Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൪-൫. നന്ദകസുത്താദിവണ്ണനാ
4-5. Nandakasuttādivaṇṇanā
൪-൫. ചതുത്ഥേ ആഗമയമാനോതി ഓലോകയമാനോ, ബുദ്ധോ സഹസാ അപവിസിത്വാ യാവ സാ കഥാ നിട്ഠാതി, താവ അട്ഠാസീതി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘ഇദമവോചാതി ഇദം കഥാവസാനം ഉദിക്ഖമാനോ’’തി. അനിച്ചദുക്ഖാദിവസേന സബ്ബധമ്മസന്തീരണം അധിപഞ്ഞാവിപസ്സനാതി ആഹ ‘‘സങ്ഖാരപരിഗ്ഗഹവിപസ്സനാഞാണസ്സാ’’തി. മാനസന്തി രാഗോപി ചിത്തമ്പി അരഹത്തമ്പി. ‘‘അന്തലിക്ഖചരോ പാസോ, യ്വായം ചരതി മാനസോ’’തി (സം॰ നി॰ ൧.൧൫൧; മഹാവ॰ ൩൩) ഏത്ഥ രാഗോ മാനസം. ‘‘ചിത്തം മനോ മാനസ’’ന്തി (ധ॰ സ॰ ൬) ഏത്ഥ ചിത്തം. ‘‘അപ്പത്തമാനസോ സേഖോ, കാലം കയിരാ ജനേ സുതാ’’തി (സം॰ നി॰ ൧.൧൫൯) ഏത്ഥ അരഹത്തം. ഇധാപി അരഹത്തമേവ അധിപ്പേതം. തേനാഹ ‘‘അപ്പത്തമാനസാതി അപ്പത്തഅരഹത്താ’’തി. അപ്പത്തം മാനസം അരഹത്തം ഏതേഹീതി അപ്പത്തമാനസാ. ഇദാനി ചിത്തപരിയായമേവ മാനസസദ്ദം സന്ധായാഹ ‘‘അരഹത്തം വാ’’തിആദി. പഞ്ചമം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.
4-5. Catutthe āgamayamānoti olokayamāno, buddho sahasā apavisitvā yāva sā kathā niṭṭhāti, tāva aṭṭhāsīti attho. Tenāha ‘‘idamavocāti idaṃ kathāvasānaṃ udikkhamāno’’ti. Aniccadukkhādivasena sabbadhammasantīraṇaṃ adhipaññāvipassanāti āha ‘‘saṅkhārapariggahavipassanāñāṇassā’’ti. Mānasanti rāgopi cittampi arahattampi. ‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33) ettha rāgo mānasaṃ. ‘‘Cittaṃ mano mānasa’’nti (dha. sa. 6) ettha cittaṃ. ‘‘Appattamānaso sekho, kālaṃ kayirā jane sutā’’ti (saṃ. ni. 1.159) ettha arahattaṃ. Idhāpi arahattameva adhippetaṃ. Tenāha ‘‘appattamānasāti appattaarahattā’’ti. Appattaṃ mānasaṃ arahattaṃ etehīti appattamānasā. Idāni cittapariyāyameva mānasasaddaṃ sandhāyāha ‘‘arahattaṃ vā’’tiādi. Pañcamaṃ suviññeyyameva.
നന്ദകസുത്താദിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Nandakasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya
൪. നന്ദകസുത്തം • 4. Nandakasuttaṃ
൫. ബലസുത്തം • 5. Balasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
൪. നന്ദകസുത്തവണ്ണനാ • 4. Nandakasuttavaṇṇanā
൫. ബലസുത്തവണ്ണനാ • 5. Balasuttavaṇṇanā