| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
6. ඤාණරාසිඡක්‌කනිද්‌දෙසො
6. Ñāṇarāsichakkaniddeso
183. කතමානි චතුවීසති සමාධිවසෙන ඤාණානි? දීඝං අස්‌සාසවසෙන චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතා අවික්‌ඛෙපො සමාධි, දීඝං පස්‌සාසවසෙන චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතා අවික්‌ඛෙපො සමාධි…පෙ.… විමොචයං චිත්‌තං අස්‌සාසවසෙන චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතා අවික්‌ඛෙපො සමාධි, විමොචයං චිත්‌තං පස්‌සාසවසෙන චිත්‌තස්‌ස එකග්‌ගතා අවික්‌ඛෙපො සමාධි. ඉමානි චතුවීසති සමාධිවසෙන ඤාණානි.
183. Katamāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni? Dīghaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, dīghaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi…pe… vimocayaṃ cittaṃ assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, vimocayaṃ cittaṃ passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Imāni catuvīsati samādhivasena ñāṇāni.
කතමානි ද්‌වෙසත්‌තති විපස්‌සනාවසෙන ඤාණානි? දීඝං අස්‌සාසං අනිච්‌චතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, අනත්‌තතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, දීඝං පස්‌සාසං අනිච්‌චතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, අනත්‌තතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා…පෙ.… විමොචයං චිත්‌තං අස්‌සාසං, විමොචයං චිත්‌තං පස්‌සාසං අනිච්‌චතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, දුක්‌ඛතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා, අනත්‌තතො අනුපස්‌සනට්‌ඨෙන විපස්‌සනා. ඉමානි ද්‌වෙසත්‌තති විපස්‌සනාවසෙන ඤාණානි.
Katamāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni? Dīghaṃ assāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā, dīghaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā…pe… vimocayaṃ cittaṃ assāsaṃ, vimocayaṃ cittaṃ passāsaṃ aniccato anupassanaṭṭhena vipassanā, dukkhato anupassanaṭṭhena vipassanā, anattato anupassanaṭṭhena vipassanā. Imāni dvesattati vipassanāvasena ñāṇāni.
කතමානි අට්‌ඨ නිබ්‌බිදාඤාණානි? අනිච්‌චානුපස්‌සී අස්‌සාසං යථාභූතං ජානාති පස්‌සතීති – නිබ්‌බිදාඤාණං, අනිච්‌චානුපස්‌සී පස්‌සාසං යථාභූතං ජානාති පස්‌සතීති – නිබ්‌බිදාඤාණං…පෙ.… පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී අස්‌සාසං යථාභූතං ජානාති පස්‌සතීති – නිබ්‌බිදාඤාණං, පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී පස්‌සාසං යථාභූතං ජානාති පස්‌සතීති – නිබ්‌බිදාඤාණං. ඉමානි අට්‌ඨ නිබ්‌බිදාඤාණානි.
Katamāni aṭṭha nibbidāñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ yathābhūtaṃ jānāti passatīti – nibbidāñāṇaṃ. Imāni aṭṭha nibbidāñāṇāni.
කතමානි අට්‌ඨ නිබ්‌බිදානුලොමෙ ඤාණානි? අනිච්‌චානුපස්‌සී අස්‌සාසං භයතුපට්‌ඨානෙ පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදානුලොමෙ ඤාණං, අනිච්‌චානුපස්‌සී පස්‌සාසං භයතුපට්‌ඨානෙ පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදානුලොමෙ ඤාණං…පෙ.… පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී අස්‌සාසං භයතුපට්‌ඨානෙ පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදානුලොමෙ ඤාණං, පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී පස්‌සාසං භයතුපට්‌ඨානෙ පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදානුලොමෙ ඤාණං – ඉමානි අට්‌ඨ නිබ්‌බිදානුලොමෙ ඤාණානි.
Katamāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā nibbidānulome ñāṇaṃ – imāni aṭṭha nibbidānulome ñāṇāni.
කතමානි අට්‌ඨ නිබ්‌බිදාපටිප්‌පස්‌සද්‌ධිඤාණානි? අනිච්‌චානුපස්‌සී අස්‌සාසං පටිසඞ්‌ඛා සන්‌තිට්‌ඨනා පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදාපටිප්‌පස්‌සද්‌ධිඤාණං, අනිච්‌චානුපස්‌සී පස්‌සාසං පටිසඞ්‌ඛා සන්‌තිට්‌ඨනා පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදාපටිප්‌පස්‌සද්‌ධිඤාණං…පෙ.… පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී අස්‌සාසං පටිසඞ්‌ඛා සන්‌තිට්‌ඨනා පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදාපටිප්‌පස්‌සද්‌ධිඤාණං, පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සී පස්‌සාසං පටිසඞ්‌ඛා සන්‌තිට්‌ඨනා පඤ්‌ඤා නිබ්‌බිදාපටිප්‌පස්‌සද්‌ධිඤාණං – ඉමානි අට්‌ඨ නිබ්‌බිදාපටිප්‌පස්‌සද්‌ධිඤාණානි.
Katamāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni? Aniccānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ, aniccānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ, paṭinissaggānupassī passāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā nibbidāpaṭippassaddhiñāṇaṃ – imāni aṭṭha nibbidāpaṭippassaddhiñāṇāni.
කතමානි එකවීසති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණානි? සොතාපත්‌තිමග්‌ගෙන සක්‌කායදිට්‌ඨියා පහීනත්‌තා සමුච්‌ඡින්‌නත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණං, විචිකිච්‌ඡාය පහීනත්‌තා සමුච්‌ඡින්‌නත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණං, සීලබ්‌බතපරාමාසස්‌ස…පෙ.… දිට්‌ඨානුසයස්‌ස, විචිකිච්‌ඡානුසයස්‌ස පහීනත්‌තා සමුච්‌ඡින්‌නත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණං, සකදාගාමිමග්‌ගෙන ඔළාරිකස්‌ස, කාමරාගසඤ්‌ඤොජනස්‌ස…පෙ.… පටිඝසඤ්‌ඤොජනස්‌ස, ඔළාරිකස්‌ස කාමරාගානුසයස්‌ස, පටිඝානුසයස්‌ස පහීනත්‌තා සමුච්‌ඡින්‌නත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණං, අනාගාමිමග්‌ගෙන අනුසහගතස්‌ස කාමරාගසඤ්‌ඤොජනස්‌ස…පෙ.… පටිඝසඤ්‌ඤොජනස්‌ස, අනුසහගතස්‌ස කාමරාගානුසයස්‌ස, පටිඝානුසයස්‌ස පහීනත්‌තා සමුච්‌ඡින්‌නත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණං, අරහත්‌තමග්‌ගෙන, රූපරාගස්‌ස…පෙ.… අරූපරාගස්‌ස, මානස්‌ස, උද්‌ධච්‌චස්‌ස, අවිජ්‌ජාය, මානානුසයස්‌ස, භවරාගානුසයස්‌ස, අවිජ්‌ජානුසයස්‌ස පහීනත්‌තා සමුච්‌ඡින්‌නත්‌තා උප්‌පජ්‌ජති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණං. ඉමානි එකවීසති විමුත්‌තිසුඛෙ ඤාණානි. සොළසවත්‌ථුකං ආනාපානස්‌සතිසමාධිං භාවයතො සමධිකානි ඉමානි ද්‌වෙ ඤාණසතානි උප්‌පජ්‌ජන්‌ති.
Katamāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni? Sotāpattimaggena sakkāyadiṭṭhiyā pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, vicikicchāya pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, sīlabbataparāmāsassa…pe… diṭṭhānusayassa, vicikicchānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, sakadāgāmimaggena oḷārikassa, kāmarāgasaññojanassa…pe… paṭighasaññojanassa, oḷārikassa kāmarāgānusayassa, paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, anāgāmimaggena anusahagatassa kāmarāgasaññojanassa…pe… paṭighasaññojanassa, anusahagatassa kāmarāgānusayassa, paṭighānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ, arahattamaggena, rūparāgassa…pe… arūparāgassa, mānassa, uddhaccassa, avijjāya, mānānusayassa, bhavarāgānusayassa, avijjānusayassa pahīnattā samucchinnattā uppajjati vimuttisukhe ñāṇaṃ. Imāni ekavīsati vimuttisukhe ñāṇāni. Soḷasavatthukaṃ ānāpānassatisamādhiṃ bhāvayato samadhikāni imāni dve ñāṇasatāni uppajjanti.
ඤාණරාසිඡක්‌කනිද්‌දෙසො ඡට්‌ඨො.
Ñāṇarāsichakkaniddeso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 6. ඤාණරාසිඡක්‌කනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 6. Ñāṇarāsichakkaniddesavaṇṇanā
