Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi

    ൬. നാമരൂപഏകത്തനാനത്തപഞ്ഹോ

    6. Nāmarūpaekattanānattapañho

    . രാജാ ആഹ ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, കോ പടിസന്ദഹതീ’’തി? ഥേരോ ആഹ ‘‘നാമരൂപം ഖോ, മഹാരാജ, പടിസന്ദഹതീ’’തി. ‘‘കിം ഇമം യേവ നാമരൂപം പടിസന്ദഹതീ’’തി? ‘‘ന ഖോ, മഹാരാജ, ഇമം യേവ നാമരൂപം പടിസന്ദഹതി, ഇമിനാ പന, മഹാരാജ, നാമരൂപേന കമ്മം കരോതി സോഭനം വാ പാപകം വാ, തേന കമ്മേന അഞ്ഞം നാമരൂപം പടിസന്ദഹതീ’’തി. ‘‘യദി, ഭന്തേ, ന ഇമം യേവ നാമരൂപം പടിസന്ദഹതി, നനു സോ മുത്തോ ഭവിസ്സതി പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി? ഥേരോ ആഹ ‘‘യദി ന പടിസന്ദഹേയ്യ, മുത്തോ ഭവേയ്യ പാപകേഹി കമ്മേഹി. യസ്മാ ച ഖോ, മഹാരാജ, പടിസന്ദഹതി, തസ്മാ ന മുത്തോ പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി.

    6. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, ko paṭisandahatī’’ti? Thero āha ‘‘nāmarūpaṃ kho, mahārāja, paṭisandahatī’’ti. ‘‘Kiṃ imaṃ yeva nāmarūpaṃ paṭisandahatī’’ti? ‘‘Na kho, mahārāja, imaṃ yeva nāmarūpaṃ paṭisandahati, iminā pana, mahārāja, nāmarūpena kammaṃ karoti sobhanaṃ vā pāpakaṃ vā, tena kammena aññaṃ nāmarūpaṃ paṭisandahatī’’ti. ‘‘Yadi, bhante, na imaṃ yeva nāmarūpaṃ paṭisandahati, nanu so mutto bhavissati pāpakehi kammehī’’ti? Thero āha ‘‘yadi na paṭisandaheyya, mutto bhaveyya pāpakehi kammehi. Yasmā ca kho, mahārāja, paṭisandahati, tasmā na mutto pāpakehi kammehī’’ti.

    ‘‘ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കോചിദേവ പുരിസോ അഞ്ഞതരസ്സ പുരിസസ്സ അമ്ബം അവഹരേയ്യ, തമേനം അമ്ബസാമികോ ഗഹേത്വാ രഞ്ഞോ ദസ്സേയ്യ ‘ഇമിനാ ദേവ പുരിസേന മയ്ഹം അമ്ബാ അവഹടാ’തി, സോ ഏവം വദേയ്യ ‘നാഹം, ദേവ, ഇമസ്സ അമ്ബേ അവഹരാമി, അഞ്ഞേ തേ അമ്ബാ, യേ ഇമിനാ രോപിതാ, അഞ്ഞേ തേ അമ്ബാ, യേ മയാ അവഹടാ, നാഹം ദണ്ഡപ്പത്തോ’തി. കിം നു ഖോ സോ, മഹാരാജ, പുരിസോ ദണ്ഡപ്പത്തോ ഭവേയ്യാ’’തി? ‘‘ആമ, ഭന്തേ, ദണ്ഡപ്പത്തോ ഭവേയ്യാ’’തി. ‘‘കേന കാരണേനാ’’തി? ‘‘കിഞ്ചാപി സോ ഏവം വദേയ്യ, പുരിമം, ഭന്തേ, അമ്ബം അപ്പച്ചക്ഖായ പച്ഛിമേന അമ്ബേന സോ പുരിസോ ദണ്ഡപ്പത്തോ ഭവേയ്യാ’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, ഇമിനാ നാമരൂപേന കമ്മം കരോതി സോഭനം വാ പാപകം വാ, തേന കമ്മേന അഞ്ഞം നാമരൂപം പടിസന്ദഹതി, തസ്മാ ന മുത്തോ പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി.

    ‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kocideva puriso aññatarassa purisassa ambaṃ avahareyya, tamenaṃ ambasāmiko gahetvā rañño dasseyya ‘iminā deva purisena mayhaṃ ambā avahaṭā’ti, so evaṃ vadeyya ‘nāhaṃ, deva, imassa ambe avaharāmi, aññe te ambā, ye iminā ropitā, aññe te ambā, ye mayā avahaṭā, nāhaṃ daṇḍappatto’ti. Kiṃ nu kho so, mahārāja, puriso daṇḍappatto bhaveyyā’’ti? ‘‘Āma, bhante, daṇḍappatto bhaveyyā’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti? ‘‘Kiñcāpi so evaṃ vadeyya, purimaṃ, bhante, ambaṃ appaccakkhāya pacchimena ambena so puriso daṇḍappatto bhaveyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, iminā nāmarūpena kammaṃ karoti sobhanaṃ vā pāpakaṃ vā, tena kammena aññaṃ nāmarūpaṃ paṭisandahati, tasmā na mutto pāpakehi kammehī’’ti.

