| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
๖. ญาณราสิฉกฺกนิเทฺทโส
6. Ñāṇarāsichakkaniddeso
๑๘๓. กตมานิ จตุวีสติ สมาธิวเสน ญาณานิ? ทีฆํ อสฺสาสวเสน จิตฺตสฺส เอกคฺคตา อวิเกฺขโป สมาธิ, ทีฆํ ปสฺสาสวเสน จิตฺตสฺส เอกคฺคตา อวิเกฺขโป สมาธิ…เป.… วิโมจยํ จิตฺตํ อสฺสาสวเสน จิตฺตสฺส เอกคฺคตา อวิเกฺขโป สมาธิ, วิโมจยํ จิตฺตํ ปสฺสาสวเสน จิตฺตสฺส เอกคฺคตา อวิเกฺขโป สมาธิฯ อิมานิ จตุวีสติ สมาธิวเสน ญาณานิฯ
183. Katamāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni? Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi…pe… vimocayaṃ cittaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, vimocayaṃ cittaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Imāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni.
กตมานิ เทฺวสตฺตติ วิปสฺสนาวเสน ญาณานิ? ทีฆํ อสฺสาสํ อนิจฺจโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, ทุกฺขโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, อนตฺตโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, ทีฆํ ปสฺสาสํ อนิจฺจโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, ทุกฺขโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, อนตฺตโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา…เป.… วิโมจยํ จิตฺตํ อสฺสาสํ, วิโมจยํ จิตฺตํ ปสฺสาสํ อนิจฺจโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, ทุกฺขโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนา, อนตฺตโต อนุปสฺสนเฎฺฐน วิปสฺสนาฯ อิมานิ เทฺวสตฺตติ วิปสฺสนาวเสน ญาณานิฯ
Katamāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni? Dīghaṃ assāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā, dīghaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā…pe… vimocayaṃ cittaṃ assāsaṃ, vimocayaṃ cittaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā. Imāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni.
กตมานิ อฎฺฐ นิพฺพิทาญาณานิ? อนิจฺจานุปสฺสี อสฺสาสํ ยถาภูตํ ชานาติ ปสฺสตีติ – นิพฺพิทาญาณํ, อนิจฺจานุปสฺสี ปสฺสาสํ ยถาภูตํ ชานาติ ปสฺสตีติ – นิพฺพิทาญาณํ…เป.… ปฎินิสฺสคฺคานุปสฺสี อสฺสาสํ ยถาภูตํ ชานาติ ปสฺสตีติ – นิพฺพิทาญาณํ, ปฎินิสฺสคฺคานุปสฺสี ปสฺสาสํ ยถาภูตํ ชานาติ ปสฺสตีติ – นิพฺพิทาญาณํฯ อิมานิ อฎฺฐ นิพฺพิทาญาณานิฯ
Katamāni aṭṭha nibbidāñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ. Imāni aṭṭha nibbidāñāṇāni.
กตมานิ อฎฺฐ นิพฺพิทานุโลเม ญาณานิ? อนิจฺจานุปสฺสี อสฺสาสํ ภยตุปฎฺฐาเน ปญฺญา นิพฺพิทานุโลเม ญาณํ, อนิจฺจานุปสฺสี ปสฺสาสํ ภยตุปฎฺฐาเน ปญฺญา นิพฺพิทานุโลเม ญาณํ…เป.… ปฎินิสฺสคฺคานุปสฺสี อสฺสาสํ ภยตุปฎฺฐาเน ปญฺญา นิพฺพิทานุโลเม ญาณํ, ปฎินิสฺสคฺคานุปสฺสี ปสฺสาสํ ภยตุปฎฺฐาเน ปญฺญา นิพฺพิทานุโลเม ญาณํ – อิมานิ อฎฺฐ นิพฺพิทานุโลเม ญาณานิฯ
Katamāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ – imāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni.
กตมานิ อฎฺฐ นิพฺพิทาปฎิปฺปสฺสทฺธิญาณานิ? อนิจฺจานุปสฺสี อสฺสาสํ ปฎิสงฺขา สนฺติฎฺฐนา ปญฺญา นิพฺพิทาปฎิปฺปสฺสทฺธิญาณํ, อนิจฺจานุปสฺสี ปสฺสาสํ ปฎิสงฺขา สนฺติฎฺฐนา ปญฺญา นิพฺพิทาปฎิปฺปสฺสทฺธิญาณํ…เป.… ปฎินิสฺสคฺคานุปสฺสี อสฺสาสํ ปฎิสงฺขา สนฺติฎฺฐนา ปญฺญา นิพฺพิทาปฎิปฺปสฺสทฺธิญาณํ, ปฎินิสฺสคฺคานุปสฺสี ปสฺสาสํ ปฎิสงฺขา สนฺติฎฺฐนา ปญฺญา นิพฺพิทาปฎิปฺปสฺสทฺธิญาณํ – อิมานิ อฎฺฐ นิพฺพิทาปฎิปฺปสฺสทฺธิญาณานิฯ
Katamāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ – imāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni.
กตมานิ เอกวีสติ วิมุตฺติสุเข ญาณานิ? โสตาปตฺติมเคฺคน สกฺกายทิฎฺฐิยา ปหีนตฺตา สมุจฺฉินฺนตฺตา อุปฺปชฺชติ วิมุตฺติสุเข ญาณํ, วิจิกิจฺฉาย ปหีนตฺตา สมุจฺฉินฺนตฺตา อุปฺปชฺชติ วิมุตฺติสุเข ญาณํ, สีลพฺพตปรามาสสฺส…เป.… ทิฎฺฐานุสยสฺส, วิจิกิจฺฉานุสยสฺส ปหีนตฺตา สมุจฺฉินฺนตฺตา อุปฺปชฺชติ วิมุตฺติสุเข ญาณํ, สกทาคามิมเคฺคน โอฬาริกสฺส, กามราคสโญฺญชนสฺส…เป.… ปฎิฆสโญฺญชนสฺส, โอฬาริกสฺส กามราคานุสยสฺส, ปฎิฆานุสยสฺส ปหีนตฺตา สมุจฺฉินฺนตฺตา อุปฺปชฺชติ วิมุตฺติสุเข ญาณํ, อนาคามิมเคฺคน อนุสหคตสฺส กามราคสโญฺญชนสฺส…เป.… ปฎิฆสโญฺญชนสฺส, อนุสหคตสฺส กามราคานุสยสฺส, ปฎิฆานุสยสฺส ปหีนตฺตา สมุจฺฉินฺนตฺตา อุปฺปชฺชติ วิมุตฺติสุเข ญาณํ, อรหตฺตมเคฺคน, รูปราคสฺส…เป.… อรูปราคสฺส, มานสฺส, อุทฺธจฺจสฺส, อวิชฺชาย, มานานุสยสฺส, ภวราคานุสยสฺส, อวิชฺชานุสยสฺส ปหีนตฺตา สมุจฺฉินฺนตฺตา อุปฺปชฺชติ วิมุตฺติสุเข ญาณํฯ อิมานิ เอกวีสติ วิมุตฺติสุเข ญาณานิฯ โสฬสวตฺถุกํ อานาปานสฺสติสมาธิํ ภาวยโต สมธิกานิ อิมานิ เทฺว ญาณสตานิ อุปฺปชฺชนฺติฯ
Katamāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni? Sotāpattimaggena sakkāyadiṭṭhiyā pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, vicikicchāya pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, sīlabbataparāmāsassa…pe… diṭṭhānusayassa, vicikicchānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, sakadāgāmimaggena oḷārikassa, kāmarāgasaññojanassa…pe… paṭighasaññojanassa, oḷārikassa kāmarāgānusayassa, paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, anāgāmimaggena anusahagatassa kāmarāgasaññojanassa…pe… paṭighasaññojanassa, anusahagatassa kāmarāgānusayassa, paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, arahattamaggena, rūparāgassa…pe… arūparāgassa, mānassa, uddhaccassa, avijjāya, mānānusayassa, bhavarāgānusayassa, avijjānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ. Imāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni. Soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato samadhikāni imāni dve ñāṇasatāni uppajjanti.
ญาณราสิฉกฺกนิเทฺทโส ฉโฎฺฐฯ
Ñāṇarāsichakkaniddeso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ๖. ญาณราสิฉกฺกนิเทฺทสวณฺณนา • 6. Ñāṇarāsichakkaniddesavaṇṇanā
