| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เปตวตฺถุปาฬิ • Petavatthupāḷi |
๓. นนฺทกเปตวตฺถุ
3. Nandakapetavatthu
๖๕๘.
658.
ราชา ปิงฺคลโก นาม, สุรฎฺฐานํ อธิปติ อหุ;
Rājā piṅgalako nāma, suraṭṭhānaṃ adhipati ahu;
โมริยานํ อุปฎฺฐานํ คนฺตฺวา, สุรฎฺฐํ ปุนราคมาฯ
Moriyānaṃ upaṭṭhānaṃ gantvā, suraṭṭhaṃ punarāgamā.
๖๕๙.
659.
๖๖๐.
660.
สารถิํ อามนฺตยี ราชา –
Sārathiṃ āmantayī rājā –
‘‘อยํ มโคฺค รมณีโย, เขโม โสวตฺถิโก สิโว;
‘‘Ayaṃ maggo ramaṇīyo, khemo sovatthiko sivo;
อิมินา สารถิ ยาม, สุรฎฺฐานํ สนฺติเก อิโต’’ฯ
Iminā sārathi yāma, suraṭṭhānaṃ santike ito’’.
๖๖๑.
661.
เตน ปายาสิ โสรโฎฺฐ, เสนาย จตุรงฺคินิยา;
Tena pāyāsi soraṭṭho, senāya caturaṅginiyā;
อุพฺพิคฺครูโป ปุริโส, โสรฎฺฐํ เอตทพฺรวิฯ
Ubbiggarūpo puriso, soraṭṭhaṃ etadabravi.
๖๖๒.
662.
‘‘กุมฺมคฺคํ ปฎิปนฺนมฺหา, ภิํสนํ โลมหํสนํ;
‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ;
ปุรโต ทิสฺสติ มโคฺค, ปจฺฉโต จ น ทิสฺสติฯ
Purato dissati maggo, pacchato ca na dissati.
๖๖๓.
663.
‘‘กุมฺมคฺคํ ปฎิปนฺนมฺหา, ยมปุริสาน สนฺติเก;
‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, yamapurisāna santike;
๖๖๔.
664.
สํวิโคฺค ราชา โสรโฎฺฐ, สารถิํ เอตทพฺรวิ;
Saṃviggo rājā soraṭṭho, sārathiṃ etadabravi;
‘‘กุมฺมคฺคํ ปฎิปนฺนมฺหา, ภิํสนํ โลมหํสนํ;
‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ;
ปุรโต ทิสฺสติ มโคฺค, ปจฺฉโต จ น ทิสฺสติฯ
Purato dissati maggo, pacchato ca na dissati.
๖๖๕.
665.
‘‘กุมฺมคฺคํ ปฎิปนฺนมฺหา, ยมปุริสาน สนฺติเก;
‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, yamapurisāna santike;
อมานุโส วายติ คโนฺธ, โฆโส สุยฺยติ ทารุโณ’’ฯ
Amānuso vāyati gandho, ghoso suyyati dāruṇo’’.
๖๖๖.
666.
อทฺทส นิโคฺรธํ รมณียํ 11, ปาทปํ ฉายาสมฺปนฺนํ;
Addasa nigrodhaṃ ramaṇīyaṃ 12, pādapaṃ chāyāsampannaṃ;
นีลพฺภวณฺณสทิสํ, เมฆวณฺณสิรีนิภํฯ
Nīlabbhavaṇṇasadisaṃ, meghavaṇṇasirīnibhaṃ.
๖๖๗.
667.
สารถิํ อามนฺตยี ราชา, ‘‘กิํ เอโส ทิสฺสติ พฺรหา;
Sārathiṃ āmantayī rājā, ‘‘kiṃ eso dissati brahā;
นีลพฺภวณฺณสทิโส, เมฆวณฺณสิรีนิโภ’’ฯ
Nīlabbhavaṇṇasadiso, meghavaṇṇasirīnibho’’.
๖๖๘.
668.
‘‘นิโคฺรโธ โส มหาราช, ปาทโป ฉายาสมฺปโนฺน;
‘‘Nigrodho so mahārāja, pādapo chāyāsampanno;
นีลพฺภวณฺณสทิโส , เมฆวณฺณสิรีนิโภ’’ฯ
Nīlabbhavaṇṇasadiso , meghavaṇṇasirīnibho’’.
๖๖๙.
669.
เตน ปายาสิ โสรโฎฺฐ, เยน โส ทิสฺสเต พฺรหา;
Tena pāyāsi soraṭṭho, yena so dissate brahā;
นีลพฺภวณฺณสทิโส, เมฆวณฺณสิรีนิโภฯ
Nīlabbhavaṇṇasadiso, meghavaṇṇasirīnibho.
๖๗๐.
670.
หตฺถิกฺขนฺธโต โอรุยฺห, ราชา รุกฺขํ อุปาคมิ;
Hatthikkhandhato oruyha, rājā rukkhaṃ upāgami;
นิสีทิ รุกฺขมูลสฺมิํ, สามโจฺจ สปริชฺชโน;
Nisīdi rukkhamūlasmiṃ, sāmacco saparijjano;
ปูรํ ปานียสรกํ, ปูเว วิเตฺต จ อทฺทสฯ
Pūraṃ pānīyasarakaṃ, pūve vitte ca addasa.
๖๗๑.
671.
ปุริโส จ เทววณฺณี, สพฺพาภรณภูสิโต;
Puriso ca devavaṇṇī, sabbābharaṇabhūsito;
อุปสงฺกมิตฺวา ราชานํ, โสรฎฺฐํ เอตทพฺรวิฯ
Upasaṅkamitvā rājānaṃ, soraṭṭhaṃ etadabravi.
๖๗๒.
672.
‘‘สฺวาคตํ เต มหาราช, อโถ เต อทุราคตํ;
‘‘Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;
ปิวตุ เทโว ปานียํ, ปูเว ขาท อรินฺทม’’ฯ
Pivatu devo pānīyaṃ, pūve khāda arindama’’.
๖๗๓.
673.
ปิวิตฺวา ราชา ปานียํ, สามโจฺจ สปริชฺชโน;
Pivitvā rājā pānīyaṃ, sāmacco saparijjano;
ปูเว ขาทิตฺวา ปิตฺวา จ, โสรโฎฺฐ เอตทพฺรวิฯ
Pūve khāditvā pitvā ca, soraṭṭho etadabravi.
๖๗๔.
674.
‘‘เทวตา นุสิ คนฺธโพฺพ, อทุ สโกฺก ปุรินฺทโท;
‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu sakko purindado;
อชานนฺตา ตํ ปุจฺฉาม, กถํ ชาเนมุ ตํ มย’’นฺติฯ
Ajānantā taṃ pucchāma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.
๖๗๕.
675.
‘‘นามฺหิ เทโว น คนฺธโพฺพ, นาปิ 13 สโกฺก ปุรินฺทโท;
‘‘Nāmhi devo na gandhabbo, nāpi 14 sakko purindado;
เปโต อหํ มหาราช, สุรฎฺฐา อิธ มาคโต’’ติฯ
Peto ahaṃ mahārāja, suraṭṭhā idha māgato’’ti.
๖๗๖.
676.
‘‘กิํสีโล กิํสมาจาโร, สุรฎฺฐสฺมิํ ปุเร ตุวํ;
‘‘Kiṃsīlo kiṃsamācāro, suraṭṭhasmiṃ pure tuvaṃ;
เกน เต พฺรหฺมจริเยน, อานุภาโว อยํ ตวา’’ติฯ
Kena te brahmacariyena, ānubhāvo ayaṃ tavā’’ti.
๖๗๗.
677.
‘‘ตํ สุโณหิ มหาราช, อรินฺทม รฎฺฐวฑฺฒน;
‘‘Taṃ suṇohi mahārāja, arindama raṭṭhavaḍḍhana;
อมจฺจา ปาริสชฺชา จ, พฺราหฺมโณ จ ปุโรหิโตฯ
Amaccā pārisajjā ca, brāhmaṇo ca purohito.
๖๗๘.
678.
‘‘สุรฎฺฐสฺมิํ อหํ เทว, ปุริโส ปาปเจตโส;
‘‘Suraṭṭhasmiṃ ahaṃ deva, puriso pāpacetaso;
มิจฺฉาทิฎฺฐิ จ ทุสฺสีโล, กทริโย ปริภาสโกฯ
Micchādiṭṭhi ca dussīlo, kadariyo paribhāsako.
๖๗๙.
679.
‘‘‘ททนฺตานํ กโรนฺตานํ, วารยิสฺสํ พหุชฺชนํ;
‘‘‘Dadantānaṃ karontānaṃ, vārayissaṃ bahujjanaṃ;
อเญฺญสํ ททมานานํ, อนฺตรายกโร อหํฯ
Aññesaṃ dadamānānaṃ, antarāyakaro ahaṃ.
๖๘๐.
680.
‘‘‘วิปาโก นตฺถิ ทานสฺส, สํยมสฺส กุโต ผลํ;
‘‘‘Vipāko natthi dānassa, saṃyamassa kuto phalaṃ;
นตฺถิ อาจริโย นาม, อทนฺตํ โก ทเมสฺสติฯ
Natthi ācariyo nāma, adantaṃ ko damessati.
๖๘๑.
681.
นตฺถิ พลํ วีริยํ วา, กุโต อุฎฺฐานโปริสํฯ
Natthi balaṃ vīriyaṃ vā, kuto uṭṭhānaporisaṃ.
๖๘๒.
682.
‘‘‘นตฺถิ ทานผลํ นาม, น วิโสเธติ เวรินํ;
‘‘‘Natthi dānaphalaṃ nāma, na visodheti verinaṃ;
๖๘๓.
683.
‘‘‘นตฺถิ มาตา ปิตา ภาตา, โลโก นตฺถิ อิโต ปรํ;
‘‘‘Natthi mātā pitā bhātā, loko natthi ito paraṃ;
นตฺถิ ทินฺนํ นตฺถิ หุตํ, สุนิหิตํ น วิชฺชติฯ
Natthi dinnaṃ natthi hutaṃ, sunihitaṃ na vijjati.
๖๘๔.
684.
น โกจิ กญฺจิ หนติ, สตฺตนฺนํ วิวรมนฺตเรฯ
Na koci kañci hanati, sattannaṃ vivaramantare.
๖๘๕.
685.
‘‘‘อเจฺฉชฺชาเภโชฺช หิ 21 ชีโว, อฎฺฐํโส คุฬปริมณฺฑโล;
‘‘‘Acchejjābhejjo hi 22 jīvo, aṭṭhaṃso guḷaparimaṇḍalo;
โยชนานํ สตํ ปญฺจ, โก ชีวํ เฉตฺตุมรหติฯ
Yojanānaṃ sataṃ pañca, ko jīvaṃ chettumarahati.
๖๘๖.
686.
‘‘‘ยถา สุตฺตคุเฬ ขิเตฺต, นิเพฺพเฐนฺตํ ปลายติ;
‘‘‘Yathā suttaguḷe khitte, nibbeṭhentaṃ palāyati;
เอวเมว จ โส ชีโว, นิเพฺพเฐโนฺต ปลายติฯ
Evameva ca so jīvo, nibbeṭhento palāyati.
๖๘๗.
687.
‘‘‘ยถา คามโต นิกฺขมฺม, อญฺญํ คามํ ปวิสติ;
‘‘‘Yathā gāmato nikkhamma, aññaṃ gāmaṃ pavisati;
เอวเมว จ โส ชีโว, อญฺญํ โพนฺทิํ ปวิสติฯ
Evameva ca so jīvo, aññaṃ bondiṃ pavisati.
๖๘๘.
688.
‘‘‘ยถา เคหโต นิกฺขมฺม, อญฺญํ เคหํ ปวิสติ;
‘‘‘Yathā gehato nikkhamma, aññaṃ gehaṃ pavisati;
เอวเมว จ โส ชีโว, อญฺญํ โพนฺทิํ ปวิสติฯ
Evameva ca so jīvo, aññaṃ bondiṃ pavisati.
๖๘๙.
689.
เย พาลา เย จ ปณฺฑิตา, สํสารํ เขปยิตฺวาน;
Ye bālā ye ca paṇḍitā, saṃsāraṃ khepayitvāna;
ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสเรฯ
Dukkhassantaṃ karissare.
๖๙๐.
690.
‘‘‘มิตานิ สุขทุกฺขานิ, โทเณหิ ปิฎเกหิ จ;
‘‘‘Mitāni sukhadukkhāni, doṇehi piṭakehi ca;
ชิโน สพฺพํ ปชานาติ’, สมฺมูฬฺหา อิตรา ปชาฯ
Jino sabbaṃ pajānāti’, sammūḷhā itarā pajā.
๖๙๑.
691.
‘‘เอวํทิฎฺฐิ ปุเร อาสิํ, สมฺมูโฬฺห โมหปารุโต;
‘‘Evaṃdiṭṭhi pure āsiṃ, sammūḷho mohapāruto;
มิจฺฉาทิฎฺฐิ จ ทุสฺสีโล, กทริโย ปริภาสโกฯ
Micchādiṭṭhi ca dussīlo, kadariyo paribhāsako.
๖๙๒.
692.
‘‘โอรํ เม ฉหิ มาเสหิ, กาลงฺกิริยา ภวิสฺสติ;
‘‘Oraṃ me chahi māsehi, kālaṅkiriyā bhavissati;
เอกนฺตกฎุกํ โฆรํ, นิรยํ ปปติสฺสหํฯ
Ekantakaṭukaṃ ghoraṃ, nirayaṃ papatissahaṃ.
๖๙๓.
693.
27 ‘‘จตุกฺกณฺณํ จตุทฺวารํ, วิภตฺตํ ภาคโส มิตํ;
28 ‘‘Catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ, vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ;
อโยปาการปริยนฺตํ, อยสา ปฎิกุชฺชิตํฯ
Ayopākārapariyantaṃ, ayasā paṭikujjitaṃ.
๖๙๔.
694.
สมนฺตา โยชนสตํ, ผริตฺวา ติฎฺฐติ สพฺพทาฯ
Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhati sabbadā.
๖๙๕.
695.
‘‘วสฺสานิ สตสหสฺสานิ, โฆโส สุยฺยติ ตาวเท;
‘‘Vassāni satasahassāni, ghoso suyyati tāvade;
ลโกฺข เอโส มหาราช, สตภาควสฺสโกฎิโยฯ
Lakkho eso mahārāja, satabhāgavassakoṭiyo.
๖๙๖.
696.
‘‘โกฎิสตสหสฺสานิ , นิรเย ปจฺจเร ชนา;
‘‘Koṭisatasahassāni , niraye paccare janā;
มิจฺฉาทิฎฺฐี จ ทุสฺสีลา, เย จ อริยูปวาทิโนฯ
Micchādiṭṭhī ca dussīlā, ye ca ariyūpavādino.
๖๙๗.
697.
‘‘ตตฺถาหํ ทีฆมทฺธานํ, ทุกฺขํ เวทิสฺส เวทนํ;
‘‘Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ, dukkhaṃ vedissa vedanaṃ;
ผลํ ปาปสฺส กมฺมสฺส, ตสฺมา โสจามหํ ภุสํฯ
Phalaṃ pāpassa kammassa, tasmā socāmahaṃ bhusaṃ.
๖๙๘.
698.
‘‘ตํ สุโณหิ มหาราช, อรินฺทม รฎฺฐวฑฺฒน;
‘‘Taṃ suṇohi mahārāja, arindama raṭṭhavaḍḍhana;
ธีตา มยฺหํ มหาราช, อุตฺตรา ภทฺทมตฺถุ เตฯ
Dhītā mayhaṃ mahārāja, uttarā bhaddamatthu te.
๖๙๙.
699.
‘‘กโรติ ภทฺทกํ กมฺมํ, สีเลสุโปสเถ รตา;
‘‘Karoti bhaddakaṃ kammaṃ, sīlesuposathe ratā;
สญฺญตา สํวิภาคี จ, วทญฺญู วีตมจฺฉราฯ
Saññatā saṃvibhāgī ca, vadaññū vītamaccharā.
๗๐๐.
700.
‘‘อขณฺฑการี สิกฺขาย, สุณฺหา ปรกุเลสุ จ;
‘‘Akhaṇḍakārī sikkhāya, suṇhā parakulesu ca;
อุปาสิกา สกฺยมุนิโน, สมฺพุทฺธสฺส สิรีมโตฯ
Upāsikā sakyamunino, sambuddhassa sirīmato.
๗๐๑.
701.
‘‘ภิกฺขุ จ สีลสมฺปโนฺน, คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ;
‘‘Bhikkhu ca sīlasampanno, gāmaṃ piṇḍāya pāvisi;
โอกฺขิตฺตจกฺขุ สติมา, คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโตฯ
Okkhittacakkhu satimā, guttadvāro susaṃvuto.
๗๐๒.
702.
‘‘สปทานํ จรมาโน, อคมา ตํ นิเวสนํ;
‘‘Sapadānaṃ caramāno, agamā taṃ nivesanaṃ;
‘ตมทฺทส มหาราช, อุตฺตรา ภทฺทมตฺถุ เต’ฯ
‘Tamaddasa mahārāja, uttarā bhaddamatthu te’.
๗๐๓.
703.
‘‘ปูรํ ปานียสรกํ, ปูเว วิเตฺต จ สา อทา;
‘‘Pūraṃ pānīyasarakaṃ, pūve vitte ca sā adā;
‘ปิตา เม กาลงฺกโต, ภเนฺต ตเสฺสตํ อุปกปฺปตุ’ฯ
‘Pitā me kālaṅkato, bhante tassetaṃ upakappatu’.
๗๐๔.
704.
‘‘สมนนฺตรานุทฺทิเฎฺฐ, วิปาโก อุทปชฺชถ;
‘‘Samanantarānuddiṭṭhe, vipāko udapajjatha;
ภุญฺชามิ กามกามีหํ, ราชา เวสฺสวโณ ยถาฯ
Bhuñjāmi kāmakāmīhaṃ, rājā vessavaṇo yathā.
๗๐๕.
705.
‘‘ตํ สุโณหิ มหาราช, อรินฺทม รฎฺฐวฑฺฒน;
‘‘Taṃ suṇohi mahārāja, arindama raṭṭhavaḍḍhana;
สเทวกสฺส โลกสฺส, พุโทฺธ อโคฺค ปวุจฺจติ;
Sadevakassa lokassa, buddho aggo pavuccati;
ตํ พุทฺธํ สรณํ คจฺฉ, สปุตฺตทาโร อรินฺทมฯ
Taṃ buddhaṃ saraṇaṃ gaccha, saputtadāro arindama.
๗๐๖.
706.
‘‘อฎฺฐงฺคิเกน มเคฺคน, ผุสนฺติ อมตํ ปทํ;
‘‘Aṭṭhaṅgikena maggena, phusanti amataṃ padaṃ;
ตํ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉ, สปุตฺตทาโร อรินฺทมฯ
Taṃ dhammaṃ saraṇaṃ gaccha, saputtadāro arindama.
๗๐๗.
707.
เอส สโงฺฆ อุชุภูโต, ปญฺญาสีลสมาหิโต;
Esa saṅgho ujubhūto, paññāsīlasamāhito;
ตํ สงฺฆํ สรณํ คจฺฉ, สปุตฺตทาโร อรินฺทมฯ
Taṃ saṅghaṃ saraṇaṃ gaccha, saputtadāro arindama.
๗๐๘.
708.
‘‘ปาณาติปาตา วิรมสฺสุ ขิปฺปํ, โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยสฺสุ;
‘‘Pāṇātipātā viramassu khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayassu;
อมชฺชโป มา จ มุสา อภาณี, สเกน ทาเรน จ โหหิ ตุโฎฺฐ’’ติฯ
Amajjapo mā ca musā abhāṇī, sakena dārena ca hohi tuṭṭho’’ti.
๗๐๙.
709.
‘‘อตฺถกาโมสิ เม ยกฺข, หิตกาโมสิ เทวเต;
‘‘Atthakāmosi me yakkha, hitakāmosi devate;
กโรมิ ตุยฺหํ วจนํ, ตฺวํสิ อาจริโย มมฯ
Karomi tuyhaṃ vacanaṃ, tvaṃsi ācariyo mama.
๗๑๐.
710.
‘‘อุเปมิ สรณํ พุทฺธํ, ธมฺมญฺจาปิ อนุตฺตรํ;
‘‘Upemi saraṇaṃ buddhaṃ, dhammañcāpi anuttaraṃ;
สงฺฆญฺจ นรเทวสฺส, คจฺฉามิ สรณํ อหํฯ
Saṅghañca naradevassa, gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ.
๗๑๑.
711.
‘‘ปาณาติปาตา วิรมามิ ขิปฺปํ, โลเก อทินฺนํ ปริวชฺชยามิ;
‘‘Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayāmi;
อมชฺชโป โน จ มุสา ภณามิ, สเกน ทาเรน จ โหมิ ตุโฎฺฐฯ
Amajjapo no ca musā bhaṇāmi, sakena dārena ca homi tuṭṭho.
๗๑๒.
712.
วมามิ ปาปิกํ ทิฎฺฐิํ, พุทฺธานํ สาสเน รโต’’ฯ
Vamāmi pāpikaṃ diṭṭhiṃ, buddhānaṃ sāsane rato’’.
๗๑๓.
713.
นโม ภควโต กตฺวา, ปาโมโกฺข รถมารุหีติฯ
Namo bhagavato katvā, pāmokkho rathamāruhīti.
นนฺทกเปตวตฺถุ ตติยํฯ
Nandakapetavatthu tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เปตวตฺถุ-อฎฺฐกถา • Petavatthu-aṭṭhakathā / ๓. นนฺทกเปตวตฺถุวณฺณนา • 3. Nandakapetavatthuvaṇṇanā
