| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
੨੯-੩੧. ਞਾਣਤ੍ਤਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
29-31. Ñāṇattayaniddesavaṇṇanā
੭੮. ਞਾਣਤ੍ਤਯਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ। ਅਧਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਭਾવੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਤ੍ਤਾ। ਫੁਸ੍ਸ ਫੁਸ੍ਸ વਯਂ ਪਸ੍ਸਤੀਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਞਾਣੇਨ ਫੁਸਿਤ੍વਾ ਫੁਸਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਭਙ੍ਗਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣੇਨੇવ ਪਸ੍ਸਤਿ। ਏਤੇਨ ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਸਿਦ੍ਧਾ। ਸਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਸਾਧੇਤਿ, ਅਨਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਤ੍ਤਾ ਸਾ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਾ ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਤਿਸ੍ਸੋ ਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ વੁਤ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੋ વਿਹਾਰੋਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਯਤੋ ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੋ વਿਪਸ੍ਸਨਤ੍ਤਯવਿਹਾਰੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਪਣਿਧਿਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਂ। ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤੇਤਿ ਤਣ੍ਹਾਪਟਿਪਕ੍ਖੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ। ਅਭਿਨਿવੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਾਭਿਨਿવੇਸਂ। ਸੁਞ੍ਞਤੇਤਿ ਅਤ੍ਤવਿਰਹਿਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ। ਸੁਞ੍ਞਤੋਤਿ ਸੁਞ੍ਞਂਯੇવ ਸੁਞ੍ਞਤੋ। ਪવਤ੍ਤਂ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾਤਿ વਿਪਾਕਪ੍ਪવਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਯ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ। ਸੁਗਤਿਸਙ੍ਖਾਤવਿਪਾਕਪ੍ਪવਤ੍ਤਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੋ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ। ਅਯਂ ਪਨ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਤਂ ਪવਤ੍ਤਂ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਸਙ੍ਖਾਰਗਤਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਪਸ੍ਸਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਝੁਪੇਕ੍ਖਤਿਯੇવ। ਏવਞ੍ਹਿ ਦਿਟ੍ਠੇ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾ। ਆવਜ੍ਜਿਤ੍વਾਤਿ ਆવਜ੍ਜਨੇਨ ਆવਜ੍ਜਿਤ੍વਾ। ਸਮਾਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਭਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਸਮਾਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾવਿਹਾਰવਸੇਨ ਚ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਚ ਤਦੁਭਯਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ।
78. Ñāṇattayaniddese nimittanti saṅkhāranimittaṃ. Animitteti saṅkhāranimittapaṭipakkhe nibbāne. Adhimuttattāti tanninnabhāvena cittassa vissaṭṭhattā. Phussa phussa vayaṃ passatīti saṅkhāranimittaṃ ñāṇena phusitvā phusitvā tassa bhaṅgaṃ vipassanāñāṇeneva passati. Etena bhaṅgānupassanā siddhā. Sā aniccānupassanaṃ sādheti, aniccassa dukkhattā sā dukkhānupassanaṃ, dukkhassa anattattā sā anattānupassananti evamettha tisso anupassanā vuttā honti. Animitto vihāroti nimittaṃ bhayato diṭṭhattā so vipassanattayavihāro animittavihāro nāma hoti. Paṇidhinti taṇhaṃ. Appaṇihiteti taṇhāpaṭipakkhe nibbāne. Abhinivesanti attābhinivesaṃ. Suññateti attavirahite nibbāne. Suññatoti suññaṃyeva suññato. Pavattaṃ ajjhupekkhitvāti vipākappavattaṃ saṅkhārupekkhāya ajjhupekkhitvā. Sugatisaṅkhātavipākappavattābhinandino hi sattā. Ayaṃ pana phalasamāpattiṃ samāpajjitukāmo taṃ pavattaṃ, sabbañca saṅkhāragataṃ aniccādito passitvā ajjhupekkhatiyeva. Evañhi diṭṭhe phalasamāpattiṃ samāpajjituṃ sakkoti, na aññathā. Āvajjitvāti āvajjanena āvajjitvā. Samāpajjatīti phalasamāpattiṃ paṭipajjati. Animittā samāpattīti nimittaṃ bhayato disvā samāpannattā animittā samāpatti nāma. Animittavihārasamāpattīti vipassanāvihāravasena ca phalasamāpattivasena ca tadubhayaṃ nāma hoti.
੭੯. ਇਦਾਨਿ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਮੇવ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਰੂਪਨਿਮਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਜਰਾਮਰਣਗ੍ਗਹਣੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤਮੇવ। ‘‘ਅਞ੍ਞੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਹਾਰੋ’’ਤਿਆਦੀਹਿ વੁਤ੍ਤੇਯੇવ ਨਿਗਮੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ વਿਹਾਰਟ੍ਠੇ ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਞਾਣੇ ਠਿਤਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨਾવਿਹਾਰਨਾਨਤ੍ਤੇ ਞਾਣਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਟ੍ਠੇ ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿਨਾਨਤ੍ਤੇ ਞਾਣਂ। વਿਹਾਰਸਮਾਪਤ੍ਤਟ੍ਠੇ ਞਾਣਂ ਨਾਮ ਤਦੁਭਯਨਾਨਤ੍ਤੇ ਞਾਣਂ। વਿਪਸ੍ਸਨਾવਿਹਾਰੇਨੇવ વੀਤਿਨਾਮੇਤੁਕਾਮੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾવਿਹਾਰਮੇવ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਹਾਰੇਨੇવ વੀਤਿਨਾਮੇਤੁਕਾਮੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕਿਤ੍વਾ ਫਲਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਿਹਾਰਮੇવ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਦੁਭਯੇਨ વੀਤਿਨਾਮੇਤੁਕਾਮੋ ਤਦੁਭਯਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਏવਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਧਿਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਤਿવਿਧਂ ਜਾਤਂ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਸਙ੍ਖਾਰੁਪੇਕ੍ਖਾਞਾਣવਣ੍ਣਨਾਯਂ વੁਤ੍ਤਮੇવ।
79. Idāni saṅkhāranimittameva vibhajitvā dassento rūpanimittantiādimāha. Jarāmaraṇaggahaṇe vattabbaṃ pubbe vuttameva. ‘‘Añño animittavihāro’’tiādīhi vutteyeva nigametvā dasseti. Saṅkhepena vihāraṭṭhe ñāṇaṃ nāma phalasamāpattiyā pubbabhāge saṅkhārupekkhāñāṇe ṭhitassa vipassanāvihāranānatte ñāṇaṃ samāpattaṭṭhe ñāṇaṃ nāma phalasamāpattinānatte ñāṇaṃ. Vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ nāma tadubhayanānatte ñāṇaṃ. Vipassanāvihāreneva vītināmetukāmo vipassanāvihārameva pavatteti, phalasamāpattivihāreneva vītināmetukāmo vipassanāpaṭipāṭiyā ussakkitvā phalasamāpattivihārameva pavatteti, tadubhayena vītināmetukāmo tadubhayaṃ pavatteti. Evaṃ puggalādhippāyavasena tividhaṃ jātaṃ. Sesamettha vattabbaṃ saṅkhārupekkhāñāṇavaṇṇanāyaṃ vuttameva.
ਞਾਣਤ੍ਤਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Ñāṇattayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ੨੯-੩੧. ਞਾਣਤ੍ਤਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 29-31. Ñāṇattayaniddeso
