി വത്ഥൂഹീ’’തിആദീസു (മഹാവ॰ ൪൬൮) വിയ ഇധ വത്ഥുസദ്ദോ കാരണപരിയായോതി ആഹ ‘‘ഛത്തിംസായ കാരണേഹീ’’തി. പഠമോ അനുമോദനാവിധി. ധമ്മകഥികഗുണോതി വിപസ്സനാവിസയോ അഭേദോപചാരേന വുത്തോ. സേസദ്വയേസുപി ഏസേവ നയോ. ദുതിയോ അനുമോദനാ, തതിയം അനുമോദനന്തി അഭിധേയ്യാനുരൂപം വത്തബ്ബം. ദേസനാസമ്പത്തി കഥിതാ ‘‘നിബ്ബിദായ…പേ॰… ധമ്മം ദേസേതീ’’തി വുത്തത്താ. സേക്ഖഭൂമി കഥിതാ ‘‘നിബ്ബിദായ…പേ॰… പടിപന്നോ ഹോതീ’’തി വുത്തത്താ. അസേക്ഖഭൂമി കഥിതാ ‘‘നിബ്ബിദാ …പേ॰… അനുപാദാവിമുത്തോ ഹോതീ’’തി വുത്തത്താ.
Ettake ṭhāneti ‘‘kiṃ nu kho āvuso’’tiādinā paṭhamārambhato paṭṭhāya yāva ‘‘nirodho hotī’’ti padaṃ, ettake ṭhāne. Avijjāsaṅkhāre aggahetvā ‘‘nāmarūpapaccayā viññāṇa’’nti desanāya pavattattā ‘‘paccayuppannapañcavokārabhavavasena desanā kathitā’’ti vuttaṃ. ‘‘Phale gahite kāraṇaṃ gahitamevā’’ti viññāṇe gahite saṅkhārā, tesañca kāraṇabhūtā avijjā gahitā eva hotīti vuttaṃ ‘‘heṭṭhā vissajjitesu dvādasasu padesū’’ti. Ekekasminti ekekasmiṃ pade. Tiṇṇaṃ tiṇṇaṃ vasenāti ‘‘nirodhāya dhammaṃ desesi, nirodhāya paṭipanno hoti, nirodhā anupādāvinimutto hotī’’ti evamāgatānaṃ tiṇṇaṃ tiṇṇaṃ vārānaṃ vasena. ‘‘Aṭṭhārasahi vatthūhī’’tiādīsu (mahāva. 468) viya idha vatthusaddo kāraṇapariyāyoti āha ‘‘chattiṃsāya kāraṇehī’’ti. Paṭhamo anumodanāvidhi. Dhammakathikaguṇoti vipassanāvisayo abhedopacārena vutto. Sesadvayesupi eseva nayo. Dutiyo anumodanā, tatiyaṃ anumodananti abhidheyyānurūpaṃ vattabbaṃ. Desanāsampatti kathitā ‘‘nibbidāya…pe… dhammaṃ desetī’’ti vuttattā. Sekkhabhūmi kathitā ‘‘nibbidāya…pe… paṭipanno hotī’’ti vuttattā. Asekkhabhūmi kathitā ‘‘nibbidā …pe… anupādāvimutto hotī’’ti vuttattā.
നളകലാപീസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Naḷakalāpīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൭. നളകലാപീസുത്തം • 7. Naḷakalāpīsuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൭. നളകലാപീസുത്തവണ്ണനാ • 7. Naḷakalāpīsuttavaṇṇanā