| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
२०-२४. ञाणपञ्चकनिद्देसवण्णना
20-24. Ñāṇapañcakaniddesavaṇṇanā
७५. ञाणपञ्चकनिद्देसे तेसं पञ्चन्नं ञाणानं अनुपुब्बसम्बन्धसब्भावतो एकतोव पुच्छाविस्सज्जनानि कतानि। अभिञ्ञाता होन्तीति धम्मसभावलक्खणजाननवसेन सुट्ठु ञाता होन्ति। ञाता होन्तीति ञातपरिञ्ञावसेन सभावतो ञातत्ता ञाता नाम होन्ति। येन ञाणेन ते धम्मा ञाता होन्ति, तं ञातट्ठेन ञाणं, पजाननट्ठेन पञ्ञाति सम्बन्धो। इमिनाव नयेन सेसञाणानिपि योजेतब्बानि। परिञ्ञाता होन्तीति सामञ्ञलक्खणवसेन समन्ततो ञाता होन्ति। तीरिता होन्तीति तीरणपरिञ्ञावसेन अनिच्चादितो उपपरिक्खिता समापिता नाम होन्ति। पहीना होन्तीति अनिच्चानुपस्सनादिना ञाणेन निच्चसञ्ञादयो भङ्गानुपस्सनतो पट्ठाय पहीना होन्ति। परिच्चत्ता होन्तीति पहानवसेनेव छड्डिता नाम होन्ति। भाविता होन्तीति वड्ढिता परिभाविता च होन्ति। एकरसा होन्तीति सकिच्चसाधनपटिपक्खपहानेन एककिच्चा होन्ति, पच्चनीकतो वा विमुत्तिवसेन विमुत्तिरसेन एकरसा होन्ति। सच्छिकता होन्तीति पटिलाभवसेन फलधम्मो पटिवेधवसेन निब्बानधम्मोति पच्चक्खकता होन्ति। फस्सिता होन्तीति पटिलाभफुसनेन पटिवेधफुसनेन च फस्सिता अनुभूता होन्ति। इमानि पञ्च ञाणानि हेट्ठा सुतमयञाणवसेन वुत्तानि, इध सकिच्चसाधनवसेन।
75. Ñāṇapañcakaniddese tesaṃ pañcannaṃ ñāṇānaṃ anupubbasambandhasabbhāvato ekatova pucchāvissajjanāni katāni. Abhiññātā hontīti dhammasabhāvalakkhaṇajānanavasena suṭṭhu ñātā honti. Ñātā hontīti ñātapariññāvasena sabhāvato ñātattā ñātā nāma honti. Yena ñāṇena te dhammā ñātā honti, taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññāti sambandho. Imināva nayena sesañāṇānipi yojetabbāni. Pariññātā hontīti sāmaññalakkhaṇavasena samantato ñātā honti. Tīritā hontīti tīraṇapariññāvasena aniccādito upaparikkhitā samāpitā nāma honti. Pahīnā hontīti aniccānupassanādinā ñāṇena niccasaññādayo bhaṅgānupassanato paṭṭhāya pahīnā honti. Pariccattā hontīti pahānavaseneva chaḍḍitā nāma honti. Bhāvitā hontīti vaḍḍhitā paribhāvitā ca honti. Ekarasā hontīti sakiccasādhanapaṭipakkhapahānena ekakiccā honti, paccanīkato vā vimuttivasena vimuttirasena ekarasā honti. Sacchikatā hontīti paṭilābhavasena phaladhammo paṭivedhavasena nibbānadhammoti paccakkhakatā honti. Phassitā hontīti paṭilābhaphusanena paṭivedhaphusanena ca phassitā anubhūtā honti. Imāni pañca ñāṇāni heṭṭhā sutamayañāṇavasena vuttāni, idha sakiccasādhanavasena.
ञाणपञ्चकनिद्देसवण्णना निट्ठिता।
Ñāṇapañcakaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi / २०-२४. ञाणपञ्चकनिद्देसो • 20-24. Ñāṇapañcakaniddeso
