Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၇. နန္ဒကတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    7. Nandakattheragāthāvaṇṇanā

    ယထာပိ ဘဒ္ဒော အာဇညောတိ အာယသ္မတော နန္ဒကတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ပုညာနိ ကရောန္တော သိခိသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ပစ္စန္တဒေသေ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဝနစာရိကော ဟုတ္ဝာ ဝိစရန္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထု စင္ကမနဋ္ဌာနံ ဒိသ္ဝာ ပသန္နစိတ္တော ဝာလုကာ ဩကိရိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ စမ္ပာယံ ဂဟပတိကုလေ နိဗ္ဗတ္တိ, တသ္သ နန္ဒကောတိ နာမံ အကံသု။ ဇေဋ္ဌကဘာတာ ပနသ္သ ဘရတော နာမ။ တသ္သ ပုဗ္ဗယောဂော အနန္တရဝတ္ထုသ္မိံ အာဝိဘဝိသ္သတိ။ တေ ဥဘောပိ ဝိညုတံ ပတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ သောဏံ ကောဠိဝိသံ ပဗ္ဗဇိတံ သုတ္ဝာ ‘‘သောဏောပိ နာမ တထာသုခုမာလော ပဗ္ဗဇိ, ကိမင္ဂံ ပန မယ’’န္တိ ပဗ္ဗဇိံသု။ တေသု ဘရတော နစိရသ္သေဝ ဝိပသ္သနံ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ ဆဠဘိညော အဟောသိ။ နန္ဒကော ပန ကိလေသာနံ ဗလဝဘာဝေန တာဝ ဝိပသ္သနံ ဥသ္သုက္ကာပေတုံ နာသက္ခိ, ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ကရောတိ ဧဝ။ အထသ္သ ဘရတတ္ထေရော အာသယံ ဉတ္ဝာ အဝသ္သယော ဘဝိတုကာမော တံ ပစ္ဆာသမဏံ ကတ္ဝာ ဝိဟာရတော နိက္ခမိတ္ဝာ မဂ္ဂသမီပေ နိသိန္နော ဝိပသ္သနာကထံ ကထေသိ။

    Yathāpibhaddo ājaññoti āyasmato nandakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto sikhissa bhagavato kāle paccantadese uppajjitvā viññutaṃ patto vanacāriko hutvā vicaranto ekadivasaṃ satthu caṅkamanaṭṭhānaṃ disvā pasannacitto vālukā okiri. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde campāyaṃ gahapatikule nibbatti, tassa nandakoti nāmaṃ akaṃsu. Jeṭṭhakabhātā panassa bharato nāma. Tassa pubbayogo anantaravatthusmiṃ āvibhavissati. Te ubhopi viññutaṃ patvā āyasmantaṃ soṇaṃ koḷivisaṃ pabbajitaṃ sutvā ‘‘soṇopi nāma tathāsukhumālo pabbaji, kimaṅgaṃ pana maya’’nti pabbajiṃsu. Tesu bharato nacirasseva vipassanaṃ vaḍḍhetvā chaḷabhiñño ahosi. Nandako pana kilesānaṃ balavabhāvena tāva vipassanaṃ ussukkāpetuṃ nāsakkhi, vipassanāya kammaṃ karoti eva. Athassa bharatatthero āsayaṃ ñatvā avassayo bhavitukāmo taṃ pacchāsamaṇaṃ katvā vihārato nikkhamitvā maggasamīpe nisinno vipassanākathaṃ kathesi.

    တေန စ သမယေန သကဋသတ္ထေ ဂစ္ဆန္တေ ဧကော သကဋေ ယုတ္တော ဂောဏော စိက္ခလ္လဋ္ဌာနေ သကဋံ ဥဒ္ဓရိတုံ အသက္ကောန္တော ပရိပတိ။ တတော နံ သတ္ထဝာဟော သကဋာ မောစေတ္ဝာ တိဏဉ္စ ပာနီယဉ္စ ဒတ္ဝာ ပရိသ္သမံ အပနေတ္ဝာ ပုန ဓုရေ ယောဇေသိ။ တတော ဂောဏော ဝူပသန္တပရိသ္သမော လဒ္ဓဗလော တံ သကဋံ စိက္ခလ္လဋ္ဌာနတော ဥဒ္ဓရိတ္ဝာ ထလေ ပတိဋ္ဌာပေသိ။ အထ ဘရတတ္ထေရော နန္ဒကသ္သ ‘‘ပသ္သသိ နော တ္ဝံ, အာဝုသော နန္ဒက, ဣမသ္သ ကမ္မ’’န္တိ တံ နိဒသ္သေတ္ဝာ တေန ‘‘ပသ္သာမီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ဣမမတ္ထံ သုဋ္ဌု ဥပဓာရေဟီ’’တိ အာဟ။ ဣတရော ‘‘ယထာယံ ဂောဏော ဝူပသန္တပရိသ္သမော ပင္ကဋ္ဌာနတော ဘာရံ ဥဗ္ဗဟတိ, ဧဝံ မယာပိ သံသာရပင္ကတော အတ္တာ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗော’’တိ တမေဝာရမ္မဏံ ကတ္ဝာ ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၄၈.၉၀-၉၅) –

