| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā
೧೧೧. ದಸಮೇ ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಾತಿ ತೇ ಕಿರ ಕಮ್ಮವಾದಿನೋ ಅಹೇಸುಂ, ತಸ್ಮಾ ದಾನಾದೀನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ, ತೇ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಸತ್ಥರಿ ಪಸಾದೇನ ನಿಬ್ಬತ್ತಮ್ಹಾ’’ತಿ ಸಞ್ಞಿನೋ ಹುತ್ವಾ ‘‘ಗಚ್ಛಾಮ ದಸಬಲಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಠತ್ವಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸತ್ಥಾರಾನಂ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಗಾಥಾಹಿ ಕಥಯಿಂಸು। ತತ್ಥ ಛಿನ್ದಿತಮಾರಿತೇತಿ ಛಿನ್ದಿತೇ ಚ ಮಾರಿತೇ ಚ। ಹತಜಾನೀಸೂತಿ ಪೋಥನೇ ಚ ಧನಜಾನೀಸು ಚ। ಪುಞ್ಞಂ ವಾ ಪನಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಪುಞ್ಞಮ್ಪಿ ನ ಸಮನುಪಸ್ಸತಿ, ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಪುಞ್ಞಾಪುಞ್ಞಾನಂ ವಿಪಾಕೋ ನತ್ಥೀತಿ ವದತಿ। ಸ ವೇ ವಿಸ್ಸಾಸಮಾಚಿಕ್ಖೀತಿ ಸೋ – ‘‘ಏವಂ ಕತಪಾಪಾನಮ್ಪಿ ಕತಪುಞ್ಞಾನಮ್ಪಿ ವಿಪಾಕೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಸತ್ತಾನಂ ವಿಸ್ಸಾಸಂ ಅವಸ್ಸಯಂ ಪತಿಟ್ಠಂ ಆಚಿಕ್ಖತಿ, ತಸ್ಮಾ ಮಾನನಂ ವನ್ದನಂ ಪೂಜನಂ ಅರಹತೀತಿ ವದತಿ।
111. Dasame nānātitthiyasāvakāti te kira kammavādino ahesuṃ, tasmā dānādīni puññāni katvā sagge nibbattā, te ‘‘attano attano satthari pasādena nibbattamhā’’ti saññino hutvā ‘‘gacchāma dasabalassa santike ṭhatvā amhākaṃ satthārānaṃ vaṇṇaṃ kathessāmā’’ti āgantvā paccekagāthāhi kathayiṃsu. Tattha chinditamāriteti chindite ca mārite ca. Hatajānīsūti pothane ca dhanajānīsu ca. Puññaṃ vā panāti attano puññampi na samanupassati, saṅkhepato puññāpuññānaṃ vipāko natthīti vadati. Sa ve vissāsamācikkhīti so – ‘‘evaṃ katapāpānampi katapuññānampi vipāko natthī’’ti vadanto sattānaṃ vissāsaṃ avassayaṃ patiṭṭhaṃ ācikkhati, tasmā mānanaṃ vandanaṃ pūjanaṃ arahatīti vadati.
ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯಾತಿ ಕಾಯಕಿಲಮಥತಪೇನ ಪಾಪಜಿಗುಚ್ಛನೇನ। ಸುಸಂವುತತ್ತೋತಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪಿಹಿತೋ ವಾ। ಜೇಗುಚ್ಛೀತಿ ತಪೇನ ಪಾಪಜಿಗುಚ್ಛಕೋ। ನಿಪಕೋತಿ ಪಣ್ಡಿತೋ। ಚಾತುಯಾಮಸುಸಂವುತೋತಿ ಚಾತುಯಾಮೇನ ಸುಸಂವುತೋ। ಚಾತುಯಾಮೋ ನಾಮ ಸಬ್ಬವಾರಿವಾರಿತೋ ಚ ಹೋತಿ ಸಬ್ಬವಾರಿಯುತ್ತೋ ಚ ಸಬ್ಬವಾರಿಧುತೋ ಚ ಸಬ್ಬವಾರಿಫುಟೋ ಚಾತಿ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಕೋಟ್ಠಾಸಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬವಾರಿವಾರಿತೋತಿ ವಾರಿತಸಬ್ಬಉದಕೋ, ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಸಬ್ಬಸೀತೋದಕೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಕಿರ ಸೀತೋದಕೇ ಸತ್ತಸಞ್ಞೀ ಹೋತಿ , ತಸ್ಮಾ ತಂ ನ ವಲಞ್ಜೇತಿ। ಸಬ್ಬವಾರಿಯುತ್ತೋತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಪಾಪವಾರಣೇನ ಯುತೋ। ಸಬ್ಬವಾರಿಧುತೋತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಪಾಪವಾರಣೇನ ಧುತಪಾಪೋ । ಸಬ್ಬವಾರಿಫುಟೋತಿ ಸಬ್ಬೇನ ಪಾಪವಾರಣೇನ ಫುಟ್ಠೋ। ದಿಟ್ಠಂ ಸುತಞ್ಚ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಂ ‘‘ದಿಟ್ಠಂ ಮೇ’’ತಿ ಸುತಂ ‘‘ಸುತಂ ಮೇ’’ತಿ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತೋ, ನ ನಿಗುಹನ್ತೋ। ನ ಹಿ ನೂನ ಕಿಬ್ಬಿಸೀತಿ ಏವರೂಪೋ ಸತ್ಥಾ ಕಿಬ್ಬಿಸಕಾರಕೋ ನಾಮ ನ ಹೋತಿ।
Tapojigucchāyāti kāyakilamathatapena pāpajigucchanena. Susaṃvutattoti samannāgato pihito vā. Jegucchīti tapena pāpajigucchako. Nipakoti paṇḍito. Cātuyāmasusaṃvutoti cātuyāmena susaṃvuto. Cātuyāmo nāma sabbavārivārito ca hoti sabbavāriyutto ca sabbavāridhuto ca sabbavāriphuṭo cāti ime cattāro koṭṭhāsā. Tattha sabbavārivāritoti vāritasabbaudako, paṭikkhittasabbasītodakoti attho. So kira sītodake sattasaññī hoti , tasmā taṃ na valañjeti. Sabbavāriyuttoti sabbena pāpavāraṇena yuto. Sabbavāridhutoti sabbena pāpavāraṇena dhutapāpo . Sabbavāriphuṭoti sabbena pāpavāraṇena phuṭṭho. Diṭṭhaṃ sutañca ācikkhanti diṭṭhaṃ ‘‘diṭṭhaṃ me’’ti sutaṃ ‘‘sutaṃ me’’ti ācikkhanto, na niguhanto. Na hi nūna kibbisīti evarūpo satthā kibbisakārako nāma na hoti.
ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯೇತಿ ಸೋ ಕಿರ ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಾನಂಯೇವ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ, ತಸ್ಮಾ ತೇ ಆರಬ್ಭ ವದತಿ। ಪಕುಧಕೋ ಕಾತಿಯಾನೋತಿ ಪಕುಧೋ ಕಚ್ಚಾಯನೋ। ನಿಗಣ್ಠೋತಿ ನಾಟಪುತ್ತೋ। ಮಕ್ಖಲಿಪೂರಣಾಸೇತಿ ಮಕ್ಖಲಿ ಚ ಪೂರಣೋ ಚ। ಸಾಮಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಾತಿ ಸಮಣಧಮ್ಮೇ ಕೋಟಿಪ್ಪತ್ತಾ। ನ ಹಿ ನೂನ ತೇತಿ ಸಪ್ಪುರಿಸೇಹಿ ನ ದೂರೇ, ತೇಯೇವ ಲೋಕೇ ಸಪ್ಪುರಿಸಾತಿ ವದತಿ। ಪಚ್ಚಭಾಸೀತಿ ‘‘ಅಯಂ ಆಕೋಟಕೋ ಇಮೇಸಂ ನಗ್ಗನಿಸ್ಸಿರಿಕಾನಂ ದಸಬಲಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಠತ್ವಾ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇತೀತಿ ತೇಸಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪತಿಅಭಾಸೀತಿ।
Nānātitthiyeti so kira nānātitthiyānaṃyeva upaṭṭhāko, tasmā te ārabbha vadati. Pakudhako kātiyānoti pakudho kaccāyano. Nigaṇṭhoti nāṭaputto. Makkhalipūraṇāseti makkhali ca pūraṇo ca. Sāmaññappattāti samaṇadhamme koṭippattā. Na hi nūna teti sappurisehi na dūre, teyeva loke sappurisāti vadati. Paccabhāsīti ‘‘ayaṃ ākoṭako imesaṃ nagganissirikānaṃ dasabalassa santike ṭhatvā vaṇṇaṃ kathetīti tesaṃ avaṇṇaṃ kathessāmī’’ti patiabhāsīti.
