Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၄. နန္ဒကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
4. Nandakasuttavaṇṇanā
၄. စတုတ္ထေ ဥပဋ္ဌာနသာလာယန္တိ ဘောဇနသာလာယံ။ ယေနုပဋ္ဌာနသာလာတိ သတ္ထာ နန္ဒကတ္ထေရေန မဓုရသ္သရေန အာရဒ္ဓာယ ဓမ္မဒေသနာယ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ, ‘‘အာနန္ဒ, ကော ဧသော ဥပဋ္ဌာနသာလာယ မဓုရသ္သရေန ဓမ္မံ ဒေသေတီ’’တိ ပုစ္ဆိတ္ဝာ ‘‘ဓမ္မကထိကနန္ဒကတ္ထေရသ္သ အဇ္ဇ, ဘန္တေ, ဝာရော’’တိ သုတ္ဝာ ‘‘အတိမဓုရံ ကတ္ဝာ, အာနန္ဒ, ဧသော ဘိက္ခု ဓမ္မံ ကထေတိ, မယမ္ပိ ဂန္တ္ဝာ သုဏိသ္သာမာ’’တိ ဝတ္ဝာ ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင္ကမိ။ ဗဟိဒ္ဝာရကောဋ္ဌကေ အဋ္ဌာသီတိ ဆဗ္ဗဏ္ဏရသ္မိယော စီဝရဂဗ္ဘေ ပဋိစ္ဆာဒေတ္ဝာ အညာတကဝေသေန အဋ္ဌာသိ။ ကထာပရိယောသာနံ အာဂမယမာနောတိ ‘‘ဣဒမဝောစာ’’တိ ဣဒံ ကထာဝသာနံ ဥဒိက္ခမာနော ဓမ္မကထံ သုဏန္တော အဋ္ဌာသိယေဝ။ အထာယသ္မာ အာနန္ဒော နိက္ခန္တေ ပဌမေ ယာမေ သတ္ထု သညံ အဒာသိ – ‘‘ပဌမယာမော အတိက္ကန္တော, ဘန္တေ, ထောကံ ဝိသ္သမထာ’’တိ။ သတ္ထာ တတ္ထေဝ အဋ္ဌာသိ။ အထာယသ္မာ အာနန္ဒော မဇ္ဈိမယာမေပိ နိက္ခန္တေ, ‘‘ဘန္တေ, တုမ္ဟေ ပကတိယာ ခတ္တိယသုခုမာလာ, ပုန ဗုဒ္ဓသုခုမာလာတိ ပရမသုခုမာလာ, မဇ္ဈိမယာမောပိ အတိက္ကန္တော, မုဟုတ္တံ ဝိသ္သမထာ’’တိ အာဟ။ သတ္ထာ တတ္ထေဝ အဋ္ဌာသိ။ တတ္ထ ဌိတကသ္သေဝသ္သ အရုဏဂ္ဂံ ပညာယိတ္ထ။ အရုဏုဂ္ဂမနဉ္စ ထေရသ္သ ‘‘ဣဒမဝောစာ’’တိ ပာပေတ္ဝာ ကထာပရိယောသာနဉ္စ ဒသဗလသ္သ ဆဗ္ဗဏ္ဏသရီရသ္မိဝိသ္သဇ္ဇနဉ္စ ဧကပ္ပဟာရေနေဝ အဟောသိ။ အဂ္ဂဠံ အာကောဋေသီတိ အဂ္ဂနခေန ဒ္ဝာရကဝာဋံ အာကောဋေသိ။
4. Catutthe upaṭṭhānasālāyanti bhojanasālāyaṃ. Yenupaṭṭhānasālāti satthā nandakattherena madhurassarena āraddhāya dhammadesanāya saddaṃ sutvā, ‘‘ānanda, ko eso upaṭṭhānasālāya madhurassarena dhammaṃ desetī’’ti pucchitvā ‘‘dhammakathikanandakattherassa ajja, bhante, vāro’’ti sutvā ‘‘atimadhuraṃ katvā, ānanda, eso bhikkhu dhammaṃ katheti, mayampi gantvā suṇissāmā’’ti vatvā yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami. Bahidvārakoṭṭhake aṭṭhāsīti chabbaṇṇarasmiyo cīvaragabbhe paṭicchādetvā aññātakavesena aṭṭhāsi. Kathāpariyosānaṃ āgamayamānoti ‘‘idamavocā’’ti idaṃ kathāvasānaṃ udikkhamāno dhammakathaṃ suṇanto aṭṭhāsiyeva. Athāyasmā ānando nikkhante paṭhame yāme satthu saññaṃ adāsi – ‘‘paṭhamayāmo atikkanto, bhante, thokaṃ vissamathā’’ti. Satthā tattheva aṭṭhāsi. Athāyasmā ānando majjhimayāmepi nikkhante, ‘‘bhante, tumhe pakatiyā khattiyasukhumālā, puna buddhasukhumālāti paramasukhumālā, majjhimayāmopi atikkanto, muhuttaṃ vissamathā’’ti āha. Satthā tattheva aṭṭhāsi. Tattha ṭhitakassevassa aruṇaggaṃ paññāyittha. Aruṇuggamanañca therassa ‘‘idamavocā’’ti pāpetvā kathāpariyosānañca dasabalassa chabbaṇṇasarīrasmivissajjanañca ekappahāreneva ahosi. Aggaḷaṃ ākoṭesīti agganakhena dvārakavāṭaṃ ākoṭesi.
သာရဇ္ဇမာနရူပောတိ ဟရာယမာနော ဩတ္တပ္ပမာနော။ ဒောမနသ္သသာရဇ္ဇံ ပနသ္သ နတ္ထိ။ ဧတ္တကမ္ပိ နော နပ္ပဋိဘာသေယ္ယာတိ ပဋိသမ္ဘိဒာပ္ပတ္တသ္သ အပ္ပဋိဘာနံ နာမ နတ္ထိ။ ဧတ္တကမ္ပိ န ကထေယ္ယန္တိ ဒသ္သေတိ။ သာဓု သာဓူတိ ထေရသ္သ ဓမ္မဒေသနံ သမ္ပဟံသန္တော အာဟ။ အယဉ္ဟေတ္ထ အတ္ထော ‘‘သုဂဟိတာ စ တေ ဓမ္မဒေသနာ သုကထိတာ စာ’’တိ။ ကုလပုတ္တာနန္တိ အာစာရကုလပုတ္တာနဉ္စေဝ ဇာတိကုလပုတ္တာနဉ္စ။ အရိယော စ တုဏ္ဟိဘာဝောတိ ဒုတိယဇ္ဈာနသမာပတ္တိံ သန္ဓာယေဝမာဟ။ အဓိပညာဓမ္မဝိပသ္သနာယာတိ သင္ခာရပရိဂ္ဂဟဝိပသ္သနာဉာဏသ္သ ။ စတုပ္ပာဒကောတိ အသ္သဂောဏဂဒ္ရဘာဒိကော။ ဣဒံ ဝတ္ဝာတိ ဣမံ စတူဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဓမ္မံ ကထယိတ္ဝာ။ ဝိဟာရံ ပာဝိသီတိ ဂန္ဓကုဋိံ ပဝိဋ္ဌော။
Sārajjamānarūpoti harāyamāno ottappamāno. Domanassasārajjaṃ panassa natthi. Ettakampi no nappaṭibhāseyyāti paṭisambhidāppattassa appaṭibhānaṃ nāma natthi. Ettakampi na katheyyanti dasseti. Sādhu sādhūti therassa dhammadesanaṃ sampahaṃsanto āha. Ayañhettha attho ‘‘sugahitā ca te dhammadesanā sukathitā cā’’ti. Kulaputtānanti ācārakulaputtānañceva jātikulaputtānañca. Ariyo ca tuṇhibhāvoti dutiyajjhānasamāpattiṃ sandhāyevamāha. Adhipaññādhammavipassanāyāti saṅkhārapariggahavipassanāñāṇassa . Catuppādakoti assagoṇagadrabhādiko. Idaṃ vatvāti imaṃ catūhaṅgehi samannāgataṃ dhammaṃ kathayitvā. Vihāraṃ pāvisīti gandhakuṭiṃ paviṭṭho.
ကာလေန ဓမ္မသ္သဝနေတိ ကာလေ ကာလေ ဓမ္မသ္သဝနသ္မိံ။ ဓမ္မသာကစ္ဆာယာတိ ပဉ္ဟကထာယ။ ဂမ္ဘီရံ အတ္ထပဒန္တိ ဂမ္ဘီရံ ဂုဠ္ဟံ ရဟသ္သံ အတ္ထံ။ ပညာယာတိ သဟဝိပသ္သနာယ မဂ္ဂပညာယ။ သမ္မသနပဋိဝေဓပညာပိ ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာပညာပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ပတ္တော ဝာ ပဇ္ဇတိ ဝာတိ အရဟတ္တံ ပတ္တော ဝာ ပာပုဏိသ္သတိ ဝာတိ ဧဝံ ဂုဏသမ္ဘာဝနာယ သမ္ဘာဝေတိ။ အပ္ပတ္တမာနသာတိ အပ္ပတ္တအရဟတ္တာ, အရဟတ္တံ ဝာ အပ္ပတ္တံ မာနသံ ဧတေသန္တိပိ အပ္ပတ္တမာနသာ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရန္တိ ဧတ္ထ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရော လောကိယောပိ ဝဋ္ဋတိ လောကုတ္တရောပိ။
Kālena dhammassavaneti kāle kāle dhammassavanasmiṃ. Dhammasākacchāyāti pañhakathāya. Gambhīraṃ atthapadanti gambhīraṃ guḷhaṃ rahassaṃ atthaṃ. Paññāyāti sahavipassanāya maggapaññāya. Sammasanapaṭivedhapaññāpi uggahaparipucchāpaññāpi vaṭṭatiyeva. Patto vā pajjati vāti arahattaṃ patto vā pāpuṇissati vāti evaṃ guṇasambhāvanāya sambhāveti. Appattamānasāti appattaarahattā, arahattaṃ vā appattaṃ mānasaṃ etesantipi appattamānasā. Diṭṭhadhammasukhavihāranti ettha diṭṭhadhammasukhavihāro lokiyopi vaṭṭati lokuttaropi.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၄. နန္ဒကသုတ္တံ • 4. Nandakasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၄-၅. နန္ဒကသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ • 4-5. Nandakasuttādivaṇṇanā