Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
२. ञाणकथावण्णना
2. Ñāṇakathāvaṇṇanā
८६३-८६५. इदानि ञाणकथा नाम होति। तत्थ दुविधं ञाणं – लोकियञ्च लोकुत्तरञ्च। लोकियं समापत्तिञाणम्पि होति दानादिवसेन पवत्तं कम्मस्सकतञाणम्पि; लोकुत्तरं सच्चपरिच्छेदकं मग्गञाणम्पि फलञाणम्पि। इमं पन विभागं अकत्वा ‘‘सच्चपरिच्छेदकमेव ञाणं न इतरं, तस्मा नत्थि पुथुज्जनस्स ञाण’’न्ति येसं लद्धि, सेय्यथापि हेतुवादानं, ते सन्धाय पुच्छा सकवादिस्स, पटिञ्ञा इतरस्स। पञ्ञातिआदि ञाणवेवचनदस्सनत्थं वुत्तं। तेनेतं दीपेति – यदि तस्स ञाणं नत्थि, पञ्ञादयोपि नत्थि। अथ पञ्ञादयो अत्थि, ञाणम्पि अत्थि। कस्मा? पञ्ञादीनं ञाणतो अनञ्ञत्ताति। पठमं झानन्तिआदि समापत्तिञाणस्स दस्सनत्थं वुत्तं। दानं ददेय्यातिआदि कम्मस्सकतञाणस्स। दुक्खं परिजानातीति लोकुत्तरमग्गञाणमेव दीपेति, न च लोकुत्तरमेव ञाणन्ति।
863-865. Idāni ñāṇakathā nāma hoti. Tattha duvidhaṃ ñāṇaṃ – lokiyañca lokuttarañca. Lokiyaṃ samāpattiñāṇampi hoti dānādivasena pavattaṃ kammassakatañāṇampi; lokuttaraṃ saccaparicchedakaṃ maggañāṇampi phalañāṇampi. Imaṃ pana vibhāgaṃ akatvā ‘‘saccaparicchedakameva ñāṇaṃ na itaraṃ, tasmā natthi puthujjanassa ñāṇa’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi hetuvādānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Paññātiādi ñāṇavevacanadassanatthaṃ vuttaṃ. Tenetaṃ dīpeti – yadi tassa ñāṇaṃ natthi, paññādayopi natthi. Atha paññādayo atthi, ñāṇampi atthi. Kasmā? Paññādīnaṃ ñāṇato anaññattāti. Paṭhamaṃ jhānantiādi samāpattiñāṇassa dassanatthaṃ vuttaṃ. Dānaṃ dadeyyātiādi kammassakatañāṇassa. Dukkhaṃ parijānātīti lokuttaramaggañāṇameva dīpeti, na ca lokuttarameva ñāṇanti.
ञाणकथावण्णना।
Ñāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (१९५) २. ञाणकथा • (195) 2. Ñāṇakathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / २. ञाणकथावण्णना • 2. Ñāṇakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / २. ञाणकथावण्णना • 2. Ñāṇakathāvaṇṇanā