    Tena ca samayena sakaṭasatthe gacchante eko sakaṭe yutto goṇo cikkhallaṭṭhāne sakaṭaṃ uddharituṃ asakkonto paripati. Tato naṃ satthavāho sakaṭā mocetvā tiṇañca pānīyañca datvā parissamaṃ apanetvā puna dhure yojesi. Tato goṇo vūpasantaparissamo laddhabalo taṃ sakaṭaṃ cikkhallaṭṭhānato uddharitvā thale patiṭṭhāpesi. Atha bharatatthero nandakassa ‘‘passasi no tvaṃ, āvuso nandaka, imassa kamma’’nti taṃ nidassetvā tena ‘‘passāmī’’ti vutte ‘‘imamatthaṃ suṭṭhu upadhārehī’’ti āha. Itaro ‘‘yathāyaṃ goṇo vūpasantaparissamo paṅkaṭṭhānato bhāraṃ ubbahati, evaṃ mayāpi saṃsārapaṅkato attā uddharitabbo’’ti tamevārammaṇaṃ katvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.48.90-95) –

    ‘‘မိဂလုဒ္ဒော ပုရေ အာသိံ၊ အရညေ ကာနနေ အဟံ။

    ‘‘Migaluddo pure āsiṃ, araññe kānane ahaṃ;

    ဝာတမိဂံ ဂဝေသန္တော၊ စင္ကမံ အဒ္ဒသံ အဟံ။

    Vātamigaṃ gavesanto, caṅkamaṃ addasaṃ ahaṃ.

    ‘‘ဥစ္ဆင္ဂေန ပုလိနံ ဂယ္ဟ၊ စင္ကမေ ဩကိရိံ အဟံ။

    ‘‘Ucchaṅgena pulinaṃ gayha, caṅkame okiriṃ ahaṃ;

    ပသန္နစိတ္တော သုမနော၊ သုဂတသ္သ သိရီမတော။

    Pasannacitto sumano, sugatassa sirīmato.

    ‘‘ဧကတိံသေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ပုလိနံ ဩကိရိံ အဟံ။

    ‘‘Ekatiṃse ito kappe, pulinaṃ okiriṃ ahaṃ;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ပုလိနသ္သ ဣဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, pulinassa idaṃ phalaṃ.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ အတ္တနော ဇေဋ္ဌဘာတိကသ္သ ဘရတတ္ထေရသ္သ သန္တိကေ အညံ ဗ္ယာကရောန္တော –

    Arahattaṃ pana patvā attano jeṭṭhabhātikassa bharatattherassa santike aññaṃ byākaronto –

    ၁၇၃.

    173.

    ‘‘ယထာပိ ဘဒ္ဒော အာဇညော၊ ခလိတ္ဝာ ပတိတိဋ္ဌတိ။

    ‘‘Yathāpi bhaddo ājañño, khalitvā patitiṭṭhati;

    ဘိယ္ယော လဒ္ဓာန သံဝေဂံ၊ အဒီနော ဝဟတေ ဓုရံ။

    Bhiyyo laddhāna saṃvegaṃ, adīno vahate dhuraṃ.

    ၁၇၄.

    174.

    ‘‘ဧဝံ ဒသ္သနသမ္ပန္နံ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာဝကံ။

    ‘‘Evaṃ dassanasampannaṃ, sammāsambuddhasāvakaṃ;

    အာဇာနီယံ မံ ဓာရေထ၊ ပုတ္တံ ဗုဒ္ဓသ္သ ဩရသ’’န္တိ။ – ဂာထာဒ္ဝယံ အဘာသိ။

    Ājānīyaṃ maṃ dhāretha, puttaṃ buddhassa orasa’’nti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    တတ္ထ ဘိယ္ယော လဒ္ဓာန သံဝေဂံ, အဒီနော ဝဟတေ ဓုရန္တိ ‘‘မယ္ဟံ ဇာတိဗလဝီရိယာနံ အနနုစ္ဆဝိကမေတံ ယဒိဒံ အာဂတသ္သ ဘာရသ္သ အဝဟန’’န္တိ သံဝေဂံ လဘိတ္ဝာ အဒီနော အဒီနမာနသော အလီနစိတ္တော။ ‘‘အလီနော’’တိ ဝာ ပာဌော, သော ဧဝ အတ္ထော။ ဘိယ္ယော ပုနပ္ပုနံ ဘိယ္ယောသောမတ္တာယ အတ္တနော ဓုရံ ဘာရံ ဝဟတေ ဥဗ္ဗဟတိ။ သေသံ ဟေဋ္ဌာ ရမဏီယဝိဟာရိတ္ထေရသ္သ ဂာထာဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယမေဝ။

    Tattha bhiyyo laddhāna saṃvegaṃ, adīno vahate dhuranti ‘‘mayhaṃ jātibalavīriyānaṃ ananucchavikametaṃ yadidaṃ āgatassa bhārassa avahana’’nti saṃvegaṃ labhitvā adīno adīnamānaso alīnacitto. ‘‘Alīno’’ti vā pāṭho, so eva attho. Bhiyyo punappunaṃ bhiyyosomattāya attano dhuraṃ bhāraṃ vahate ubbahati. Sesaṃ heṭṭhā ramaṇīyavihārittherassa gāthāvaṇṇanāyaṃ vuttanayameva.

    နန္ဒကတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Nandakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၇. နန္ဒကတ္ထေရဂာထာ • 7. Nandakattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact