Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪੇਤવਤ੍ਥੁ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Petavatthu-aṭṭhakathā

    ੩. ਨਨ੍ਦਕਪੇਤવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ

    3. Nandakapetavatthuvaṇṇanā

    ਰਾਜਾ ਪਿਙ੍ਗਲਕੋ ਨਾਮਾਤਿ ਇਦਂ ਨਨ੍ਦਕਪੇਤવਤ੍ਥੁ। ਤਸ੍ਸ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਸਤ੍ਥੁ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਤੋ વਸ੍ਸਸਤਦ੍વਯਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸੁਰਟ੍ਠવਿਸਯੇ ਪਿਙ੍ਗਲੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਸੇਨਾਪਤਿ ਨਨ੍ਦਕੋ ਨਾਮ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ વਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨੋ ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਂ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ વਿਚਰਿ। ਤਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾ ਨਾਮ ਉਪਾਸਿਕਾ ਪਤਿਰੂਪੇ ਕੁਲੇ ਦਿਨ੍ਨਾ ਅਹੋਸਿ। ਨਨ੍ਦਕੋ ਪਨ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾ વਿਞ੍ਝਾਟવਿਯਂ ਮਹਤਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖੇ વੇਮਾਨਿਕਪੇਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲਕਤੇ ਉਤ੍ਤਰਾ ਸੁਚਿਸੀਤਲਗਨ੍ਧੋਦਕਪੂਰਿਤਂ ਪਾਨੀਯਘਟਂ ਕੁਮ੍ਮਾਸਾਭਿਸਙ੍ਖਤੇਹਿ વਣ੍ਣਗਨ੍ਧਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਪੂવੇਹਿ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਰਾવਕਞ੍ਚ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸવਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਦਤ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਮਯ੍ਹਂ ਪਿਤੁ ਉਪਕਪ੍ਪਤੂ’’ਤਿ ਉਦ੍ਦਿਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਤੇਨ ਦਾਨੇਨ ਦਿਬ੍ਬਪਾਨੀਯਂ ਅਪਰਿਮਿਤਾ ਚ ਪੂવਾ ਪਾਤੁਭવਿਂਸੁ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਸੋ ਏવਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਾਪਕਂ વਤ ਮਯਾ ਕਤਂ, ਯਂ ਮਹਾਜਨੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨ’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹਂ ਗਾਹਿਤੋ। ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਪਿਙ੍ਗਲੋ ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਾਸੋਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਓવਾਦਂ ਦਾਤੁਂ ਗਤੋ, ਸੋ ਤਂ ਤਸ੍ਸ ਦਤ੍વਾ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿਂ વਿਨੋਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਨ ਚਿਰੇਨੇવ ਚ ਪਿਙ੍ਗਲੋ ਰਾਜਾ ਧਮ੍ਮਾਸੋਕਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਓવਾਦਂ ਦਤ੍વਾ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿ।

    Rājā piṅgalako nāmāti idaṃ nandakapetavatthu. Tassa kā uppatti? Satthu parinibbānato vassasatadvayassa accayena suraṭṭhavisaye piṅgalo nāma rājā ahosi. Tassa senāpati nandako nāma micchādiṭṭhī viparītadassano ‘‘natthi dinna’’ntiādinā micchāgāhaṃ paggayha vicari. Tassa dhītā uttarā nāma upāsikā patirūpe kule dinnā ahosi. Nandako pana kālaṃ katvā viñjhāṭaviyaṃ mahati nigrodharukkhe vemānikapeto hutvā nibbatti. Tasmiṃ kālakate uttarā sucisītalagandhodakapūritaṃ pānīyaghaṭaṃ kummāsābhisaṅkhatehi vaṇṇagandharasasampannehi pūvehi paripuṇṇasarāvakañca aññatarassa khīṇāsavattherassa datvā ‘‘ayaṃ dakkhiṇā mayhaṃ pitu upakappatū’’ti uddisi, tassa tena dānena dibbapānīyaṃ aparimitā ca pūvā pātubhaviṃsu. Taṃ disvā so evaṃ cintesi – ‘‘pāpakaṃ vata mayā kataṃ, yaṃ mahājano ‘natthi dinna’ntiādinā micchāgāhaṃ gāhito. Idāni pana piṅgalo rājā dhammāsokassa rañño ovādaṃ dātuṃ gato, so taṃ tassa datvā āgamissati, handāhaṃ natthikadiṭṭhiṃ vinodessāmī’’ti. Na cireneva ca piṅgalo rājā dhammāsokassa rañño ovādaṃ datvā paṭinivattanto maggaṃ paṭipajji.

    ਅਥ ਸੋ ਪੇਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਂ ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿ। ਰਾਜਾ ਠਿਤਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਸਮਯੇ ਤੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਗਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਤਿ। ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਛਤੋ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਮਗ੍ਗਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਭੀਤੋ વਿਸ੍ਸਰਂ વਿਰવਨ੍ਤੋ ਧਾવਿਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ, ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ਭੀਤੋ ਸਂવਿਗ੍ਗਮਾਨਸੋ ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਠਤ੍વਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਪੇਤਸ੍ਸ વਸਨਨਿਗ੍ਰੋਧਰੁਕ੍ਖਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਦਭਿਮੁਖੋ ਅਗਮਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ। ਅਥਾਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਰਞ੍ਞੇ ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪੇਤੋ ਸਬ੍ਬਾਭਰਣવਿਭੂਸਿਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਪੂવੇ ਚ ਪਾਨੀਯਞ੍ਚ ਦਾਪੇਸਿ। ਰਾਜਾ ਸਪਰਿਜਨੋ ਨ੍ਹਤ੍વਾ ਪੂવੇ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿવਿਤ੍વਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਮਗ੍ਗਕਿਲਮਥੋ ‘‘ਦੇવਤਾ ਨੁਸਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪੇਤਂ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਪੇਤੋ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨਤੋ વਿਮੋਚੇਤ੍વਾ ਸਰਣੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ। ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾ –

    Atha so peto attano vasanaṭṭhānābhimukhaṃ taṃ maggaṃ nimmini. Rājā ṭhitamajjhanhike samaye tena maggena gacchati. Tassa gachantassa purato maggo dissati, piṭṭhito panassa antaradhāyati. Sabbapacchato gacchanto puriso maggaṃ antarahitaṃ disvā bhīto vissaraṃ viravanto dhāvitvā rañño ārocesi, taṃ sutvā rājā bhīto saṃviggamānaso hatthikkhandhe ṭhatvā catasso disā olokento petassa vasananigrodharukkhaṃ disvā tadabhimukho agamāsi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Athānukkamena raññe taṃ ṭhānaṃ patte peto sabbābharaṇavibhūsito rājānaṃ upasaṅkamitvā paṭisanthāraṃ katvā pūve ca pānīyañca dāpesi. Rājā saparijano nhatvā pūve khāditvā pānīyaṃ pivitvā paṭippassaddhamaggakilamatho ‘‘devatā nusi gandhabbo’’tiādinā petaṃ pucchi. Peto ādito paṭṭhāya attano pavattiṃ ācikkhitvā rājānaṃ micchādassanato vimocetvā saraṇesu sīlesu ca patiṭṭhāpesi. Tamatthaṃ dassetuṃ saṅgītikārā –

    ੬੫੮.

    658.

    ‘‘ਰਾਜਾ ਪਿਙ੍ਗਲਕੋ ਨਾਮ, ਸੁਰਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪਤਿ ਅਹੁ।

    ‘‘Rājā piṅgalako nāma, suraṭṭhānaṃ adhipati ahu;

    ਮੋਰਿਯਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਸੁਰਟ੍ਠਂ ਪੁਨਰਾਗਮਾ॥

    Moriyānaṃ upaṭṭhānaṃ gantvā, suraṭṭhaṃ punarāgamā.

    ੬੫੯.

    659.

    ‘‘ਉਣ੍ਹੇ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਕਾਲੇ, ਰਾਜਾ ਪਙ੍ਕਂ ਉਪਾਗਮਿ।

    ‘‘Uṇhe majjhanhike kāle, rājā paṅkaṃ upāgami;

    ਅਦ੍ਦਸ ਮਗ੍ਗਂ ਰਮਣੀਯਂ, ਪੇਤਾਨਂ ਤਂ વਣ੍ਣੁਪਥਂ॥

    Addasa maggaṃ ramaṇīyaṃ, petānaṃ taṃ vaṇṇupathaṃ.

    ੬੬੦. ਸਾਰਥਿਂ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਰਾਜਾ –

    660. Sārathiṃ āmantayī rājā –

    ‘‘‘ਅਯਂ ਮਗ੍ਗੋ ਰਮਣੀਯੋ, ਖੇਮੋ ਸੋવਤ੍ਥਿਕੋ ਸਿવੋ।

    ‘‘‘Ayaṃ maggo ramaṇīyo, khemo sovatthiko sivo;

    ਇਮਿਨਾ ਸਾਰਥਿ ਯਾਮ, ਸੁਰਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਤੋ’॥

    Iminā sārathi yāma, suraṭṭhānaṃ santike ito’.

    ੬੬੧.

    661.

    ‘‘ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਸੇਨਾਯ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ।

    ‘‘Tena pāyāsi soraṭṭho, senāya caturaṅginiyā;

    ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਰੂਪੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਸੋਰਟ੍ਠਂ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ॥

    Ubbiggarūpo puriso, soraṭṭhaṃ etadabravi.

    ੬੬੨.

    662.

    ‘‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਭਿਂਸਨਂ ਲੋਮਹਂਸਨਂ।

    ‘‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ;

    ਪੁਰਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ॥

    Purato dissati maggo, pacchato ca na dissati.

    ੬੬੩.

    663.

    ‘‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਯਮਪੁਰਿਸਾਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇ।

    ‘‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, yamapurisāna santike;

    ਅਮਾਨੁਸੋ વਾਯਤਿ ਗਨ੍ਧੋ, ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਦਾਰੁਣੋ’॥

    Amānuso vāyati gandho, ghoso suyyati dāruṇo’.

    ੬੬੪.

    664.

    ‘‘ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਰਾਜਾ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਸਾਰਥਿਂ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ।

    ‘‘Saṃviggo rājā soraṭṭho, sārathiṃ etadabravi;

    ‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਭਿਂਸਨਂ ਲੋਮਹਂਸਨਂ।

    ‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, bhiṃsanaṃ lomahaṃsanaṃ;

    ਪੁਰਤੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਮਗ੍ਗੋ, ਪਚ੍ਛਤੋ ਚ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ॥

    Purato dissati maggo, pacchato ca na dissati.

    ੬੬੫.

    665.

    ‘‘‘ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਨ੍ਨਮ੍ਹਾ, ਯਮਪੁਰਿਸਾਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇ।

    ‘‘‘Kummaggaṃ paṭipannamhā, yamapurisāna santike;

    ਅਮਾਨੁਸੋ વਾਯਤਿ ਗਨ੍ਧੋ, ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਦਾਰੁਣੋ’॥

    Amānuso vāyati gandho, ghoso suyyati dāruṇo’.

    ੬੬੬.

    666.

    ‘‘ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਸਮਾਰੁਯ੍ਹ, ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਚਤੁਦ੍ਦਿਸਾ।

    ‘‘Hatthikkhandhaṃ samāruyha, olokento catuddisā;

    ਅਦ੍ਦਸ ਨਿਗ੍ਰੋਧਂ ਰਮਣੀਯਂ, ਪਾਦਪਂ ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ।

    Addasa nigrodhaṃ ramaṇīyaṃ, pādapaṃ chāyāsampannaṃ;

    ਨੀਲਬ੍ਭવਣ੍ਣਸਦਿਸਂ, ਮੇਘવਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭਂ॥

    Nīlabbhavaṇṇasadisaṃ, meghavaṇṇasirīnibhaṃ.

    ੬੬੭.

    667.

    ‘‘ਸਾਰਥਿਂ ਆਮਨ੍ਤਯੀ ਰਾਜਾ, ‘ਕਿਂ ਏਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਬ੍ਰਹਾ।

    ‘‘Sārathiṃ āmantayī rājā, ‘kiṃ eso dissati brahā;

    ਨੀਲਬ੍ਭવਣ੍ਣਸਦਿਸੋ, ਮੇਘવਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭੋ’॥

    Nīlabbhavaṇṇasadiso, meghavaṇṇasirīnibho’.

    ੬੬੮.

    668.

    ‘‘ਨਿਗ੍ਰੋਧੋ ਸੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਪਾਦਪੋ ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ।

    ‘‘Nigrodho so mahārāja, pādapo chāyāsampanno;

    ਨੀਲਬ੍ਭવਣ੍ਣਸਦਿਸੋ, ਮੇਘવਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭੋ॥

    Nīlabbhavaṇṇasadiso, meghavaṇṇasirīnibho.

    ੬੬੯.

    669.

    ‘‘ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, ਯੇਨ ਸੋ ਦਿਸ੍ਸਤੇ ਬ੍ਰਹਾ।

    ‘‘Tena pāyāsi soraṭṭho, yena so dissate brahā;

    ਨੀਲਬ੍ਭવਣ੍ਣਸਦਿਸੋ, ਮੇਘવਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭੋ॥

    Nīlabbhavaṇṇasadiso, meghavaṇṇasirīnibho.

    ੬੭੦.

    670.

    ‘‘ਹਤ੍ਥਿਕ੍ਖਨ੍ਧਤੋ ਓਰੁਯ੍ਹ, ਰਾਜਾ ਰੁਕ੍ਖਂ ਉਪਾਗਮਿ।

    ‘‘Hatthikkhandhato oruyha, rājā rukkhaṃ upāgami;

    ਨਿਸੀਦਿ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸ੍ਮਿਂ, ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਸਪਰਿਜ੍ਜਨੋ।

    Nisīdi rukkhamūlasmiṃ, sāmacco saparijjano;

    ਪੂਰਂ ਪਾਨੀਯਸਰਕਂ, ਪੂવੇ વਿਤ੍ਤੇ ਚ ਅਦ੍ਦਸ॥

    Pūraṃ pānīyasarakaṃ, pūve vitte ca addasa.

    ੬੭੧.

    671.

    ‘‘ਪੁਰਿਸੋ ਚ ਦੇવવਣ੍ਣੀ, ਸਬ੍ਬਾਭਰਣਭੂਸਿਤੋ।

    ‘‘Puriso ca devavaṇṇī, sabbābharaṇabhūsito;

    ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾਨਂ, ਸੋਰਟ੍ਠਂ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ॥

    Upasaṅkamitvā rājānaṃ, soraṭṭhaṃ etadabravi.

    ੬੭੨.

    672.

    ‘‘‘ਸ੍વਾਗਤਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਥੋ ਤੇ ਅਦੁਰਾਗਤਂ।

    ‘‘‘Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;

    ਪਿવਤੁ ਦੇવੋ ਪਾਨੀਯਂ, ਪੂવੇ ਖਾਦ ਅਰਿਨ੍ਦਮ’॥

    Pivatu devo pānīyaṃ, pūve khāda arindama’.

    ੬੭੩.

    673.

    ‘‘ਪਿવਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ਪਾਨੀਯਂ, ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਸਪਰਿਜ੍ਜਨੋ।

    ‘‘Pivitvā rājā pānīyaṃ, sāmacco saparijjano;

    ਪੂવੇ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਪਿਤ੍વਾ ਚ, ਸੋਰਟ੍ਠੋ ਏਤਦਬ੍ਰવਿ॥

    Pūve khāditvā pitvā ca, soraṭṭho etadabravi.

    ੬੭੪.

    674.

    ‘‘ਦੇવਤਾ ਨੁਸਿ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਅਦੁ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ।

    ‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu sakko purindado;

    ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਤਂ ਪੁਚ੍ਛਾਮ, ਕਥਂ ਜਾਨੇਮੁ ਤਂ ਮਯਨ੍ਤਿ॥

    Ajānantā taṃ pucchāma, kathaṃ jānemu taṃ mayanti.

    ੬੭੫.

    675.

    ‘‘ਨਾਮ੍ਹਿ ਦੇવੋ ਨ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਨਾਪਿ ਸਕ੍ਕੋ ਪੁਰਿਨ੍ਦਦੋ।

    ‘‘Nāmhi devo na gandhabbo, nāpi sakko purindado;

    ਪੇਤੋ ਅਹਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁਰਟ੍ਠਾ ਇਧ ਮਾਗਤੋਤਿ॥

    Peto ahaṃ mahārāja, suraṭṭhā idha māgatoti.

    ੬੭੬.

    676.

    ‘‘ਕਿਂਸੀਲੋ ਕਿਂਸਮਾਚਾਰੋ, ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਪੁਰੇ ਤੁવਂ।

    ‘‘Kiṃsīlo kiṃsamācāro, suraṭṭhasmiṃ pure tuvaṃ;

    ਕੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ, ਆਨੁਭਾવੋ ਅਯਂ ਤવਾਤਿ॥

    Kena te brahmacariyena, ānubhāvo ayaṃ tavāti.

    ੬੭੭.

    677.

    ‘‘ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਨ੍ਦਮ ਰਟ੍ਠવਡ੍ਢਨ।

    ‘‘Taṃ suṇohi mahārāja, arindama raṭṭhavaḍḍhana;

    ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਚ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਪੁਰੋਹਿਤੋ॥

    Amaccā pārisajjā ca, brāhmaṇo ca purohito.

    ੬੭੮.

    678.

    ‘‘ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਅਹਂ ਦੇવ, ਪੁਰਿਸੋ ਪਾਪਚੇਤਸੋ।

    ‘‘Suraṭṭhasmiṃ ahaṃ deva, puriso pāpacetaso;

    ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ॥

    Micchādiṭṭhi ca dussīlo, kadariyo paribhāsako.

    ੬੭੯.

    679.

    ‘‘ਦਦਨ੍ਤਾਨਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ, વਾਰਯਿਸ੍ਸਂ ਬਹੁਜ੍ਜਨਂ।

    ‘‘Dadantānaṃ karontānaṃ, vārayissaṃ bahujjanaṃ;

    ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਦਮਾਨਾਨਂ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਅਹਂ॥

    Aññesaṃ dadamānānaṃ, antarāyakaro ahaṃ.

    ੬੮੦.

    680.

    ‘‘વਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸ, ਸਂਯਮਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਫਲਂ।

    ‘‘Vipāko natthi dānassa, saṃyamassa kuto phalaṃ;

    ਨਤ੍ਥਿ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮ, ਅਦਨ੍ਤਂ ਕੋ ਦਮੇਸ੍ਸਤਿ॥

    Natthi ācariyo nāma, adantaṃ ko damessati.

    ੬੮੧.

    681.

    ‘‘ਸਮਤੁਲ੍ਯਾਨਿ ਭੂਤਾਨਿ, ਕੁਤੋ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਕੋ।

    ‘‘Samatulyāni bhūtāni, kuto jeṭṭhāpacāyiko;

    ਨਤ੍ਥਿ ਬਲਂ વੀਰਿਯਂ વਾ, ਕੁਤੋ ਉਟ੍ਠਾਨਪੋਰਿਸਂ॥

    Natthi balaṃ vīriyaṃ vā, kuto uṭṭhānaporisaṃ.

    ੬੮੨.

    682.

    ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਫਲਂ ਨਾਮ, ਨ વਿਸੋਧੇਤਿ વੇਰਿਨਂ।

    ‘‘Natthi dānaphalaṃ nāma, na visodheti verinaṃ;

    ਲਦ੍ਧੇਯ੍ਯਂ ਲਭਤੇ ਮਚ੍ਚੋ, ਨਿਯਤਿਪਰਿਣਾਮਜਂ॥

    Laddheyyaṃ labhate macco, niyatipariṇāmajaṃ.

    ੬੮੩.

    683.

    ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਭਾਤਾ, ਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਇਤੋ ਪਰਂ।

    ‘‘Natthi mātā pitā bhātā, loko natthi ito paraṃ;

    ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ਹੁਤਂ, ਸੁਨਿਹਿਤਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ॥

    Natthi dinnaṃ natthi hutaṃ, sunihitaṃ na vijjati.

    ੬੮੪.

    684.

    ‘‘ਯੋਪਿ ਹਨੇਯ੍ਯ ਪੁਰਿਸਂ, ਪਰਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਦਤੇ ਸਿਰਂ।

    ‘‘Yopi haneyya purisaṃ, parassa chindate siraṃ;

    ਨ ਕੋਚਿ ਕਞ੍ਚਿ ਹਨਤਿ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ વਿવਰਮਨ੍ਤਰੇ॥

    Na koci kañci hanati, sattannaṃ vivaramantare.

    ੬੮੫.

    685.

    ‘‘ਅਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭੇਜ੍ਜੋ ਹਿ ਜੀવੋ, ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਗੁਲ਼ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ।

    ‘‘Acchejjābhejjo hi jīvo, aṭṭhaṃso guḷaparimaṇḍalo;

    ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਂ ਪਞ੍ਚ, ਕੋ ਜੀવਂ ਛੇਤ੍ਤੁਮਰਹਤਿ॥

    Yojanānaṃ sataṃ pañca, ko jīvaṃ chettumarahati.

    ੬੮੬.

    686.

    ‘‘ਯਥਾ ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇ ਖਿਤ੍ਤੇ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤਂ ਪਲਾਯਤਿ।

    ‘‘Yathā suttaguḷe khitte, nibbeṭhentaṃ palāyati;

    ਏવਮੇવ ਚ ਸੋ ਜੀવੋ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤੋ ਪਲਾਯਤਿ॥

    Evameva ca so jīvo, nibbeṭhento palāyati.

    ੬੮੭.

    687.

    ‘‘ਯਥਾ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਤਿ।

    ‘‘Yathā gāmato nikkhamma, aññaṃ gāmaṃ pavisati;

    ਏવਮੇવ ਚ ਸੋ ਜੀવੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਬੋਨ੍ਦਿਂ ਪવਿਸਤਿ॥

    Evameva ca so jīvo, aññaṃ bondiṃ pavisati.

    ੬੮੮.

    688.

    ‘‘ਯਥਾ ਗੇਹਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ, ਅਞ੍ਞਂ ਗੇਹਂ ਪવਿਸਤਿ।

    ‘‘Yathā gehato nikkhamma, aññaṃ gehaṃ pavisati;

    ਏવਮੇવ ਚ ਸੋ ਜੀવੋ, ਅਞ੍ਞਂ ਬੋਨ੍ਦਿਂ ਪવਿਸਤਿ॥

    Evameva ca so jīvo, aññaṃ bondiṃ pavisati.

    ੬੮੯.

    689.

    ‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ, ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਹਿ।

    ‘‘Cullāsīti mahākappino, satasahassāni hi;

    ਯੇ ਬਾਲਾ ਯੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾ, ਸਂਸਾਰਂ ਖੇਪਯਿਤ੍વਾਨ।

    Ye bālā ye ca paṇḍitā, saṃsāraṃ khepayitvāna;

    ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਰੇ॥

    Dukkhassantaṃ karissare.

    ੬੯੦.

    690.

    ‘‘ਮਿਤਾਨਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ, ਦੋਣੇਹਿ ਪਿਟਕੇਹਿ ਚ।

    ‘‘Mitāni sukhadukkhāni, doṇehi piṭakehi ca;

    ਜਿਨੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾ ਇਤਰਾ ਪਜਾ॥

    Jino sabbaṃ pajānāti, sammūḷhā itarā pajā.

    ੬੯੧.

    691.

    ‘‘ਏવਂਦਿਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹਪਾਰੁਤੋ।

    ‘‘Evaṃdiṭṭhi pure āsiṃ, sammūḷho mohapāruto;

    ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ, ਕਦਰਿਯੋ ਪਰਿਭਾਸਕੋ॥

    Micchādiṭṭhi ca dussīlo, kadariyo paribhāsako.

    ੬੯੨.

    692.

    ‘‘ਓਰਂ ਮੇ ਛਹਿ ਮਾਸੇਹਿ, ਕਾਲਕਿਰਿਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।

    ‘‘Oraṃ me chahi māsehi, kālakiriyā bhavissati;

    ਏਕਨ੍ਤਕਟੁਕਂ ਘੋਰਂ, ਨਿਰਯਂ ਪਪਤਿਸ੍ਸਹਂ॥

    Ekantakaṭukaṃ ghoraṃ, nirayaṃ papatissahaṃ.

    ੬੯੩.

    693.

    ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣਂ ਚਤੁਦ੍વਾਰਂ, વਿਭਤ੍ਤਂ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਂ।

    ‘‘Catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ, vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ;

    ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਂ॥

    Ayopākārapariyantaṃ, ayasā paṭikujjitaṃ.

    ੬੯੪.

    694.

    ‘‘ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ।

    ‘‘Tassa ayomayā bhūmi, jalitā tejasā yutā;

    ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ॥

    Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhati sabbadā.

    ੬੯੫.

    695.

    ‘‘વਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਤਾવਦੇ।

    ‘‘Vassāni satasahassāni, ghoso suyyati tāvade;

    ਲਕ੍ਖੋ ਏਸੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਸਤਭਾਗવਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ॥

    Lakkho eso mahārāja, satabhāgavassakoṭiyo.

    ੬੯੬.

    696.

    ‘‘ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਰੇ ਜਨਾ।

    ‘‘Koṭisatasahassāni, niraye paccare janā;

    ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ, ਯੇ ਚ ਅਰਿਯੂਪવਾਦਿਨੋ॥

    Micchādiṭṭhī ca dussīlā, ye ca ariyūpavādino.

    ੬੯੭.

    697.

    ‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ વੇਦਿਸ੍ਸ વੇਦਨਂ।

    ‘‘Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ, dukkhaṃ vedissa vedanaṃ;

    ਫਲਂ ਪਾਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਚਾਮਹਂ ਭੁਸਂ॥

    Phalaṃ pāpassa kammassa, tasmā socāmahaṃ bhusaṃ.

    ੬੯੮.

    698.

    ‘‘ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਨ੍ਦਮ ਰਟ੍ਠવਡ੍ਢਨ।

    ‘‘Taṃ suṇohi mahārāja, arindama raṭṭhavaḍḍhana;

    ਧੀਤਾ ਮਯ੍ਹਂ ਮਹਾਰਾਜ, ਉਤ੍ਤਰਾ ਭਦ੍ਦਮਤ੍ਥੁ ਤੇ॥

    Dhītā mayhaṃ mahārāja, uttarā bhaddamatthu te.

    ੬੯੯.

    699.

    ‘‘ਕਰੋਤਿ ਭਦ੍ਦਕਂ ਕਮ੍ਮਂ, ਸੀਲੇਸੁਪੋਸਥੇ ਰਤਾ।

    ‘‘Karoti bhaddakaṃ kammaṃ, sīlesuposathe ratā;

    ਸਞ੍ਞਤਾ ਸਂવਿਭਾਗੀ ਚ, વਦਞ੍ਞੂ વੀਤਮਚ੍ਛਰਾ॥

    Saññatā saṃvibhāgī ca, vadaññū vītamaccharā.

    ੭੦੦.

    700.

    ‘‘ਅਖਣ੍ਡਕਾਰੀ ਸਿਕ੍ਖਾਯ, ਸੁਣ੍ਹਾ ਪਰਕੁਲੇਸੁ ਚ।

    ‘‘Akhaṇḍakārī sikkhāya, suṇhā parakulesu ca;

    ਉਪਾਸਿਕਾ ਸਕ੍ਯਮੁਨਿਨੋ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਿਰੀਮਤੋ॥

    Upāsikā sakyamunino, sambuddhassa sirīmato.

    ੭੦੧.

    701.

    ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਗਾਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ।

    ‘‘Bhikkhu ca sīlasampanno, gāmaṃ piṇḍāya pāvisi;

    ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਸਤਿਮਾ, ਗੁਤ੍ਤਦ੍વਾਰੋ ਸੁਸਂવੁਤੋ॥

    Okkhittacakkhu satimā, guttadvāro susaṃvuto.

    ੭੦੨.

    702.

    ‘‘ਸਪਦਾਨਂ ਚਰਮਾਨੋ, ਅਗਮਾ ਤਂ ਨਿવੇਸਨਂ।

    ‘‘Sapadānaṃ caramāno, agamā taṃ nivesanaṃ;

    ਤਮਦ੍ਦਸ ਮਹਾਰਾਜ, ਉਤ੍ਤਰਾ ਭਦ੍ਦਮਤ੍ਥੁ ਤੇ॥

    Tamaddasa mahārāja, uttarā bhaddamatthu te.

    ੭੦੩.

    703.

    ‘‘ਪੂਰਂ ਪਾਨੀਯਸਰਕਂ, ਪੂવੇ વਿਤ੍ਤੇ ਚ ਸਾ ਅਦਾ।

    ‘‘Pūraṃ pānīyasarakaṃ, pūve vitte ca sā adā;

    ਪਿਤਾ ਮੇ ਕਾਲਕਤੋ ਭਨ੍ਤੇ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤੁ॥

    Pitā me kālakato bhante, tassetaṃ upakappatu.

    ੭੦੪.

    704.

    ‘‘ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ , વਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ।

    ‘‘Samanantarānuddiṭṭhe , vipāko udapajjatha;

    ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਕਾਮਕਾਮੀਹਂ, ਰਾਜਾ વੇਸ੍ਸવਣੋ ਯਥਾ॥

    Bhuñjāmi kāmakāmīhaṃ, rājā vessavaṇo yathā.

    ੭੦੫.

    705.

    ‘‘ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਨ੍ਦਮ ਰਟ੍ਠવਡ੍ਢਨ।

    ‘‘Taṃ suṇohi mahārāja, arindama raṭṭhavaḍḍhana;

    ਸਦੇવਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਗ੍ਗੋ ਪવੁਚ੍ਚਤਿ।

    Sadevakassa lokassa, buddho aggo pavuccati;

    ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛ, ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਅਰਿਨ੍ਦਮ॥

    Taṃ buddhaṃ saraṇaṃ gaccha, saputtadāro arindama.

    ੭੦੬.

    706.

    ‘‘ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ, ਫੁਸਨ੍ਤਿ ਅਮਤਂ ਪਦਂ।

    ‘‘Aṭṭhaṅgikena maggena, phusanti amataṃ padaṃ;

    ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛ, ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਅਰਿਨ੍ਦਮ॥

    Taṃ dhammaṃ saraṇaṃ gaccha, saputtadāro arindama.

    ੭੦੭.

    707.

    ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਫਲੇ ਠਿਤਾ।

    ‘‘Cattāro ca paṭipannā, cattāro ca phale ṭhitā;

    ਏਸ ਸਙ੍ਘੋ ਉਜੁਭੂਤੋ, ਪਞ੍ਞਾਸੀਲਸਮਾਹਿਤੋ।

    Esa saṅgho ujubhūto, paññāsīlasamāhito;

    ਤਂ ਸਙ੍ਘਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛ, ਸਪੁਤ੍ਤਦਾਰੋ ਅਰਿਨ੍ਦਮ॥

    Taṃ saṅghaṃ saraṇaṃ gaccha, saputtadāro arindama.

    ੭੦੮.

    708.

    ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વਿਰਮਸ੍ਸੁ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਸ੍ਸੁ।

    ‘‘Pāṇātipātā viramassu khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayassu;

    ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਮਾ ਚ ਮੁਸਾ ਅਭਾਣਿ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਹਿ ਤੁਟ੍ਠੋਤਿ॥

    Amajjapo mā ca musā abhāṇi, sakena dārena ca hohi tuṭṭhoti.

    ੭੦੯.

    709.

    ‘‘ਅਤ੍ਥਕਾਮੋਸਿ ਮੇ ਯਕ੍ਖ, ਹਿਤਕਾਮੋਸਿ ਦੇવਤੇ।

    ‘‘Atthakāmosi me yakkha, hitakāmosi devate;

    ਕਰੋਮਿ ਤੁਯ੍ਹਂ વਚਨਂ, ਤ੍વਂਸਿ ਆਚਰਿਯੋ ਮਮ॥

    Karomi tuyhaṃ vacanaṃ, tvaṃsi ācariyo mama.

    ੭੧੦.

    710.

    ‘‘ਉਪੇਮਿ ਸਰਣਂ ਬੁਦ੍ਧਂ, ਧਮ੍ਮਞ੍ਚਾਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ।

    ‘‘Upemi saraṇaṃ buddhaṃ, dhammañcāpi anuttaraṃ;

    ਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਨਰਦੇવਸ੍ਸ, ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਸਰਣਂ ਅਹਂ॥

    Saṅghañca naradevassa, gacchāmi saraṇaṃ ahaṃ.

    ੭੧੧.

    711.

    ‘‘ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ વਿਰਮਾਮਿ ਖਿਪ੍ਪਂ, ਲੋਕੇ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਾਮਿ।

    ‘‘Pāṇātipātā viramāmi khippaṃ, loke adinnaṃ parivajjayāmi;

    ਅਮਜ੍ਜਪੋ ਨੋ ਚ ਮੁਸਾ ਭਣਾਮਿ, ਸਕੇਨ ਦਾਰੇਨ ਚ ਹੋਮਿ ਤੁਟ੍ਠੋ॥

    Amajjapo no ca musā bhaṇāmi, sakena dārena ca homi tuṭṭho.

    ੭੧੨.

    712.

    ‘‘ਓਫੁਣਾਮਿ ਮਹਾવਾਤੇ, ਨਦਿਯਾ ਸੀਘਗਾਮਿਯਾ।

    ‘‘Ophuṇāmi mahāvāte, nadiyā sīghagāmiyā;

    વਮਾਮਿ ਪਾਪਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ॥

    Vamāmi pāpikaṃ diṭṭhiṃ, buddhānaṃ sāsane rato.

    ੭੧੩.

    713.

    ‘‘ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੋਰਟ੍ਠੋ, વਿਰਮਿਤ੍વਾ ਪਾਪਦਸ੍ਸਨਾ।

    ‘‘Idaṃ vatvāna soraṭṭho, viramitvā pāpadassanā;

    ਨਮੋ ਭਗવਤੋ ਕਤ੍વਾ, ਪਾਮੋਕ੍ਖੋ ਰਥਮਾਰੁਹੀ’’ਤਿ॥ – ਗਾਥਾਯੋ ਅવੋਚੁਂ।

    Namo bhagavato katvā, pāmokkho rathamāruhī’’ti. – gāthāyo avocuṃ;

    ੬੫੮-੯. ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਾ ਪਿਙ੍ਗਲਕੋ ਨਾਮ, ਸੁਰਟ੍ਠਾਨਂ ਅਧਿਪਤਿ ਅਹੂਤਿ ਪਿਙ੍ਗਲਚਕ੍ਖੁਤਾਯ ‘‘ਪਿਙ੍ਗਲੋ’’ਤਿ ਪਾਕਟਨਾਮੋ ਸੁਰਟ੍ਠਦੇਸਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰੋ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ। ਮੋਰਿਯਾਨਨ੍ਤਿ ਮੋਰਿਯਰਾਜੂਨਂ, ਧਮ੍ਮਾਸੋਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਸੁਰਟ੍ਠਂ ਪੁਨਰਾਗਮਾਤਿ ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਸਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਸੁਰਟ੍ਠਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਪਚ੍ਚਾਗਞ੍ਛਿ। ਪਙ੍ਕਨ੍ਤਿ ਮੁਦੁਭੂਮਿਂ। વਣ੍ਣੁਪਥਨ੍ਤਿ ਪੇਤੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਂ ਮਰੂਭੂਮਿਮਗ੍ਗਂ।

    658-9. Tattha rājā piṅgalako nāma, suraṭṭhānaṃ adhipati ahūti piṅgalacakkhutāya ‘‘piṅgalo’’ti pākaṭanāmo suraṭṭhadesassa issaro rājā ahosi. Moriyānanti moriyarājūnaṃ, dhammāsokaṃ sandhāya vadati. Suraṭṭhaṃ punarāgamāti suraṭṭhassa visayaṃ uddissa suraṭṭhagāmimaggaṃ paccāgañchi. Paṅkanti mudubhūmiṃ. Vaṇṇupathanti petena nimmitaṃ marūbhūmimaggaṃ.

    ੬੬੦. ਖੇਮੋਤਿ ਨਿਬ੍ਭਯੋ। ਸੋવਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਸੋਤ੍ਥਿਭਾવਾવਹੋ। ਸਿવੋਤਿ ਅਨੁਪਦ੍ਦવੋ। ਸੁਰਟ੍ਠਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਮਯਂ ਸੁਰਟ੍ਠવਿਸਯਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇਯੇવ।

    660.Khemoti nibbhayo. Sovatthikoti sotthibhāvāvaho. Sivoti anupaddavo. Suraṭṭhānaṃ santike itoti iminā maggena gacchantā mayaṃ suraṭṭhavisayassa samīpeyeva.

    ੬੬੧-੨. ਸੋਰਟ੍ਠੋਤਿ ਸੁਰਟ੍ਠਾਧਿਪਤਿ। ਉਬ੍ਬਿਗ੍ਗਰੂਪੋਤਿ ਉਤ੍ਰਸ੍ਤਸਭਾવੋ। ਭਿਂਸਨਨ੍ਤਿ ਭਯਜਨਨਂ । ਲੋਮਹਂਸਨਨ੍ਤਿ ਭਿਂਸਨਕਭਾવੇਨ ਲੋਮਾਨਂ ਹਂਸਾਪਨਂ।

    661-2.Soraṭṭhoti suraṭṭhādhipati. Ubbiggarūpoti utrastasabhāvo. Bhiṃsananti bhayajananaṃ . Lomahaṃsananti bhiṃsanakabhāvena lomānaṃ haṃsāpanaṃ.

    ੬੬੩. ਯਮਪੁਰਿਸਾਨ ਸਨ੍ਤਿਕੇਤਿ ਪੇਤਾਨਂ ਸਮੀਪੇ વਤ੍ਤਾਮ। ਅਮਾਨੁਸੋ વਾਯਤਿ ਗਨ੍ਧੋਤਿ ਪੇਤਾਨਂ ਸਰੀਰਗਨ੍ਧੋ વਾਯਤਿ। ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਦਾਰੁਣੋਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਨਿਰਯੇਸੁ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਘੋਰਤਰੋ ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ।

    663.Yamapurisāna santiketi petānaṃ samīpe vattāma. Amānuso vāyati gandhoti petānaṃ sarīragandho vāyati. Ghoso suyyati dāruṇoti paccekanirayesu kāraṇaṃ kāriyamānānaṃ sattānaṃ ghorataro saddo suyyati.

    ੬੬੬. ਪਾਦਪਨ੍ਤਿ ਪਾਦਸਦਿਸੇਹਿ ਮੂਲਾવਯવੇਹਿ ਉਦਕਸ੍ਸ ਪਿવਨਤੋ ‘‘ਪਾਦਪੋ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਤਰੁਂ। ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਚ੍ਛਾਯਂ। ਨੀਲਬ੍ਭવਣ੍ਣਸਦਿਸਨ੍ਤਿ વਣ੍ਣੇਨ ਨੀਲਮੇਘਸਦਿਸਂ। ਮੇਘવਣ੍ਣਸਿਰੀਨਿਭਨ੍ਤਿ ਮੇਘવਣ੍ਣਸਣ੍ਠਾਨਂ ਹੁਤ੍વਾ ਖਾਯਮਾਨਂ।

    666.Pādapanti pādasadisehi mūlāvayavehi udakassa pivanato ‘‘pādapo’’ti laddhanāmaṃ taruṃ. Chāyāsampannanti sampannacchāyaṃ. Nīlabbhavaṇṇasadisanti vaṇṇena nīlameghasadisaṃ. Meghavaṇṇasirīnibhanti meghavaṇṇasaṇṭhānaṃ hutvā khāyamānaṃ.

    ੬੭੦. ਪੂਰਂ ਪਾਨੀਯਸਰਕਨ੍ਤਿ ਪਾਨੀਯੇਨ ਪੁਣ੍ਣਂ ਪਾਨੀਯਭਾਜਨਂ। ਪੂવੇਤਿ ਖਜ੍ਜਕੇ। વਿਤ੍ਤੇਤਿ વਿਤ੍ਤਿਜਨਨੇ ਮਧੁਰੇ ਮਨੁਞ੍ਞੇ ਤਹਿਂ ਤਹਿਂ ਸਰਾવੇ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਪੂવੇ ਅਦ੍ਦਸ।

    670.Pūraṃ pānīyasarakanti pānīyena puṇṇaṃ pānīyabhājanaṃ. Pūveti khajjake. Vitteti vittijanane madhure manuññe tahiṃ tahiṃ sarāve pūretvā ṭhapitapūve addasa.

    ੬੭੨. ਅਥੋ ਤੇ ਅਦੁਰਾਗਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਥੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਅવਧਾਰਣਤ੍ਥੇ વਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤੇ ਆਗਤਂ ਦੁਰਾਗਤਂ ਨ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਸ੍વਾਗਤਮੇવਾਤਿ ਮਯਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਰਿਨ੍ਦਮਾਤਿ ਅਰੀਨਂ ਦਮਨਸੀਲ।

    672.Athote adurāgatanti ettha athoti nipātamattaṃ, avadhāraṇatthe vā, mahārāja, te āgataṃ durāgataṃ na hoti, atha kho svāgatamevāti mayaṃ sampaṭicchāmāti attho. Arindamāti arīnaṃ damanasīla.

    ੬੭੭. ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾਤਿ ਅਮਚ੍ਚਾ ਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾ ਚ વਚਨਂ ਸੁਣਨ੍ਤੁ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਚ ਤੁਯ੍ਹਂ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਤਂ ਸੁਣਾਤੂਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    677.Amaccā pārisajjāti amaccā pārisajjā ca vacanaṃ suṇantu, brāhmaṇo ca tuyhaṃ purohito taṃ suṇātūti yojanā.

    ੬੭੮. ਸੁਰਟ੍ਠਸ੍ਮਿਂ ਅਹਨ੍ਤਿ ਸੁਰਟ੍ਠਦੇਸੇ ਅਹਂ। ਦੇવਾਤਿ ਰਾਜਾਨਂ ਆਲਪਤਿ। ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀਤਿ ਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿਯਾ વਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨੋ। ਦੁਸ੍ਸੀਲੋਤਿ ਨਿਸ੍ਸੀਲੋ। ਕਦਰਿਯੋਤਿ ਥਦ੍ਧਮਚ੍ਛਰੀ। ਪਰਿਭਾਸਕੋਤਿ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅਕ੍ਕੋਸਕੋ।

    678.Suraṭṭhasmiṃ ahanti suraṭṭhadese ahaṃ. Devāti rājānaṃ ālapati. Micchādiṭṭhīti natthikadiṭṭhiyā viparītadassano. Dussīloti nissīlo. Kadariyoti thaddhamaccharī. Paribhāsakoti samaṇabrāhmaṇānaṃ akkosako.

    ੬੭੯. વਾਰਯਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾਰੇਸਿਂ। ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਅਹਨ੍ਤਿ ਦਾਨਂ ਦਦਨ੍ਤਾਨਂ ਉਪਕਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੇਸਞ੍ਚ ਪਰੇਸਂ ਦਾਨਂ ਦਦਮਾਨਾਨਂ ਦਾਨਮਯਪੁਞ੍ਞਤੋ ਅਹਂ ਬਹੁਜਨਂ વਾਰਯਿਸ੍ਸਂ વਾਰੇਸਿਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    679.Vārayissanti vāresiṃ. Antarāyakaro ahanti dānaṃ dadantānaṃ upakāraṃ karontānaṃ antarāyakaro hutvā aññesañca paresaṃ dānaṃ dadamānānaṃ dānamayapuññato ahaṃ bahujanaṃ vārayissaṃ vāresinti yojanā.

    ੬੮੦. વਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿ વਾਰਿਤਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ। ਤਤ੍ਥ વਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਦਾਨਂ ਦਦਤੋ ਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕੋ ਆਯਤਿਂ ਪਤ੍ਤਬ੍ਬਫਲਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਬਾਹਤਿ। ਸਂਯਮਸ੍ਸ ਕੁਤੋ ਫਲਨ੍ਤਿ ਸੀਲਸ੍ਸ ਪਨ ਕੁਤੋ ਨਾਮ ਫਲਂ, ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਨਤ੍ਥਿ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮਾਤਿ ਆਚਾਰਸਮਾਚਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਕੋ ਆਚਰਿਯੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਸਭਾવਤੋ ਏવ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਦਨ੍ਤਾ વਾ ਅਦਨ੍ਤਾ વਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਦਨ੍ਤਂ ਕੋ ਦਮੇਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।

    680.Vipākonatthi dānassātiādi vāritākāradassanaṃ. Tattha vipāko natthi dānassāti dānaṃ dadato tassa vipāko āyatiṃ pattabbaphalaṃ natthīti vipākaṃ paṭibāhati. Saṃyamassa kuto phalanti sīlassa pana kuto nāma phalaṃ, sabbena sabbaṃ taṃ natthīti adhippāyo. Natthi ācariyo nāmāti ācārasamācārasikkhāpako ācariyo nāma koci natthi. Sabhāvato eva hi sattā dantā vā adantā vā hontīti adhippāyo. Tenāha ‘‘adantaṃ ko damessatī’’ti.

    ੬੮੧. ਸਮਤੁਲ੍ਯਾਨਿ ਭੂਤਾਨੀਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਮਸਮਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਜੇਟ੍ਠੋ ਏવ ਨਤ੍ਥਿ, ਕੁਤੋ ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਿਕੋ, ਜੇਟ੍ਠਾਪਚਾਯਨਪੁਞ੍ਞਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਤ੍ਥਿ ਬਲਨ੍ਤਿ ਯਮ੍ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਸਤ੍ਤਾ વੀਰਿਯਂ ਕਤ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸਸੋਭਗ੍ਯਤਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਯਾવਅਰਹਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ, ਤਂ વੀਰਿਯਬਲਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। વੀਰਿਯਂ વਾ ਨਤ੍ਥਿ ਕੁਤੋ ਉਟ੍ਠਾਨਪੋਰਿਸਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਨੋ ਪੁਰਿਸવੀਰਿਯੇਨ ਪੁਰਿਸਕਾਰੇਨ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਪવਤ੍ਤવਾਦਪਟਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ।

    681.Samatulyāni bhūtānīti ime sattā sabbepi aññamaññaṃ samasamā, tasmā jeṭṭho eva natthi, kuto jeṭṭhāpacāyiko, jeṭṭhāpacāyanapuññaṃ nāma natthīti attho. Natthi balanti yamhi attano bale patiṭṭhitā sattā vīriyaṃ katvā manussasobhagyataṃ ādiṃ katvā yāvaarahattaṃ sampattiyo pāpuṇanti, taṃ vīriyabalaṃ paṭikkhipati. Vīriyaṃ vā natthi kuto uṭṭhānaporisanti idaṃ no purisavīriyena purisakārena pavattanti evaṃ pavattavādapaṭikkhepavasena vuttaṃ.

    ੬੮੨. ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਫਲਂ ਨਾਮਾਤਿ ਦਾਨਸ੍ਸ ਫਲਂ ਨਾਮ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਭਸ੍ਮਨਿਹਿਤਂ વਿਯ ਨਿਪ੍ਫਲੋ ਏવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ વਿਸੋਧੇਤਿ વੇਰਿਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ વੇਰਿਨਨ੍ਤਿ વੇਰવਨ੍ਤਂ વੇਰਾਨਂ વਸੇਨ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾਦੀਨਂ વਸੇਨ ਚ ਕਤਪਾਪਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਦਾਨਸੀਲਾਦਿવਤਤੋ ਨ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਕਦਾਚਿਪਿ ਸੁਦ੍ਧਂ ਨ ਕਰੋਤਿ। ਪੁਬ੍ਬੇ ‘‘વਿਪਾਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ ਦਾਨਾਦਿਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰੇਸਂ ਨਿવਾਰਿਤਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ, ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਫਲਂ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ ਪਨ ਅਤ੍ਥਨੋ ਮਿਚ੍ਛਾਭਿਨਿવੇਸਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਲਦ੍ਧੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ। ਕਥਂ ਪਨ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਯਤਿਪਰਿਣਾਮਜ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ਸਤ੍ਤੋ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਲਭਨ੍ਤੋ ਨਿਯਤਿવਿਪਰਿਣਾਮવਸੇਨੇવ ਲਭਤਿ, ਨ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਤਤ੍ਤਾ, ਨ ਇਸ੍ਸਰਾਦਿਨਾ ਚਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    682.Natthidānaphalaṃ nāmāti dānassa phalaṃ nāma kiñci natthi, deyyadhammapariccāgo bhasmanihitaṃ viya nipphalo evāti attho. Na visodheti verinanti ettha verinanti veravantaṃ verānaṃ vasena pāṇātipātādīnaṃ vasena ca katapāpaṃ puggalaṃ dānasīlādivatato na visodheti, kadācipi suddhaṃ na karoti. Pubbe ‘‘vipāko natthi dānassā’’tiādi dānādito attano paresaṃ nivāritākāradassanaṃ, ‘‘natthi dānaphalaṃ nāmā’’tiādi pana atthano micchābhinivesadassananti daṭṭhabbaṃ. Laddheyyanti laddhabbaṃ. Kathaṃ pana laddhabbanti āha ‘‘niyatipariṇāmaja’’nti. Ayaṃ satto sukhaṃ vā dukkhaṃ vā labhanto niyativipariṇāmavaseneva labhati, na kammassa katattā, na issarādinā cāti adhippāyo.

    ੬੮੩. ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਭਾਤਾਤਿ ਮਾਤਾਦੀਸੁ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤੀਨਂ ਫਲਾਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ ਇਤੋ ਪਰਨ੍ਤਿ ਇਤੋ ਇਧਲੋਕਤੋ ਪਰਲੋਕੋ ਨਾਮ ਕੋਚਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਸਤ੍ਤਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਮਹਾਦਾਨਂ। ਹੁਤਨ੍ਤਿ ਪਹੇਨਕਸਕ੍ਕਾਰੋ, ਤਦੁਭਯਮ੍ਪਿ ਫਲਾਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਸੁਨਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਹਿਤਂ। ਨ વਿਜ੍ਜਤੀਤਿ ਯਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਦਾਨਂ ਨਾਮ ‘‘ਅਨੁਗਾਮਿਕਨਿਧੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਤੇਸਂ ਤਂ વਾਚਾવਤ੍ਥੁਮਤ੍ਤਮੇવਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    683.Natthimātā pitā bhātāti mātādīsu sammāpaṭipattimicchāpaṭipattīnaṃ phalābhāvaṃ sandhāya vadati. Loko natthi ito paranti ito idhalokato paraloko nāma koci natthi, tattha tattheva sattā ucchijjantīti adhippāyo. Dinnanti mahādānaṃ. Hutanti pahenakasakkāro, tadubhayampi phalābhāvaṃ sandhāya ‘‘natthī’’ti paṭikkhipati. Sunihitanti suṭṭhu nihitaṃ. Na vijjatīti yaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ dānaṃ nāma ‘‘anugāmikanidhī’’ti vadanti, taṃ na vijjati. Tesaṃ taṃ vācāvatthumattamevāti adhippāyo.

    ੬੮੪. ਨ ਕੋਚਿ ਕਞ੍ਚਿ ਹਨਤੀਤਿ ਯੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪਰਂ ਪੁਰਿਸਂ ਹਨੇਯ੍ਯ, ਪਰਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ, ਤਤ੍ਥ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨ ਕੋਚਿ ਕਞ੍ਚਿ ਹਨਤਿ, ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਕਾਯਾਨਂ ਛਿਦ੍ਦਭਾવਤੋ ਹਨਨ੍ਤੋ વਿਯ ਹੋਤਿ। ਕਥਂ ਸਤ੍ਥਪਹਾਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ વਿવਰਮਨ੍ਤਰੇ’’ਤਿ। ਪਥવੀਆਦੀਨਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਕਾਯਾਨਂ વਿવਰਭੂਤੇ ਅਨ੍ਤਰੇ ਛਿਦ੍ਦੇ ਸਤ੍ਥਂ ਪવਿਸਤਿ, ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਅਸਿਆਦੀਹਿ ਪਹਤਾ વਿਯ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਜੀવੋ વਿਯ ਪਨ ਸੇਸਕਾਯਾਪਿ ਨਿਚ੍ਚਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਨ ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    684.Na koci kañci hanatīti yo puriso paraṃ purisaṃ haneyya, parassa purisassa sīsaṃ chindeyya, tattha paramatthato na koci kañci hanati, sattannaṃ kāyānaṃ chiddabhāvato hananto viya hoti. Kathaṃ satthapahāroti āha ‘‘sattannaṃ vivaramantare’’ti. Pathavīādīnaṃ sattannaṃ kāyānaṃ vivarabhūte antare chidde satthaṃ pavisati, tena sattā asiādīhi pahatā viya honti, jīvo viya pana sesakāyāpi niccasabhāvattā na chijjantīti adhippāyo.

    ੬੮੫. ਅਚ੍ਛੇਜ੍ਜਾਭੇਜ੍ਜੋ ਹਿ ਜੀવੋਤਿ ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਜੀવੋ ਸਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਨ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ ਨ ਭਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬੋ ਨਿਚ੍ਚਸਭਾવਤ੍ਤਾ। ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਗੁਲ਼ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋਤਿ ਸੋ ਪਨ ਜੀવੋ ਕਦਾਚਿ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਹੋਤਿ ਕਦਾਚਿ ਗੁਲ਼ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ । ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਂ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਕੇવਲੀਭਾવਂ ਪਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਸਤੁਬ੍ਬੇਧੋ ਹੋਤਿ। ਕੋ ਜੀવਂ ਛੇਤ੍ਤੁਮਰਹਤੀਤਿ ਨਿਚ੍ਚਂ ਨਿਬ੍ਬਿਕਾਰਂ ਜੀવਂ ਕੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਥਾਦੀਹਿ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਅਰਹਤਿ, ਨ ਸੋ ਕੇਨਚਿ વਿਕੋਪਨੇਯ੍ਯੋਤਿ વਦਤਿ।

    685.Acchejjābhejjo hi jīvoti ayaṃ sattānaṃ jīvo satthādīhi na chinditabbo na bhinditabbo niccasabhāvattā. Aṭṭhaṃso guḷaparimaṇḍaloti so pana jīvo kadāci aṭṭhaṃso hoti kadāci guḷaparimaṇḍalo . Yojanānaṃ sataṃ pañcāti kevalībhāvaṃ patto pañcayojanasatubbedho hoti. Ko jīvaṃ chettumarahatīti niccaṃ nibbikāraṃ jīvaṃ ko nāma satthādīhi chindituṃ arahati, na so kenaci vikopaneyyoti vadati.

    ੬੮੬. ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇਤਿ વੇਠੇਤ੍વਾ ਕਤਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇ। ਖਿਤ੍ਤੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬੇਠਨવਸੇਨ ਖਿਤ੍ਤੇ। ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤਂ ਪਲਾਯਤੀਤਿ ਪਬ੍ਬਤੇ વਾ ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗੇ વਾ ਠਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਂ ਖਿਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤਮੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਖੀਣੇ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਮੇવਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਖੀਣੇ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਏવਮੇવ ਸੋ ਜੀવੋ ‘‘ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਕਾਲਮੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવਗੁਲ਼ਂ ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਨ੍ਤੋ ਪਲਾਯਤਿ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ।

    686.Suttaguḷeti veṭhetvā katasuttaguḷe. Khitteti nibbeṭhanavasena khitte. Nibbeṭhentaṃ palāyatīti pabbate vā rukkhagge vā ṭhatvā nibbeṭhiyamānaṃ khittaṃ suttaguḷaṃ nibbeṭhentameva gacchati, sutte khīṇe na gacchati. Evamevanti yathā taṃ suttaguḷaṃ nibbeṭhiyamānaṃ gacchati, sutte khīṇe na gacchati, evameva so jīvo ‘‘cullāsīti mahākappino satasahassānī’’ti vuttakālameva attabhāvaguḷaṃ nibbeṭhento palāyati pavattati, tato uddhaṃ na pavattati.

    ੬੮੭. ਏવਮੇવ ਚ ਸੋ ਜੀવੋਤਿ ਯਥਾ ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿવਾਸਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ, ਏવਮੇવ ਸੋ ਜੀવੋ ਇਤੋ ਸਰੀਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਅਪਰਂ ਸਰੀਰਂ ਨਿਯਤવਸੇਨ ਪવਿਸਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਬੋਨ੍ਦਿਨ੍ਤਿ ਕਾਯਂ।

    687.Evameva ca so jīvoti yathā koci puriso attano nivāsagāmato nikkhamitvā tato aññaṃ gāmaṃ pavisati kenacideva karaṇīyena, evameva so jīvo ito sarīrato nikkhamitvā aññaṃ aparaṃ sarīraṃ niyatavasena pavisatīti adhippāyo. Bondinti kāyaṃ.

    ੬੮੯. ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤੀਤਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ। ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋਤਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪਾਨਂ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਏਕਮ੍ਹਾ ਮਹਾਸਰਾ ਅਨੋਤਤ੍ਤਾਦਿਤੋ વਸ੍ਸਸਤੇ વਸ੍ਸਸਤੇ ਕੁਸਗ੍ਗੇਨ ਏਕੇਕਂ ਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁਂ ਨੀਹਰਨ੍ਤੇ ਇਮਿਨਾ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਮ੍ਹਿ ਸਰੇ ਨਿਰੁਦਕੇ ਜਾਤੇ ਏਕੋ ਮਹਾਕਪ੍ਪੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਏવਰੂਪਾਨਂ ਮਹਾਕਪ੍ਪਾਨਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿਮਾਣ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਬਾਲਾ ਯੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾਤਿ ਯੇ ਅਨ੍ਧਬਾਲਾ, ਯੇ ਚ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਤੇ। ਸਂਸਾਰਂ ਖੇਪਯਿਤ੍વਾਨਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਸਂਸਾਰਂ ਅਪਰਾਪਰੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਖੇਪੇਤ੍વਾ। ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਰੇਤਿ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਸੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਬਾਲਾਪਿ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ।

    689.Cullāsītīti caturāsīti. Mahākappinoti mahākappānaṃ. Tattha ‘‘ekamhā mahāsarā anotattādito vassasate vassasate kusaggena ekekaṃ udakabinduṃ nīharante iminā upakkamena sattakkhattuṃ tamhi sare nirudake jāte eko mahākappo nāma hotī’’ti vatvā ‘‘evarūpānaṃ mahākappānaṃ caturāsītisatasahassāni saṃsārassa parimāṇa’’nti vadanti. Ye bālā ye ca paṇḍitāti ye andhabālā, ye ca sappaññā, sabbepi te. Saṃsāraṃ khepayitvānāti yathāvuttakālaparicchedaṃ saṃsāraṃ aparāparuppattivasena khepetvā. Dukkhassantaṃ karissareti vaṭṭadukkhassa pariyantaṃ pariyosānaṃ karissanti. Paṇḍitāpi antarā sujjhituṃ na sakkonti, bālāpi tato uddhaṃ nappavattantīti tassa laddhi.

    ੬੯੦. ਮਿਤਾਨਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ, ਦੋਣੇਹਿ ਪਿਟਕੇਹਿ ਚਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਨਿ ਨਾਮ ਦੋਣੇਹਿ ਪਿਟਕੇਹਿ ਮਾਨਭਾਜਨੇਹਿ ਮਿਤਾਨਿ વਿਯ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨੇવ ਪਰਿਮਿਤਤ੍ਤਾ ਪਚ੍ਚੇਕਞ੍ਚ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਤਾਨਿ ਨਿਯਤਿਪਰਿਣਾਮਜਾਨਿ ਪਰਿਮਿਤਾਨਿ। ਤਯਿਦਂ ਜਿਨੋ ਸਬ੍ਬਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਜਿਨਭੂਮਿਯਂ ਠਿਤੋ ਕੇવਲਂ ਪਜਾਨਾਤਿ ਸਂਸਾਰਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਸਂਸਾਰੇ ਪਨ ਪਰਿਬ੍ਭਮਤਿ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਾਯਂ ਇਤਰਾ ਪਜਾ

    690.Mitāni sukhadukkhāni, doṇehi piṭakehi cāti sattānaṃ sukhadukkhāni nāma doṇehi piṭakehi mānabhājanehi mitāni viya yathāvuttakālaparicchedeneva parimitattā paccekañca tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tāni niyatipariṇāmajāni parimitāni. Tayidaṃ jino sabbaṃ pajānāti jinabhūmiyaṃ ṭhito kevalaṃ pajānāti saṃsārassa samatikkantattā. Saṃsāre pana paribbhamati sammūḷhāyaṃ itarā pajā.

    ੬੯੧. ਏવਂਦਿਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਆਸਿਨ੍ਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਤ੍ਥਿਕਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਅਹਂ ਅਹੋਸਿਂ। ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹਪਾਰੁਤੋਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਹੇਤੁਭੂਤੇਨ ਸਮ੍ਮੋਹੇਨ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ, ਤਂਸਹਜਾਤੇਨ ਪਨ ਮੋਹੇਨ ਪਾਰੁਤੋ, ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਕੁਸਲਬੀਜੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।

    691.Evaṃdiṭṭhi pure āsinti yathāvuttanatthikadiṭṭhiko pubbeva ahaṃ ahosiṃ. Sammūḷho mohapārutoti yathāvuttāya diṭṭhiyā hetubhūtena sammohena sammūḷho, taṃsahajātena pana mohena pāruto, paṭicchāditakusalabījoti adhippāyo.

    ੬੯੨. ਏવਂ ਪੁਬ੍ਬੇ ਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਾਪਦਿਟ੍ਠਿ, ਤਸ੍ਸਾ વਸੇਨ ਕਤਂ ਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਤਬ੍ਬਂ ਤਸ੍ਸ ਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਰਂ ਮੇ ਛਹਿ ਮਾਸੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।

    692. Evaṃ pubbe yā attano uppannā pāpadiṭṭhi, tassā vasena kataṃ pāpakammaṃ dassetvā idāni attanā āyatiṃ anubhavitabbaṃ tassa phalaṃ dassento ‘‘oraṃ me chahi māsehī’’tiādimāha.

    ੬੯੫-੭. ਤਤ੍ਥ વਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ વਸ੍ਸਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾਤਿ વਚਨਸੇਸੋ। ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ વਾ ਏਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ, વਸ੍ਸੇਸੁ ਸਤਸਹਸ੍ਸੇਸੁ વੀਤਿવਤ੍ਤੇਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਘੋਸੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਤਾવਦੇਤਿ ਯਦਾ ਏਤ੍ਤਕੋ ਕਾਲੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤਾવਦੇવ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ‘‘ਇਧ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਾਨਂ વੋ ਮਾਰਿਸਾ વਸ੍ਸਸਤਸਹਸ੍ਸਪਰਿਮਾਣੋ ਕਾਲੋ ਅਤੀਤੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਰਯੇ ਸਦ੍ਦੋ ਸੁਯ੍ਯਤਿ। ਲਕ੍ਖੋ ਏਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਤਭਾਗવਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋਤਿ ਸਤਭਾਗਾ ਸਤਕੋਟ੍ਠਾਸਾ વਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਆਯੁਨੋ ਏਸੋ ਲਕ੍ਖੋ ਏਸੋ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਦਸਦਸਕਂ ਸਤਂ ਨਾਮ, ਦਸ ਸਤਾਨਿ ਸਹਸ੍ਸਂ ਨਾਮ, ਦਸਦਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਨਾਮ, ਸਤਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੋਟਿ ਨਾਮ, ਤਾਸਂ ਕੋਟੀਨਂ વਸੇਨ ਸਤਸਹਸ੍ਸવਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ ਸਤਭਾਗਾ વਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ। ਸਾ ਚ ਖੋ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂਯੇવ વਸ੍ਸਗਣਨਾવਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਦੇવਾਨਂ વਾ। ਈਦਿਸਾਨਿ ਅਨੇਕਾਨਿ વਸ੍ਸਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨੇਰਯਿਕਾਨਂ ਆਯੁ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਨਿਰਯੇ ਪਚ੍ਚਰੇ ਜਨਾ’’ਤਿ। ਯਾਦਿਸੇਨ ਪਨ ਪਾਪੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਏવਂ ਨਿਰਯੇਸੁ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿ , ਤਂ ਨਿਗਮਨવਸੇਨ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ ਚ ਦੁਸ੍ਸੀਲਾ, ਯੇ ਚ ਅਰਿਯੂਪવਾਦਿਨੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। વੇਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨੁਭવਿਸ੍ਸਂ।

    695-7. Tattha vassāni satasahassānīti vassānaṃ satasahassāni, atikkamitvāti vacanaseso. Bhummatthe vā etaṃ paccattavacanaṃ, vassesu satasahassesu vītivattesūti attho. Ghoso suyyati tāvadeti yadā ettako kālo atikkanto hoti, tāvadeva tasmiṃ kāle ‘‘idha paccantānaṃ vo mārisā vassasatasahassaparimāṇo kālo atīto’’ti evaṃ tasmiṃ niraye saddo suyyati. Lakkho eso, mahārāja, satabhāgavassakoṭiyoti satabhāgā satakoṭṭhāsā vassakoṭiyo, mahārāja, niraye paccantānaṃ sattānaṃ āyuno eso lakkho eso paricchedoti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – dasadasakaṃ sataṃ nāma, dasa satāni sahassaṃ nāma, dasadasasahassāni satasahassaṃ nāma, satasatasahassāni koṭi nāma, tāsaṃ koṭīnaṃ vasena satasahassavassakoṭiyo satabhāgā vassakoṭiyo. Sā ca kho nerayikānaṃyeva vassagaṇanāvasena veditabbā, na manussānaṃ, devānaṃ vā. Īdisāni anekāni vassakoṭisatasahassāni nerayikānaṃ āyu. Tenāha ‘‘koṭisatasahassāni, niraye paccare janā’’ti. Yādisena pana pāpena sattā evaṃ nirayesu paccanti , taṃ nigamanavasena dassetuṃ ‘‘micchādiṭṭhī ca dussīlā, ye ca ariyūpavādino’’ti vuttaṃ. Vedissanti anubhavissaṃ.

    ੬੯੮-੭੦੬. ਏવਂ ਆਯਤਿਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਨੁਭવਿਤਬ੍ਬਂ ਪਾਪਫਲਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ‘‘ਕੇਨ ਤੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ , ਆਨੁਭਾવੋ ਅਯਂ ਤવਾ’’ਤਿ ਰਞ੍ਞਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਮਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਤਂ ਸਰਣੇਸੁ ਚੇવ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਤਂ ਸੁਣੋਹਿ ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸੀਲੇਸੁਪੋਸਥੇ ਰਤਾਤਿ ਨਿਚ੍ਚਸੀਲੇਸੁ ਚ ਉਪੋਸਥਸੀਲੇਸੁ ਚ ਅਭਿਰਤਾ। ਅਦਾਤਿ ਅਦਾਸਿ। ਤਂ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਤਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਮਤਪਦਞ੍ਚ।

    698-706. Evaṃ āyatiṃ attanā anubhavitabbaṃ pāpaphalaṃ dassetvā idāni ‘‘kena te brahmacariyena , ānubhāvo ayaṃ tavā’’ti raññā pucchitamatthaṃ ācikkhitvā taṃ saraṇesu ceva sīlesu ca patiṭṭhāpetukāmo ‘‘taṃ suṇohi mahārājā’’tiādimāha. Tattha sīlesuposathe ratāti niccasīlesu ca uposathasīlesu ca abhiratā. Adāti adāsi. Taṃ dhammanti taṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ amatapadañca.

    ੭੦੯-੧੨. ਏવਂ ਪੇਤੇਨ ਸਰਣੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਸਮਾਦਪਿਤੋ ਰਾਜਾ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਤਂ ਉਪਕਾਰਂ ਤਾવ ਕਿਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਰਣਾਦੀਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥਕਾਮੋ’’ਤਿਆਦਿਕਾ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾ વਤ੍વਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਤ੍ਤਨਾ ਗਹਿਤਾਯ ਪਾਪਿਕਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਭਾવਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਓਫੁਣਾਮੀ’’ਤਿ ਗਾਥਮਾਹ।

    709-12. Evaṃ petena saraṇesu sīlesu ca samādapito rājā pasannamānaso tena attano kataṃ upakāraṃ tāva kittetvā saraṇādīsu patiṭṭhahanto ‘‘atthakāmo’’tiādikā tisso gāthā vatvā pubbe attanā gahitāya pāpikāya diṭṭhiyā paṭinissaṭṭhabhāvaṃ pakāsento ‘‘ophuṇāmī’’ti gāthamāha.

    ਤਤ੍ਥ ਓਫੁਣਾਮਿ ਮਹਾવਾਤੇਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇ વਾਤੇ વਾਯਨ੍ਤੇ ਭੁਸਂ વਿਯ ਤਂ ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ, ਯਕ੍ਖ, ਤવ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾવਾਤੇ ਓਫੁਣਾਮਿ ਨਿਦ੍ਧੁਨਾਮਿ। ਨਦਿਯਾ વਾ ਸੀਘਗਾਮਿਯਾਤਿ ਸੀਘਸੋਤਾਯ ਮਹਾਨਦਿਯਾ વਾ ਤਿਣਕਟ੍ਠਪਣ੍ਣਕਸਟਂ વਿਯ ਪਾਪਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਪવਾਹੇਮੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। વਮਾਮਿ ਪਾਪਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਨ੍ਤਿ ਮਮ ਮਨੋਮੁਖਗਤਂ ਪਾਪਿਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਂ ਉਚ੍ਛਡ੍ਡਯਾਮਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਰਣਮਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ’’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਏਕਂਸੇਨ ਅਮਤਾવਹੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਭਗવਨ੍ਤਾਨਂ ਸਾਸਨੇ ਰਤੋ ਅਭਿਰਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਖਾਤਂ વਿਸਂ વਮਾਮੀਤਿ ਯੋਜਨਾ।

    Tattha ophuṇāmi mahāvāteti mahante vāte vāyante bhusaṃ viya taṃ pāpakaṃ diṭṭhiṃ, yakkha, tava dhammadesanāvāte ophuṇāmi niddhunāmi. Nadiyā vā sīghagāmiyāti sīghasotāya mahānadiyā vā tiṇakaṭṭhapaṇṇakasaṭaṃ viya pāpikaṃ diṭṭhiṃ pavāhemīti adhippāyo. Vamāmi pāpikaṃ diṭṭhinti mama manomukhagataṃ pāpikaṃ diṭṭhiṃ ucchaḍḍayāmi. Tattha kāraṇamāha ‘‘buddhānaṃ sāsane rato’’ti. Yasmā ekaṃsena amatāvahe buddhānaṃ bhagavantānaṃ sāsane rato abhirato, tasmā taṃ diṭṭhisaṅkhātaṃ visaṃ vamāmīti yojanā.

    ੭੧੩. ਤਿ ਓਸਾਨਗਾਥਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰੇਹਿ ਠਪਿਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਪਾਮੋਕ੍ਖੋਤਿਪਾਚੀਨਦਿਸਾਭਿਮੁਖੋ ਹੁਤ੍વਾ। ਰਥਮਾਰੁਹੀਤਿ ਰਾਜਾ ਗਮਨਸਜ੍ਜਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਰਾਜਰਥਂ ਅਭਿਰੁਹਿ, ਆਰੁਯ੍ਹ ਯਕ੍ਖਾਨੁਭਾવੇਨ ਤਂ ਦਿવਸਮੇવ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਗਰਂ ਪਤ੍વਾ ਰਾਜਭવਨਂ ਪਾવਿਸਿ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਇਮਂ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਂ ਥੇਰਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ, ਥੇਰਾ ਤਤਿਯਸਙ੍ਗੀਤਿਯਂ ਸਙ੍ਗਹਂ ਆਰੋਪੇਸੁਂ।

    713. Ti osānagāthā saṅgītikārehi ṭhapitā. Tattha pāmokkhotipācīnadisābhimukho hutvā. Rathamāruhīti rājā gamanasajjaṃ attano rājarathaṃ abhiruhi, āruyha yakkhānubhāvena taṃ divasameva attano nagaraṃ patvā rājabhavanaṃ pāvisi. So aparena samayena imaṃ pavattiṃ bhikkhūnaṃ ārocesi, bhikkhū taṃ therānaṃ ārocesuṃ, therā tatiyasaṅgītiyaṃ saṅgahaṃ āropesuṃ.

    ਨਨ੍ਦਕਪੇਤવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Nandakapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪੇਤવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Petavatthupāḷi / ੩. ਨਨ੍ਦਕਪੇਤવਤ੍ਥੁ • 3. Nandakapetavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact