| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៣. ញាណវត្ថុសុត្តំ
3. Ñāṇavatthusuttaṃ
៣៣. សាវត្ថិយំ…បេ.… ‘‘ចតុចត្តារីសំ វោ, ភិក្ខវេ, ញាណវត្ថូនិ ទេសេស្សាមិ, តំ សុណាថ, សាធុកំ មនសិ ករោថ; ភាសិស្សាមី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច –
33. Sāvatthiyaṃ…pe… ‘‘catucattārīsaṃ vo, bhikkhave, ñāṇavatthūni desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘កតមានិ 1, ភិក្ខវេ, ចតុចត្តារីសំ ញាណវត្ថូនិ? ជរាមរណេ ញាណំ, ជរាមរណសមុទយេ ញាណំ, ជរាមរណនិរោធេ ញាណំ, ជរាមរណនិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ; ជាតិយា ញាណំ, ជាតិសមុទយេ ញាណំ, ជាតិនិរោធេ ញាណំ, ជាតិនិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ; ភវេ ញាណំ, ភវសមុទយេ ញាណំ, ភវនិរោធេ ញាណំ, ភវនិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ; ឧបាទានេ ញាណំ, ឧបាទានសមុទយេ ញាណំ, ឧបាទាននិរោធេ ញាណំ, ឧបាទាននិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ; តណ្ហាយ ញាណំ, តណ្ហាសមុទយេ ញាណំ, តណ្ហានិរោធេ ញាណំ, តណ្ហានិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ; វេទនាយ ញាណំ, វេទនាសមុទយេ ញាណំ, វេទនានិរោធេ ញាណំ, វេទនានិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ; ផស្សេ ញាណំ…បេ.… សឡាយតនេ ញាណំ… នាមរូបេ ញាណំ… វិញ្ញាណេ ញាណំ… សង្ខារេសុ ញាណំ, សង្ខារសមុទយេ ញាណំ, សង្ខារនិរោធេ ញាណំ, សង្ខារនិរោធគាមិនិយា បដិបទាយ ញាណំ។ ឥមានិ វុច្ចន្តិ, ភិក្ខវេ, ចតុចត្តារីសំ ញាណវត្ថូនិ។
‘‘Katamāni 2, bhikkhave, catucattārīsaṃ ñāṇavatthūni? Jarāmaraṇe ñāṇaṃ, jarāmaraṇasamudaye ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhe ñāṇaṃ, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; jātiyā ñāṇaṃ, jātisamudaye ñāṇaṃ, jātinirodhe ñāṇaṃ, jātinirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; bhave ñāṇaṃ, bhavasamudaye ñāṇaṃ, bhavanirodhe ñāṇaṃ, bhavanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; upādāne ñāṇaṃ, upādānasamudaye ñāṇaṃ, upādānanirodhe ñāṇaṃ, upādānanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; taṇhāya ñāṇaṃ, taṇhāsamudaye ñāṇaṃ, taṇhānirodhe ñāṇaṃ, taṇhānirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; vedanāya ñāṇaṃ, vedanāsamudaye ñāṇaṃ, vedanānirodhe ñāṇaṃ, vedanānirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ; phasse ñāṇaṃ…pe… saḷāyatane ñāṇaṃ… nāmarūpe ñāṇaṃ… viññāṇe ñāṇaṃ… saṅkhāresu ñāṇaṃ, saṅkhārasamudaye ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhe ñāṇaṃ, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. Imāni vuccanti, bhikkhave, catucattārīsaṃ ñāṇavatthūni.
‘‘កតមញ្ច, ភិក្ខវេ, ជរាមរណំ? យា តេសំ តេសំ សត្តានំ តម្ហិ តម្ហិ សត្តនិកាយេ ជរា ជីរណតា ខណ្ឌិច្ចំ បាលិច្ចំ វលិត្តចតា អាយុនោ សំហានិ ឥន្ទ្រិយានំ បរិបាកោ, អយំ វុច្ចតិ ជរា។ យា តេសំ តេសំ សត្តានំ តម្ហា តម្ហា សត្តនិកាយា ចុតិ ចវនតា ភេទោ អន្តរធានំ មច្ចុ មរណំ កាលកិរិយា ខន្ធានំ ភេទោ កឡេវរស្ស និក្ខេបោ។ ឥទំ វុច្ចតិ មរណំ។ ឥតិ អយញ្ច ជរា, ឥទញ្ច មរណំ; ឥទំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, ជរាមរណំ។
‘‘Katamañca, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ? Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko, ayaṃ vuccati jarā. Yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālakiriyā khandhānaṃ bhedo kaḷevarassa nikkhepo. Idaṃ vuccati maraṇaṃ. Iti ayañca jarā, idañca maraṇaṃ; idaṃ vuccati, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ.
‘‘ជាតិសមុទយា ជរាមរណសមុទយោ; ជាតិនិរោធា ជរាមរណនិរោធោ; អយមេវ អរិយោ អដ្ឋង្គិកោ មគ្គោ ជរាមរណនិរោធគាមិនី បដិបទា, សេយ្យថិទំ – សម្មាទិដ្ឋិ…បេ.… សម្មាសមាធិ។
‘‘Jātisamudayā jarāmaraṇasamudayo; jātinirodhā jarāmaraṇanirodho; ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘យតោ ខោ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកោ ឯវំ ជរាមរណំ បជានាតិ, ឯវំ ជរាមរណសមុទយំ បជានាតិ, ឯវំ ជរាមរណនិរោធំ បជានាតិ, ឯវំ ជរាមរណនិរោធគាមិនិំ បដិបទំ បជានាតិ, ឥទមស្ស ធម្មេ ញាណំ ។ សោ ឥមិនា ធម្មេន ទិដ្ឋេន វិទិតេន អកាលិកេន បត្តេន បរិយោគាឡ្ហេន អតីតានាគតេន យំ នេតិ។
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ jarāmaraṇaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇasamudayaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhaṃ pajānāti, evaṃ jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, idamassa dhamme ñāṇaṃ . So iminā dhammena diṭṭhena viditena akālikena pattena pariyogāḷhena atītānāgatena yaṃ neti.
‘‘យេ ខោ កេចិ អតីតមទ្ធានំ សមណា វា ព្រាហ្មណា វា ជរាមរណំ អព្ភញ្ញំសុ, ជរាមរណសមុទយំ អព្ភញ្ញំសុ, ជរាមរណនិរោធំ អព្ភញ្ញំសុ, ជរាមរណនិរោធគាមិនិំ បដិបទំ អព្ភញ្ញំសុ, សព្ពេ តេ ឯវមេវ អព្ភញ្ញំសុ, សេយ្យថាបាហំ ឯតរហិ។
‘‘Ye kho keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā jarāmaraṇaṃ abbhaññaṃsu, jarāmaraṇasamudayaṃ abbhaññaṃsu, jarāmaraṇanirodhaṃ abbhaññaṃsu, jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññaṃsu, sabbe te evameva abbhaññaṃsu, seyyathāpāhaṃ etarahi.
‘‘យេបិ ហិ កេចិ អនាគតមទ្ធានំ សមណា វា ព្រាហ្មណា វា ជរាមរណំ អភិជានិស្សន្តិ, ជរាមរណសមុទយំ អភិជានិស្សន្តិ, ជរាមរណនិរោធំ អភិជានិស្សន្តិ, ជរាមរណនិរោធគាមិនិំ បដិបទំ អភិជានិស្សន្តិ, សព្ពេ តេ ឯវមេវ អភិជានិស្សន្តិ, សេយ្យថាបាហំ ឯតរហីតិ។ ឥទមស្ស អន្វយេ ញាណំ។
‘‘Yepi hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā jarāmaraṇaṃ abhijānissanti, jarāmaraṇasamudayaṃ abhijānissanti, jarāmaraṇanirodhaṃ abhijānissanti, jarāmaraṇanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissanti, sabbe te evameva abhijānissanti, seyyathāpāhaṃ etarahīti. Idamassa anvaye ñāṇaṃ.
‘‘យតោ ខោ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកស្ស ឥមានិ ទ្វេ ញាណានិ បរិសុទ្ធានិ ហោន្តិ បរិយោទាតានិ – ធម្មេ ញាណញ្ច អន្វយេ ញាណញ្ច។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកោ ទិដ្ឋិសម្បន្នោ ឥតិបិ, ទស្សនសម្បន្នោ ឥតិបិ, អាគតោ ឥមំ សទ្ធម្មំ ឥតិបិ, បស្សតិ ឥមំ សទ្ធម្មំ ឥតិបិ, សេក្ខេន ញាណេន សមន្នាគតោ ឥតិបិ, សេក្ខាយ វិជ្ជាយ សមន្នាគតោ ឥតិបិ, ធម្មសោតំ សមាបន្នោ ឥតិបិ, អរិយោ និព្ពេធិកបញ្ញោ ឥតិបិ, អមតទ្វារំ អាហច្ច តិដ្ឋតិ ឥតិបីតិ។
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imāni dve ñāṇāni parisuddhāni honti pariyodātāni – dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako diṭṭhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, āgato imaṃ saddhammaṃ itipi, passati imaṃ saddhammaṃ itipi, sekkhena ñāṇena samannāgato itipi, sekkhāya vijjāya samannāgato itipi, dhammasotaṃ samāpanno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amatadvāraṃ āhacca tiṭṭhati itipīti.
‘‘កតមា ច, ភិក្ខវេ, ជាតិ…បេ.… កតមោ ច, ភិក្ខវេ, ភវោ… កតមញ្ច, ភិក្ខវេ, ឧបាទានំ… កតមា ច, ភិក្ខវេ តណ្ហា… កតមា ច, ភិក្ខវេ, វេទនា… កតមោ ច, ភិក្ខវេ, ផស្សោ… កតមញ្ច, ភិក្ខវេ , សឡាយតនំ… កតមញ្ច, ភិក្ខវេ, នាមរូបំ … កតមញ្ច, ភិក្ខវេ, វិញ្ញាណំ… កតមេ ច, ភិក្ខវេ, សង្ខារា? តយោមេ, ភិក្ខវេ , សង្ខារា – កាយសង្ខារោ, វចីសង្ខារោ, ចិត្តសង្ខារោតិ។ ឥមេ វុច្ចន្តិ, ភិក្ខវេ, សង្ខារា។
‘‘Katamā ca, bhikkhave, jāti…pe… katamo ca, bhikkhave, bhavo… katamañca, bhikkhave, upādānaṃ… katamā ca, bhikkhave taṇhā… katamā ca, bhikkhave, vedanā… katamo ca, bhikkhave, phasso… katamañca, bhikkhave , saḷāyatanaṃ… katamañca, bhikkhave, nāmarūpaṃ … katamañca, bhikkhave, viññāṇaṃ… katame ca, bhikkhave, saṅkhārā? Tayome, bhikkhave , saṅkhārā – kāyasaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, cittasaṅkhāroti. Ime vuccanti, bhikkhave, saṅkhārā.
‘‘អវិជ្ជាសមុទយា សង្ខារសមុទយោ; អវិជ្ជានិរោធា សង្ខារនិរោធោ; អយមេវ អរិយោ អដ្ឋង្គិកោ មគ្គោ សង្ខារនិរោធគាមិនី បដិបទា, សេយ្យថិទំ – សម្មាទិដ្ឋិ…បេ.… សម្មាសមាធិ។
‘‘Avijjāsamudayā saṅkhārasamudayo; avijjānirodhā saṅkhāranirodho; ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo saṅkhāranirodhagāminī paṭipadā, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
‘‘យតោ ខោ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកោ ឯវំ សង្ខារេ បជានាតិ, ឯវំ សង្ខារសមុទយំ បជានាតិ , ឯវំ សង្ខារនិរោធំ បជានាតិ, ឯវំ សង្ខារនិរោធគាមិនិំ បដិបទំ បជានាតិ, ឥទមស្ស ធម្មេ ញាណំ។ សោ ឥមិនា ធម្មេន ទិដ្ឋេន វិទិតេន អកាលិកេន បត្តេន បរិយោគាឡ្ហេន អតីតានាគតេន យំ នេតិ។
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ saṅkhāre pajānāti, evaṃ saṅkhārasamudayaṃ pajānāti , evaṃ saṅkhāranirodhaṃ pajānāti, evaṃ saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ pajānāti, idamassa dhamme ñāṇaṃ. So iminā dhammena diṭṭhena viditena akālikena pattena pariyogāḷhena atītānāgatena yaṃ neti.
‘‘យេ ខោ កេចិ អតីតមទ្ធានំ សមណា វា ព្រាហ្មណា វា សង្ខារេ អព្ភញ្ញំសុ, សង្ខារសមុទយំ អព្ភញ្ញំសុ, សង្ខារនិរោធំ អព្ភញ្ញំសុ, សង្ខារនិរោធគាមិនិំ បដិបទំ អព្ភញ្ញំសុ, សព្ពេ តេ ឯវមេវ អព្ភញ្ញំសុ, សេយ្យថាបាហំ ឯតរហិ។
‘‘Ye kho keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā saṅkhāre abbhaññaṃsu, saṅkhārasamudayaṃ abbhaññaṃsu, saṅkhāranirodhaṃ abbhaññaṃsu, saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abbhaññaṃsu, sabbe te evameva abbhaññaṃsu, seyyathāpāhaṃ etarahi.
‘‘យេបិ ហិ កេចិ អនាគតមទ្ធានំ សមណា វា ព្រាហ្មណា វា សង្ខារេ អភិជានិស្សន្តិ, សង្ខារសមុទយំ អភិជានិស្សន្តិ, សង្ខារនិរោធំ អភិជានិស្សន្តិ, សង្ខារនិរោធគាមិនិំ បដិបទំ អភិជានិស្សន្តិ, សព្ពេ តេ ឯវមេវ អភិជានិស្សន្តិ, សេយ្យថាបាហំ ឯតរហិ។ ឥទមស្ស អន្វយេ ញាណំ។
‘‘Yepi hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā saṅkhāre abhijānissanti, saṅkhārasamudayaṃ abhijānissanti, saṅkhāranirodhaṃ abhijānissanti, saṅkhāranirodhagāminiṃ paṭipadaṃ abhijānissanti, sabbe te evameva abhijānissanti, seyyathāpāhaṃ etarahi. Idamassa anvaye ñāṇaṃ.
‘‘យតោ ខោ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកស្ស ឥមានិ ទ្វេ ញាណានិ បរិសុទ្ធានិ ហោន្តិ បរិយោទាតានិ – ធម្មេ ញាណញ្ច អន្វយេ ញាណញ្ច។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកោ ទិដ្ឋិសម្បន្នោ ឥតិបិ, ទស្សនសម្បន្នោ ឥតិបិ, អាគតោ ឥមំ សទ្ធម្មំ ឥតិបិ, បស្សតិ ឥមំ សទ្ធម្មំ ឥតិបិ, សេក្ខេន ញាណេន សមន្នាគតោ ឥតិបិ, សេក្ខាយ វិជ្ជាយ សមន្នាគតោ ឥតិបិ, ធម្មសោតំ សមាបន្នោ ឥតិបិ, អរិយោ និព្ពេធិកបញ្ញោ ឥតិបិ, អមតទ្វារំ អាហច្ច តិដ្ឋតិ ឥតិបី’’តិ។ តតិយំ។
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvakassa imāni dve ñāṇāni parisuddhāni honti pariyodātāni – dhamme ñāṇañca anvaye ñāṇañca. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako diṭṭhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, āgato imaṃ saddhammaṃ itipi, passati imaṃ saddhammaṃ itipi, sekkhena ñāṇena samannāgato itipi, sekkhāya vijjāya samannāgato itipi, dhammasotaṃ samāpanno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amatadvāraṃ āhacca tiṭṭhati itipī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ញាណវត្ថុសុត្តវណ្ណនា • 3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. ញាណវត្ថុសុត្តវណ្ណនា • 3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