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കോചിദേവ പുരിസോ അഞ്ഞതരസ്സ പുരിസസ്സ സാലിം അവഹരേയ്യ…പേ॰… ഉച്ഛും അവഹരേയ്യ…പേ॰… യഥാ മഹാരാജ കോചി പുരിസോ ഹേമന്തകാലേ അഗ്ഗിം ജാലേത്വാ വിസിബ്ബേത്വാ 1 അവിജ്ഝാപേത്വാ പക്കമേയ്യ, അഥ ഖോ സോ അഗ്ഗി അഞ്ഞതരസ്സ പുരിസസ്സ ഖേത്തം ഡഹേയ്യ 2, തമേനം ഖേത്തസാമികോ ഗഹേത്വാ രഞ്ഞോ ദസ്സേയ്യ ‘ഇമിനാ, ദേവ, പുരിസേന മയ്ഹം ഖേത്തം ദഡ്ഢ’ന്തി. സോ ഏവം വദേയ്യ ‘നാഹം, ദേവ, ഇമസ്സ ഖേത്തം ഝാപേമി, അഞ്ഞോ സോ അഗ്ഗി, യോ മയാ അവിജ്ഝാപിതോ, അഞ്ഞോ സോ അഗ്ഗി, യേനിമസ്സ ഖേത്തം ദഡ്ഢം, നാഹം ദണ്ഡപ്പത്തോ’തി. കിം നു ഖോ സോ, മഹാരാജ, പുരിസോ ദണ്ഡപ്പത്തോ ഭവേയ്യാ’’തി? ‘‘ആമ, ഭന്തേ, ദണ്ഡപ്പത്തോ ഭവേയ്യാ’’തി. ‘‘കേന കാരണേനാ’’തി? ‘‘കിഞ്ചാപി സോ ഏവം വദേയ്യ, പുരിമം, ഭന്തേ, അഗ്ഗിം അപ്പച്ചക്ഖായ പച്ഛിമേന അഗ്ഗിനാ സോ പുരിസോ ദണ്ഡപ്പത്തോ ഭവേയ്യാ’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, ഇമിനാ നാമരൂപേന കമ്മം കരോതി സോഭനം വാ പാപകം വാ, തേന കമ്മേന അഞ്ഞം നാമരൂപം പടിസന്ദഹതി, തസ്മാ ന മുത്തോ പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി.

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kocideva puriso aññatarassa purisassa sāliṃ avahareyya…pe… ucchuṃ avahareyya…pe… yathā mahārāja koci puriso hemantakāle aggiṃ jāletvā visibbetvā 3 avijjhāpetvā pakkameyya, atha kho so aggi aññatarassa purisassa khettaṃ ḍaheyya 4, tamenaṃ khettasāmiko gahetvā rañño dasseyya ‘iminā, deva, purisena mayhaṃ khettaṃ daḍḍha’nti. So evaṃ vadeyya ‘nāhaṃ, deva, imassa khettaṃ jhāpemi, añño so aggi, yo mayā avijjhāpito, añño so aggi, yenimassa khettaṃ daḍḍhaṃ, nāhaṃ daṇḍappatto’ti. Kiṃ nu kho so, mahārāja, puriso daṇḍappatto bhaveyyā’’ti? ‘‘Āma, bhante, daṇḍappatto bhaveyyā’’ti. ‘‘Kena kāraṇenā’’ti? ‘‘Kiñcāpi so evaṃ vadeyya, purimaṃ, bhante, aggiṃ appaccakkhāya pacchimena agginā so puriso daṇḍappatto bhaveyyā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, iminā nāmarūpena kammaṃ karoti sobhanaṃ vā pāpakaṃ vā, tena kammena aññaṃ nāmarūpaṃ paṭisandahati, tasmā na mutto pāpakehi kammehī’’ti.

