| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೪-೫. ನನ್ದಕಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
4-5. Nandakasuttādivaṇṇanā
೪-೫. ಚತುತ್ಥೇ ಆಗಮಯಮಾನೋತಿ ಓಲೋಕಯಮಾನೋ, ಬುದ್ಧೋ ಸಹಸಾ ಅಪವಿಸಿತ್ವಾ ಯಾವ ಸಾ ಕಥಾ ನಿಟ್ಠಾತಿ, ತಾವ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಇದಮವೋಚಾತಿ ಇದಂ ಕಥಾವಸಾನಂ ಉದಿಕ್ಖಮಾನೋ’’ತಿ। ಅನಿಚ್ಚದುಕ್ಖಾದಿವಸೇನ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಸನ್ತೀರಣಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಾವಿಪಸ್ಸನಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಪರಿಗ್ಗಹವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಮಾನಸನ್ತಿ ರಾಗೋಪಿ ಚಿತ್ತಮ್ಪಿ ಅರಹತ್ತಮ್ಪಿ। ‘‘ಅನ್ತಲಿಕ್ಖಚರೋ ಪಾಸೋ, ಯ್ವಾಯಂ ಚರತಿ ಮಾನಸೋ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೫೧; ಮಹಾವ॰ ೩೩) ಏತ್ಥ ರಾಗೋ ಮಾನಸಂ। ‘‘ಚಿತ್ತಂ ಮನೋ ಮಾನಸ’’ನ್ತಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೬) ಏತ್ಥ ಚಿತ್ತಂ। ‘‘ಅಪ್ಪತ್ತಮಾನಸೋ ಸೇಖೋ, ಕಾಲಂ ಕಯಿರಾ ಜನೇ ಸುತಾ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೧.೧೫೯) ಏತ್ಥ ಅರಹತ್ತಂ। ಇಧಾಪಿ ಅರಹತ್ತಮೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಪ್ಪತ್ತಮಾನಸಾತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಅರಹತ್ತಾ’’ತಿ। ಅಪ್ಪತ್ತಂ ಮಾನಸಂ ಅರಹತ್ತಂ ಏತೇಹೀತಿ ಅಪ್ಪತ್ತಮಾನಸಾ। ಇದಾನಿ ಚಿತ್ತಪರಿಯಾಯಮೇವ ಮಾನಸಸದ್ದಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಅರಹತ್ತಂ ವಾ’’ತಿಆದಿ। ಪಞ್ಚಮಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
4-5. Catutthe āgamayamānoti olokayamāno, buddho sahasā apavisitvā yāva sā kathā niṭṭhāti, tāva aṭṭhāsīti attho. Tenāha ‘‘idamavocāti idaṃ kathāvasānaṃ udikkhamāno’’ti. Aniccadukkhādivasena sabbadhammasantīraṇaṃ adhipaññāvipassanāti āha ‘‘saṅkhārapariggahavipassanāñāṇassā’’ti. Mānasanti rāgopi cittampi arahattampi. ‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33) ettha rāgo mānasaṃ. ‘‘Cittaṃ mano mānasa’’nti (dha. sa. 6) ettha cittaṃ. ‘‘Appattamānaso sekho, kālaṃ kayirā jane sutā’’ti (saṃ. ni. 1.159) ettha arahattaṃ. Idhāpi arahattameva adhippetaṃ. Tenāha ‘‘appattamānasāti appattaarahattā’’ti. Appattaṃ mānasaṃ arahattaṃ etehīti appattamānasā. Idāni cittapariyāyameva mānasasaddaṃ sandhāyāha ‘‘arahattaṃ vā’’tiādi. Pañcamaṃ suviññeyyameva.
ನನ್ದಕಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nandakasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೪. ನನ್ದಕಸುತ್ತಂ • 4. Nandakasuttaṃ
೫. ಬಲಸುತ್ತಂ • 5. Balasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೪. ನನ್ದಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Nandakasuttavaṇṇanā
೫. ಬಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Balasuttavaṇṇanā