ತತ್ಥ ಸಹಾಚರಿತೇನಾತಿ ಸಹ ಚರಿತಮತ್ತೇನ। ಛವೋ ಸಿಗಾಲೋತಿ ಲಾಮಕೋ ಕಾಲಸಿಗಾಲೋ। ಕೋತ್ಥುಕೋತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಸಙ್ಕಸ್ಸರಾಚಾರೋತಿ ಆಸಙ್ಕಿತಸಮಾಚಾರೋ। ನ ಸತಂ ಸರಿಕ್ಖೋತಿ ಪಣ್ಡಿತಾನಂ ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಸದಿಸೋ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಕಾಲಸಿಗಾಲಸದಿಸೇ ತಿತ್ಥಿಯೇ ಸೀಹೇ ಕರೋಸೀತಿ?
Tattha sahācaritenāti saha caritamattena. Chavo sigāloti lāmako kālasigālo. Kotthukoti tasseva vevacanaṃ. Saṅkassarācāroti āsaṅkitasamācāro. Na sataṃ sarikkhoti paṇḍitānaṃ sappurisānaṃ sadiso na hoti, kiṃ tvaṃ kālasigālasadise titthiye sīhe karosīti?
ಅನ್ವಾವಿಸಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಅಯಂ ಏವರೂಪಾನಂ ಸತ್ಥಾರಾನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕಥೇತಿ, ತೇನೇವ ನಂ ಮುಖೇನ ವಣ್ಣಂ ಕಥಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸರೀರೇ ಅನುಆವಿಸಿ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿ, ಏವಂ ಅನ್ವಾವಿಸಿತ್ವಾ। ಆಯುತ್ತಾತಿ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛನೇ ಯುತ್ತಪಯುತ್ತಾ। ಪಾಲಯಂ ಪವಿವೇಕಿಯನ್ತಿ ಪವಿವೇಕಂ ಪಾಲಯನ್ತಾ। ತೇ ಕಿರ ‘‘ನ್ಹಾಪಿತಪವಿವೇಕಂ ಪಾಲೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸಯಂ ಕೇಸೇ ಲುಞ್ಚನ್ತಿ। ‘‘ಚೀವರಪವಿವೇಕಂ ಪಾತೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ನಗ್ಗಾ ವಿಚರನ್ತಿ। ‘‘ಪಿಣ್ಡಪಾತಪವಿವೇಕಂ ಪಾಲೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಸುನಖಾ ವಿಯ ಭೂಮಿಯಂ ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ ಹತ್ಥೇಸು ವಾ। ‘‘ಸೇನಾಸನಪವಿವೇಕಂ ಪಾಲೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಕಣ್ಟಕಸೇಯ್ಯಾದೀನಿ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ। ರೂಪೇ ನಿವಿಟ್ಠಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠೀಹಿ ರೂಪೇ ಪತಿಟ್ಠಿತಾ। ದೇವಲೋಕಾಭಿನನ್ದಿನೋತಿ ದೇವಲೋಕಪತ್ಥನಕಾಮಾ। ಮಾತಿಯಾತಿ ಮಚ್ಚಾ, ತೇ ವೇ ಮಚ್ಚಾ ಪರಲೋಕತ್ಥಾಯ ಸಮ್ಮಾ ಅನುಸಾಸನ್ತೀತಿ ವದತಿ।
Anvāvisitvāti ‘‘ayaṃ evarūpānaṃ satthārānaṃ avaṇṇaṃ katheti, teneva naṃ mukhena vaṇṇaṃ kathāpessāmī’’ti cintetvā tassa sarīre anuāvisi adhimucci, evaṃ anvāvisitvā. Āyuttāti tapojigucchane yuttapayuttā. Pālayaṃ pavivekiyanti pavivekaṃ pālayantā. Te kira ‘‘nhāpitapavivekaṃ pālessāmā’’ti sayaṃ kese luñcanti. ‘‘Cīvarapavivekaṃ pātessāmā’’ti naggā vicaranti. ‘‘Piṇḍapātapavivekaṃ pālessāmā’’ti sunakhā viya bhūmiyaṃ vā bhuñjanti hatthesu vā. ‘‘Senāsanapavivekaṃ pālessāmā’’ti kaṇṭakaseyyādīni kappenti. Rūpe niviṭṭhāti taṇhādiṭṭhīhi rūpe patiṭṭhitā. Devalokābhinandinoti devalokapatthanakāmā. Mātiyāti maccā, te ve maccā paralokatthāya sammā anusāsantīti vadati.
ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಅಯಂ ಪಠಮಂ ಏತೇಸಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕಥೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇತಿ, ಕೋ ನು ಖೋ ಏಸೋ’’ತಿ ಆವಜ್ಜೇನ್ತೋ ಜಾನಿತ್ವಾವ। ಯೇ ಚನ್ತಲಿಕ್ಖಸ್ಮಿಂ ಪಭಾಸವಣ್ಣಾತಿ ಯೇ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖೇ ಚನ್ದೋಭಾಸಸೂರಿಯೋಭಾಸಸಞ್ಝಾರಾಗಇನ್ದಧನುತಾರಕರೂಪಾನಂ ಪಭಾಸವಣ್ಣಾ। ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ತೇತಿ ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ತಯಾ। ನಮುಚೀತಿ ಮಾರಂ ಆಲಪತಿ। ಆಮಿಸಂವ ಮಚ್ಛಾನಂ ವಧಾಯ ಖಿತ್ತಾತಿ ಯಥಾ ಮಚ್ಛಾನಂ ವಧತ್ಥಾಯ ಬಳಿಸಲಗ್ಗಂ ಆಮಿಸಂ ಖಿಪತಿ, ಏವಂ ತಯಾ ಪಸಂಸಮಾನೇನ ಏತೇ ರೂಪಾ ಸತ್ತಾನಂ ವಧಾಯ ಖಿತ್ತಾತಿ ವದತಿ।
Itividitvāti ‘‘ayaṃ paṭhamaṃ etesaṃ avaṇṇaṃ kathetvā idāni vaṇṇaṃ katheti, ko nu kho eso’’ti āvajjento jānitvāva. Ye cantalikkhasmiṃ pabhāsavaṇṇāti ye antalikkhe candobhāsasūriyobhāsasañjhārāgaindadhanutārakarūpānaṃ pabhāsavaṇṇā. Sabbeva te teti sabbeva te tayā. Namucīti māraṃ ālapati. Āmisaṃva macchānaṃ vadhāya khittāti yathā macchānaṃ vadhatthāya baḷisalaggaṃ āmisaṃ khipati, evaṃ tayā pasaṃsamānena ete rūpā sattānaṃ vadhāya khittāti vadati.
ಮಾಣವಗಾಮಿಯೋತಿ ಅಯಂ ಕಿರ ದೇವಪುತ್ತೋ ಬುದ್ಧುಪಟ್ಠಾಕೋ। ರಾಜಗಹೀಯಾನನ್ತಿ ರಾಜಗಹಪಬ್ಬತಾನಂ। ಸೇತೋತಿ ಕೇಲಾಸೋ। ಅಘಗಾಮಿನನ್ತಿ ಆಕಾಸಗಾಮೀನಂ। ಉದಧಿನನ್ತಿ ಉದಕನಿಧಾನಾನಂ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯಥಾ ರಾಜಗಹೀಯಾನಂ ಪಬ್ಬತಾನಂ ವಿಪುಲೋ ಸೇಟ್ಠೋ, ಹಿಮವನ್ತಪಬ್ಬತಾನಂ ಕೇಲಾಸೋ, ಆಕಾಸಗಾಮೀನಂ ಆದಿಚ್ಚೋ, ಉದಕನಿಧಾನಾನಂ ಸಮುದ್ದೋ, ನಕ್ಖತ್ತಾನಂ ಚನ್ದೋ, ಏವಂ ಸದೇವಕಸ್ಸ ಲೋಕಸ್ಸ ಬುದ್ಧೋ ಸೇಟ್ಠೋತಿ। ದಸಮಂ।
Māṇavagāmiyoti ayaṃ kira devaputto buddhupaṭṭhāko. Rājagahīyānanti rājagahapabbatānaṃ. Setoti kelāso. Aghagāminanti ākāsagāmīnaṃ. Udadhinanti udakanidhānānaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā rājagahīyānaṃ pabbatānaṃ vipulo seṭṭho, himavantapabbatānaṃ kelāso, ākāsagāmīnaṃ ādicco, udakanidhānānaṃ samuddo, nakkhattānaṃ cando, evaṃ sadevakassa lokassa buddho seṭṭhoti. Dasamaṃ.
ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
Nānātitthiyavaggo tatiyo.
ಇತಿ ಸಾರತ್ಥಪ್ಪಕಾಸಿನಿಯಾ
Iti sāratthappakāsiniyā
ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ-ಅಟ್ಠಕಥಾಯ
Saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya
ದೇವಪುತ್ತಸಂಯುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Devaputtasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧೦. ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಸುತ್ತಂ • 10. Nānātitthiyasāvakasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧೦. ನಾನಾತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā
