| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๒. ญาณกถาวณฺณนา
2. Ñāṇakathāvaṇṇanā
๘๖๓-๘๖๕. อิทานิ ญาณกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ทุวิธํ ญาณํ – โลกิยญฺจ โลกุตฺตรญฺจฯ โลกิยํ สมาปตฺติญาณมฺปิ โหติ ทานาทิวเสน ปวตฺตํ กมฺมสฺสกตญาณมฺปิ; โลกุตฺตรํ สจฺจปริเจฺฉทกํ มคฺคญาณมฺปิ ผลญาณมฺปิฯ อิมํ ปน วิภาคํ อกตฺวา ‘‘สจฺจปริเจฺฉทกเมว ญาณํ น อิตรํ, ตสฺมา นตฺถิ ปุถุชฺชนสฺส ญาณ’’นฺติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ ปญฺญาติอาทิ ญาณเววจนทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ เตเนตํ ทีเปติ – ยทิ ตสฺส ญาณํ นตฺถิ, ปญฺญาทโยปิ นตฺถิฯ อถ ปญฺญาทโย อตฺถิ, ญาณมฺปิ อตฺถิฯ กสฺมา? ปญฺญาทีนํ ญาณโต อนญฺญตฺตาติฯ ปฐมํ ฌานนฺติอาทิ สมาปตฺติญาณสฺส ทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ ทานํ ทเทยฺยาติอาทิ กมฺมสฺสกตญาณสฺสฯ ทุกฺขํ ปริชานาตีติ โลกุตฺตรมคฺคญาณเมว ทีเปติ, น จ โลกุตฺตรเมว ญาณนฺติฯ
863-865. Idāni ñāṇakathā nāma hoti. Tattha duvidhaṃ ñāṇaṃ – lokiyañca lokuttarañca. Lokiyaṃ samāpattiñāṇampi hoti dānādivasena pavattaṃ kammassakatañāṇampi; lokuttaraṃ saccaparicchedakaṃ maggañāṇampi phalañāṇampi. Imaṃ pana vibhāgaṃ akatvā ‘‘saccaparicchedakameva ñāṇaṃ na itaraṃ, tasmā natthi puthujjanassa ñāṇa’’nti yesaṃ laddhi, seyyathāpi hetuvādānaṃ, te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Paññātiādi ñāṇavevacanadassanatthaṃ vuttaṃ. Tenetaṃ dīpeti – yadi tassa ñāṇaṃ natthi, paññādayopi natthi. Atha paññādayo atthi, ñāṇampi atthi. Kasmā? Paññādīnaṃ ñāṇato anaññattāti. Paṭhamaṃ jhānantiādi samāpattiñāṇassa dassanatthaṃ vuttaṃ. Dānaṃ dadeyyātiādi kammassakatañāṇassa. Dukkhaṃ parijānātīti lokuttaramaggañāṇameva dīpeti, na ca lokuttarameva ñāṇanti.
ญาณกถาวณฺณนาฯ
Ñāṇakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๑๙๕) ๒. ญาณกถา • (195) 2. Ñāṇakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๒. ญาณกถาวณฺณนา • 2. Ñāṇakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๒. ญาณกถาวณฺณนา • 2. Ñāṇakathāvaṇṇanā
