Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ੮. ਨਲ਼ਕਪਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    8. Naḷakapānasuttavaṇṇanā

    ੧੬੬. ਯਤ੍ਥ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਪਮੁਖੋ વਾਨਰੋ ਨਲ਼ਕੇਨ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿવਿ, ਸਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ, ਤਸ੍ਸਾਮਨ੍ਤੋ ਭੂਮਿਪ੍ਪਦੇਸੋ, ਤਤ੍ਥ ਨਿવਿਟ੍ਠਗਾਮੋ ਚ ‘‘ਨਲ਼ਕਪਾਨ’’ਨ੍ਤੇવ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਇਧ ਪਨ ਗਾਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਲ਼ਕਪਾਨੇਤਿ ਏવਂਨਾਮਕੇ ਗਾਮੇ’’ਤਿ। ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਗਮਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਿਰਾ’’ਤਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਪਞ੍ਞવਾਤਿ ਇਤਿਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞવਾ।

    166. Yattha bodhisattapamukho vānaro naḷakena pānīyaṃ pivi, sā pokkharaṇī, tassāmanto bhūmippadeso, tattha niviṭṭhagāmo ca ‘‘naḷakapāna’’nteva paññāyittha, idha pana gāmo adhippetoti āha ‘‘naḷakapāneti evaṃnāmake gāme’’ti. Idāni tamatthaṃ āgamanato paṭṭhāya dassetuṃ ‘‘pubbe kirā’’ti āraddhaṃ. Paññavāti itikattabbatāya paññāya paññavā.

    ਥੂਲਦੀਘਬਹੁਲਭਾવੇਨ ਮਹਤੀਹਿ ਦਾਠਿਕਾਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਮਹਾਦਾਠਿਕੋ। ‘‘ਉਦਕਰਕ੍ਖਸੋ ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ વਾਨਰਾਨਂ ਕਞ੍ਚਿ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ‘‘ਸਬ੍ਬੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮਮ ਹਤ੍ਥਗਤਾ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬੇ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਧਮਿ…ਪੇ॰… ਪਿવਿਂਸੂਤਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਗਹਿਤਨਲ਼ੋ ਅਨવਸੇਸੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਧੀਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਧੇਨ ਏਕਚ੍ਛਿਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ। ਨੇવ ਮਂ ਤ੍વਂ વਧਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਉਦਕਰਕ੍ਖਸ ਤ੍વਂ વਧਿਤੁਕਾਮੋਪਿ ਮਮ ਪੁਰਿਸਥਾਮੇਨ ਨ વਧਿਸ੍ਸਸਿ।

    Thūladīghabahulabhāvena mahatīhi dāṭhikāhi samannāgatattā mahādāṭhiko. ‘‘Udakarakkhaso aha’’nti vatvā vānarānaṃ kañci amuñcitvā ‘‘sabbe tumhe mama hatthagatā’’ti dassento ‘‘tumhe pana sabbe khādissāmī’’ti āha. Dhami…pe… piviṃsūti bodhisattena gahitanaḷo anavaseso abbhantare sabbasandhīnaṃ nibbādhena ekacchiddo ahosi. Neva maṃ tvaṃ vadhissasīti udakarakkhasa tvaṃ vadhitukāmopi mama purisathāmena na vadhissasi.

    ਏવਂ ਪਨ વਤ੍વਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਅਯਂ ਪਾਪੋ ਏਤ੍ਥ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿવਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ ਮਾ ਬਾਧਯਿਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਕਰੁਣਾਯਮਾਨੋ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਜਾਯਨ੍ਤਾ ਨਲ਼ਾ ਸਬ੍ਬੇ ਅਪਬ੍ਬਬਨ੍ਧਾ ਏਕਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾવ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ ਗਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯਾ’’ਤਿਆਦਿ।

    Evaṃ pana vatvā mahāsatto ‘‘ayaṃ pāpo ettha pānīyaṃ pivante aññepi satte mā bādhayitthā’’ti karuṇāyamāno ‘‘ettha jāyantā naḷā sabbe apabbabandhā ekacchiddāva hontū’’ti adhiṭṭhāya gato. Tenāha ‘‘tato paṭṭhāyā’’tiādi.

    ੧੬੭. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤਾ ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਥੇਰੋ ‘‘ਤਗ੍ਘ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਆਹ।

    167. Anuruddhappamukhā bhikkhū bhagavatā ‘‘kacci tumhe anuruddhā’’ti pucchitāti thero ‘‘taggha mayaṃ, bhante’’ti āha.

    ਸਚੇ ਪਬ੍ਬਜਤਿ, ਜੀવਿਤਂ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਰਞ੍ਞਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਯ ਅਭਿਨੀਤਾਤਿ ਰਾਜਾਭਿਨੀਤਾ। ਚੋਰਾਭਿਨੀਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਚੋਰਾਨਂ ਮੂਲਂ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਣ੍ਟਕਸੋਧਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਆਜੀવਿਕਾਯਾਤਿ ਆਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤવੁਤ੍ਤਿਯਾ। ਇਮੇਸੁ ਪਨ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰਾਦੀਸੁ।

    Sace pabbajati, jīvitaṃ labhissati, no aññathāti raññā pabbajjāya abhinītāti rājābhinītā. Corābhinītāti etthāpi eseva nayo. Corānaṃ mūlaṃ chindanto ‘‘kaṇṭakasodhanaṃ karissāmī’’ti. Ājīvikāyāti ājīvena jīvitavuttiyā. Imesu pana anuruddhattherādīsu.

    વਿવੇਕਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਕਾਲਿਕਕਿਰਿਯਪ੍ਪਧਾਨਂ ‘‘ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜਂ ਉਪੇਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯਾਤਿ ਆਹ – ‘‘વਿવਿਚ੍ਚਾ’’ਤਿ, વਿવਿਚ੍ਚਿਤ੍વਾ વਿવਿਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ વਿਨਾ ਹੁਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ ਸਾਰੁਪ੍ਪਕਿਚ੍ਚਂ। ਸਮਣਕਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਸਮਣਭਾવਕਰਣਕਿਚ੍ਚਂ। ਯਦਗ੍ਗੇਨ ਹਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਤਦਗ੍ਗੇਨ ਸਮਣਭਾવਕਰਮ੍ਪਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਯੇવਾ’’ਤਿਆਦਿ।

    Vivekanti pubbakālikakiriyappadhānaṃ ‘‘abyāpajjaṃ upeta’’ntiādīsu viyāti āha – ‘‘viviccā’’ti, viviccitvā vivitto hutvā vinā hutvāti attho. Pabbajitakiccanti pabbajitassa sāruppakiccaṃ. Samaṇakiccanti samaṇabhāvakaraṇakiccaṃ. Yadaggena hi pabbajitakiccaṃ kātuṃ na sakkoti tadaggena samaṇabhāvakarampi kiccaṃ kātuṃ na sakkoti. Tenāha ‘‘so yevā’’tiādi.

    ੧੬੮. ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੇ ਤਾવ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ਪવਤ੍ਤੀਸੁ ਠਾਨਂ ਅਤੀਤੋਤਿ ਕਤ੍વਾ ਉਪਪਤ੍ਤੀਸੁ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ ਨਾਮ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਯਾ ਅਭਾવਕਿਤ੍ਤਨਤੋ। ਮਹਨ੍ਤਤੁਟ੍ਠਿਨੋਤਿ વਿਪੁਲਪਮੋਦਾ।

    168.Appaṭisandhike tāva byākaronto pavattīsu ṭhānaṃ atītoti katvā upapattīsu byākaroti nāma tattha paṭisandhiyā abhāvakittanato. Mahantatuṭṭhinoti vipulapamodā.

    ੧੬੯. ਇਮਸ੍ਸਾਤਿ ‘‘ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥવਚਨਂ। ਇਮਸ੍ਸ ਠਿਤਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਮਂ ਦਿਟ੍ਠੋ વਾ ਹੋਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸવਸੁਤੋ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕਾ ਧਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਸਮਾਧਿ ਪਨ ਏવਂવਿਹਾਰੀਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਹਾਰਸਦ੍ਦੇਨ ਗਹਿਤੋ। ਏવਂવਿਮੁਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਫਲવਿਮੁਤ੍ਤਿ ਗਹਿਤਾ। ਚਰਤੋਪੀਤਿ ਸਮਥવਿਪਸ੍ਸਨਾਚਾਰੇਨ ਚਰਤੋਪਿ વਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸਪਿ। ਉਪਾਸਕਉਪਾਸਿਕਾਠਾਨੇਸੁ ਲਬ੍ਭਮਾਨਮ੍ਪਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਕਭਾવਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਅਨੁਦ੍ਧਟਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।

    169.Imassāti ‘‘assā’’ti padassa atthavacanaṃ. Imassa ṭhitassa āyasmato sāmaṃ diṭṭho vā hoti anussavasuto vāti yojanā. Samādhipakkhikā dhammā dhammāti adhippetā, samādhi pana evaṃvihārīti ettha vihārasaddena gahito. Evaṃvimuttāti ettha pana vimuttisaddena phalavimutti gahitā. Caratopīti samathavipassanācārena caratopi viharantassapi. Upāsakaupāsikāṭhānesu labbhamānampi arahattaṃ appakabhāvato pāḷiyaṃ anuddhaṭanti daṭṭhabbaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.

    ਨਲ਼ਕਪਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।

    Naḷakapānasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੮. ਨਲ਼ਕਪਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Naḷakapānasuttaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਨਲ਼ਕਪਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Naḷakapānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact