Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ੭. ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ

    7. Nandakattheragāthāvaṇṇanā

    ਯਥਾਪਿ ਭਦ੍ਦੋ ਆਜਞ੍ਞੋਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾ। ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਅਯਮ੍ਪਿ ਪੁਰਿਮਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਕਤਾਧਿਕਾਰੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਭવੇ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਸਿਖਿਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਕਾਲੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਦੇਸੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ વਨਚਾਰਿਕੋ ਹੁਤ੍વਾ વਿਚਰਨ੍ਤੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਸਤ੍ਥੁ ਚਙ੍ਕਮਨਟ੍ਠਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ વਾਲੁਕਾ ਓਕਿਰਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਪੁਞ੍ਞਕਮ੍ਮੇਨ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਂਸਰਨ੍ਤੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦੇ ਚਮ੍ਪਾਯਂ ਗਹਪਤਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਕੋਤਿ ਨਾਮਂ ਅਕਂਸੁ। ਜੇਟ੍ਠਕਭਾਤਾ ਪਨਸ੍ਸ ਭਰਤੋ ਨਾਮ। ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਯੋਗੋ ਅਨਨ੍ਤਰવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਆવਿਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਤੇ ਉਭੋਪਿ વਿਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸੋਣਂ ਕੋਲ਼ਿવਿਸਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ‘‘ਸੋਣੋਪਿ ਨਾਮ ਤਥਾਸੁਖੁਮਾਲੋ ਪਬ੍ਬਜਿ, ਕਿਮਙ੍ਗਂ ਪਨ ਮਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜਿਂਸੁ। ਤੇਸੁ ਭਰਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਛਲ਼ਭਿਞ੍ਞੋ ਅਹੋਸਿ। ਨਨ੍ਦਕੋ ਪਨ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਬਲવਭਾવੇਨ ਤਾવ વਿਪਸ੍ਸਨਂ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ ਏવ। ਅਥਸ੍ਸ ਭਰਤਤ੍ਥੇਰੋ ਆਸਯਂ ਞਤ੍વਾ ਅવਸ੍ਸਯੋ ਭવਿਤੁਕਾਮੋ ਤਂ ਪਚ੍ਛਾਸਮਣਂ ਕਤ੍વਾ વਿਹਾਰਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਸਮੀਪੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ વਿਪਸ੍ਸਨਾਕਥਂ ਕਥੇਸਿ।

    Yathāpibhaddo ājaññoti āyasmato nandakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto sikhissa bhagavato kāle paccantadese uppajjitvā viññutaṃ patto vanacāriko hutvā vicaranto ekadivasaṃ satthu caṅkamanaṭṭhānaṃ disvā pasannacitto vālukā okiri. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde campāyaṃ gahapatikule nibbatti, tassa nandakoti nāmaṃ akaṃsu. Jeṭṭhakabhātā panassa bharato nāma. Tassa pubbayogo anantaravatthusmiṃ āvibhavissati. Te ubhopi viññutaṃ patvā āyasmantaṃ soṇaṃ koḷivisaṃ pabbajitaṃ sutvā ‘‘soṇopi nāma tathāsukhumālo pabbaji, kimaṅgaṃ pana maya’’nti pabbajiṃsu. Tesu bharato nacirasseva vipassanaṃ vaḍḍhetvā chaḷabhiñño ahosi. Nandako pana kilesānaṃ balavabhāvena tāva vipassanaṃ ussukkāpetuṃ nāsakkhi, vipassanāya kammaṃ karoti eva. Athassa bharatatthero āsayaṃ ñatvā avassayo bhavitukāmo taṃ pacchāsamaṇaṃ katvā vihārato nikkhamitvā maggasamīpe nisinno vipassanākathaṃ kathesi.

