Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸுத்தனிபாத-அட்ட²கதா² • Suttanipāta-aṭṭhakathā

    11. நாலகஸுத்தவண்ணனா

    11. Nālakasuttavaṇṇanā

    685. ஆனந்த³ஜாதேதி நாலகஸுத்தங். கா உப்பத்தி? பது³முத்தரஸ்ஸ கிர ப⁴க³வதோ ஸாவகங் மோனெய்யபடிபத³ங் படிபன்னங் தி³ஸ்வா தத²த்தங் அபி⁴கங்க²மானோ ததோ பபு⁴தி கப்பஸதஸஹஸ்ஸங் பாரமியோ பூரெத்வா அஸிதஸ்ஸ இஸினோ பா⁴கி³னெய்யோ நாலகோ நாம தாபஸோ ப⁴க³வந்தங் த⁴ம்மசக்கப்பவத்திததி³வஸதோ ஸத்தமே தி³வஸே ‘‘அஞ்ஞாதமேத’’ந்திஆதீ³ஹி த்³வீஹி கா³தா²ஹி மோனெய்யபடிபத³ங் புச்சி². தஸ்ஸ ப⁴க³வா ‘‘மோனெய்யங் தே உபஞ்ஞிஸ்ஸ’’ந்திஆதி³னா நயேன தங் ப்³யாகாஸி. பரினிப்³பு³தே பன ப⁴க³வதி ஸங்கீ³திங் கரொந்தேனாயஸ்மதா மஹாகஸ்ஸபேன ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ தமேவ மோனெய்யபடிபத³ங் புட்டோ² யேன யதா³ ச ஸமாத³பிதோ நாலகோ ப⁴க³வந்தங் புச்சி² . தங் ஸப்³ப³ங் பாகடங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுகாமோ ‘‘ஆனந்த³ஜாதே’’திஆதி³கா வீஸதி வத்து²கா³தா²யோ வத்வா அபா⁴ஸி. தங் ஸப்³ப³ம்பி ‘‘நாலகஸுத்த’’ந்தி வுச்சதி.

    685.Ānandajāteti nālakasuttaṃ. Kā uppatti? Padumuttarassa kira bhagavato sāvakaṃ moneyyapaṭipadaṃ paṭipannaṃ disvā tathattaṃ abhikaṅkhamāno tato pabhuti kappasatasahassaṃ pāramiyo pūretvā asitassa isino bhāgineyyo nālako nāma tāpaso bhagavantaṃ dhammacakkappavattitadivasato sattame divase ‘‘aññātameta’’ntiādīhi dvīhi gāthāhi moneyyapaṭipadaṃ pucchi. Tassa bhagavā ‘‘moneyyaṃ te upaññissa’’ntiādinā nayena taṃ byākāsi. Parinibbute pana bhagavati saṅgītiṃ karontenāyasmatā mahākassapena āyasmā ānando tameva moneyyapaṭipadaṃ puṭṭho yena yadā ca samādapito nālako bhagavantaṃ pucchi . Taṃ sabbaṃ pākaṭaṃ katvā dassetukāmo ‘‘ānandajāte’’tiādikā vīsati vatthugāthāyo vatvā abhāsi. Taṃ sabbampi ‘‘nālakasutta’’nti vuccati.

    தத்த² ஆனந்த³ஜாதேதி ஸமித்³தி⁴ஜாதே வுத்³தி⁴ப்பத்தே. பதீதேதி துட்டே². அத² வா ஆனந்த³ஜாதேதி பமுதி³தே. பதீதேதி ஸோமனஸ்ஸஜாதே. ஸுசிவஸனேதி அகிலிட்ட²வஸனே. தே³வானஞ்ஹி கப்பருக்க²னிப்³ப³த்தானி வஸனானி ரஜங் வா மலங் வா ந க³ண்ஹந்தி. து³ஸ்ஸங் க³ஹெத்வாதி இத⁴ து³ஸ்ஸஸதி³ஸத்தா ‘‘து³ஸ்ஸ’’ந்தி லத்³த⁴வோஹாரங் தி³ப்³ப³வத்த²ங் உக்கி²பித்வா. அஸிதோ இஸீதி கண்ஹஸரீரவண்ணத்தா ஏவங்லத்³த⁴னாமோ இஸி. தி³வாவிஹாரேதி தி³வாவிஹாரட்டா²னே. ஸேஸங் பத³தோ உத்தானமேவ.

    Tattha ānandajāteti samiddhijāte vuddhippatte. Patīteti tuṭṭhe. Atha vā ānandajāteti pamudite. Patīteti somanassajāte. Sucivasaneti akiliṭṭhavasane. Devānañhi kapparukkhanibbattāni vasanāni rajaṃ vā malaṃ vā na gaṇhanti. Dussaṃ gahetvāti idha dussasadisattā ‘‘dussa’’nti laddhavohāraṃ dibbavatthaṃ ukkhipitvā. Asito isīti kaṇhasarīravaṇṇattā evaṃladdhanāmo isi. Divāvihāreti divāvihāraṭṭhāne. Sesaṃ padato uttānameva.

    ஸம்ப³ந்த⁴தோ பன – அயங் கிர ஸுத்³தோ⁴த³னஸ்ஸ பிது ஸீஹஹனுரஞ்ஞோ புரோஹிதோ ஸுத்³தோ⁴த³னஸ்ஸபி அனபி⁴ஸித்தகாலே ஸிப்பாசரியோ ஹுத்வா அபி⁴ஸித்தகாலே புரோஹிதோயேவ அஹோஸி. தஸ்ஸ ஸாயங் பாதங் ராஜுபட்டா²னங் ஆக³தஸ்ஸ ராஜா த³ஹரகாலே விய நிபச்சகாரங் அகத்வா அஞ்ஜலிகம்மமத்தமேவ கரோதி. த⁴ம்மதா கிரேஸா பத்தாபி⁴ஸேகானங் ஸக்யராஜூனங். புரோஹிதோ தேன நிப்³பி³ஜ்ஜித்வா ‘‘பப்³ப³ஜ்ஜாமஹங் மஹாராஜா’’தி ஆஹ. ராஜா தஸ்ஸ நிச்ச²யங் ஞத்வா ‘‘தேன ஹி, ஆசரிய, மமேவ உய்யானே வஸிதப்³ப³ங், யதா² தே அஹங் அபி⁴ண்ஹங் பஸ்ஸெய்ய’’ந்தி யாசி. ஸோ ‘‘ஏவங் ஹோதூ’’தி படிஸ்ஸுணித்வா தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³ப³ஜித்வா ரஞ்ஞா உபட்ட²ஹியமானோ உய்யானேயேவ வஸந்தோ கஸிணபரிகம்மங் கத்வா அட்ட² ஸமாபத்தியோ பஞ்சாபி⁴ஞ்ஞாயோ ச நிப்³ப³த்தேஸி. ஸோ ததோ பபு⁴தி ராஜகுலே ப⁴த்தகிச்சங் கத்வா ஹிமவந்தசாதுமஹாராஜிகப⁴வனாதீ³னங் அஞ்ஞதரங் க³ந்த்வா தி³வாவிஹாரங் கரோதி. அதே²கதி³வஸங் தாவதிங்ஸப⁴வனங் க³ந்த்வா ரதனவிமானங் பவிஸித்வா தி³ப்³ப³ரதனபல்லங்கே நிஸின்னோ ஸமாதி⁴ஸுக²ங் அனுப⁴வித்வா ஸாயன்ஹஸமயங் வுட்டா²ய விமானத்³வாரே ட²த்வா இதோ சிதோ ச விலோகெந்தோ ஸட்டி²யோஜனாய மஹாவீதி²யா சேலுக்கே²பங் கத்வா போ³தி⁴ஸத்தகு³ணபஸங்ஸிதானி து²திவசனானி வத்வா கீளந்தே ஸக்கப்பமுகே² தே³வே அத்³த³ஸ. தேனாஹ ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ – ‘‘ஆனந்த³ஜாதே…பே॰… தி³வாவிஹாரே’’தி.

    Sambandhato pana – ayaṃ kira suddhodanassa pitu sīhahanurañño purohito suddhodanassapi anabhisittakāle sippācariyo hutvā abhisittakāle purohitoyeva ahosi. Tassa sāyaṃ pātaṃ rājupaṭṭhānaṃ āgatassa rājā daharakāle viya nipaccakāraṃ akatvā añjalikammamattameva karoti. Dhammatā kiresā pattābhisekānaṃ sakyarājūnaṃ. Purohito tena nibbijjitvā ‘‘pabbajjāmahaṃ mahārājā’’ti āha. Rājā tassa nicchayaṃ ñatvā ‘‘tena hi, ācariya, mameva uyyāne vasitabbaṃ, yathā te ahaṃ abhiṇhaṃ passeyya’’nti yāci. So ‘‘evaṃ hotū’’ti paṭissuṇitvā tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā raññā upaṭṭhahiyamāno uyyāneyeva vasanto kasiṇaparikammaṃ katvā aṭṭha samāpattiyo pañcābhiññāyo ca nibbattesi. So tato pabhuti rājakule bhattakiccaṃ katvā himavantacātumahārājikabhavanādīnaṃ aññataraṃ gantvā divāvihāraṃ karoti. Athekadivasaṃ tāvatiṃsabhavanaṃ gantvā ratanavimānaṃ pavisitvā dibbaratanapallaṅke nisinno samādhisukhaṃ anubhavitvā sāyanhasamayaṃ vuṭṭhāya vimānadvāre ṭhatvā ito cito ca vilokento saṭṭhiyojanāya mahāvīthiyā celukkhepaṃ katvā bodhisattaguṇapasaṃsitāni thutivacanāni vatvā kīḷante sakkappamukhe deve addasa. Tenāha āyasmā ānando – ‘‘ānandajāte…pe… divāvihāre’’ti.

    686. ததோ ஸோ ஏவங் தி³ஸ்வான தே³வே…பே॰… கிங் படிச்ச. தத்த² உத³க்³கே³தி அப்³பு⁴ன்னதகாயே. சித்திங் கரித்வானாதி ஆத³ரங் கத்வா. கல்யரூபோதி துட்ட²ரூபோ. ஸேஸங் உத்தானத்த²மேவ.

    686. Tato so evaṃ disvāna deve…pe… kiṃ paṭicca. Tattha udaggeti abbhunnatakāye. Cittiṃ karitvānāti ādaraṃ katvā. Kalyarūpoti tuṭṭharūpo. Sesaṃ uttānatthameva.

    687. இதா³னி ‘‘யதா³பி ஆஸீ’’திஆதி³கா³தா² உத்தானஸம்ப³ந்தா⁴ ஏவ. பத³த்தோ² பன பட²மகா³தா²ய தாவ ஸங்க³மோதி ஸங்கா³மோ. ஜயோ ஸுரானந்தி தே³வானங் ஜயோ.

    687. Idāni ‘‘yadāpi āsī’’tiādigāthā uttānasambandhā eva. Padattho pana paṭhamagāthāya tāva saṅgamoti saṅgāmo. Jayo surānanti devānaṃ jayo.

    தஸ்ஸாவிபா⁴வத்த²ங் அயமனுபுப்³பி³கதா² வேதி³தப்³பா³ – ஸக்கோ கிர மக³த⁴ரட்டே² மசலகா³மவாஸீ தெத்திங்ஸமனுஸ்ஸஸெட்டோ² மகோ⁴ நாம மாணவோ ஹுத்வா ஸத்த வத்தபதா³னி பூரெத்வா தாவதிங்ஸப⁴வனே நிப்³ப³த்தி ஸத்³தி⁴ங் பரிஸாய. ததோ புப்³ப³தே³வா ‘‘ஆக³ந்துகதே³வபுத்தா ஆக³தா, ஸக்காரங் நேஸங் கரிஸ்ஸாமா’’தி வத்வா தி³ப்³ப³பது³மானி உபனாமேஸுங், உபட்³ட⁴ரஜ்ஜேன ச நிமந்தேஸுங். ஸக்கோ உபட்³ட⁴ரஜ்ஜேன அஸந்துட்டோ² ஸகபரிஸங் ஸஞ்ஞாபெத்வா ஏகதி³வஸங் ஸுராமத³மத்தே தே பாதே³ க³ஹெத்வா ஸினேருபப்³ப³தபாதே³ கி²பி. தேஸங் ஸினேருஸ்ஸ ஹெட்டி²மதலே த³ஸஸஹஸ்ஸயோஜனங் அஸுரப⁴வனங் நிப்³ப³த்தி பாரிச்ச²த்தகபடிச்ச²ன்னபூ⁴தாய சித்ரபாடலியா உபஸோபி⁴தங். ததோ தே ஸதிங் படிலபி⁴த்வா தாவதிங்ஸப⁴வனங் அபஸ்ஸந்தா ‘‘அஹோ ரே நட்டா² மயங் பானமத³தோ³ஸேன, ந தா³னி மயங் ஸுரங் பிவிம்ஹா, அஸுரங் பிவிம்ஹா, ந தா³னிம்ஹா ஸுரா, அஸுரா தா³னி ஜாதம்ஹா’’தி. ததோ பபு⁴தி ‘‘அஸுரா’’இச்சேவ உப்பன்னஸமஞ்ஞா ஹுத்வா ‘‘ஹந்த³ தா³னி தே³வேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸங்கா³மேமா’’தி ஸினேருங் பரிதோ ஆரோஹிங்ஸு. ததோ ஸக்கோ அஸுரே யுத்³தே⁴ன அப்³பு⁴க்³க³ந்த்வா புனபி ஸமுத்³தே³ பக்கி²பித்வா சதூஸு த்³வாரேஸு அத்தனா ஸதி³ஸங் இந்த³படிமங் மாபெத்வா ட²பேஸி. ததோ அஸுரா ‘‘அப்பமத்தோ வதாயங் ஸக்கோ நிச்சங் ரக்க²ந்தோ திட்ட²தீ’’தி சிந்தெத்வா புனதே³வ நக³ரங் அக³மிங்ஸு. ததோ தே³வா அத்தனோ ஜயங் கோ⁴ஸெந்தா மஹாவீதி²யங் சேலுக்கே²பங் கரொந்தா நக்க²த்தங் கீளிங்ஸு. அத² அஸிதோ அதீதானாக³தே சத்தாலீஸகப்பே அனுஸ்ஸரிதுங் ஸமத்த²தாய ‘‘கிங் நு கோ² இமேஹி புப்³பே³பி ஏவங் கீளிதபுப்³ப³’’ந்தி ஆவஜ்ஜெந்தோ தங் தே³வாஸுரஸங்கா³மே தே³வவிஜயங் தி³ஸ்வா ஆஹ –

    Tassāvibhāvatthaṃ ayamanupubbikathā veditabbā – sakko kira magadharaṭṭhe macalagāmavāsī tettiṃsamanussaseṭṭho magho nāma māṇavo hutvā satta vattapadāni pūretvā tāvatiṃsabhavane nibbatti saddhiṃ parisāya. Tato pubbadevā ‘‘āgantukadevaputtā āgatā, sakkāraṃ nesaṃ karissāmā’’ti vatvā dibbapadumāni upanāmesuṃ, upaḍḍharajjena ca nimantesuṃ. Sakko upaḍḍharajjena asantuṭṭho sakaparisaṃ saññāpetvā ekadivasaṃ surāmadamatte te pāde gahetvā sinerupabbatapāde khipi. Tesaṃ sinerussa heṭṭhimatale dasasahassayojanaṃ asurabhavanaṃ nibbatti pāricchattakapaṭicchannabhūtāya citrapāṭaliyā upasobhitaṃ. Tato te satiṃ paṭilabhitvā tāvatiṃsabhavanaṃ apassantā ‘‘aho re naṭṭhā mayaṃ pānamadadosena, na dāni mayaṃ suraṃ pivimhā, asuraṃ pivimhā, na dānimhā surā, asurā dāni jātamhā’’ti. Tato pabhuti ‘‘asurā’’icceva uppannasamaññā hutvā ‘‘handa dāni devehi saddhiṃ saṅgāmemā’’ti sineruṃ parito ārohiṃsu. Tato sakko asure yuddhena abbhuggantvā punapi samudde pakkhipitvā catūsu dvāresu attanā sadisaṃ indapaṭimaṃ māpetvā ṭhapesi. Tato asurā ‘‘appamatto vatāyaṃ sakko niccaṃ rakkhanto tiṭṭhatī’’ti cintetvā punadeva nagaraṃ agamiṃsu. Tato devā attano jayaṃ ghosentā mahāvīthiyaṃ celukkhepaṃ karontā nakkhattaṃ kīḷiṃsu. Atha asito atītānāgate cattālīsakappe anussarituṃ samatthatāya ‘‘kiṃ nu kho imehi pubbepi evaṃ kīḷitapubba’’nti āvajjento taṃ devāsurasaṅgāme devavijayaṃ disvā āha –

    ‘‘யதா³பி ஆஸீ அஸுரேஹி ஸங்க³மோ,

    ‘‘Yadāpi āsī asurehi saṅgamo,

    ஜயோ ஸுரானங் அஸுரா பராஜிதா;

    Jayo surānaṃ asurā parājitā;

    ததா³பி நேதாதி³ஸோ லோமஹங்ஸனோ’’தி.