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കോചിദേവ പുരിസോ പദീപം ആദായ പാസാദം അഭിരൂഹിത്വാ ഭുഞ്ജേയ്യ, പദീപോ ഝായമാനോ തിണം ഝാപേയ്യ, തിണം ഝായമാനം ഘരം ഝാപേയ്യ, ഘരം ഝായമാനം ഗാമം ഝാപേയ്യ, ഗാമജനോ തം പുരിസം ഗഹേത്വാ ഏവം വദേയ്യ ‘കിസ്സ ത്വം, ഭോ പുരിസ, ഗാമം ഝാപേസീ’തി, സോ ഏവം വദേയ്യ ‘നാഹം, ഭോ, ഗാമം ഝാപേമി, അഞ്ഞോ സോ പദീപഗ്ഗി, യസ്സാഹം ആലോകേന ഭുഞ്ജിം, അഞ്ഞോ സോ അഗ്ഗി, യേന ഗാമോ ഝാപിതോ’തി, തേ വിവദമാനാ തവ സന്തികേ ആഗച്ഛേയ്യും, കസ്സ ത്വം, മഹാരാജ, അട്ടം 5 ധാരേയ്യാസീ’’തി? ‘‘ഗാമജനസ്സ ഭന്തേ’’തി. ‘‘കിം കാരണാ’’തി? ‘‘കിഞ്ചാപി സോ ഏവം വദേയ്യ, അപി ച തതോ ഏവ സോ അഗ്ഗി നിബ്ബത്തോ’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, കിഞ്ചാപി അഞ്ഞം മാരണന്തികം നാമരൂപം, അഞ്ഞം പടിസന്ധിസ്മിം നാമരൂപം, അപി ച തതോ യേവ തം നിബ്ബത്തം, തസ്മാ ന മുത്തോ പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി.

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kocideva puriso padīpaṃ ādāya pāsādaṃ abhirūhitvā bhuñjeyya, padīpo jhāyamāno tiṇaṃ jhāpeyya, tiṇaṃ jhāyamānaṃ gharaṃ jhāpeyya, gharaṃ jhāyamānaṃ gāmaṃ jhāpeyya, gāmajano taṃ purisaṃ gahetvā evaṃ vadeyya ‘kissa tvaṃ, bho purisa, gāmaṃ jhāpesī’ti, so evaṃ vadeyya ‘nāhaṃ, bho, gāmaṃ jhāpemi, añño so padīpaggi, yassāhaṃ ālokena bhuñjiṃ, añño so aggi, yena gāmo jhāpito’ti, te vivadamānā tava santike āgaccheyyuṃ, kassa tvaṃ, mahārāja, aṭṭaṃ 6 dhāreyyāsī’’ti? ‘‘Gāmajanassa bhante’’ti. ‘‘Kiṃ kāraṇā’’ti? ‘‘Kiñcāpi so evaṃ vadeyya, api ca tato eva so aggi nibbatto’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kiñcāpi aññaṃ māraṇantikaṃ nāmarūpaṃ, aññaṃ paṭisandhismiṃ nāmarūpaṃ, api ca tato yeva taṃ nibbattaṃ, tasmā na mutto pāpakehi kammehī’’ti.

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കോചിദേവ പുരിസോ ദഹരിം ദാരികം വാരേത്വാ സുങ്കം ദത്വാ പക്കമേയ്യ. സാ അപരേന സമയേന മഹതീ അസ്സ വയപ്പത്താ, തതോ അഞ്ഞോ പുരിസോ സുങ്കം ദത്വാ വിവാഹം കരേയ്യ, ഇതരോ ആഗന്ത്വാ ഏവം വദേയ്യ ‘കിസ്സ പന മേ ത്വം, അമ്ഭോ പുരിസ, ഭരിയം നേസീ’തി? സോ ഏവം വദേയ്യ ‘നാഹം തവ ഭരിയം നേമി, അഞ്ഞാ സാ ദാരികാ ദഹരീ തരുണീ, യാ തയാ വാരിതാ ച ദിന്നസുങ്കാ ച, അഞ്ഞായം ദാരികാ മഹതീ വയപ്പത്താ മയാ വാരിതാ ച ദിന്നസുങ്കാ ചാ’തി, തേ വിവദമാനാ തവ സന്തികേ ആഗച്ഛേയ്യും. കസ്സ ത്വം, മഹാരാജ, അട്ടം ധാരേയ്യാസീ’’തി? ‘‘പുരിമസ്സ ഭന്തേ’’തി. ‘‘കിം കാരണാ’’തി? ‘‘കിഞ്ചാപി സോ ഏവം വദേയ്യ, അപി ച തതോ യേവ സാ മഹതീ നിബ്ബത്താ’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, കിഞ്ചാപി അഞ്ഞം മാരണന്തികം നാമരൂപം, അഞ്ഞം പടിസന്ധിസ്മിം നാമരൂപം, അപി ച തതോ യേവ തം നിബ്ബത്തം, തസ്മാ നപരിമുത്തോ പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി.

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kocideva puriso dahariṃ dārikaṃ vāretvā suṅkaṃ datvā pakkameyya. Sā aparena samayena mahatī assa vayappattā, tato añño puriso suṅkaṃ datvā vivāhaṃ kareyya, itaro āgantvā evaṃ vadeyya ‘kissa pana me tvaṃ, ambho purisa, bhariyaṃ nesī’ti? So evaṃ vadeyya ‘nāhaṃ tava bhariyaṃ nemi, aññā sā dārikā daharī taruṇī, yā tayā vāritā ca dinnasuṅkā ca, aññāyaṃ dārikā mahatī vayappattā mayā vāritā ca dinnasuṅkā cā’ti, te vivadamānā tava santike āgaccheyyuṃ. Kassa tvaṃ, mahārāja, aṭṭaṃ dhāreyyāsī’’ti? ‘‘Purimassa bhante’’ti. ‘‘Kiṃ kāraṇā’’ti? ‘‘Kiñcāpi so evaṃ vadeyya, api ca tato yeva sā mahatī nibbattā’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kiñcāpi aññaṃ māraṇantikaṃ nāmarūpaṃ, aññaṃ paṭisandhismiṃ nāmarūpaṃ, api ca tato yeva taṃ nibbattaṃ, tasmā naparimutto pāpakehi kammehī’’ti.

    ‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കോചിദേവ പുരിസോ ഗോപാലകസ്സ ഹത്ഥതോ ഖീരഘടം കിണിത്വാ തസ്സേവ ഹത്ഥേ നിക്ഖിപിത്വാ പക്കമേയ്യ ‘സ്വേ ഗഹേത്വാ ഗമിസ്സാമീ’തി, തം അപരജ്ജു ദധി സമ്പജ്ജേയ്യ. സോ ആഗന്ത്വാ ഏവം വദേയ്യ ‘ദേഹി മേ ഖീരഘട’ന്തി. സോ ദധിം ദസ്സേയ്യ. ഇതരോ ഏവം വദേയ്യ ‘നാഹം തവ ഹത്ഥതോ ദധിം കിണാമി, ദേഹി മേ ഖീരഘട’ന്തി. സോ ഏവം വദേയ്യ ‘അജാനതോ തേ ഖീരം ദധിഭൂത’ന്തി തേ വിവദമാനാ തവ സന്തികേ ആഗച്ഛേയ്യും, കസ്സ ത്വം മഹാരാജ, അട്ടം ധാരേയ്യാസീ’’തി? ‘‘ഗോപാലകസ്സ ഭന്തേ’’തി. ‘‘കിം കാരണാ’’തി? ‘‘കിഞ്ചാപി സോ ഏവം വദേയ്യ, അപി ച തതോ യേവ തം നിബ്ബത്ത’’ന്തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, കിഞ്ചാപി അഞ്ഞം മാരണന്തികം നാമരൂപം, അഞ്ഞം പടിസന്ധിസ്മിം നാമരൂപം, അപി ച തതോ യേവ തം നിബ്ബത്തം, തസ്മാ ന പരിമുത്തോ പാപകേഹി കമ്മേഹീ’’തി.

    ‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kocideva puriso gopālakassa hatthato khīraghaṭaṃ kiṇitvā tasseva hatthe nikkhipitvā pakkameyya ‘sve gahetvā gamissāmī’ti, taṃ aparajju dadhi sampajjeyya. So āgantvā evaṃ vadeyya ‘dehi me khīraghaṭa’nti. So dadhiṃ dasseyya. Itaro evaṃ vadeyya ‘nāhaṃ tava hatthato dadhiṃ kiṇāmi, dehi me khīraghaṭa’nti. So evaṃ vadeyya ‘ajānato te khīraṃ dadhibhūta’nti te vivadamānā tava santike āgaccheyyuṃ, kassa tvaṃ mahārāja, aṭṭaṃ dhāreyyāsī’’ti? ‘‘Gopālakassa bhante’’ti. ‘‘Kiṃ kāraṇā’’ti? ‘‘Kiñcāpi so evaṃ vadeyya, api ca tato yeva taṃ nibbatta’’nti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, kiñcāpi aññaṃ māraṇantikaṃ nāmarūpaṃ, aññaṃ paṭisandhismiṃ nāmarūpaṃ, api ca tato yeva taṃ nibbattaṃ, tasmā na parimutto pāpakehi kammehī’’ti.

    ‘‘കല്ലോസി, ഭന്തേ നാഗസേനാ’’തി.

    ‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.

    നാമരൂപഏകത്തനാനത്തപഞ്ഹോ ഛട്ഠോ.

    Nāmarūpaekattanānattapañho chaṭṭho.







    Footnotes:
    1. വിസീവേത്വാ (സീ॰ പീ॰)
    2. ഉപഡഹേയ്യ (ക॰)
    3. visīvetvā (sī. pī.)
    4. upaḍaheyya (ka.)
    5. അത്ഥം (സീ॰ പീ॰)
    6. atthaṃ (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact