| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
8. නාමරූපපටිසන්‌දහනපඤ්‌හො
8. Nāmarūpapaṭisandahanapañho
8. රාජා ආහ ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, යං පනෙතං බ්‍රූසි ‘නාමරූප’න්‌ති, තත්‌ථ කතමං නාමං, කතමං රූප’’න්‌ති. ‘‘යං තත්‌ථ, මහාරාජ, ඔළාරිකං, එතං රූපං, යෙ තත්‌ථ සුඛුමා චිත්‌තචෙතසිකා ධම්‌මා, එතං නාම’’න්‌ති. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, කෙන කාරණෙන නාමං යෙව න පටිසන්‌දහති, රූපං යෙව වා’’ති? ‘‘අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤූපනිස්‌සිතා, මහාරාජ, එතෙ ධම්‌මා එකතොව උප්‌පජ්‌ජන්‌තී’’ති.
8. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, yaṃ panetaṃ brūsi ‘nāmarūpa’nti, tattha katamaṃ nāmaṃ, katamaṃ rūpa’’nti. ‘‘Yaṃ tattha, mahārāja, oḷārikaṃ, etaṃ rūpaṃ, ye tattha sukhumā cittacetasikā dhammā, etaṃ nāma’’nti. ‘‘Bhante nāgasena, kena kāraṇena nāmaṃ yeva na paṭisandahati, rūpaṃ yeva vā’’ti? ‘‘Aññamaññūpanissitā, mahārāja, ete dhammā ekatova uppajjantī’’ti.
‘‘ඔපම්‌මං කරොහී’’ති. ‘‘යථා, මහාරාජ, කුක්‌කුටියා කලලං න භවෙය්‍ය, අණ්‌ඩම්‌පි න භවෙය්‍ය, යඤ්‌ච තත්‌ථ කලලං, යඤ්‌ච අණ්‌ඩං, උභොපෙතෙ අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤූපනිස්‌සිතා, එකතොව නෙසං උප්‌පත්‌ති හොති. එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යදි තත්‌ථ නාමං න භවෙය්‍ය, රූපම්‌පි න භවෙය්‍ය, යඤ්‌චෙව තත්‌ථ නාමං, යඤ්‌චෙව රූපං, උභොපෙතෙ අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤූපනිස්‌සිතා, එකතොව නෙසං උප්‌පත්‌ති හොති. එවමෙතං දීඝමද්‌ධානං සන්‌ධාවිත’’න්‌ති.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kukkuṭiyā kalalaṃ na bhaveyya, aṇḍampi na bhaveyya, yañca tattha kalalaṃ, yañca aṇḍaṃ, ubhopete aññamaññūpanissitā, ekatova nesaṃ uppatti hoti. Evameva kho, mahārāja, yadi tattha nāmaṃ na bhaveyya, rūpampi na bhaveyya, yañceva tattha nāmaṃ, yañceva rūpaṃ, ubhopete aññamaññūpanissitā, ekatova nesaṃ uppatti hoti. Evametaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvita’’nti.
‘‘කල්‌ලොසි, භන්‌තෙ නාගසෙනා’’ති.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
නාමරූපපටිසන්‌දහනපඤ්‌හො අට්‌ඨමො.
Nāmarūpapaṭisandahanapañho aṭṭhamo.