    Tadāpi netādiso lomahaṃsano’’ti.

    தஸ்மிம்பி காலே ஏதாதி³ஸோ லோமஹங்ஸனோ பமோதோ³ ந ஆஸி. கிமப்³பு⁴தங் த³ட்டு² மரூ பமோதி³தாதி அஜ்ஜ பன கிங் அப்³பு⁴தங் தி³ஸ்வா ஏவங் தே³வா பமுதி³தாதி.

    Tasmimpi kāle etādiso lomahaṃsano pamodo na āsi. Kimabbhutaṃ daṭṭhu marū pamoditāti ajja pana kiṃ abbhutaṃ disvā evaṃ devā pamuditāti.

    688. து³தியகா³தா²ய ஸேளெந்தீதி முகே²ன உஸ்ஸேளனஸத்³த³ங் முஞ்சந்தி. கா³யந்தி நானாவிதா⁴னி கீ³தானி, வாத³யந்தி அட்ட²ஸட்டி² தூரியஸஹஸ்ஸானி, போ²டெந்தீதி அப்போ²டெந்தி. புச்சா²மி வோஹந்தி அத்தனா ஆவஜ்ஜெத்வா ஞாதுங் ஸமத்தோ²பி தேஸங் வசனங் ஸோதுகாமதாய புச்ச²தி. மேருமுத்³த⁴வாஸினேதி ஸினேருமுத்³த⁴னி வஸந்தே. ஸினேருஸ்ஸ ஹி ஹெட்டி²மதலே த³ஸயோஜனஸஹஸ்ஸங் அஸுரப⁴வனங், மஜ்ஜி²மதலே த்³விஸஹஸ்ஸபரித்ததீ³பபரிவாரா சத்தாரோ மஹாதீ³பா, உபரிமதலே த³ஸயோஜனஸஹஸ்ஸங் தாவதிங்ஸப⁴வனங். தஸ்மா தே³வா ‘‘மேருமுத்³த⁴வாஸினோ’’தி வுச்சந்தி. மாரிஸாதி தே³வே ஆமந்தேதி, நிது³க்கா² நிராபா³தா⁴தி வுத்தங் ஹோதி.

    688. Dutiyagāthāya seḷentīti mukhena usseḷanasaddaṃ muñcanti. Gāyanti nānāvidhāni gītāni, vādayanti aṭṭhasaṭṭhi tūriyasahassāni, phoṭentīti apphoṭenti. Pucchāmi vohanti attanā āvajjetvā ñātuṃ samatthopi tesaṃ vacanaṃ sotukāmatāya pucchati. Merumuddhavāsineti sinerumuddhani vasante. Sinerussa hi heṭṭhimatale dasayojanasahassaṃ asurabhavanaṃ, majjhimatale dvisahassaparittadīpaparivārā cattāro mahādīpā, uparimatale dasayojanasahassaṃ tāvatiṃsabhavanaṃ. Tasmā devā ‘‘merumuddhavāsino’’ti vuccanti. Mārisāti deve āmanteti, nidukkhā nirābādhāti vuttaṃ hoti.

    689. அத²ஸ்ஸ தமத்த²ங் ஆரோசெந்தேஹி தே³வேஹி வுத்தாய ததியகா³தா²ய போ³தி⁴ஸத்தோதி பு³ஜ்ஜ²னகஸத்தோ, ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ங் க³ந்துங் அரஹோ ஸத்தோ ரதனவரோதி வரரதனபூ⁴தோ. தேனம்ஹ துட்டா²தி தேன காரணேன மயங் துட்டா². ஸோ ஹி பு³த்³த⁴த்தங் பத்வா ததா² த⁴ம்மங் தே³ஸெஸ்ஸதி, யதா² மயஞ்ச அஞ்ஞே ச தே³வக³ணா ஸெக்கா²ஸெக்க²பூ⁴மிங் பாபுணிஸ்ஸாம. மனுஸ்ஸாபிஸ்ஸ த⁴ம்மங் ஸுத்வா யே ந ஸக்கி²ஸ்ஸந்தி பரினிப்³பா³துங், தே தா³னாதீ³னி கத்வா தே³வலோகே பரிபூரெஸ்ஸந்தீதி அயங் கிர நேஸங் அதி⁴ப்பாயோ. தத்த² ‘‘துட்டா² கல்யரூபா’’தி கிஞ்சாபி இத³ங் பத³த்³வயங் அத்த²தோ அபி⁴ன்னங், ததா²பி ‘‘கிமப்³பு⁴தங் த³ட்டு² மரூ பமோதி³தா, கிங் தே³வஸங்கோ⁴ அதிரிவ கல்யரூபோ’’தி இமஸ்ஸ பஞ்ஹத்³வயஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனத்த²ங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.

    689. Athassa tamatthaṃ ārocentehi devehi vuttāya tatiyagāthāya bodhisattoti bujjhanakasatto, sammāsambodhiṃ gantuṃ araho satto ratanavaroti vararatanabhūto. Tenamha tuṭṭhāti tena kāraṇena mayaṃ tuṭṭhā. So hi buddhattaṃ patvā tathā dhammaṃ desessati, yathā mayañca aññe ca devagaṇā sekkhāsekkhabhūmiṃ pāpuṇissāma. Manussāpissa dhammaṃ sutvā ye na sakkhissanti parinibbātuṃ, te dānādīni katvā devaloke paripūressantīti ayaṃ kira nesaṃ adhippāyo. Tattha ‘‘tuṭṭhā kalyarūpā’’ti kiñcāpi idaṃ padadvayaṃ atthato abhinnaṃ, tathāpi ‘‘kimabbhutaṃ daṭṭhu marū pamoditā, kiṃ devasaṅgho atiriva kalyarūpo’’ti imassa pañhadvayassa vissajjanatthaṃ vuttanti veditabbaṃ.

    690. இதா³னி யேன அதி⁴ப்பாயேன போ³தி⁴ஸத்தே ஜாதே துட்டா² அஹேஸுங், தங் ஆவிகரொந்தேஹி வுத்தாய சதுத்த²கா³தா²ய ஸத்தக்³க³ஹணேன தே³வமனுஸ்ஸக்³க³ஹணங், பஜாக³ஹணேன ஸேஸக³திக்³க³ஹணங். ஏவங் த்³வீஹி பதே³ஹி பஞ்சஸுபி க³தீஸு ஸெட்ட²பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. திரச்சா²னாபி ஹி ஸீஹாத³யோ அஸந்தாஸாதி³கு³ணயுத்தா, தேபி அயமேவ அதிஸேதி. தஸ்மா ‘‘பஜானமுத்தமோ’’தி வுத்தோ. தே³வமனுஸ்ஸேஸு பன யே அத்தஹிதாய படிபன்னாத³யோ சத்தாரோ புக்³க³லா, தேஸு உப⁴யஹிதபடிபன்னோ அக்³க³புக்³க³லோ அயங், நரேஸு ச உஸப⁴ஸதி³ஸத்தா நராஸபோ⁴. தேனஸ்ஸ து²திங் ப⁴ணந்தா இத³ம்பி பத³த்³வயமாஹங்ஸு.

    690. Idāni yena adhippāyena bodhisatte jāte tuṭṭhā ahesuṃ, taṃ āvikarontehi vuttāya catutthagāthāya sattaggahaṇena devamanussaggahaṇaṃ, pajāgahaṇena sesagatiggahaṇaṃ. Evaṃ dvīhi padehi pañcasupi gatīsu seṭṭhabhāvaṃ dasseti. Tiracchānāpi hi sīhādayo asantāsādiguṇayuttā, tepi ayameva atiseti. Tasmā ‘‘pajānamuttamo’’ti vutto. Devamanussesu pana ye attahitāya paṭipannādayo cattāro puggalā, tesu ubhayahitapaṭipanno aggapuggalo ayaṃ, naresu ca usabhasadisattā narāsabho. Tenassa thutiṃ bhaṇantā idampi padadvayamāhaṃsu.

    691. பஞ்சமகா³தா²ய தங் ஸத்³த³ந்தி தங் தே³வேஹி வுத்தவசனஸத்³த³ங். அவஸரீதி ஓதரி. தத³ ப⁴வனந்தி ததா³ ப⁴வனங்.

    691. Pañcamagāthāya taṃ saddanti taṃ devehi vuttavacanasaddaṃ. Avasarīti otari. Tada bhavananti tadā bhavanaṃ.

    692. ச²ட்ட²கா³தா²ய ததோதி அஸிதஸ்ஸ வசனதோ அனந்தரங். உக்காமுகே²வாதி உக்காமுகே² ஏவ, மூஸாமுகே²தி வுத்தங் ஹோதி. ஸுகுஸலஸம்பஹட்ட²ந்தி ஸுகுஸலேன ஸுவண்ணகாரேன ஸங்க⁴ட்டிதங், ஸங்க⁴ட்டெந்தேன தாபிதந்தி அதி⁴ப்பாயோ. த³த்³த³ல்லமானந்தி விஜ்ஜோதமானங். அஸிதவ்ஹயஸ்ஸாதி அஸிதனாமஸ்ஸ து³தியேன நாமேன கண்ஹதே³விலஸ்ஸ இஸினோ.

    692. Chaṭṭhagāthāya tatoti asitassa vacanato anantaraṃ. Ukkāmukhevāti ukkāmukhe eva, mūsāmukheti vuttaṃ hoti. Sukusalasampahaṭṭhanti sukusalena suvaṇṇakārena saṅghaṭṭitaṃ, saṅghaṭṭentena tāpitanti adhippāyo. Daddallamānanti vijjotamānaṃ. Asitavhayassāti asitanāmassa dutiyena nāmena kaṇhadevilassa isino.

    693. ஸத்தமகா³தா²ய தாராஸப⁴ங் வாதி தாரானங் உஸப⁴ஸதி³ஸங், சந்த³ந்தி அதி⁴ப்பாயோ. விஸுத்³த⁴ந்தி அப்³பா⁴தி³உபக்கிலேஸரஹிதங். ஸரத³ரிவாதி ஸரதே³ இவ. ஆனந்த³ஜாதோதி ஸவனமத்தேனேவ உப்பன்னாய பீதியா பீதிஜாதோ. அலத்த² பீதிந்தி தி³ஸ்வா புனபி பீதிங் லபி⁴.

    693. Sattamagāthāya tārāsabhaṃ vāti tārānaṃ usabhasadisaṃ, candanti adhippāyo. Visuddhanti abbhādiupakkilesarahitaṃ. Saradarivāti sarade iva. Ānandajātoti savanamatteneva uppannāya pītiyā pītijāto. Alattha pītinti disvā punapi pītiṃ labhi.

    694. ததோ பரங் போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ தே³வேஹி ஸதா³ பயுஜ்ஜமானஸக்காரதீ³பனத்த²ங் வுத்தஅட்ட²மகா³தா²ய அனேகஸாக²ந்தி அனேகஸலாகங். ஸஹஸ்ஸமண்ட³லந்தி ரத்தஸுவண்ணமயஸஹஸ்ஸமண்ட³லயுத்தங். ச²த்தந்தி தி³ப்³ப³ஸேதச்ச²த்தங். வீதிபதந்தீதி ஸரீரங் பீ³ஜமானா பதனுப்பதனங் கரொந்தி.

    694. Tato paraṃ bodhisattassa devehi sadā payujjamānasakkāradīpanatthaṃ vuttaaṭṭhamagāthāya anekasākhanti anekasalākaṃ. Sahassamaṇḍalanti rattasuvaṇṇamayasahassamaṇḍalayuttaṃ. Chattanti dibbasetacchattaṃ. Vītipatantīti sarīraṃ bījamānā patanuppatanaṃ karonti.

    695. நவமகா³தா²ய ஜடீதி ஜடிலோ. கண்ஹஸிரிவ்ஹயோதி கண்ஹஸத்³தே³ன ச ஸிரிஸத்³தே³ன ச அவ்ஹயமானோ. தங் கிர ‘‘ஸிரிகண்ஹோ’’திபி அவ்ஹயந்தி ஆமந்தெந்தி, ஆலபந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. பண்டு³கம்ப³லேதி ரத்தகம்ப³லே. அதி⁴காரதோ செத்த² ‘‘குமார’’ந்தி வத்தப்³ப³ங், பாட²ஸேஸோ வா காதப்³போ³. புரிமகா³தா²ய ச அஹத்த²பாஸக³தங் ஸந்தா⁴ய ‘‘தி³ஸ்வா’’தி வுத்தங். இத⁴ பன ஹத்த²பாஸக³தங் படிக்³க³ஹணத்த²ங் உபனீதங், தஸ்மா புன வசனங் ‘‘தி³ஸ்வா’’தி. புரிமங் வா த³ஸ்ஸனபீதிலாபா⁴பெக்க²ங் கா³தா²வஸானே ‘‘விபுலமலத்த² பீதி’’ந்தி வசனதோ, இத³ங் படிக்³க³ஹாபெக்க²ங் அவஸானே ‘‘ஸுமனோ படிக்³க³ஹே’’தி வசனதோ. புரிமஞ்ச குமாரஸம்ப³ந்த⁴மேவ, இத³ங் ஸேதச்ச²த்தஸம்ப³ந்த⁴ம்பி. தி³ஸ்வாதி ஸதஸஹஸ்ஸக்³க⁴னகே க³ந்தா⁴ரரத்தகம்ப³லே ஸுவண்ணனிக்க²ங் விய குமாரங் ‘‘ச²த்தங் மரூ’’தி எத்த² வுத்தப்பகாரங் ஸேதச்ச²த்தங் தா⁴ரியந்தங் முத்³த⁴னி தி³ஸ்வா. கேசி பன ‘‘இத³ங் மானுஸகங் ச²த்தங் ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி ப⁴ணந்தி. யதே²வ ஹி தே³வா, ஏவங் மனுஸ்ஸாபி ச²த்தசாமரமோரஹத்த²தாலவண்டவாளபீ³ஜனிஹத்தா² மஹாபுரிஸங் உபக³ச்ச²ந்தீதி. ஏவங் ஸந்தேபி ந தஸ்ஸ வசனேன கோசிபி அதிஸயோ அத்தி², தஸ்மா யதா²வுத்தமேவ ஸுந்த³ரங். படிக்³க³ஹேதி உபோ⁴ஹி ஹத்தே²ஹி படிக்³க³ஹேஸி. இஸிங் கிர வந்தா³பேதுங் குமாரங் உபனேஸுங். அத²ஸ்ஸ பாதா³ பரிவத்தித்வா இஸிஸ்ஸ மத்த²கே பதிட்ட²ஹிங்ஸு. ஸோ தம்பி அச்ச²ரியங் தி³ஸ்வா உத³க்³க³சித்தோ ஸுமனோ படிக்³க³ஹேஸி.

    695. Navamagāthāya jaṭīti jaṭilo. Kaṇhasirivhayoti kaṇhasaddena ca sirisaddena ca avhayamāno. Taṃ kira ‘‘sirikaṇho’’tipi avhayanti āmantenti, ālapantīti vuttaṃ hoti. Paṇḍukambaleti rattakambale. Adhikārato cettha ‘‘kumāra’’nti vattabbaṃ, pāṭhaseso vā kātabbo. Purimagāthāya ca ahatthapāsagataṃ sandhāya ‘‘disvā’’ti vuttaṃ. Idha pana hatthapāsagataṃ paṭiggahaṇatthaṃ upanītaṃ, tasmā puna vacanaṃ ‘‘disvā’’ti. Purimaṃ vā dassanapītilābhāpekkhaṃ gāthāvasāne ‘‘vipulamalattha pīti’’nti vacanato, idaṃ paṭiggahāpekkhaṃ avasāne ‘‘sumano paṭiggahe’’ti vacanato. Purimañca kumārasambandhameva, idaṃ setacchattasambandhampi. Disvāti satasahassagghanake gandhārarattakambale suvaṇṇanikkhaṃ viya kumāraṃ ‘‘chattaṃ marū’’ti ettha vuttappakāraṃ setacchattaṃ dhāriyantaṃ muddhani disvā. Keci pana ‘‘idaṃ mānusakaṃ chattaṃ sandhāya vutta’’nti bhaṇanti. Yatheva hi devā, evaṃ manussāpi chattacāmaramorahatthatālavaṇṭavāḷabījanihatthā mahāpurisaṃ upagacchantīti. Evaṃ santepi na tassa vacanena kocipi atisayo atthi, tasmā yathāvuttameva sundaraṃ. Paṭiggaheti ubhohi hatthehi paṭiggahesi. Isiṃ kira vandāpetuṃ kumāraṃ upanesuṃ. Athassa pādā parivattitvā isissa matthake patiṭṭhahiṃsu. So tampi acchariyaṃ disvā udaggacitto sumano paṭiggahesi.

    696. த³ஸமகா³தா²யங் ஜிகீ³ஸகோதி ஜிகீ³ஸந்தோ மக்³க³ந்தோ பரியேஸந்தோ, உபபரிக்க²ந்தோதி வுத்தங் ஹோதி. லக்க²ணமந்தபாரகூ³தி லக்க²ணானங் வேதா³னஞ்ச பாரங் க³தோ. அனுத்தராயந்தி அனுத்தரோ அயங். ஸோ கிர அத்தனோ அபி⁴முகா²க³தேஸு மஹாஸத்தஸ்ஸ பாத³தலேஸு சக்கானி தி³ஸ்வா தத³னுஸாரேன ஸேஸலக்க²ணானி ஜிகீ³ஸந்தோ ஸப்³ப³ங் லக்க²ணஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா ‘‘அத்³தா⁴யங் பு³த்³தோ⁴ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஞத்வா ஏவமாஹ.

    696. Dasamagāthāyaṃ jigīsakoti jigīsanto magganto pariyesanto, upaparikkhantoti vuttaṃ hoti. Lakkhaṇamantapāragūti lakkhaṇānaṃ vedānañca pāraṃ gato. Anuttarāyanti anuttaro ayaṃ. So kira attano abhimukhāgatesu mahāsattassa pādatalesu cakkāni disvā tadanusārena sesalakkhaṇāni jigīsanto sabbaṃ lakkhaṇasampattiṃ disvā ‘‘addhāyaṃ buddho bhavissatī’’ti ñatvā evamāha.

    697. ஏகாத³ஸாயங் அத²த்தனோ க³மனந்தி படிஸந்தி⁴வஸேன அரூபக³மனங். அகல்யரூபோ க³ளயதி அஸ்ஸுகானீதி தங் அத்தனோ அரூபூபபத்திங் அனுஸ்ஸரித்வா ‘‘ந தா³னாஹங் அஸ்ஸ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸோதுங் லச்சா²மீ’’தி அதுட்ட²ரூபோ ப³லவஸோகாபி⁴ப⁴வேன தோ³மனஸ்ஸஜாதோ ஹுத்வா அஸ்ஸூனி பாதேதி க³ளயதி. ‘‘க³ரயதீ’’திபி பாடோ². யதி³ பனேஸ ரூபப⁴வே சித்தங் நமெய்ய, கிங் தத்த² ந உப்பஜ்ஜெய்ய, யேனேவங் ரோத³தீதி? ந ந உப்பஜ்ஜெய்ய, அகுஸலதாய பனேதங் விதி⁴ங் ந ஜானாதி. ஏவங் ஸந்தேபி தோ³மனஸ்ஸுப்பத்தியேவஸ்ஸ அயுத்தா ஸமாபத்திலாபே⁴ன விக்க²ம்பி⁴தத்தாதி சே? ந, விக்க²ம்பி⁴தத்தா ஏவ. மக்³க³பா⁴வனாய ஸமுச்சி²ன்னா ஹி கிலேஸா ந உப்பஜ்ஜந்தி, ஸமாபத்திலாபீ⁴னங் பன ப³லவபச்சயேன உப்பஜ்ஜந்தி. உப்பன்னே கிலேஸே பரிஹீனஜ்ஜா²னத்தா குதஸ்ஸ அரூபக³மனந்தி சே? அப்பகஸிரேன புனாதி⁴க³மதோ. ஸமாபத்திலாபி⁴னோ ஹி உப்பன்னே கிலேஸே ப³லவவீதிக்கமங் அனாபஜ்ஜந்தா வூபஸந்தமத்தேயேவ கிலேஸவேகே³ புன தங் விஸேஸங் அப்பகஸிரேனேவாதி⁴க³ச்ச²ந்தி, ‘‘பரிஹீனவிஸேஸா இமே’’திபி து³விஞ்ஞெய்யா ஹொந்தி, தாதி³ஸோ ச ஏஸோ. நோ சே குமாரே ப⁴விஸ்ஸதி அந்தராயோதி ந ப⁴விஸ்ஸதி நு கோ² இமஸ்மிங் குமாரே அந்தராயோ.

    697. Ekādasāyaṃ athattano gamananti paṭisandhivasena arūpagamanaṃ. Akalyarūpo gaḷayati assukānīti taṃ attano arūpūpapattiṃ anussaritvā ‘‘na dānāhaṃ assa dhammadesanaṃ sotuṃ lacchāmī’’ti atuṭṭharūpo balavasokābhibhavena domanassajāto hutvā assūni pāteti gaḷayati. ‘‘Garayatī’’tipi pāṭho. Yadi panesa rūpabhave cittaṃ nameyya, kiṃ tattha na uppajjeyya, yenevaṃ rodatīti? Na na uppajjeyya, akusalatāya panetaṃ vidhiṃ na jānāti. Evaṃ santepi domanassuppattiyevassa ayuttā samāpattilābhena vikkhambhitattāti ce? Na, vikkhambhitattā eva. Maggabhāvanāya samucchinnā hi kilesā na uppajjanti, samāpattilābhīnaṃ pana balavapaccayena uppajjanti. Uppanne kilese parihīnajjhānattā kutassa arūpagamananti ce? Appakasirena punādhigamato. Samāpattilābhino hi uppanne kilese balavavītikkamaṃ anāpajjantā vūpasantamatteyeva kilesavege puna taṃ visesaṃ appakasirenevādhigacchanti, ‘‘parihīnavisesā ime’’tipi duviññeyyā honti, tādiso ca eso. No ce kumāre bhavissati antarāyoti na bhavissati nu kho imasmiṃ kumāre antarāyo.

    698. த்³வாத³ஸாயங் ந ஓரகாயந்தி அயங் ஓரகோ பரித்தோ ந ஹோதி. உத்தரகா³தா²ய வத்தப்³ப³ங் பு³த்³த⁴பா⁴வங் ஸந்தா⁴யாஹ.

    698. Dvādasāyaṃ na orakāyanti ayaṃ orako paritto na hoti. Uttaragāthāya vattabbaṃ buddhabhāvaṃ sandhāyāha.

    699. தேரஸாயங் ஸம்போ³தி⁴யக்³க³ந்தி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங். தஞ்ஹி அவிபரீதபா⁴வேன ஸம்மா பு³ஜ்ஜ²னதோ ஸம்போ³தி⁴, கத்த²சி ஆவரணாபா⁴வேன ஸப்³ப³ஞாணுத்தமதோ ‘‘அக்³க³’’ந்தி வுச்சதி. பு²ஸிஸ்ஸதீதி பாபுணிஸ்ஸதி. பரமவிஸுத்³த⁴த³ஸ்ஸீதி நிப்³பா³னத³ஸ்ஸீ. தஞ்ஹி ஏகந்தவிஸுத்³த⁴த்தா பரமவிஸுத்³த⁴ங். வித்தா²ரிகஸ்ஸாதி வித்தா²ரிகங் அஸ்ஸ. ப்³ரஹ்மசரியந்தி ஸாஸனங்.

    699. Terasāyaṃ sambodhiyagganti sabbaññutaññāṇaṃ. Tañhi aviparītabhāvena sammā bujjhanato sambodhi, katthaci āvaraṇābhāvena sabbañāṇuttamato ‘‘agga’’nti vuccati. Phusissatīti pāpuṇissati. Paramavisuddhadassīti nibbānadassī. Tañhi ekantavisuddhattā paramavisuddhaṃ. Vitthārikassāti vitthārikaṃ assa. Brahmacariyanti sāsanaṃ.

    700. சுத்³த³ஸாயங் அத²ந்தராதி அந்தராயேவ அஸ்ஸ, ஸம்போ³தி⁴ப்பத்திதோ ஓரதோ ஏவாதி வுத்தங் ஹோதி. ந ஸொஸ்ஸந்தி ந ஸுணிஸ்ஸங். அஸமது⁴ரஸ்ஸாதி அஸமவீரியஸ்ஸ. அட்டோதி ஆதுரோ. ப்³யஸனங் க³தோதி ஸுக²வினாஸங் பத்தோ. அகா⁴வீதி து³க்கி²தோ, ஸப்³ப³ங் தோ³மனஸ்ஸுப்பாத³மேவ ஸந்தா⁴யாஹ. தோ³மனஸ்ஸேன ஹி ஸோ ஆதுரோ. தஞ்சஸ்ஸ ஸுக²ப்³யஸனதோ ப்³யஸனங், ஸுக²வினாஸனதோதி வுத்தங் ஹோதி. தேன ச ஸோ சேதஸிகஅக⁴பூ⁴தேன அகா⁴வீ.

    700. Cuddasāyaṃ athantarāti antarāyeva assa, sambodhippattito orato evāti vuttaṃ hoti. Na sossanti na suṇissaṃ. Asamadhurassāti asamavīriyassa. Aṭṭoti āturo. Byasanaṃ gatoti sukhavināsaṃ patto. Aghāvīti dukkhito, sabbaṃ domanassuppādameva sandhāyāha. Domanassena hi so āturo. Tañcassa sukhabyasanato byasanaṃ, sukhavināsanatoti vuttaṃ hoti. Tena ca so cetasikaaghabhūtena aghāvī.

    701. பன்னரஸாயங் விபுலங் ஜனெத்வானாதி விபுலங் ஜனெத்வா. அயமேவ வா பாடோ². நிக்³க³மாதி நிக்³க³தோ. ஏவங் நிக்³க³தோ ச ஸோ பா⁴கி³னெய்யங் ஸயந்தி ஸகங் பா⁴கி³னெய்யங், அத்தனோ ப⁴கி³னியா புத்தந்தி வுத்தங் ஹோதி. ஸமாத³பேஸீதி அத்தனோ அப்பாயுகபா⁴வங் ஞத்வா கனிட்ட²ப⁴கி³னியா ச புத்தஸ்ஸ நாலகஸ்ஸ மாணவகஸ்ஸ உபசிதபுஞ்ஞதங் அத்தனோ ப³லேன ஞத்வா ‘‘வுட்³டி⁴ப்பத்தோ பமாத³ம்பி ஆபஜ்ஜெய்யா’’தி நங் அனுகம்பமானோ ப⁴கி³னியா க⁴ரங் க³ந்த்வா ‘‘கஹங் நாலகோ’’தி. ‘‘ப³ஹி, ப⁴ந்தே, கீளதீ’’தி. ‘‘ஆனேத² ந’’ந்தி ஆணாபெத்வா தங்க²ணங்யேவ தாபஸபப்³ப³ஜ்ஜங் பப்³பா³ஜெத்வா ஸமாத³பேஸி ஓவதி³ அனுஸாஸி. கத²ங்? ‘‘பு³த்³தோ⁴தி கோ⁴ஸங்…பே॰… ப்³ரஹ்மசரிய’’ந்தி ஸோளஸமகா³த²மாஹ.

    701. Pannarasāyaṃ vipulaṃ janetvānāti vipulaṃ janetvā. Ayameva vā pāṭho. Niggamāti niggato. Evaṃ niggato ca so bhāgineyyaṃ sayanti sakaṃ bhāgineyyaṃ, attano bhaginiyā puttanti vuttaṃ hoti. Samādapesīti attano appāyukabhāvaṃ ñatvā kaniṭṭhabhaginiyā ca puttassa nālakassa māṇavakassa upacitapuññataṃ attano balena ñatvā ‘‘vuḍḍhippatto pamādampi āpajjeyyā’’ti naṃ anukampamāno bhaginiyā gharaṃ gantvā ‘‘kahaṃ nālako’’ti. ‘‘Bahi, bhante, kīḷatī’’ti. ‘‘Ānetha na’’nti āṇāpetvā taṅkhaṇaṃyeva tāpasapabbajjaṃ pabbājetvā samādapesi ovadi anusāsi. Kathaṃ? ‘‘Buddhoti ghosaṃ…pe… brahmacariya’’nti soḷasamagāthamāha.

    702. தத்த² யத³ பரதோதி யதா³ பரதோ. த⁴ம்மமக்³க³ந்தி பரமத⁴ம்மஸ்ஸ நிப்³பா³னஸ்ஸ மக்³க³ங், த⁴ம்மங் வா அக்³க³ங் ஸஹ படிபதா³ய நிப்³பா³னங். தஸ்மிந்தி தஸ்ஸ ஸந்திகே. ப்³ரஹ்மசரியந்தி ஸமணத⁴ம்மங்.

    702. Tattha yada paratoti yadā parato. Dhammamagganti paramadhammassa nibbānassa maggaṃ, dhammaṃ vā aggaṃ saha paṭipadāya nibbānaṃ. Tasminti tassa santike. Brahmacariyanti samaṇadhammaṃ.

    703. ஸத்தரஸாயங் தாதி³னாதி தஸ்ஸண்டி²தேன, தஸ்மிங் ஸமயே கிலேஸவிக்க²ம்ப⁴னே ஸமாதி⁴லாபே⁴ ச ஸதி விக்க²ம்பி⁴தகிலேஸேன ஸமாஹிதசித்தேன சாதி அதி⁴ப்பாயோ. அனாக³தே பரமவிஸுத்³த⁴த³ஸ்ஸினாதி ‘‘அயங் நாலகோ அனாக³தே காலே ப⁴க³வதோ ஸந்திகே பரமவிஸுத்³த⁴ங் நிப்³பா³னங் பஸ்ஸிஸ்ஸதீ’’தி ஏவங் தி³ட்ட²த்தா ஸோ இஸி இமினா பரியாயேன ‘‘அனாக³தே பரமவிஸுத்³த⁴த³ஸ்ஸீ’’தி வுத்தோ. தேன அனாக³தே பரமவிஸுத்³த⁴த³ஸ்ஸினா. உபசிதபுஞ்ஞஸஞ்சயோதி பது³முத்தரதோ பபு⁴தி கதபுஞ்ஞஸஞ்சயோ. பதிக்க²ந்தி ஆக³மயமானோ. பரிவஸீதி பப்³ப³ஜித்வா தாபஸவேஸேன வஸி. ரக்கி²திந்த்³ரியோதி ரக்கி²தஸோதிந்த்³ரியோ ஹுத்வா. ஸோ கிர ததோ பபு⁴தி உத³கே ந நிமுஜ்ஜி ‘‘உத³கங் பவிஸித்வா ஸோதிந்த்³ரியங் வினாஸெய்ய, ததோ த⁴ம்மஸ்ஸவனபா³ஹிரோ ப⁴வெய்ய’’ந்தி சிந்தெத்வா.

    703. Sattarasāyaṃ tādināti tassaṇṭhitena, tasmiṃ samaye kilesavikkhambhane samādhilābhe ca sati vikkhambhitakilesena samāhitacittena cāti adhippāyo. Anāgate paramavisuddhadassināti ‘‘ayaṃ nālako anāgate kāle bhagavato santike paramavisuddhaṃ nibbānaṃ passissatī’’ti evaṃ diṭṭhattā so isi iminā pariyāyena ‘‘anāgate paramavisuddhadassī’’ti vutto. Tena anāgate paramavisuddhadassinā. Upacitapuññasañcayoti padumuttarato pabhuti katapuññasañcayo. Patikkhanti āgamayamāno. Parivasīti pabbajitvā tāpasavesena vasi. Rakkhitindriyoti rakkhitasotindriyo hutvā. So kira tato pabhuti udake na nimujji ‘‘udakaṃ pavisitvā sotindriyaṃ vināseyya, tato dhammassavanabāhiro bhaveyya’’nti cintetvā.

    704. அட்டா²ரஸாயங் ஸுத்வான கோ⁴ஸந்தி ஸோ நாலகோ ஏவங் பரிவஸந்தோ அனுபுப்³பே³ன ப⁴க³வதா ஸம்போ³தி⁴ங் பத்வா பா³ராணஸியங் த⁴ம்மசக்கே பவத்திதே தங் ‘‘ப⁴க³வதா த⁴ம்மசக்கங் பவத்திதங், ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ வத ஸோ ப⁴க³வா உப்பன்னோ’’திஆதி³னா நயேன ஜினவரசக்கவத்தனே பவத்தகோ⁴ஸங் அத்தனோ அத்த²காமாஹி தே³வதாஹி ஆக³ந்த்வா ஆரோசிதங் ஸுத்வா. க³ந்த்வான தி³ஸ்வா இஸினிஸப⁴ந்தி ஸத்தாஹங் தே³வதாஹி மோனெய்யகோலாஹலே கயிரமானே ஸத்தமே தி³வஸே இஸிபதனங் க³ந்த்வா ‘‘நாலகோ ஆக³மிஸ்ஸதி, தஸ்ஸ த⁴ம்மங் தே³ஸெஸ்ஸாமீ’’தி இமினா ச அபி⁴ஸந்தி⁴னா வரபு³த்³தா⁴ஸனே நிஸின்னங் தி³ஸ்வா நிஸப⁴ஸதி³ஸங் இஸினிஸப⁴ங் ப⁴க³வந்தங். பஸன்னோதி ஸஹ த³ஸ்ஸனேனேவ பஸன்னசித்தோ ஹுத்வா. மோனெய்யஸெட்ட²ந்தி ஞாணுத்தமங், மக்³க³ஞாணந்தி வுத்தங் ஹோதி. ஸமாக³தே அஸிதாவ்ஹயஸ்ஸ ஸாஸனேதி அஸிதஸ்ஸ இஸினோ ஓவாத³காலே அனுப்பத்தே. தேன ஹி – ‘‘யதா³ விவரதி த⁴ம்மமக்³க³ங், ததா³ க³ந்த்வா ஸமயங் பரிபுச்ச²மானோ சரஸ்ஸு தஸ்மிங் ப⁴க³வதி ப்³ரஹ்மசரிய’’ந்தி அனுஸிட்டோ², அயஞ்ச ஸோ காலோ. தேன வுத்தங் – ‘‘ஸமாக³தே அஸிதாவ்ஹயஸ்ஸ ஸாஸனே’’தி. ஸேஸமெத்த² பாகடமேவ.

    704. Aṭṭhārasāyaṃ sutvāna ghosanti so nālako evaṃ parivasanto anupubbena bhagavatā sambodhiṃ patvā bārāṇasiyaṃ dhammacakke pavattite taṃ ‘‘bhagavatā dhammacakkaṃ pavattitaṃ, sammāsambuddho vata so bhagavā uppanno’’tiādinā nayena jinavaracakkavattane pavattaghosaṃ attano atthakāmāhi devatāhi āgantvā ārocitaṃ sutvā. Gantvāna disvā isinisabhanti sattāhaṃ devatāhi moneyyakolāhale kayiramāne sattame divase isipatanaṃ gantvā ‘‘nālako āgamissati, tassa dhammaṃ desessāmī’’ti iminā ca abhisandhinā varabuddhāsane nisinnaṃ disvā nisabhasadisaṃ isinisabhaṃ bhagavantaṃ. Pasannoti saha dassaneneva pasannacitto hutvā. Moneyyaseṭṭhanti ñāṇuttamaṃ, maggañāṇanti vuttaṃ hoti. Samāgate asitāvhayassa sāsaneti asitassa isino ovādakāle anuppatte. Tena hi – ‘‘yadā vivarati dhammamaggaṃ, tadā gantvā samayaṃ paripucchamāno carassu tasmiṃ bhagavati brahmacariya’’nti anusiṭṭho, ayañca so kālo. Tena vuttaṃ – ‘‘samāgate asitāvhayassa sāsane’’ti. Sesamettha pākaṭameva.

    அயங் தாவ வத்து²கா³தா²வண்ணனா.

    Ayaṃ tāva vatthugāthāvaṇṇanā.

    705. புச்சா²கா³தா²த்³வயே அஞ்ஞாதமேதந்தி விதி³தங் மயா ஏதங். யதா²தத²ந்தி அவிபரீதங். கோ அதி⁴ப்பாயோ? யங் அஸிதோ ‘‘ஸம்போ³தி⁴யக்³க³ங் பு²ஸிஸ்ஸதாயங் குமாரோ’’தி ஞத்வா ‘‘பு³த்³தோ⁴தி கோ⁴ஸங் யத³ பரதோ ஸுணோஸி, ஸம்போ³தி⁴ப்பத்தோ விவரதி த⁴ம்மமக்³க³’’ந்தி மங் அவச, ததே³தங் மயா அஸிதஸ்ஸ வசனங் அஜ்ஜ ப⁴க³வந்தங் ஸக்கி²ங் தி³ஸ்வா ‘‘யதா²தத²மேவா’’தி அஞ்ஞாதந்தி. தங் தந்தி தஸ்மா தங். ஸப்³ப³த⁴ம்மான பாரகு³ந்தி ஹேமவதஸுத்தே வுத்தனயேன ச²ஹி ஆகாரேஹி. ஸப்³ப³த⁴ம்மானங் பாரக³தங்.

    705. Pucchāgāthādvaye aññātametanti viditaṃ mayā etaṃ. Yathātathanti aviparītaṃ. Ko adhippāyo? Yaṃ asito ‘‘sambodhiyaggaṃ phusissatāyaṃ kumāro’’ti ñatvā ‘‘buddhoti ghosaṃ yada parato suṇosi, sambodhippatto vivarati dhammamagga’’nti maṃ avaca, tadetaṃ mayā asitassa vacanaṃ ajja bhagavantaṃ sakkhiṃ disvā ‘‘yathātathamevā’’ti aññātanti. Taṃ tanti tasmā taṃ. Sabbadhammāna pāragunti hemavatasutte vuttanayena chahi ākārehi. Sabbadhammānaṃ pāragataṃ.

    706. அனகா³ரியுபேதஸ்ஸாதி அனகா³ரியங் உபேதஸ்ஸ, பப்³ப³ஜிதஸ்ஸாதி அத்தோ². பி⁴க்கா²சரியங் ஜிகீ³ஸதோதி அரியேஹி ஆசிண்ணங் அனுபக்கிலிட்ட²ங் பி⁴க்கா²சரியங் பரியேஸமானஸ்ஸ. மோனெய்யந்தி முனீனங் ஸந்தகங். உத்தமங் பத³ந்தி உத்தமபடிபத³ங். ஸேஸமெத்த² பாகடமேவ.

    706.Anagāriyupetassāti anagāriyaṃ upetassa, pabbajitassāti attho. Bhikkhācariyaṃ jigīsatoti ariyehi āciṇṇaṃ anupakkiliṭṭhaṃ bhikkhācariyaṃ pariyesamānassa. Moneyyanti munīnaṃ santakaṃ. Uttamaṃ padanti uttamapaṭipadaṃ. Sesamettha pākaṭameva.

    707. அத²ஸ்ஸ ஏவங் புட்டோ² ப⁴க³வா ‘‘மோனெய்யங் தே உபஞ்ஞிஸ்ஸ’’ந்திஆதி³னா நயேன மோனெய்யபடிபத³ங் ப்³யாகாஸி. தத்த² உபஞ்ஞிஸ்ஸந்தி உபஞ்ஞாபெய்யங், விவரெய்யங் பஞ்ஞாபெய்யந்தி அத்தோ². து³க்கரங் து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வந்தி காதுஞ்ச து³க்க²ங் கயிரமானஞ்ச ஸம்ப⁴விதுங் ஸஹிதுங் து³க்க²ந்தி வுத்தங் ஹோதி. அயங் பனெத்த² அதி⁴ப்பாயோ – அஹங் தே மோனெய்யங் பஞ்ஞாபெய்யங், யதி³ நங் காதுங் வா அபி⁴ஸம்போ⁴துங் வா ஸுக²ங் ப⁴வெய்ய, ஏவங் பன து³க்கரங் து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வங் புது²ஜ்ஜனகாலதோ பபு⁴தி கிலிட்ட²சித்தங் அனுப்பாதெ³த்வா படிபஜ்ஜிதப்³ப³தோ. ததா² ஹி நங் ஏகஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஏகோவ ஸாவகோ கரோதி ச ஸம்போ⁴தி சாதி.

    707. Athassa evaṃ puṭṭho bhagavā ‘‘moneyyaṃ te upaññissa’’ntiādinā nayena moneyyapaṭipadaṃ byākāsi. Tattha upaññissanti upaññāpeyyaṃ, vivareyyaṃ paññāpeyyanti attho. Dukkaraṃ durabhisambhavanti kātuñca dukkhaṃ kayiramānañca sambhavituṃ sahituṃ dukkhanti vuttaṃ hoti. Ayaṃ panettha adhippāyo – ahaṃ te moneyyaṃ paññāpeyyaṃ, yadi naṃ kātuṃ vā abhisambhotuṃ vā sukhaṃ bhaveyya, evaṃ pana dukkaraṃ durabhisambhavaṃ puthujjanakālato pabhuti kiliṭṭhacittaṃ anuppādetvā paṭipajjitabbato. Tathā hi naṃ ekassa buddhassa ekova sāvako karoti ca sambhoti cāti.

    ஏவங் ப⁴க³வா மோனெய்யஸ்ஸ து³க்கரபா⁴வங் து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வதஞ்ச த³ஸ்ஸெந்தோ நாலகஸ்ஸ உஸ்ஸாஹங் ஜனெத்வா தமஸ்ஸ வத்துகாமோ ஆஹ ‘‘ஹந்த³ தே நங் பவக்கா²மி, ஸந்த²ம்ப⁴ஸ்ஸு த³ள்ஹோ ப⁴வா’’தி. தத்த² ஹந்தா³தி ப்³யவஸாயத்தே² நிபாதோ. தே நங் பவக்கா²மீதி துய்ஹங் தங் மோனெய்யங் பவக்கா²மி. ஸந்த²ம்ப⁴ஸ்ஸூதி து³க்கரகரணஸமத்தே²ன வீரியூபத்த²ம்பே⁴ன அத்தானங் உபத்த²ம்ப⁴ய. த³ள்ஹோ ப⁴வாதி து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வஸஹனஸமத்தா²ய அஸிதி²லபரக்கமதாய தி²ரோ ஹோதி. கிங் வுத்தங் ஹோதி? யஸ்மா த்வங் உபசிதபுஞ்ஞஸம்பா⁴ரோ, தஸ்மாஹங் ஏகந்தப்³யவஸிதோவ ஹுத்வா ஏவங் து³க்கரங் து³ரபி⁴ஸம்ப⁴வம்பி ஸமானங் துய்ஹங் தங் மோனெய்யங் பவக்கா²மி, ஸந்த²ம்ப⁴ஸ்ஸு த³ள்ஹோ ப⁴வாதி.

    Evaṃ bhagavā moneyyassa dukkarabhāvaṃ durabhisambhavatañca dassento nālakassa ussāhaṃ janetvā tamassa vattukāmo āha ‘‘handa te naṃ pavakkhāmi, santhambhassu daḷho bhavā’’ti. Tattha handāti byavasāyatthe nipāto. Te naṃ pavakkhāmīti tuyhaṃ taṃ moneyyaṃ pavakkhāmi. Santhambhassūti dukkarakaraṇasamatthena vīriyūpatthambhena attānaṃ upatthambhaya. Daḷho bhavāti durabhisambhavasahanasamatthāya asithilaparakkamatāya thiro hoti. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yasmā tvaṃ upacitapuññasambhāro, tasmāhaṃ ekantabyavasitova hutvā evaṃ dukkaraṃ durabhisambhavampi samānaṃ tuyhaṃ taṃ moneyyaṃ pavakkhāmi, santhambhassu daḷho bhavāti.

    708. ஏவங் பரமஸல்லேக²ங் மோனெய்யவத்தங் வத்துகாமோ நாலகங் ஸந்த²ம்ப⁴னே த³ள்ஹீபா⁴வே ச நியோஜெத்வா பட²மங் தாவ கா³மூபனிப³த்³த⁴கிலேஸப்பஹானங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸமானபா⁴க³’’ந்தி உபட்³ட⁴கா³த²மாஹ. தத்த² ஸமானபா⁴க³ந்தி ஸமபா⁴க³ங் ஏகஸதி³ஸங் நின்னானாகரணங். அக்குட்ட²வந்தி³தந்தி அக்கோஸஞ்ச வந்த³னஞ்ச.

    708. Evaṃ paramasallekhaṃ moneyyavattaṃ vattukāmo nālakaṃ santhambhane daḷhībhāve ca niyojetvā paṭhamaṃ tāva gāmūpanibaddhakilesappahānaṃ dassento ‘‘samānabhāga’’nti upaḍḍhagāthamāha. Tattha samānabhāganti samabhāgaṃ ekasadisaṃ ninnānākaraṇaṃ. Akkuṭṭhavanditanti akkosañca vandanañca.

    இதா³னி யதா² தங் ஸமானபா⁴க³ங் கயிரதி, தங் உபாயங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘மனோபதோ³ஸ’’ந்தி உபட்³ட⁴கா³த²மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – அக்குட்டோ² மனோபதோ³ஸங் ரக்கெ²ய்ய, வந்தி³தோ ஸந்தோ அனுண்ணதோ சரே, ரஞ்ஞாபி வந்தி³தோ ஸமானோ ‘‘மங் வந்த³தீ’’தி உத்³த⁴ச்சங் நாபஜ்ஜெய்ய.

    Idāni yathā taṃ samānabhāgaṃ kayirati, taṃ upāyaṃ dassento ‘‘manopadosa’’nti upaḍḍhagāthamāha. Tassattho – akkuṭṭho manopadosaṃ rakkheyya, vandito santo anuṇṇato care, raññāpi vandito samāno ‘‘maṃ vandatī’’ti uddhaccaṃ nāpajjeyya.

    709. இதா³னி அரஞ்ஞூபனிப³த்³த⁴கிலேஸப்பஹானங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘உச்சாவசா’’தி கா³த²மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – அரஞ்ஞஸஞ்ஞிதே தா³யேபி இட்டா²னிட்ட²வஸேன உச்சாவசா நானப்பகாரா ஆரம்மணா நிச்ச²ரந்தி, சக்கா²தீ³னங் ஆபாத²மாக³ச்ச²ந்தி, தே ச கோ² அக்³கி³ஸிகூ²பமா பரிளாஹஜனகட்டே²ன. யதா² வா ட³ய்ஹமானே வனே அக்³கி³ஸிகா² நானப்பகாரதாய உச்சாவசா நிச்ச²ரந்தி, ஸதூ⁴மாபி, விதூ⁴மாபி, நீலாபி, பீதாபி, ரத்தாபி, கு²த்³த³காபி, மஹந்தாபி, ஏவங் ஸீஹப்³யக்³க⁴மனுஸ்ஸாமனுஸ்ஸவிவித⁴விஹங்க³விருதபுப்ப²ப²லபல்லவாதி³பே⁴த³வஸேன நானப்பகாரதாய தா³யே உச்சாவசா ஆரம்மணா நிச்ச²ரந்தி பி⁴ங்ஸனகாபி, ரஜனீயாபி, தோ³ஸனீயாபி, மோஹனீயாபி. தேனாஹ – ‘‘உச்சாவசா நிச்ச²ரந்தி, தா³யே அக்³கி³ஸிகூ²பமா’’தி. ஏவங் நிச்ச²ரந்தேஸு ச உச்சாவசேஸு ஆரம்மணேஸு யா காசி உய்யானவனசாரிகங் க³தா ஸமானா பகதியா வா வனசாரினியோ கட்ட²ஹாரிகாத³யோ ரஹோக³தங் தி³ஸ்வா ஹஸிதலபிதருதி³தது³ன்னிவத்தா²தீ³ஹி நாரியோ முனிங் பலோபெ⁴ந்தி, தா ஸு தங் மா பலோப⁴யுங், தா நாரியோ தங் மா பலோப⁴யுங். யதா² ந பலோபெ⁴ந்தி, ததா² கரோஹீதி வுத்தங் ஹோதி.

    709. Idāni araññūpanibaddhakilesappahānaṃ dassento ‘‘uccāvacā’’ti gāthamāha. Tassattho – araññasaññite dāyepi iṭṭhāniṭṭhavasena uccāvacā nānappakārā ārammaṇā niccharanti, cakkhādīnaṃ āpāthamāgacchanti, te ca kho aggisikhūpamā pariḷāhajanakaṭṭhena. Yathā vā ḍayhamāne vane aggisikhā nānappakāratāya uccāvacā niccharanti, sadhūmāpi, vidhūmāpi, nīlāpi, pītāpi, rattāpi, khuddakāpi, mahantāpi, evaṃ sīhabyagghamanussāmanussavividhavihaṅgavirutapupphaphalapallavādibhedavasena nānappakāratāya dāye uccāvacā ārammaṇā niccharanti bhiṃsanakāpi, rajanīyāpi, dosanīyāpi, mohanīyāpi. Tenāha – ‘‘uccāvacā niccharanti, dāye aggisikhūpamā’’ti. Evaṃ niccharantesu ca uccāvacesu ārammaṇesu yā kāci uyyānavanacārikaṃ gatā samānā pakatiyā vā vanacāriniyo kaṭṭhahārikādayo rahogataṃ disvā hasitalapitaruditadunnivatthādīhi nāriyo muniṃ palobhenti, tā su taṃ mā palobhayuṃ, tā nāriyo taṃ mā palobhayuṃ. Yathā na palobhenti, tathā karohīti vuttaṃ hoti.

    710-11. ஏவமஸ்ஸ ப⁴க³வா கா³மே ச அரஞ்ஞே ச படிபத்திவிதி⁴ங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி ஸீலஸங்வரங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘விரதோ மேது²னா த⁴ம்மா’’தி கா³தா²த்³வயமாஹ. தத்த² ஹித்வா காமே பரோபரேதி மேது²னத⁴ம்மதோ அவஸேஸேபி ஸுந்த³ரே ச அஸுந்த³ரே ச பஞ்ச காமகு³ணே ஹித்வா. தப்பஹானேன ஹி மேது²னவிரதி ஸுஸம்பன்னா ஹோதி. தேனாஹ – ‘‘ஹித்வா காமே பரோபரே’’தி. அயமெத்த² அதி⁴ப்பாயோ. ‘‘அவிருத்³தோ⁴’’திஆதீ³னி பன பதா³னி ‘‘ந ஹனெய்ய, ந கா⁴தயே’’தி எத்த² வுத்தாய பாணாதிபாதாவேரமணியா ஸம்பத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தானி. தத்ராயங் ஸங்கே²பவண்ணனா – பரபக்கி²யேஸு பாணேஸு அவிருத்³தோ⁴, அத்தபக்கி²யேஸு அஸாரத்தோ, ஸப்³பே³பி ஸதண்ஹனித்தண்ஹதாய தஸதா²வரே பாணே ஜீவிதுகாமதாய அமரிதுகாமதாய ஸுக²காமதாய து³க்க²படிகூலதாய ச ‘‘யதா² அஹங் ததா² ஏதே’’தி அத்தஸமானதாய தேஸு விரோத⁴ங் வினெந்தோ தேனேவ பகாரேன ‘‘யதா² ஏதே ததா² அஹ’’ந்தி பரேஸங் ஸமானதாய ச அத்தனி அனுரோத⁴ங் வினெந்தோ ஏவங் உப⁴யதா²பி அனுரோத⁴விரோத⁴விப்பஹீனோ ஹுத்வா மரணபடிகூலதாய அத்தானங் உபமங் கத்வா பாணேஸு யே கேசி தஸே வா தா²வரே வா பாணே ந ஹனெய்ய ஸாஹத்தி²காதீ³ஹி பயோகே³ஹி, ந கா⁴தயே ஆணத்திகாதீ³ஹீதி.

    710-11. Evamassa bhagavā gāme ca araññe ca paṭipattividhiṃ dassetvā idāni sīlasaṃvaraṃ dassento ‘‘virato methunā dhammā’’ti gāthādvayamāha. Tattha hitvā kāme paropareti methunadhammato avasesepi sundare ca asundare ca pañca kāmaguṇe hitvā. Tappahānena hi methunavirati susampannā hoti. Tenāha – ‘‘hitvā kāme paropare’’ti. Ayamettha adhippāyo. ‘‘Aviruddho’’tiādīni pana padāni ‘‘na haneyya, na ghātaye’’ti ettha vuttāya pāṇātipātāveramaṇiyā sampattidassanatthaṃ vuttāni. Tatrāyaṃ saṅkhepavaṇṇanā – parapakkhiyesu pāṇesu aviruddho, attapakkhiyesu asāratto, sabbepi sataṇhanittaṇhatāya tasathāvare pāṇe jīvitukāmatāya amaritukāmatāya sukhakāmatāya dukkhapaṭikūlatāya ca ‘‘yathā ahaṃ tathā ete’’ti attasamānatāya tesu virodhaṃ vinento teneva pakārena ‘‘yathā ete tathā aha’’nti paresaṃ samānatāya ca attani anurodhaṃ vinento evaṃ ubhayathāpi anurodhavirodhavippahīno hutvā maraṇapaṭikūlatāya attānaṃ upamaṃ katvā pāṇesu ye keci tase vā thāvare vā pāṇe na haneyya sāhatthikādīhi payogehi, na ghātaye āṇattikādīhīti.

    712. ஏவமஸ்ஸ மேது²னவிரதிபாணாதிபாதவிரதிமுகே²ன ஸங்கே²பதோ பாதிமொக்க²ஸங்வரஸீலங் வத்வா ‘‘ஹித்வா காமே’’திஆதீ³ஹி இந்த்³ரியஸங்வரஞ்ச த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஹித்வா இச்ச²ஞ்சா’’திஆதி³மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – யாயங் தண்ஹா ஏகங் லத்³தா⁴ து³தியங் இச்ச²தி, த்³வே லத்³தா⁴ ததியங், ஸதஸஹஸ்ஸங் லத்³தா⁴ தது³த்தரிம்பி இச்ச²தீதி ஏவங் அப்படிலத்³த⁴விஸயங் இச்ச²னதோ ‘‘இச்சா²’’தி வுச்சதி, யோ சாயங் படிலத்³த⁴விஸயலுப்³ப⁴னோ லோபோ⁴. தங் ஹித்வா இச்ச²ஞ்ச லோப⁴ஞ்ச யத்த² ஸத்தோ புது²ஜ்ஜனோ, யஸ்மிங் சீவராதி³பச்சயே தேஹி இச்சா²லோபே⁴ஹி புது²ஜ்ஜனோ ஸத்தோ லக்³கோ³ படிப³த்³தோ⁴ திட்ட²தி, தத்த² தங் உப⁴யம்பி ஹித்வா பச்சயத்த²ங் ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴ங் அவிரோதெ⁴ந்தோ ஞாணசக்கு²னா சக்கு²மா ஹுத்வா இமங் மோனெய்யபடிபத³ங் படிபஜ்ஜெய்ய. ஏவஞ்ஹி படிபன்னோ தரெய்ய நரகங் இமங், து³ப்பூரணட்டே²ன நரகஸஞ்ஞிதங் மிச்சா²ஜீவஹேதுபூ⁴தங் இமங் பச்சயதண்ஹங் தரெய்ய, இமாய வா படிபதா³ய தரெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி.

    712. Evamassa methunaviratipāṇātipātaviratimukhena saṅkhepato pātimokkhasaṃvarasīlaṃ vatvā ‘‘hitvā kāme’’tiādīhi indriyasaṃvarañca dassetvā idāni ājīvapārisuddhiṃ dassento ‘‘hitvā icchañcā’’tiādimāha. Tassattho – yāyaṃ taṇhā ekaṃ laddhā dutiyaṃ icchati, dve laddhā tatiyaṃ, satasahassaṃ laddhā taduttarimpi icchatīti evaṃ appaṭiladdhavisayaṃ icchanato ‘‘icchā’’ti vuccati, yo cāyaṃ paṭiladdhavisayalubbhano lobho. Taṃ hitvā icchañca lobhañca yattha satto puthujjano, yasmiṃ cīvarādipaccaye tehi icchālobhehi puthujjano satto laggo paṭibaddho tiṭṭhati, tattha taṃ ubhayampi hitvā paccayatthaṃ ājīvapārisuddhiṃ avirodhento ñāṇacakkhunā cakkhumā hutvā imaṃ moneyyapaṭipadaṃ paṭipajjeyya. Evañhi paṭipanno tareyya narakaṃ imaṃ, duppūraṇaṭṭhena narakasaññitaṃ micchājīvahetubhūtaṃ imaṃ paccayataṇhaṃ tareyya, imāya vā paṭipadāya tareyyāti vuttaṃ hoti.

    713. ஏவங் பச்சயதண்ஹாபஹானமுகே²ன ஆஜீவபாரிஸுத்³தி⁴ங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதாமுகே²ன பச்சயபரிபோ⁴க³ஸீலங் தத³னுஸாரேன ச யாவ அரஹத்தப்பத்தி, தாவ படிபத³ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஊனூத³ரோ’’தி கா³த²மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – த⁴ம்மேன ஸமேன லத்³தே⁴ஸு இதரீதரசீவராதீ³ஸு பச்சயேஸு ஆஹாரங் தாவ ஆஹாரெந்தோ –

    713. Evaṃ paccayataṇhāpahānamukhena ājīvapārisuddhiṃ dassetvā idāni bhojane mattaññutāmukhena paccayaparibhogasīlaṃ tadanusārena ca yāva arahattappatti, tāva paṭipadaṃ dassento ‘‘ūnūdaro’’ti gāthamāha. Tassattho – dhammena samena laddhesu itarītaracīvarādīsu paccayesu āhāraṃ tāva āhārento –

    ‘‘சத்தாரோ பஞ்ச ஆலோபே, அபு⁴த்வா உத³கங் பிவே;

    ‘‘Cattāro pañca ālope, abhutvā udakaṃ pive;

    அலங் பா²ஸுவிஹாராய, பஹிதத்தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ’’தி. (தே²ரகா³॰ 983) –

    Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno’’ti. (theragā. 983) –

    வுத்தனயேன ஊனஉத³ரோ அஸ்ஸ, ந வாதப⁴ரிதப⁴ஸ்தா விய உத்³து⁴மாதுத³ரோ, ப⁴த்தஸம்மத³பச்சயா தி²னமித்³த⁴ங் பரிஹரெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி. ஊனூத³ரோ ஹொந்தோபி ச மிதாஹாரோ அஸ்ஸ போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞூ, ‘‘நேவ த³வாயா’’திஆதி³னா பச்சவெக்க²ணேன கு³ணதோ தோ³ஸதோ ச பரிச்சி²ன்னாஹாரோ. ஏவங் மிதாஹாரோ ஸமானோபி பச்சயது⁴தங்க³பரியத்திஅதி⁴க³மவஸேன சதுப்³பி³தா⁴ய அப்பிச்ச²தாய அப்பிச்சோ² அஸ்ஸ. ஏகங்ஸேன ஹி மோனெய்யபடிபத³ங் படிபன்னேன பி⁴க்கு²னா ஏவங் அப்பிச்சே²ன ப⁴விதப்³ப³ங். தத்த² ஏகேகஸ்மிங் பச்சயே தீஹி ஸந்தோஸேஹி ஸந்துஸ்ஸனா பச்சயப்பிச்ச²தா. து⁴தங்க³த⁴ரஸ்ஸேவ ஸதோ ‘‘து⁴தவாதி மங் பரே ஜானந்தூ’’தி அனிச்ச²னதா து⁴தங்க³ப்பிச்ச²தா. ப³ஹுஸ்ஸுதஸ்ஸேவ ஸதோ ‘‘ப³ஹுஸ்ஸுதோதி மங் பரே ஜானந்தூ’’தி அனிச்ச²னதா பரியத்திஅப்பிச்ச²தா மஜ்ஜ²ந்திகத்தே²ரஸ்ஸ விய. அதி⁴க³மஸம்பன்னஸ்ஸேவ ஸதோ ‘‘அதி⁴க³தோ அயங் குஸலங் த⁴ம்மந்தி மங் பரே ஜானந்தூ’’தி அனிச்ச²னதா அதி⁴க³மப்பிச்ச²தா. ஸா ச அரஹத்தாதி⁴க³மதோ ஓரங் வேதி³தப்³பா³. அரஹத்தாதி⁴க³மத்த²ஞ்ஹி அயங் படிபதா³தி. ஏவங் அப்பிச்சோ²பி ச அரஹத்தமக்³கே³ன தண்ஹாலோலுப்பங் ஹித்வா அலோலுபோ அஸ்ஸ. ஏவங் அலோலுபோ ஹி ஸதா³ இச்சா²ய நிச்சா²தோ அனிச்சோ² ஹோதி நிப்³பு³தோ, யாய இச்சா²ய சா²தா ஹொந்தி ஸத்தா கு²ப்பிபாஸாதுரா விய அதித்தா, தாய இச்சா²ய அனிச்சோ² ஹோதி அனிச்ச²த்தா ச நிச்சா²தோ ஹோதி அனாதுரோ பரமதித்திப்பத்தோ. ஏவங் நிச்சா²தத்தா நிப்³பு³தோ ஹோதி வூபஸந்தஸப்³ப³கிலேஸபரிளாஹோதி ஏவமெத்த² உப்படிபாடியா யோஜனா வேதி³தப்³பா³.

    Vuttanayena ūnaudaro assa, na vātabharitabhastā viya uddhumātudaro, bhattasammadapaccayā thinamiddhaṃ parihareyyāti vuttaṃ hoti. Ūnūdaro hontopi ca mitāhāro assa bhojane mattaññū, ‘‘neva davāyā’’tiādinā paccavekkhaṇena guṇato dosato ca paricchinnāhāro. Evaṃ mitāhāro samānopi paccayadhutaṅgapariyattiadhigamavasena catubbidhāya appicchatāya appiccho assa. Ekaṃsena hi moneyyapaṭipadaṃ paṭipannena bhikkhunā evaṃ appicchena bhavitabbaṃ. Tattha ekekasmiṃ paccaye tīhi santosehi santussanā paccayappicchatā. Dhutaṅgadharasseva sato ‘‘dhutavāti maṃ pare jānantū’’ti anicchanatā dhutaṅgappicchatā. Bahussutasseva sato ‘‘bahussutoti maṃ pare jānantū’’ti anicchanatā pariyattiappicchatā majjhantikattherassa viya. Adhigamasampannasseva sato ‘‘adhigato ayaṃ kusalaṃ dhammanti maṃ pare jānantū’’ti anicchanatā adhigamappicchatā. Sā ca arahattādhigamato oraṃ veditabbā. Arahattādhigamatthañhi ayaṃ paṭipadāti. Evaṃ appicchopi ca arahattamaggena taṇhāloluppaṃ hitvā alolupo assa. Evaṃ alolupo hi sadā icchāya nicchāto aniccho hoti nibbuto, yāya icchāya chātā honti sattā khuppipāsāturā viya atittā, tāya icchāya aniccho hoti anicchattā ca nicchāto hoti anāturo paramatittippatto. Evaṃ nicchātattā nibbuto hoti vūpasantasabbakilesapariḷāhoti evamettha uppaṭipāṭiyā yojanā veditabbā.

    714. ஏவங் யாவ அரஹத்தப்பத்தி, தாவபடிபத³ங் கதெ²த்வா இதா³னி தங் படிபத³ங் படிபன்னஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ அரஹத்தப்பத்தினிட்ட²ங் து⁴தங்க³ஸமாதா³னங் ஸேனாஸனவத்தஞ்ச கதெ²ந்தோ ‘‘ஸ பிண்ட³சார’’ந்தி கா³தா²த்³வயமாஹ. தத்த² ஸ பிண்ட³சாரங் சரித்வாதி ஸோ பி⁴க்கு² பி⁴க்க²ங் சரித்வா ப⁴த்தகிச்சங் வா கத்வா. வனந்தமபி⁴ஹாரயேதி அபபஞ்சிதோ கி³ஹிபபஞ்சேன வனங் ஏவ க³ச்செ²ய்ய. உபட்டி²தோ ருக்க²மூலஸ்மிந்தி ருக்க²மூலே டி²தோ வா ஹுத்வா. ஆஸனூபக³தோதி ஆஸனங் உபக³தோ வா ஹுத்வா, நிஸின்னோதி வுத்தங் ஹோதி. முனீதி மோனெய்யபடிபத³ங் படிபன்னோ. எத்த² ச ‘‘பிண்ட³சாரங் சரித்வா’’தி இமினா பிண்ட³பாதிகங்க³ங் வுத்தங். யஸ்மா பன உக்கட்ட²பிண்ட³பாதிகோ ஸபதா³னசாரீ ஏகாஸனிகோ பத்தபிண்டி³கோ க²லுபச்சா²ப⁴த்திகோ ச ஹோதியேவ, தேசீவரிகபங்ஸுகூலம்பி ச ஸமாதி³யதேவ, தஸ்மா இமானிபி ச² வுத்தானேவ ஹொந்தி. ‘‘வனந்தமபி⁴ஹாரயே’’தி இமினா பன ஆரஞ்ஞிகங்க³ங் வுத்தங், ‘‘உபட்டி²தோ ருக்க²மூலஸ்மி’’ந்தி இமினா ருக்க²மூலிகங்க³ங், ‘‘ஆஸனூபக³தோ’’தி இமினா நேஸஜ்ஜிகங்க³ங். யதா²க்கமங் பன ஏதேஸங் அனுலோமத்தா அப்³போ⁴காஸிகயதா²ஸந்த²திகஸோஸானிகங்கா³னி வுத்தானியேவ ஹொந்தீதி ஏவமேதாய கா³தா²ய தேரஸ து⁴தங்கா³னி நாலகத்தே²ரஸ்ஸ கதே²ஸி.

    714. Evaṃ yāva arahattappatti, tāvapaṭipadaṃ kathetvā idāni taṃ paṭipadaṃ paṭipannassa bhikkhuno arahattappattiniṭṭhaṃ dhutaṅgasamādānaṃ senāsanavattañca kathento ‘‘sa piṇḍacāra’’nti gāthādvayamāha. Tattha sa piṇḍacāraṃ caritvāti so bhikkhu bhikkhaṃ caritvā bhattakiccaṃ vā katvā. Vanantamabhihārayeti apapañcito gihipapañcena vanaṃ eva gaccheyya. Upaṭṭhito rukkhamūlasminti rukkhamūle ṭhito vā hutvā. Āsanūpagatoti āsanaṃ upagato vā hutvā, nisinnoti vuttaṃ hoti. Munīti moneyyapaṭipadaṃ paṭipanno. Ettha ca ‘‘piṇḍacāraṃ caritvā’’ti iminā piṇḍapātikaṅgaṃ vuttaṃ. Yasmā pana ukkaṭṭhapiṇḍapātiko sapadānacārī ekāsaniko pattapiṇḍiko khalupacchābhattiko ca hotiyeva, tecīvarikapaṃsukūlampi ca samādiyateva, tasmā imānipi cha vuttāneva honti. ‘‘Vanantamabhihāraye’’ti iminā pana āraññikaṅgaṃ vuttaṃ, ‘‘upaṭṭhito rukkhamūlasmi’’nti iminā rukkhamūlikaṅgaṃ, ‘‘āsanūpagato’’ti iminā nesajjikaṅgaṃ. Yathākkamaṃ pana etesaṃ anulomattā abbhokāsikayathāsanthatikasosānikaṅgāni vuttāniyeva hontīti evametāya gāthāya terasa dhutaṅgāni nālakattherassa kathesi.

    715. ஸ ஜா²னபஸுதோ தீ⁴ரோதி ஸோ அனுப்பன்னஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ உப்பாத³னேன உப்பன்னஸ்ஸ ஆவஜ்ஜனஸமாபஜ்ஜனாதி⁴ட்டா²னவுட்டா²னபச்சவெக்க²ணேஹி ச ஜா²னேஸு பஸுதோ அனுயுத்தோ. தீ⁴ரோதி தி⁴திஸம்பன்னோ. வனந்தே ரமிதோ ஸியாதி வனே அபி⁴ரதோ ஸியா, கா³மந்தஸேனாஸனே நாபி⁴ரமெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி. ஜா²யேத² ருக்க²மூலஸ்மிங், அத்தானமபி⁴தோஸயந்தி ந கேவலங் லோகியஜ்ஜா²னபஸுதோயேவ ஸியா, அபிச கோ² தஸ்மிங்யேவ ருக்க²மூலே ஸோதாபத்திமக்³கா³தி³ஸம்பயுத்தேன லோகுத்தரஜ்ஜா²னேனாபி அத்தானங் அதீவ தோஸெந்தோ ஜா²யேத². பரமஸ்ஸாஸப்பத்தியா ஹி லோகுத்தரஜ்ஜா²னேனேவ சித்தங் அதீவ துஸ்ஸதி, ந அஞ்ஞேன. தேனாஹ – ‘‘அத்தானமபி⁴தோஸய’’ந்தி. ஏவமிமாய கா³தா²ய ஜா²னபஸுததாய வனந்தஸேனாஸனாபி⁴ரதிங் அரஹத்தஞ்ச கதே²ஸி.

    715.Sa jhānapasuto dhīroti so anuppannassa jhānassa uppādanena uppannassa āvajjanasamāpajjanādhiṭṭhānavuṭṭhānapaccavekkhaṇehi ca jhānesu pasuto anuyutto. Dhīroti dhitisampanno. Vanante ramito siyāti vane abhirato siyā, gāmantasenāsane nābhirameyyāti vuttaṃ hoti. Jhāyetharukkhamūlasmiṃ, attānamabhitosayanti na kevalaṃ lokiyajjhānapasutoyeva siyā, apica kho tasmiṃyeva rukkhamūle sotāpattimaggādisampayuttena lokuttarajjhānenāpi attānaṃ atīva tosento jhāyetha. Paramassāsappattiyā hi lokuttarajjhāneneva cittaṃ atīva tussati, na aññena. Tenāha – ‘‘attānamabhitosaya’’nti. Evamimāya gāthāya jhānapasutatāya vanantasenāsanābhiratiṃ arahattañca kathesi.

    716. இதா³னி யஸ்மா இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா நாலகத்தே²ரோ வனந்தமபி⁴ஹாரெத்வா நிராஹாரோபி படிபதா³பூரணே அதீவ உஸ்ஸுக்கோ அஹோஸி, நிராஹாரேன ச ஸமணத⁴ம்மங் காதுங் ந ஸக்கா. ததா² கரொந்தஸ்ஸ ஹி ஜீவிதங் நப்பவத்ததி, கிலேஸே பன அனுப்பாதெ³ந்தேன ஆஹாரோ பரியேஸிதப்³போ³, அயமெத்த² ஞாயோ. தஸ்மா தஸ்ஸ ப⁴க³வா அபராபரேஸுபி தி³வஸேஸு பிண்டா³ய சரிதப்³ப³ங், கிலேஸா பன ந உப்பாதே³தப்³பா³தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் அரஹத்தப்பத்தினிட்ட²ங்யேவ பி⁴க்கா²சாரவத்தங் கதெ²ந்தோ ‘‘ததோ ரத்யா விவஸானே’’திஆதி³கா ச² கா³தா²யோ அபா⁴ஸி. தத்த² ததோதி ‘‘ஸ பிண்ட³சாரங் சரித்வா, வனந்தமபி⁴ஹாரயே’’தி எத்த² வுத்தபிண்ட³சாரவனந்தாபி⁴ஹாரதோ உத்தரிபி. ரத்யா விவஸானேதி ரத்திஸமதிக்கமே, து³தியதி³வஸேதி வுத்தங் ஹோதி. கா³மந்தமபி⁴ஹாரயேதி ஆபி⁴ஸமாசாரிகவத்தங் கத்வா யாவ பி⁴க்கா²சாரவேலா, தாவ விவேகமனுப்³ரூஹெத்வா க³தபச்சாக³தவத்தே வுத்தனயேன கம்மட்டா²னங் மனஸி கரொந்தோ கா³மங் க³ச்செ²ய்ய. அவ்ஹானங் நாபி⁴னந்தெ³ய்யாதி ‘‘ப⁴ந்தே, அம்ஹாகங் க⁴ரே பு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி நிமந்தனங், ‘‘தே³தி நு கோ² ந தே³தி நு கோ² ஸுந்த³ரங் நு கோ² தே³தி அஸுந்த³ரங் நு கோ² தே³தீ’’தி ஏவரூபங் விதக்கங் போ⁴ஜனஞ்ச படிபதா³பூரகோ பி⁴க்கு² நாபி⁴னந்தெ³ய்ய, நப்படிக்³க³ண்ஹெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி. யதி³ பன ப³லக்காரேன பத்தங் க³ஹெத்வா பூரெத்வா தெ³ந்தி, பரிபு⁴ஞ்ஜித்வா ஸமணத⁴ம்மோ காதப்³போ³, து⁴தங்க³ங் ந குப்பதி, தது³பாதா³ய பன தங் கா³மங் ந பவிஸிதப்³ப³ங். அபி⁴ஹாரஞ்ச கா³மதோதி ஸசே கா³மங் பவிட்ட²ஸ்ஸ பாதிஸதேஹிபி ப⁴த்தங் அபி⁴ஹரந்தி , தம்பி நாபி⁴னந்தெ³ய்ய, ததோ ஏகஸித்த²ம்பி நப்படிக்³க³ண்ஹெய்ய, அஞ்ஞத³த்து² க⁴ரபடிபாடியா பிண்ட³பாதமேவ சரெய்யாதி.

    716. Idāni yasmā imaṃ dhammadesanaṃ sutvā nālakatthero vanantamabhihāretvā nirāhāropi paṭipadāpūraṇe atīva ussukko ahosi, nirāhārena ca samaṇadhammaṃ kātuṃ na sakkā. Tathā karontassa hi jīvitaṃ nappavattati, kilese pana anuppādentena āhāro pariyesitabbo, ayamettha ñāyo. Tasmā tassa bhagavā aparāparesupi divasesu piṇḍāya caritabbaṃ, kilesā pana na uppādetabbāti dassanatthaṃ arahattappattiniṭṭhaṃyeva bhikkhācāravattaṃ kathento ‘‘tato ratyā vivasāne’’tiādikā cha gāthāyo abhāsi. Tattha tatoti ‘‘sa piṇḍacāraṃ caritvā, vanantamabhihāraye’’ti ettha vuttapiṇḍacāravanantābhihārato uttaripi. Ratyā vivasāneti rattisamatikkame, dutiyadivaseti vuttaṃ hoti. Gāmantamabhihārayeti ābhisamācārikavattaṃ katvā yāva bhikkhācāravelā, tāva vivekamanubrūhetvā gatapaccāgatavatte vuttanayena kammaṭṭhānaṃ manasi karonto gāmaṃ gaccheyya. Avhānaṃ nābhinandeyyāti ‘‘bhante, amhākaṃ ghare bhuñjitabba’’nti nimantanaṃ, ‘‘deti nu kho na deti nu kho sundaraṃ nu kho deti asundaraṃ nu kho detī’’ti evarūpaṃ vitakkaṃ bhojanañca paṭipadāpūrako bhikkhu nābhinandeyya, nappaṭiggaṇheyyāti vuttaṃ hoti. Yadi pana balakkārena pattaṃ gahetvā pūretvā denti, paribhuñjitvā samaṇadhammo kātabbo, dhutaṅgaṃ na kuppati, tadupādāya pana taṃ gāmaṃ na pavisitabbaṃ. Abhihārañca gāmatoti sace gāmaṃ paviṭṭhassa pātisatehipi bhattaṃ abhiharanti , tampi nābhinandeyya, tato ekasitthampi nappaṭiggaṇheyya, aññadatthu gharapaṭipāṭiyā piṇḍapātameva careyyāti.

    717. முனீ கா³மமாக³ம்ம, குலேஸு ஸஹஸா சரேதி ஸோ ச மோனத்தா²ய படிபன்னகோ முனி கா³மங் க³தோ ஸமானோ குலேஸு ஸஹஸா ந சரே, ஸஹஸோகிதாதி³அனநுலோமிகங் கி³ஹிஸங்ஸக்³க³ங் ந ஆபஜ்ஜெய்யாதி வுத்தங் ஹோதி. கா⁴ஸேஸனங் சி²ன்னகதோ², ந வாசங் பயுதங் ப⁴ணேதி சி²ன்னகதோ² விய ஹுத்வா ஓபா⁴ஸபரிகதா²னிமித்தவிஞ்ஞத்திபயுத்தங் கா⁴ஸேஸனவாசங் ந ப⁴ணெய்ய. ஸசே ஆகங்கெ²ய்ய, கி³லானோ ஸமானோ கே³லஞ்ஞபடிபா³ஹனத்தா²ய ப⁴ணெய்ய. ஸேனாஸனத்தா²ய வா விஞ்ஞத்திங் ட²பெத்வா ஓபா⁴ஸபரிகதா²னிமித்தபயுத்தங், அவஸேஸபச்சயத்தா²ய பன அகி³லானோ நேவ கிஞ்சி ப⁴ணெய்யாதி.

    717.Namunī gāmamāgamma, kulesu sahasā careti so ca monatthāya paṭipannako muni gāmaṃ gato samāno kulesu sahasā na care, sahasokitādiananulomikaṃ gihisaṃsaggaṃ na āpajjeyyāti vuttaṃ hoti. Ghāsesanaṃ chinnakatho, na vācaṃ payutaṃ bhaṇeti chinnakatho viya hutvā obhāsaparikathānimittaviññattipayuttaṃ ghāsesanavācaṃ na bhaṇeyya. Sace ākaṅkheyya, gilāno samāno gelaññapaṭibāhanatthāya bhaṇeyya. Senāsanatthāya vā viññattiṃ ṭhapetvā obhāsaparikathānimittapayuttaṃ, avasesapaccayatthāya pana agilāno neva kiñci bhaṇeyyāti.

    718-9. அலத்த²ங் யதி³த³ந்தி இமிஸ்ஸா பன கா³தா²ய அயமத்தோ² – கா³மங் பிண்டா³ய பவிட்டோ² அப்பமத்தகேபி கிஸ்மிஞ்சி லத்³தே⁴ ‘‘அலத்த²ங் யங் இத³ங் ஸாதூ⁴’’தி சிந்தெத்வா அலத்³தே⁴ ‘‘நாலத்த²ங் குஸல’’ந்தி தம்பி ‘‘ஸுந்த³ர’’ந்தி சிந்தெத்வா உப⁴யேனேவ லாபா⁴லாபே⁴ன ஸோ தாதீ³ நிப்³பி³காரோ ஹுத்வா ருக்க²ங்வுபனிவத்ததி, யதா²பி புரிஸோ ப²லக³வேஸீ ருக்க²ங் உபக³ம்ம ப²லங் லத்³தா⁴பி அலத்³தா⁴பி அனநுனீதோ அப்படிஹதோ மஜ்ஜ²த்தோயேவ ஹுத்வா க³ச்ச²தி, ஏவங் குலங் உபக³ம்ம லாப⁴ங் லத்³தா⁴பி அலத்³தா⁴பி மஜ்ஜ²த்தோவ ஹுத்வா க³ச்ச²தீதி. ஸ பத்தபாணீ தி கா³தா² உத்தானத்தா²வ.

    718-9.Alatthaṃ yadidanti imissā pana gāthāya ayamattho – gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭho appamattakepi kismiñci laddhe ‘‘alatthaṃ yaṃ idaṃ sādhū’’ti cintetvā aladdhe ‘‘nālatthaṃ kusala’’nti tampi ‘‘sundara’’nti cintetvā ubhayeneva lābhālābhena so tādī nibbikāro hutvā rukkhaṃvupanivattati, yathāpi puriso phalagavesī rukkhaṃ upagamma phalaṃ laddhāpi aladdhāpi ananunīto appaṭihato majjhattoyeva hutvā gacchati, evaṃ kulaṃ upagamma lābhaṃ laddhāpi aladdhāpi majjhattova hutvā gacchatīti. Sa pattapāṇī ti gāthā uttānatthāva.

    720. உச்சாவசாதி இமிஸ்ஸா கா³தா²ய ஸம்ப³ந்தோ⁴ – ஏவங் பி⁴க்கா²சாரவத்தஸம்பன்னோ ஹுத்வாபி தாவதகேனேவ துட்டி²ங் அனாபஜ்ஜித்வா படிபத³ங் ஆரோதெ⁴ய்ய. படிபத்திஸாரஞ்ஹி ஸாஸனங். ஸா சாயங் உச்சாவசா…பே॰… முதந்தி. தஸ்ஸத்தோ² – ஸா சாயங் மக்³க³படிபதா³ உத்தமனிஹீனபே⁴த³தோ உச்சாவசா பு³த்³த⁴ஸமணேன பகாஸிதா. ஸுகா²படிபதா³ ஹி கி²ப்பாபி⁴ஞ்ஞா உச்சா, து³க்கா²படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா அவசா. இதரா த்³வே ஏகேனங்கே³ன உச்சா, ஏகேன அவசா. பட²மா ஏவ வா உச்சா, இதரா திஸ்ஸோபி அவசா. தாய சேதாய உச்சாய அவசாய வா படிபதா³ய ந பாரங் தி³கு³ணங் யந்தி. ‘‘து³கு³ண’’ந்தி வா பாடோ², ஏகமக்³கே³ன த்³விக்க²த்துங் நிப்³பா³னங் ந யந்தீதி அத்தோ². கஸ்மா? யேன மக்³கே³ன யே கிலேஸா பஹீனா, தேஸங் புன அப்பஹாதப்³ப³தோ. ஏதேன பரிஹானத⁴ம்மாபா⁴வங் தீ³பேதி. நயித³ங் ஏககு³ணங் முதந்தி தஞ்ச இத³ங் பாரங் ஏகக்க²த்துங்யேவ பு²ஸனாரஹம்பி ந ஹோதி. கஸ்மா? ஏகேன மக்³கே³ன ஸப்³ப³கிலேஸப்பஹானாபா⁴வதோ. ஏதேன ஏகமக்³கே³னேவ அரஹத்தாபா⁴வங் தீ³பேதி.

    720.Uccāvacāti imissā gāthāya sambandho – evaṃ bhikkhācāravattasampanno hutvāpi tāvatakeneva tuṭṭhiṃ anāpajjitvā paṭipadaṃ ārodheyya. Paṭipattisārañhi sāsanaṃ. Sā cāyaṃ uccāvacā…pe… mutanti. Tassattho – sā cāyaṃ maggapaṭipadā uttamanihīnabhedato uccāvacā buddhasamaṇena pakāsitā. Sukhāpaṭipadā hi khippābhiññā uccā, dukkhāpaṭipadā dandhābhiññā avacā. Itarā dve ekenaṅgena uccā, ekena avacā. Paṭhamā eva vā uccā, itarā tissopi avacā. Tāya cetāya uccāya avacāya vā paṭipadāya na pāraṃ diguṇaṃ yanti. ‘‘Duguṇa’’nti vā pāṭho, ekamaggena dvikkhattuṃ nibbānaṃ na yantīti attho. Kasmā? Yena maggena ye kilesā pahīnā, tesaṃ puna appahātabbato. Etena parihānadhammābhāvaṃ dīpeti. Nayidaṃ ekaguṇaṃ mutanti tañca idaṃ pāraṃ ekakkhattuṃyeva phusanārahampi na hoti. Kasmā? Ekena maggena sabbakilesappahānābhāvato. Etena ekamaggeneva arahattābhāvaṃ dīpeti.

    721. இதா³னி படிபதா³னிஸங்ஸங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யஸ்ஸ ச விஸதா’’தி கா³த²மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – யஸ்ஸ ச ஏவங் படிபன்னஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ தாய படிபதா³ய பஹீனத்தா அட்ட²ஸததண்ஹாவிசரிதபா⁴வேன விஸதத்தா விஸதா தண்ஹா நத்தி², தஸ்ஸ கிலேஸஸோதச்சே²தே³ன சி²ன்னஸோதஸ்ஸ குஸலாகுஸலப்பஹானேன கிச்சாகிச்சப்பஹீனஸ்ஸ ராக³ஜோ வா தோ³ஸஜோ வா அப்பமத்தகோபி பரிளாஹோ ந விஜ்ஜதீதி.

    721. Idāni paṭipadānisaṃsaṃ dassento ‘‘yassa ca visatā’’ti gāthamāha. Tassattho – yassa ca evaṃ paṭipannassa bhikkhuno tāya paṭipadāya pahīnattā aṭṭhasatataṇhāvicaritabhāvena visatattā visatā taṇhā natthi, tassa kilesasotacchedena chinnasotassa kusalākusalappahānena kiccākiccappahīnassa rāgajo vā dosajo vā appamattakopi pariḷāho na vijjatīti.

    722. இதா³னி யஸ்மா இமா கா³தா²யோ ஸுத்வா நாலகத்தே²ரஸ்ஸ சித்தங் உத³பாதி³ – ‘‘யதி³ எத்தகங் மோனெய்யங் ஸுகரங் ந து³க்கரங், ஸக்கா அப்பகஸிரேன பூரேது’’ந்தி, தஸ்மாஸ்ஸ ப⁴க³வா ‘‘து³க்கரமேவ மோனெய்ய’’ந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ புன ‘‘மோனெய்யங் தே உபஞ்ஞிஸ்ஸ’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² உபஞ்ஞிஸ்ஸந்தி உபஞ்ஞாபெய்யங், கத²யிஸ்ஸந்தி வுத்தங் ஹோதி. கு²ரதா⁴ரா உபமா அஸ்ஸாதி கு²ரதா⁴ரூபமோ . ப⁴வேதி ப⁴வெய்ய. கோ அதி⁴ப்பாயோ? மோனெய்யங் படிபன்னோ பி⁴க்கு² கு²ரதா⁴ரங் உபமங் கத்வா பச்சயேஸு வத்தெய்ய. யதா² மது⁴தி³த்³த⁴ங் கு²ரதா⁴ரங் லிஹந்தோ, சே²த³தோ, ஜிவ்ஹங் ரக்க²தி, ஏவங் த⁴ம்மேன லத்³தே⁴ பச்சயே பரிபு⁴ஞ்ஜந்தோ சித்தங் கிலேஸுப்பத்திதோ ரக்கெ²ய்யாதி வுத்தங் ஹோதி. பச்சயா ஹி பரிஸுத்³தே⁴ன ஞாயேன லத்³து⁴ஞ்ச அனவஜ்ஜபரிபோ⁴கே³ன பரிபு⁴ஞ்ஜிதுஞ்ச ந ஸுகே²ன ஸக்காதி ப⁴க³வா பச்சயனிஸ்ஸிதமேவ ப³ஹுஸோ ப⁴ணதி. ஜிவ்ஹாய தாலுமாஹச்ச, உத³ரே ஸஞ்ஞதோ ஸியாதி ஜிவ்ஹாய தாலுங் உப்பீளெத்வாபி ரஸதண்ஹங் வினோதெ³ந்தோ கிலிட்டே²ன மக்³கே³ன உப்பன்னபச்சயே அஸேவந்தோ உத³ரே ஸங்யதோ ஸியா.

    722. Idāni yasmā imā gāthāyo sutvā nālakattherassa cittaṃ udapādi – ‘‘yadi ettakaṃ moneyyaṃ sukaraṃ na dukkaraṃ, sakkā appakasirena pūretu’’nti, tasmāssa bhagavā ‘‘dukkarameva moneyya’’nti dassento puna ‘‘moneyyaṃ te upaññissa’’ntiādimāha. Tattha upaññissanti upaññāpeyyaṃ, kathayissanti vuttaṃ hoti. Khuradhārā upamā assāti khuradhārūpamo. Bhaveti bhaveyya. Ko adhippāyo? Moneyyaṃ paṭipanno bhikkhu khuradhāraṃ upamaṃ katvā paccayesu vatteyya. Yathā madhudiddhaṃ khuradhāraṃ lihanto, chedato, jivhaṃ rakkhati, evaṃ dhammena laddhe paccaye paribhuñjanto cittaṃ kilesuppattito rakkheyyāti vuttaṃ hoti. Paccayā hi parisuddhena ñāyena laddhuñca anavajjaparibhogena paribhuñjituñca na sukhena sakkāti bhagavā paccayanissitameva bahuso bhaṇati. Jivhāya tālumāhacca, udare saññato siyāti jivhāya tāluṃ uppīḷetvāpi rasataṇhaṃ vinodento kiliṭṭhena maggena uppannapaccaye asevanto udare saṃyato siyā.

    723. அலீனசித்தோ ச ஸியாதி நிச்சங் குஸலானங் த⁴ம்மானங் பா⁴வனாய அட்டி²தகாரிதாய அகுஸீதசித்தோ ச ப⁴வெய்ய. ந சாபி ப³ஹு சிந்தயேதி ஞாதிஜனபதா³மரவிதக்கவஸேன ச ப³ஹுங் ந சிந்தெய்ய. நிராமக³ந்தோ⁴ அஸிதோ, ப்³ரஹ்மசரியபராயணோதி நிக்கிலேஸோ ச ஹுத்வா தண்ஹாதி³ட்டீ²ஹி கிஸ்மிஞ்சி ப⁴வே அனிஸ்ஸிதோ ஸிக்கா²த்தயஸகலஸாஸனப்³ரஹ்மசரியபராயணோ ஏவ ப⁴வெய்ய.

    723.Alīnacitto ca siyāti niccaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya aṭṭhitakāritāya akusītacitto ca bhaveyya. Na cāpi bahu cintayeti ñātijanapadāmaravitakkavasena ca bahuṃ na cinteyya. Nirāmagandho asito, brahmacariyaparāyaṇoti nikkileso ca hutvā taṇhādiṭṭhīhi kismiñci bhave anissito sikkhāttayasakalasāsanabrahmacariyaparāyaṇo eva bhaveyya.

    724-5. ஏகாஸனஸ்ஸாதி விவித்தாஸனஸ்ஸ. ஆஸனமுகே²ன செத்த² ஸப்³ப³இரியாபதா² வுத்தா. யதோ ஸப்³ப³இரியாபதே²ஸு ஏகீபா⁴வஸ்ஸ ஸிக்கெ²ய்யாதி வுத்தங் ஹோதீதி வேதி³தப்³ப³ங். ஏகாஸனஸ்ஸாதி ச ஸம்பதா³னவசனமேதங். ஸமணூபாஸனஸ்ஸ சாதி ஸமணேஹி உபாஸிதப்³ப³ஸ்ஸ அட்ட²திங்ஸாரம்மணபா⁴வனானுயோக³ஸ்ஸ, ஸமணானங் வா உபாஸனபூ⁴தஸ்ஸ அட்ட²திங்ஸாரம்மணபே⁴த³ஸ்ஸேவ. இத³ம்பி ஸம்பதா³னவசனமேவ, உபாஸனத்த²ந்தி வுத்தங் ஹோதி. எத்த² ச ஏகாஸனேன காயவிவேகோ, ஸமணூபாஸனேன சித்தவிவேகோ வுத்தோ ஹோதீதி வேதி³தப்³போ³. ஏகத்தங் மோனமக்கா²தந்தி ஏவமித³ங் காயசித்தவிவேகவஸேன ‘‘ஏகத்தங் மோன’’ந்தி அக்கா²தங். ஏகோ சே அபி⁴ரமிஸ்ஸஸீதி இத³ங் பன உத்தரகா³தா²பெக்க²ங் பத³ங், ‘‘அத² பா⁴ஹிஸி த³ஸதி³ஸா’’தி இமினா அஸ்ஸ ஸம்ப³ந்தோ⁴.

    724-5.Ekāsanassāti vivittāsanassa. Āsanamukhena cettha sabbairiyāpathā vuttā. Yato sabbairiyāpathesu ekībhāvassa sikkheyyāti vuttaṃ hotīti veditabbaṃ. Ekāsanassāti ca sampadānavacanametaṃ. Samaṇūpāsanassati samaṇehi upāsitabbassa aṭṭhatiṃsārammaṇabhāvanānuyogassa, samaṇānaṃ vā upāsanabhūtassa aṭṭhatiṃsārammaṇabhedasseva. Idampi sampadānavacanameva, upāsanatthanti vuttaṃ hoti. Ettha ca ekāsanena kāyaviveko, samaṇūpāsanena cittaviveko vutto hotīti veditabbo. Ekattaṃ monamakkhātanti evamidaṃ kāyacittavivekavasena ‘‘ekattaṃ mona’’nti akkhātaṃ. Eko ce abhiramissasīti idaṃ pana uttaragāthāpekkhaṃ padaṃ, ‘‘atha bhāhisi dasadisā’’ti iminā assa sambandho.

    பா⁴ஹிஸீதி பா⁴ஸிஸ்ஸஸி பகாஸெஸ்ஸஸி. இமங் படிபத³ங் பா⁴வெந்தோ ஸப்³ப³தி³ஸாஸு கித்தியா பாகடோ ப⁴விஸ்ஸஸீதி வுத்தங் ஹோதி. ஸுத்வா தீ⁴ரானந்திஆதீ³னங் பன சதுன்னங் பதா³னங் அயமத்தோ² – யேன ச கித்திகோ⁴ஸேன பா⁴ஹிஸி த³ஸதி³ஸா தங் தீ⁴ரானங் ஜா²யீனங் காமசாகி³னங் நிகோ⁴ஸங் ஸுத்வா அத² த்வங் தேன உத்³த⁴ச்சங் அனாபஜ்ஜித்வா பி⁴ய்யோ ஹிரிஞ்ச ஸத்³த⁴ஞ்ச கரெய்யாஸி, தேன கோ⁴ஸேன ஹராயமானோ ‘‘நிய்யானிகபடிபதா³ அய’’ந்தி ஸத்³த⁴ங் உப்பாதெ³த்வா உத்தரி படிபத்திமேவ ப்³ரூஹெய்யாஸி. மாமகோதி ஏவஞ்ஹி ஸந்தே மம ஸாவகோ ஹோதீதி.

    Bhāhisīti bhāsissasi pakāsessasi. Imaṃ paṭipadaṃ bhāvento sabbadisāsu kittiyā pākaṭo bhavissasīti vuttaṃ hoti. Sutvā dhīrānantiādīnaṃ pana catunnaṃ padānaṃ ayamattho – yena ca kittighosena bhāhisi dasadisā taṃ dhīrānaṃ jhāyīnaṃ kāmacāginaṃ nighosaṃ sutvā atha tvaṃ tena uddhaccaṃ anāpajjitvā bhiyyo hiriñca saddhañca kareyyāsi, tena ghosena harāyamāno ‘‘niyyānikapaṭipadā aya’’nti saddhaṃ uppādetvā uttari paṭipattimeva brūheyyāsi. Māmakoti evañhi sante mama sāvako hotīti.

    726. தங் நதீ³ஹீதி யங் தங் மயா ‘‘ஹிரிஞ்ச ஸத்³த⁴ஞ்ச பி⁴ய்யோ குப்³பே³தா²’’தி வத³தா ‘‘உத்³த⁴ச்சங் ந காதப்³ப³’’ந்தி வுத்தங், தங் இமினா நதீ³னித³ஸ்ஸனேனாபி ஜானாத², தப்³பி³பரியாயஞ்ச ஸொப்³பே⁴ஸுபத³ரேஸுச ஜானாத². ஸொப்³பே⁴ஸூதி மாதிகாஸு . பத³ரேஸூதி த³ரீஸு. கத²ங்? ஸணந்தா யந்தி குஸொப்³பா⁴, துண்ஹீ யந்தி மஹோத³தீ⁴தி. குஸொப்³பா⁴ ஹி ஸொப்³ப⁴பத³ராதி³பே⁴தா³ ஸப்³பா³பி குன்னதி³யோ ஸணந்தா ஸத்³த³ங் கரொந்தா உத்³த⁴தா ஹுத்வா யந்தி, க³ங்கா³தி³பே⁴தா³ பன மஹானதி³யோ துண்ஹீ யந்தி, ஏவங் ‘‘மோனெய்யங் பூரேமீ’’தி உத்³த⁴தோ ஹோதி அமாமகோ, மாமகோ பன ஹிரிஞ்ச ஸத்³த⁴ஞ்ச உப்பாதெ³த்வா நீசசித்தோவ ஹோதி.

    726.Taṃ nadīhīti yaṃ taṃ mayā ‘‘hiriñca saddhañca bhiyyo kubbethā’’ti vadatā ‘‘uddhaccaṃ na kātabba’’nti vuttaṃ, taṃ iminā nadīnidassanenāpi jānātha, tabbipariyāyañca sobbhesu ca padaresuca jānātha. Sobbhesūti mātikāsu . Padaresūti darīsu. Kathaṃ? Saṇantā yanti kusobbhā, tuṇhī yanti mahodadhīti. Kusobbhā hi sobbhapadarādibhedā sabbāpi kunnadiyo saṇantā saddaṃ karontā uddhatā hutvā yanti, gaṅgādibhedā pana mahānadiyo tuṇhī yanti, evaṃ ‘‘moneyyaṃ pūremī’’ti uddhato hoti amāmako, māmako pana hiriñca saddhañca uppādetvā nīcacittova hoti.

    727-9. கிஞ்ச பி⁴ய்யோ – யதூ³னகங்…பே॰… பண்டி³தோதி. தத்த² ஸியா – ஸசே அட்³ட⁴கும்பூ⁴பமோ பா³லோ ஸணந்ததாய, ரஹதோ³ பூரோவ பண்டி³தோ ஸந்ததாய, அத² கஸ்மா பு³த்³த⁴ஸமணோ ஏவங் த⁴ம்மதே³ஸனாப்³யாவடோ ஹுத்வா ப³ஹுங் பா⁴ஸதீதி இமினா ஸம்ப³ந்தே⁴ன ‘‘யங் ஸமணோ’’தி கா³த²மாஹ. தஸ்ஸத்தோ² – யங் பு³த்³த⁴ஸமணோ ப³ஹுங் பா⁴ஸதி உபேதங் அத்த²ஸஞ்ஹிதங், அத்து²பேதங் த⁴ம்முபேதஞ்ச ஹிதேன ச ஸங்ஹிதங், தங் ந உத்³த⁴ச்சேன, அபிச கோ² ஜானங் ஸோ த⁴ம்மங் தே³ஸேதி தி³வஸம்பி தே³ஸெந்தோ நிப்பபஞ்சோவ ஹுத்வா. தஸ்ஸ ஹி ஸப்³ப³ங் வசீகம்மங் ஞாணானுபரிவத்தி. ஏவங் தே³ஸெந்தோ ச ‘‘இத³மஸ்ஸ ஹிதங் இத³மஸ்ஸ ஹித’’ந்தி நானப்பகாரதோ ஜானங் ஸோ ப³ஹு பா⁴ஸதி, ந கேவலங் ப³ஹுபா⁴ணிதாய. அவஸானகா³தா²ய ஸம்ப³ந்தோ⁴ – ஏவங் தாவ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேன ஸமன்னாக³தோ பு³த்³த⁴ஸமணோ ஜானங் ஸோ த⁴ம்மங் தே³ஸேதி, ஜானங் ஸோ ப³ஹு பா⁴ஸதி. தேன தே³ஸிதங் பன த⁴ம்மங் நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யேனேவ ஞாணேன யோ ச ஜானங் ஸங்யதத்தோ, ஜானங் ந ப³ஹு பா⁴ஸதி, ஸ முனி மோனமரஹதி, ஸ முனி மோனமஜ்ஜ²கா³தி. தஸ்ஸத்தோ² – தங் த⁴ம்மங் ஜானந்தோ ஸங்யதத்தோ கு³த்தசித்தோ ஹுத்வா யங் பா⁴ஸிதங் ஸத்தானங் ஹிதஸுகா²வஹங் ந ஹோதி, தங் ஜானங் ந ப³ஹு பா⁴ஸதி. ஸோ ஏவங்விதோ⁴ மோனத்த²ங் படிபன்னகோ முனி மோனெய்யபடிபதா³ஸங்கா²தங் மோனங் அரஹதி. ந கேவலஞ்ச அரஹதியேவ, அபிச கோ² பன ஸ முனி அரஹத்தமக்³க³ஞாணஸங்கா²தங் மோனங் அஜ்ஜ²கா³ இச்சேவ வேதி³தப்³போ³தி அரஹத்தனிகூடேன தே³ஸனங் நிட்டா²பேஸி.

    727-9. Kiñca bhiyyo – yadūnakaṃ…pe… paṇḍitoti. Tattha siyā – sace aḍḍhakumbhūpamo bālo saṇantatāya, rahado pūrova paṇḍito santatāya, atha kasmā buddhasamaṇo evaṃ dhammadesanābyāvaṭo hutvā bahuṃ bhāsatīti iminā sambandhena ‘‘yaṃ samaṇo’’ti gāthamāha. Tassattho – yaṃ buddhasamaṇo bahuṃ bhāsati upetaṃ atthasañhitaṃ, atthupetaṃ dhammupetañca hitena ca saṃhitaṃ, taṃ na uddhaccena, apica kho jānaṃ so dhammaṃ deseti divasampi desento nippapañcova hutvā. Tassa hi sabbaṃ vacīkammaṃ ñāṇānuparivatti. Evaṃ desento ca ‘‘idamassa hitaṃ idamassa hita’’nti nānappakārato jānaṃ so bahu bhāsati, na kevalaṃ bahubhāṇitāya. Avasānagāthāya sambandho – evaṃ tāva sabbaññutaññāṇena samannāgato buddhasamaṇo jānaṃ so dhammaṃ deseti, jānaṃ so bahu bhāsati. Tena desitaṃ pana dhammaṃ nibbedhabhāgiyeneva ñāṇena yo ca jānaṃ saṃyatatto, jānaṃ na bahu bhāsati, sa muni monamarahati, sa muni monamajjhagāti. Tassattho – taṃ dhammaṃ jānanto saṃyatatto guttacitto hutvā yaṃ bhāsitaṃ sattānaṃ hitasukhāvahaṃ na hoti, taṃ jānaṃ na bahu bhāsati. So evaṃvidho monatthaṃ paṭipannako muni moneyyapaṭipadāsaṅkhātaṃ monaṃ arahati. Na kevalañca arahatiyeva, apica kho pana sa muni arahattamaggañāṇasaṅkhātaṃ monaṃ ajjhagā icceva veditabboti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi.

    தங் ஸுத்வா நாலகத்தே²ரோ தீஸு டா²னேஸு அப்பிச்சோ² அஹோஸி த³ஸ்ஸனே ஸவனே புச்சா²யாதி. ஸோ ஹி தே³ஸனாபரியோஸானே பஸன்னசித்தோ ப⁴க³வந்தங் வந்தி³த்வா வனங் பவிட்டோ², புன ‘‘அஹோ வதாஹங் ப⁴க³வந்தங் பஸ்ஸெய்ய’’ந்தி லோலபா⁴வங் ந ஜனேஸி. அயமஸ்ஸ த³ஸ்ஸனே அப்பிச்ச²தா. ததா² ‘‘அஹோ வதாஹங் புன த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுணெய்ய’’ந்தி லோலபா⁴வங் ந ஜனேஸி. அயமஸ்ஸ ஸவனே அப்பிச்ச²தா. ததா² ‘‘அஹோ வதாஹங் புன மோனெய்யபடிபத³ங் புச்செ²ய்ய’’ந்தி லோலபா⁴வங் ந ஜனேஸி. அயமஸ்ஸ புச்சா²ய அப்பிச்ச²தா.

    Taṃ sutvā nālakatthero tīsu ṭhānesu appiccho ahosi dassane savane pucchāyāti. So hi desanāpariyosāne pasannacitto bhagavantaṃ vanditvā vanaṃ paviṭṭho, puna ‘‘aho vatāhaṃ bhagavantaṃ passeyya’’nti lolabhāvaṃ na janesi. Ayamassa dassane appicchatā. Tathā ‘‘aho vatāhaṃ puna dhammadesanaṃ suṇeyya’’nti lolabhāvaṃ na janesi. Ayamassa savane appicchatā. Tathā ‘‘aho vatāhaṃ puna moneyyapaṭipadaṃ puccheyya’’nti lolabhāvaṃ na janesi. Ayamassa pucchāya appicchatā.

    ஸோ ஏவங் அப்பிச்சோ² ஸமானோ பப்³ப³தபாத³ங் பவிஸித்வா ஏகவனஸண்டே³ த்³வே தி³வஸானி ந வஸி , ஏகருக்க²மூலே த்³வே தி³வஸானி ந நிஸீதி³, ஏககா³மே த்³வே தி³வஸானி பிண்டா³ய ந பாவிஸி. இதி வனதோ வனங், ருக்க²தோ ருக்க²ங், கா³மதோ கா³மங் ஆஹிண்ட³ந்தோ அனுரூபபடிபத³ங் படிபஜ்ஜித்வா அக்³க³ப²லே பதிட்டா²ஸி. அத² யஸ்மா மோனெய்யபடிபத³ங் உக்கட்ட²ங் கத்வா பூரெந்தோ பி⁴க்கு² ஸத்தேவ மாஸானி ஜீவதி, மஜ்ஜி²மங் கத்வா பூரெந்தோ ஸத்த வஸ்ஸானி, மந்த³ங் கத்வா பூரெந்தோ ஸோளஸ வஸ்ஸானி. அயஞ்ச உக்கட்ட²ங் கத்வா பூரேஸி, தஸ்மா ஸத்த மாஸே ட²த்வா அத்தனோ ஆயுஸங்கா²ரபரிக்க²யங் ஞத்வா ந்ஹாயித்வா நிவாஸெத்வா காயப³ந்த⁴னங் ப³ந்தி⁴த்வா தி³கு³ணங் ஸங்கா⁴டிங் பாருபித்வா த³ஸப³லாபி⁴முகோ² பஞ்சபதிட்டி²தங் வந்தி³த்வா அஞ்ஜலிங் பக்³க³ஹெத்வா ஹிங்கு³லகபப்³ப³தங் நிஸ்ஸாய டி²தகோவ அனுபாதி³ஸேஸாய நிப்³பா³னதா⁴துயா பரினிப்³பா³யி. தஸ்ஸ பரினிப்³பு³தபா⁴வங் ஞத்வா ப⁴க³வா பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் தத்த² க³ந்த்வா ஸரீரகிச்சங் கத்வா தா⁴துயோ கா³ஹாபெத்வா சேதியங் பதிட்டா²பெத்வா அக³மாஸீதி.

    So evaṃ appiccho samāno pabbatapādaṃ pavisitvā ekavanasaṇḍe dve divasāni na vasi , ekarukkhamūle dve divasāni na nisīdi, ekagāme dve divasāni piṇḍāya na pāvisi. Iti vanato vanaṃ, rukkhato rukkhaṃ, gāmato gāmaṃ āhiṇḍanto anurūpapaṭipadaṃ paṭipajjitvā aggaphale patiṭṭhāsi. Atha yasmā moneyyapaṭipadaṃ ukkaṭṭhaṃ katvā pūrento bhikkhu satteva māsāni jīvati, majjhimaṃ katvā pūrento satta vassāni, mandaṃ katvā pūrento soḷasa vassāni. Ayañca ukkaṭṭhaṃ katvā pūresi, tasmā satta māse ṭhatvā attano āyusaṅkhāraparikkhayaṃ ñatvā nhāyitvā nivāsetvā kāyabandhanaṃ bandhitvā diguṇaṃ saṅghāṭiṃ pārupitvā dasabalābhimukho pañcapatiṭṭhitaṃ vanditvā añjaliṃ paggahetvā hiṅgulakapabbataṃ nissāya ṭhitakova anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyi. Tassa parinibbutabhāvaṃ ñatvā bhagavā bhikkhusaṅghena saddhiṃ tattha gantvā sarīrakiccaṃ katvā dhātuyo gāhāpetvā cetiyaṃ patiṭṭhāpetvā agamāsīti.

    பரமத்த²ஜோதிகாய கு²த்³த³க-அட்ட²கதா²ய

    Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya

    ஸுத்தனிபாத-அட்ட²கதா²ய நாலகஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Suttanipāta-aṭṭhakathāya nālakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஸுத்தனிபாதபாளி • Suttanipātapāḷi / 11. நாலகஸுத்தங் • 11. Nālakasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact