| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
၆. ဉာဏရာသိဆက္ကနိဒ္ဒေသော
6. Ñāṇarāsichakkaniddeso
၁၈၃. ကတမာနိ စတုဝီသတိ သမာဓိဝသေန ဉာဏာနိ? ဒီဃံ အသ္သာသဝသေန စိတ္တသ္သ ဧကဂ္ဂတာ အဝိက္ခေပော သမာဓိ, ဒီဃံ ပသ္သာသဝသေန စိတ္တသ္သ ဧကဂ္ဂတာ အဝိက္ခေပော သမာဓိ။ပေ.။ ဝိမောစယံ စိတ္တံ အသ္သာသဝသေန စိတ္တသ္သ ဧကဂ္ဂတာ အဝိက္ခေပော သမာဓိ, ဝိမောစယံ စိတ္တံ ပသ္သာသဝသေန စိတ္တသ္သ ဧကဂ္ဂတာ အဝိက္ခေပော သမာဓိ။ ဣမာနိ စတုဝီသတိ သမာဓိဝသေန ဉာဏာနိ။
183. Katamāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni? Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi…pe… vimocayaṃ cittaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, vimocayaṃ cittaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Imāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni.
ကတမာနိ ဒ္ဝေသတ္တတိ ဝိပသ္သနာဝသေန ဉာဏာနိ? ဒီဃံ အသ္သာသံ အနိစ္စတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, ဒုက္ခတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, အနတ္တတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, ဒီဃံ ပသ္သာသံ အနိစ္စတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, ဒုက္ခတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, အနတ္တတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ။ပေ.။ ဝိမောစယံ စိတ္တံ အသ္သာသံ, ဝိမောစယံ စိတ္တံ ပသ္သာသံ အနိစ္စတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, ဒုက္ခတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ, အနတ္တတော အနုပသ္သနဋ္ဌေန ဝိပသ္သနာ။ ဣမာနိ ဒ္ဝေသတ္တတိ ဝိပသ္သနာဝသေန ဉာဏာနိ။
Katamāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni? Dīghaṃ assāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā, dīghaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā…pe… vimocayaṃ cittaṃ assāsaṃ, vimocayaṃ cittaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā. Imāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni.
ကတမာနိ အဋ္ဌ နိဗ္ဗိဒာဉာဏာနိ? အနိစ္စာနုပသ္သီ အသ္သာသံ ယထာဘူတံ ဇာနာတိ ပသ္သတီတိ – နိဗ္ဗိဒာဉာဏံ, အနိစ္စာနုပသ္သီ ပသ္သာသံ ယထာဘူတံ ဇာနာတိ ပသ္သတီတိ – နိဗ္ဗိဒာဉာဏံ။ပေ.။ ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ အသ္သာသံ ယထာဘူတံ ဇာနာတိ ပသ္သတီတိ – နိဗ္ဗိဒာဉာဏံ, ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ ပသ္သာသံ ယထာဘူတံ ဇာနာတိ ပသ္သတီတိ – နိဗ္ဗိဒာဉာဏံ။ ဣမာနိ အဋ္ဌ နိဗ္ဗိဒာဉာဏာနိ။
Katamāni aṭṭha nibbidāñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ. Imāni aṭṭha nibbidāñāṇāni.
ကတမာနိ အဋ္ဌ နိဗ္ဗိဒာနုလောမေ ဉာဏာနိ? အနိစ္စာနုပသ္သီ အသ္သာသံ ဘယတုပဋ္ဌာနေ ပညာ နိဗ္ဗိဒာနုလောမေ ဉာဏံ, အနိစ္စာနုပသ္သီ ပသ္သာသံ ဘယတုပဋ္ဌာနေ ပညာ နိဗ္ဗိဒာနုလောမေ ဉာဏံ။ပေ.။ ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ အသ္သာသံ ဘယတုပဋ္ဌာနေ ပညာ နိဗ္ဗိဒာနုလောမေ ဉာဏံ, ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ ပသ္သာသံ ဘယတုပဋ္ဌာနေ ပညာ နိဗ္ဗိဒာနုလောမေ ဉာဏံ – ဣမာနိ အဋ္ဌ နိဗ္ဗိဒာနုလောမေ ဉာဏာနိ။
Katamāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ – imāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni.
ကတမာနိ အဋ္ဌ နိဗ္ဗိဒာပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိဉာဏာနိ? အနိစ္စာနုပသ္သီ အသ္သာသံ ပဋိသင္ခာ သန္တိဋ္ဌနာ ပညာ နိဗ္ဗိဒာပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိဉာဏံ, အနိစ္စာနုပသ္သီ ပသ္သာသံ ပဋိသင္ခာ သန္တိဋ္ဌနာ ပညာ နိဗ္ဗိဒာပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိဉာဏံ။ပေ.။ ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ အသ္သာသံ ပဋိသင္ခာ သန္တိဋ္ဌနာ ပညာ နိဗ္ဗိဒာပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိဉာဏံ, ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ ပသ္သာသံ ပဋိသင္ခာ သန္တိဋ္ဌနာ ပညာ နိဗ္ဗိဒာပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိဉာဏံ – ဣမာနိ အဋ္ဌ နိဗ္ဗိဒာပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိဉာဏာနိ။
Katamāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ – imāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni.
ကတမာနိ ဧကဝီသတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏာနိ? သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ပဟီနတ္တာ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏံ, ဝိစိကိစ္ဆာယ ပဟီနတ္တာ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏံ, သီလဗ္ဗတပရာမာသသ္သ။ပေ.။ ဒိဋ္ဌာနုသယသ္သ, ဝိစိကိစ္ဆာနုသယသ္သ ပဟီနတ္တာ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏံ, သကဒာဂာမိမဂ္ဂေန ဩဠာရိကသ္သ, ကာမရာဂသညောဇနသ္သ။ပေ.။ ပဋိဃသညောဇနသ္သ, ဩဠာရိကသ္သ ကာမရာဂာနုသယသ္သ, ပဋိဃာနုသယသ္သ ပဟီနတ္တာ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏံ, အနာဂာမိမဂ္ဂေန အနုသဟဂတသ္သ ကာမရာဂသညောဇနသ္သ။ပေ.။ ပဋိဃသညောဇနသ္သ, အနုသဟဂတသ္သ ကာမရာဂာနုသယသ္သ, ပဋိဃာနုသယသ္သ ပဟီနတ္တာ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏံ, အရဟတ္တမဂ္ဂေန, ရူပရာဂသ္သ။ပေ.။ အရူပရာဂသ္သ, မာနသ္သ, ဥဒ္ဓစ္စသ္သ, အဝိဇ္ဇာယ, မာနာနုသယသ္သ, ဘဝရာဂာနုသယသ္သ, အဝိဇ္ဇာနုသယသ္သ ပဟီနတ္တာ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏံ။ ဣမာနိ ဧကဝီသတိ ဝိမုတ္တိသုခေ ဉာဏာနိ။ သောဠသဝတ္ထုကံ အာနာပာနသ္သတိသမာဓိံ ဘာဝယတော သမဓိကာနိ ဣမာနိ ဒ္ဝေ ဉာဏသတာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။
Katamāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni? Sotāpattimaggena sakkāyadiṭṭhiyā pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, vicikicchāya pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, sīlabbataparāmāsassa…pe… diṭṭhānusayassa, vicikicchānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, sakadāgāmimaggena oḷārikassa, kāmarāgasaññojanassa…pe… paṭighasaññojanassa, oḷārikassa kāmarāgānusayassa, paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, anāgāmimaggena anusahagatassa kāmarāgasaññojanassa…pe… paṭighasaññojanassa, anusahagatassa kāmarāgānusayassa, paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, arahattamaggena, rūparāgassa…pe… arūparāgassa, mānassa, uddhaccassa, avijjāya, mānānusayassa, bhavarāgānusayassa, avijjānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ. Imāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni. Soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato samadhikāni imāni dve ñāṇasatāni uppajjanti.
ဉာဏရာသိဆက္ကနိဒ္ဒေသော ဆဋ္ဌော။
Ñāṇarāsichakkaniddeso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ၆. ဉာဏရာသိဆက္ကနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 6. Ñāṇarāsichakkaniddesavaṇṇanā