    ਤੇਨ ਚ ਸਮਯੇਨ ਸਕਟਸਤ੍ਥੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਏਕੋ ਸਕਟੇ ਯੁਤ੍ਤੋ ਗੋਣੋ ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਟ੍ਠਾਨੇ ਸਕਟਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਪਰਿਪਤਿ। ਤਤੋ ਨਂ ਸਤ੍ਥવਾਹੋ ਸਕਟਾ ਮੋਚੇਤ੍વਾ ਤਿਣਞ੍ਚ ਪਾਨੀਯਞ੍ਚ ਦਤ੍વਾ ਪਰਿਸ੍ਸਮਂ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਧੁਰੇ ਯੋਜੇਸਿ। ਤਤੋ ਗੋਣੋ વੂਪਸਨ੍ਤਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਲਦ੍ਧਬਲੋ ਤਂ ਸਕਟਂ ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਟ੍ਠਾਨਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਥਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ। ਅਥ ਭਰਤਤ੍ਥੇਰੋ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ‘‘ਪਸ੍ਸਸਿ ਨੋ ਤ੍વਂ, ਆવੁਸੋ ਨਨ੍ਦਕ, ਇਮਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਤਂ ਨਿਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ‘‘ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਧਾਰੇਹੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਇਤਰੋ ‘‘ਯਥਾਯਂ ਗੋਣੋ વੂਪਸਨ੍ਤਪਰਿਸ੍ਸਮੋ ਪਙ੍ਕਟ੍ਠਾਨਤੋ ਭਾਰਂ ਉਬ੍ਬਹਤਿ, ਏવਂ ਮਯਾਪਿ ਸਂਸਾਰਪਙ੍ਕਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ ਤਮੇવਾਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਪਦਾਨੇ (ਅਪ॰ ਥੇਰ ੨.੪੮.੯੦-੯੫) –

    Tena ca samayena sakaṭasatthe gacchante eko sakaṭe yutto goṇo cikkhallaṭṭhāne sakaṭaṃ uddharituṃ asakkonto paripati. Tato naṃ satthavāho sakaṭā mocetvā tiṇañca pānīyañca datvā parissamaṃ apanetvā puna dhure yojesi. Tato goṇo vūpasantaparissamo laddhabalo taṃ sakaṭaṃ cikkhallaṭṭhānato uddharitvā thale patiṭṭhāpesi. Atha bharatatthero nandakassa ‘‘passasi no tvaṃ, āvuso nandaka, imassa kamma’’nti taṃ nidassetvā tena ‘‘passāmī’’ti vutte ‘‘imamatthaṃ suṭṭhu upadhārehī’’ti āha. Itaro ‘‘yathāyaṃ goṇo vūpasantaparissamo paṅkaṭṭhānato bhāraṃ ubbahati, evaṃ mayāpi saṃsārapaṅkato attā uddharitabbo’’ti tamevārammaṇaṃ katvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.48.90-95) –

    ‘‘ਮਿਗਲੁਦ੍ਦੋ ਪੁਰੇ ਆਸਿਂ, ਅਰਞ੍ਞੇ ਕਾਨਨੇ ਅਹਂ।

    ‘‘Migaluddo pure āsiṃ, araññe kānane ahaṃ;

    વਾਤਮਿਗਂ ਗવੇਸਨ੍ਤੋ, ਚਙ੍ਕਮਂ ਅਦ੍ਦਸਂ ਅਹਂ॥

    Vātamigaṃ gavesanto, caṅkamaṃ addasaṃ ahaṃ.

    ‘‘ਉਚ੍ਛਙ੍ਗੇਨ ਪੁਲਿਨਂ ਗਯ੍ਹ, ਚਙ੍ਕਮੇ ਓਕਿਰਿਂ ਅਹਂ।

    ‘‘Ucchaṅgena pulinaṃ gayha, caṅkame okiriṃ ahaṃ;

    ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਮਨੋ, ਸੁਗਤਸ੍ਸ ਸਿਰੀਮਤੋ॥

    Pasannacitto sumano, sugatassa sirīmato.

    ‘‘ਏਕਤਿਂਸੇ ਇਤੋ ਕਪ੍ਪੇ, ਪੁਲਿਨਂ ਓਕਿਰਿਂ ਅਹਂ।

    ‘‘Ekatiṃse ito kappe, pulinaṃ okiriṃ ahaṃ;

    ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ ਨਾਭਿਜਾਨਾਮਿ, ਪੁਲਿਨਸ੍ਸ ਇਦਂ ਫਲਂ॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, pulinassa idaṃ phalaṃ.

    ‘‘ਕਿਲੇਸਾ ਝਾਪਿਤਾ ਮਯ੍ਹਂ…ਪੇ॰… ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨ’’ਨ੍ਤਿ॥

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਨ ਪਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਜੇਟ੍ਠਭਾਤਿਕਸ੍ਸ ਭਰਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ –

    Arahattaṃ pana patvā attano jeṭṭhabhātikassa bharatattherassa santike aññaṃ byākaronto –

    ੧੭੩.

    173.

    ‘‘ਯਥਾਪਿ ਭਦ੍ਦੋ ਆਜਞ੍ਞੋ, ਖਲਿਤ੍વਾ ਪਤਿਤਿਟ੍ਠਤਿ।

    ‘‘Yathāpi bhaddo ājañño, khalitvā patitiṭṭhati;

    ਭਿਯ੍ਯੋ ਲਦ੍ਧਾਨ ਸਂવੇਗਂ, ਅਦੀਨੋ વਹਤੇ ਧੁਰਂ॥

    Bhiyyo laddhāna saṃvegaṃ, adīno vahate dhuraṃ.

    ੧੭੪.

    174.

    ‘‘ਏવਂ ਦਸ੍ਸਨਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕਂ।

    ‘‘Evaṃ dassanasampannaṃ, sammāsambuddhasāvakaṃ;

    ਆਜਾਨੀਯਂ ਮਂ ਧਾਰੇਥ, ਪੁਤ੍ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓਰਸ’’ਨ੍ਤਿ॥ – ਗਾਥਾਦ੍વਯਂ ਅਭਾਸਿ।

    Ājānīyaṃ maṃ dhāretha, puttaṃ buddhassa orasa’’nti. – gāthādvayaṃ abhāsi;

    ਤਤ੍ਥ ਭਿਯ੍ਯੋ ਲਦ੍ਧਾਨ ਸਂવੇਗਂ, ਅਦੀਨੋ વਹਤੇ ਧੁਰਨ੍ਤਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਜਾਤਿਬਲવੀਰਿਯਾਨਂ ਅਨਨੁਚ੍ਛવਿਕਮੇਤਂ ਯਦਿਦਂ ਆਗਤਸ੍ਸ ਭਾਰਸ੍ਸ ਅવਹਨ’’ਨ੍ਤਿ ਸਂવੇਗਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਅਦੀਨੋ ਅਦੀਨਮਾਨਸੋ ਅਲੀਨਚਿਤ੍ਤੋ। ‘‘ਅਲੀਨੋ’’ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ, ਸੋ ਏવ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਿਯ੍ਯੋ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧੁਰਂ ਭਾਰਂ વਹਤੇ ਉਬ੍ਬਹਤਿ। ਸੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਰਮਣੀਯવਿਹਾਰਿਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾਯਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।

    Tattha bhiyyo laddhāna saṃvegaṃ, adīno vahate dhuranti ‘‘mayhaṃ jātibalavīriyānaṃ ananucchavikametaṃ yadidaṃ āgatassa bhārassa avahana’’nti saṃvegaṃ labhitvā adīno adīnamānaso alīnacitto. ‘‘Alīno’’ti vā pāṭho, so eva attho. Bhiyyo punappunaṃ bhiyyosomattāya attano dhuraṃ bhāraṃ vahate ubbahati. Sesaṃ heṭṭhā ramaṇīyavihārittherassa gāthāvaṇṇanāyaṃ vuttanayameva.

    ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Nandakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi / ੭. ਨਨ੍ਦਕਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ • 7. Nandakattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact