| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๓. ญาณวตฺถุสุตฺตวณฺณนา
3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
๓๓. ตติเย ตํ สุณาถาติ ตํ ญาณวตฺถุเทสนํ สุณาถฯ ญาณวตฺถูนีติ เจตฺถ ญาณเมว ญาณวตฺถูติ เวทิตพฺพํฯ ชรามรเณ ญาณนฺติอาทีสุ จตูสุ ปฐมํ สวนมยญาณํ สมฺมสนญาณํ ปฎิเวธญาณํ ปจฺจเวกฺขณญาณนฺติ จตุพฺพิธํ วฎฺฎติ, ตถา ทุติยํฯ ตติยํ ปน ฐเปตฺวา สมฺมสนญาณํ ติวิธเมว โหติ, ตถา จตุตฺถํฯ โลกุตฺตรธเมฺมสุ หิ สมฺมสนํ นาม นตฺถิฯ ชาติยา ญาณนฺติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ อิมินา ธเมฺมนาติ อิมินา จตุสจฺจธเมฺมน วา มคฺคญาณธเมฺมน วาฯ
33. Tatiye taṃ suṇāthāti taṃ ñāṇavatthudesanaṃ suṇātha. Ñāṇavatthūnīti cettha ñāṇameva ñāṇavatthūti veditabbaṃ. Jarāmaraṇe ñāṇantiādīsu catūsu paṭhamaṃ savanamayañāṇaṃ sammasanañāṇaṃ paṭivedhañāṇaṃ paccavekkhaṇañāṇanti catubbidhaṃ vaṭṭati, tathā dutiyaṃ. Tatiyaṃ pana ṭhapetvā sammasanañāṇaṃ tividhameva hoti, tathā catutthaṃ. Lokuttaradhammesu hi sammasanaṃ nāma natthi. Jātiyā ñāṇantiādīsupi eseva nayo. Iminā dhammenāti iminā catusaccadhammena vā maggañāṇadhammena vā.
ทิเฎฺฐนาติอาทีสุ ทิเฎฺฐนาติ ญาณจกฺขุนา ทิเฎฺฐนฯ วิทิเตนาติ ปญฺญาย วิทิเตนฯ อกาลิเกนาติ กิญฺจิ กาลํ อนติกฺกมิตฺวา ปฎิเวธานนฺตรํเยว ผลทายเกนฯ ปเตฺตนาติ อธิคเตนฯ ปริโยคาเฬฺหนาติ ปริโยคาหิเตน ปญฺญาย อนุปวิเฎฺฐนฯ อตีตานาคเต นยํ เนตีติ ‘‘เย โข เกจี’’ติอาทินา นเยน อตีเต จ อนาคเต จ นยํ เนติฯ เอตฺถ จ น จตุสจฺจธเมฺมน วา มคฺคญาณธเมฺมน วา สกฺกา อตีตานาคเต นยํ เนตุํ, จตุสเจฺจ ปน มคฺคญาเณน ปฎิวิเทฺธ ปรโต ปจฺจเวกฺขณญาณํ นาม โหติฯ เตน นยํ เนตีติ เวทิตพฺพาฯ อพฺภญฺญํสูติ อภิอญฺญํสุ ชานิํสุฯ เสยฺยถาปาหํ, เอตรหีติ ยถา อหํ เอตรหิ จตุสจฺจวเสน ชานามิฯ อนฺวเย ญาณนฺติ อนุอเย ญาณํ, ธมฺมญาณสฺส อนุคมเน ญาณํ, ปจฺจเวกฺขณญาณเสฺสตํ นามํฯ ธเมฺม ญาณนฺติ มคฺคญาณํฯ อิมสฺมิํ สุเตฺต ขีณาสวสฺส เสกฺขภูมิ กถิตา โหติฯ ตติยํฯ
Diṭṭhenātiādīsu diṭṭhenāti ñāṇacakkhunā diṭṭhena. Viditenāti paññāya viditena. Akālikenāti kiñci kālaṃ anatikkamitvā paṭivedhānantaraṃyeva phaladāyakena. Pattenāti adhigatena. Pariyogāḷhenāti pariyogāhitena paññāya anupaviṭṭhena. Atītānāgate nayaṃ netīti ‘‘ye kho kecī’’tiādinā nayena atīte ca anāgate ca nayaṃ neti. Ettha ca na catusaccadhammena vā maggañāṇadhammena vā sakkā atītānāgate nayaṃ netuṃ, catusacce pana maggañāṇena paṭividdhe parato paccavekkhaṇañāṇaṃ nāma hoti. Tena nayaṃ netīti veditabbā. Abbhaññaṃsūti abhiaññaṃsu jāniṃsu. Seyyathāpāhaṃ, etarahīti yathā ahaṃ etarahi catusaccavasena jānāmi. Anvaye ñāṇanti anuaye ñāṇaṃ, dhammañāṇassa anugamane ñāṇaṃ, paccavekkhaṇañāṇassetaṃ nāmaṃ. Dhamme ñāṇanti maggañāṇaṃ. Imasmiṃ sutte khīṇāsavassa sekkhabhūmi kathitā hoti. Tatiyaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๓. ญาณวตฺถุสุตฺตํ • 3. Ñāṇavatthusuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๓. ญาณวตฺถุสุตฺตวณฺณนา • 3. Ñāṇavatthusuttavaṇṇanā
