Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౪. నన్దకోవాదసుత్తం

    4. Nandakovādasuttaṃ

    ౩౯౮. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో మహాపజాపతిగోతమీ పఞ్చమత్తేహి భిక్ఖునిసతేహి సద్ధిం యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితా ఖో మహాపజాపతిగోతమీ భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఓవదతు, భన్తే, భగవా భిక్ఖునియో; అనుసాసతు, భన్తే, భగవా భిక్ఖునియో; కరోతు, భన్తే, భగవా భిక్ఖునీనం ధమ్మిం కథ’’న్తి 1.

    398. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho mahāpajāpatigotamī pañcamattehi bhikkhunisatehi saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitā kho mahāpajāpatigotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ovadatu, bhante, bhagavā bhikkhuniyo; anusāsatu, bhante, bhagavā bhikkhuniyo; karotu, bhante, bhagavā bhikkhunīnaṃ dhammiṃ katha’’nti 2.

    తేన ఖో పన సమయేన థేరా భిక్ఖూ భిక్ఖునియో ఓవదన్తి పరియాయేన. ఆయస్మా నన్దకో న ఇచ్ఛతి భిక్ఖునియో ఓవదితుం పరియాయేన. అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఆమన్తేసి – ‘‘కస్స ను ఖో, ఆనన్ద, అజ్జ పరియాయో భిక్ఖునియో ఓవదితుం పరియాయేనా’’తి? ‘‘సబ్బేహేవ, భన్తే, కతో 3 పరియాయో భిక్ఖునియో ఓవదితుం పరియాయేన. అయం, భన్తే, ఆయస్మా నన్దకో న ఇచ్ఛతి భిక్ఖునియో ఓవదితుం పరియాయేనా’’తి.

    Tena kho pana samayena therā bhikkhū bhikkhuniyo ovadanti pariyāyena. Āyasmā nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyena. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kassa nu kho, ānanda, ajja pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyenā’’ti? ‘‘Sabbeheva, bhante, kato 4 pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyena. Ayaṃ, bhante, āyasmā nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyenā’’ti.

    అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తం నన్దకం ఆమన్తేసి – ‘‘ఓవద, నన్దక, భిక్ఖునియో; అనుసాస, నన్దక, భిక్ఖునియో; కరోహి త్వం, బ్రాహ్మణ, భిక్ఖునీనం ధమ్మిం కథ’’న్తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో ఆయస్మా నన్దకో భగవతో పటిస్సుత్వా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థిం పిణ్డాయ పావిసి. సావత్థియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో అత్తదుతియో యేన రాజకారామో తేనుపసఙ్కమి. అద్దసంసు ఖో తా భిక్ఖునియో ఆయస్మన్తం నన్దకం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన ఆసనం పఞ్ఞాపేసుం, ఉదకఞ్చ పాదానం ఉపట్ఠపేసుం. నిసీది ఖో ఆయస్మా నన్దకో పఞ్ఞత్తే ఆసనే. నిసజ్జ పాదే పక్ఖాలేసి. తాపి ఖో భిక్ఖునియో ఆయస్మన్తం నన్దకం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నా ఖో తా భిక్ఖునియో ఆయస్మా నన్దకో ఏతదవోచ – ‘‘పటిపుచ్ఛకథా ఖో, భగినియో, భవిస్సతి. తత్థ ఆజానన్తీహి – ‘ఆజానామా’ తిస్స వచనీయం, న ఆజానన్తీహి – ‘న ఆజానామా’ తిస్స వచనీయం. యస్సా వా పనస్స కఙ్ఖా వా విమతి వా అహమేవ తత్థ పటిపుచ్ఛితబ్బో – ‘ఇదం, భన్తే, కథం; ఇమస్స క్వత్థో’’’తి? ‘‘ఏత్తకేనపి మయం, భన్తే, అయ్యస్స నన్దకస్స అత్తమనా అభిరద్ధా 5 యం నో అయ్యో నన్దకో పవారేతీ’’తి.

    Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nandakaṃ āmantesi – ‘‘ovada, nandaka, bhikkhuniyo; anusāsa, nandaka, bhikkhuniyo; karohi tvaṃ, brāhmaṇa, bhikkhunīnaṃ dhammiṃ katha’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā nandako bhagavato paṭissutvā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto attadutiyo yena rājakārāmo tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho tā bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āsanaṃ paññāpesuṃ, udakañca pādānaṃ upaṭṭhapesuṃ. Nisīdi kho āyasmā nandako paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhālesi. Tāpi kho bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho tā bhikkhuniyo āyasmā nandako etadavoca – ‘‘paṭipucchakathā kho, bhaginiyo, bhavissati. Tattha ājānantīhi – ‘ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ, na ājānantīhi – ‘na ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ. Yassā vā panassa kaṅkhā vā vimati vā ahameva tattha paṭipucchitabbo – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ; imassa kvattho’’’ti? ‘‘Ettakenapi mayaṃ, bhante, ayyassa nandakassa attamanā abhiraddhā 6 yaṃ no ayyo nandako pavāretī’’ti.

    ౩౯౯. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, చక్ఖు నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం , భన్తే’’. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, సోతం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే…పే॰… ఘానం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’… ‘‘జివ్హా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’… ‘‘కాయో నిచ్చో వా అనిచ్చో వా’’తి? ‘‘అనిచ్చో, భన్తే’’… ‘‘మనో నిచ్చో వా అనిచ్చో వా’’తి? ‘‘అనిచ్చో, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం , కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘పుబ్బేవ నో ఏతం, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ సుదిట్ఠం – ‘ఇతిపిమే ఛ అజ్ఝత్తికా ఆయతనా అనిచ్చా’’’తి. ‘‘సాధు, సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    399. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘jivhā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’… ‘‘kāyo nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’… ‘‘mano nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ , kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha ajjhattikā āyatanā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౦౦. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, రూపా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, సద్దా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే…పే॰… గన్ధా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’… ‘‘రసా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’… ‘‘ఫోట్ఠబ్బా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా , భన్తే’’… ‘‘ధమ్మా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘పుబ్బేవ నో ఏతం, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ సుదిట్ఠం – ‘ఇతిపిమే ఛ బాహిరా ఆయతనా అనిచ్చా’’’తి . ‘‘సాధు, సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    400. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, rūpā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, saddā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante…pe… gandhā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’… ‘‘rasā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’… ‘‘phoṭṭhabbā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā , bhante’’… ‘‘dhammā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha bāhirā āyatanā aniccā’’’ti . ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౦౧. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, చక్ఖువిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, సోతవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే…పే॰… ఘానవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’… ‘‘జివ్హావిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’… ‘‘కాయవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’… ‘‘మనోవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వాతి’’? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘పుబ్బేవ నో ఏతం, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ సుదిట్ఠం – ‘ఇతిపిమే ఛ విఞ్ఞాణకాయా అనిచ్చా’’’తి. ‘‘సాధు, సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    401. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, sotaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… ghānaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘jivhāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘kāyaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti’’? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha viññāṇakāyā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౦౨. ‘‘సేయ్యథాపి , భగినియో, తేలప్పదీపస్స ఝాయతో తేలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, వట్టిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, అచ్చిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, ఆభాపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా. యో ను ఖో, భగినియో, ఏవం వదేయ్య – ‘అముస్స తేలప్పదీపస్స ఝాయతో తేలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, వట్టిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, అచ్చిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా; యా చ ఖ్వాస్స ఆభా సా నిచ్చా ధువా సస్సతా అవిపరిణామధమ్మా’తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అముస్స హి, భన్తే, తేలప్పదీపస్స ఝాయతో తేలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, వట్టిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, అచ్చిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా; పగేవస్స ఆభా అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భగినియో, యో ను ఖో ఏవం వదేయ్య – ‘ఛ ఖోమే అజ్ఝత్తికా ఆయతనా అనిచ్చా 7; యఞ్చ ఖో ఛ అజ్ఝత్తికే ఆయతనే పటిచ్చ పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తం నిచ్చం ధువం సస్సతం అవిపరిణామధమ్మ’న్తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘తజ్జం తజ్జం, భన్తే, పచ్చయం పటిచ్చ తజ్జా తజ్జా వేదనా ఉప్పజ్జన్తి. తజ్జస్స తజ్జస్స పచ్చయస్స నిరోధా తజ్జా తజ్జా వేదనా నిరుజ్ఝన్తీ’’తి. ‘‘సాధు, సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    402. ‘‘Seyyathāpi , bhaginiyo, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā, ābhāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā; yā ca khvāssa ābhā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā; pagevassa ābhā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome ajjhattikā āyatanā aniccā 8; yañca kho cha ajjhattike āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౦౩. ‘‘సేయ్యథాపి, భగినియో, మహతో రుక్ఖస్స తిట్ఠతో సారవతో మూలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఖన్ధోపి అనిచ్చో విపరిణామధమ్మో, సాఖాపలాసమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఛాయాపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా. యో ను ఖో, భగినియో, ఏవం వదేయ్య – ‘అముస్స మహతో రుక్ఖస్స తిట్ఠతో సారవతో మూలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఖన్ధోపి అనిచ్చో విపరిణామధమ్మో, సాఖాపలాసమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, యా చ ఖ్వాస్స ఛాయా సా నిచ్చా ధువా సస్సతా అవిపరిణామధమ్మా’తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అముస్స హి, భన్తే, మహతో రుక్ఖస్స తిట్ఠతో సారవతో మూలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఖన్ధోపి అనిచ్చో విపరిణామధమ్మో, సాఖాపలాసమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం; పగేవస్స ఛాయా అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భగినియో, యో ను ఖో ఏవం వదేయ్య – ‘ఛ ఖోమే బాహిరా ఆయతనా అనిచ్చా 9. యఞ్చ ఖో ఛ బాహిరే ఆయతనే పటిచ్చ పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తం నిచ్చం ధువం సస్సతం అవిపరిణామధమ్మ’న్తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘తజ్జం తజ్జం, భన్తే, పచ్చయం పటిచ్చ తజ్జా తజ్జా వేదనా ఉప్పజ్జన్తి. తజ్జస్స తజ్జస్స పచ్చయస్స నిరోధా తజ్జా తజ్జా వేదనా నిరుజ్ఝన్తీ’’తి. ‘‘సాధు, సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    403. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, chāyāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, yā ca khvāssa chāyā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ; pagevassa chāyā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome bāhirā āyatanā aniccā 10. Yañca kho cha bāhire āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౦౪. ‘‘సేయ్యథాపి, భగినియో, దక్ఖో గోఘాతకో వా గోఘాతకన్తేవాసీ వా గావిం వధిత్వా తిణ్హేన గోవికన్తనేన గావిం సఙ్కన్తేయ్య అనుపహచ్చ అన్తరం మంసకాయం అనుపహచ్చ బాహిరం చమ్మకాయం. యం యదేవ తత్థ అన్తరా విలిమంసం 11 అన్తరా న్హారు అన్తరా బన్ధనం తం తదేవ తిణ్హేన గోవికన్తనేన సఞ్ఛిన్దేయ్య సఙ్కన్తేయ్య సమ్పకన్తేయ్య సమ్పరికన్తేయ్య. సఞ్ఛిన్దిత్వా సఙ్కన్తిత్వా సమ్పకన్తిత్వా సమ్పరికన్తిత్వా విధునిత్వా బాహిరం చమ్మకాయం తేనేవ చమ్మేన తం గావిం పటిచ్ఛాదేత్వా ఏవం వదేయ్య – ‘తథేవాయం గావీ సంయుత్తా ఇమినావ చమ్మేనా’తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అము హి, భన్తే, దక్ఖో గోఘాతకో వా గోఘాతకన్తేవాసీ వా గావిం వధిత్వా తిణ్హేన గోవికన్తనేన గావిం సఙ్కన్తేయ్య అనుపహచ్చ అన్తరం మంసకాయం అనుపహచ్చ బాహిరం చమ్మకాయం. యం యదేవ తత్థ అన్తరా విలిమంసం అన్తరా న్హారు అన్తరా బన్ధనం తం తదేవ తిణ్హేన గోవికన్తనేన సఞ్ఛిన్దేయ్య సఙ్కన్తేయ్య సమ్పకన్తేయ్య సమ్పరికన్తేయ్య. సఞ్ఛిన్దిత్వా సఙ్కన్తిత్వా సమ్పకన్తిత్వా సమ్పరికన్తిత్వా విధునిత్వా బాహిరం చమ్మకాయం తేనేవ చమ్మేన తం గావిం పటిచ్ఛాదేత్వా కిఞ్చాపి సో ఏవం వదేయ్య – ‘తథేవాయం గావీ సంయుత్తా ఇమినావ చమ్మేనా’తి; అథ ఖో సా గావీ విసంయుత్తా తేనేవ చమ్మేనా’’తి.

    404. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ 12 antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā kiñcāpi so evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; atha kho sā gāvī visaṃyuttā teneva cammenā’’ti.

    ‘‘ఉపమా ఖో మే అయం, భగినియో, కతా అత్థస్స విఞ్ఞాపనాయ. అయమేవేత్థ అత్థో; ‘అన్తరా మంసకాయో’తి ఖో, భగినియో, ఛన్నేతం అజ్ఝత్తికానం ఆయతనానం అధివచనం; ‘బాహిరో చమ్మకాయో’తి ఖో భగినియో, ఛన్నేతం బాహిరానం ఆయతనానం అధివచనం; ‘అన్తరా విలిమంసం, అన్తరా న్హారు, అన్తరా బన్ధన’న్తి ఖో, భగినియో, నన్దీరాగస్సేతం అధివచనం; ‘తిణ్హం గోవికన్తన’న్తి ఖో, భగినియో, అరియాయేతం పఞ్ఞాయ అధివచనం; యాయం అరియా పఞ్ఞా అన్తరా కిలేసం అన్తరా సంయోజనం అన్తరా బన్ధనం సఞ్ఛిన్దతి సఙ్కన్తతి సమ్పకన్తతి సమ్పరికన్తతి.

    ‘‘Upamā kho me ayaṃ, bhaginiyo, katā atthassa viññāpanāya. Ayamevettha attho; ‘antarā maṃsakāyo’ti kho, bhaginiyo, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘bāhiro cammakāyo’ti kho bhaginiyo, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘antarā vilimaṃsaṃ, antarā nhāru, antarā bandhana’nti kho, bhaginiyo, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ; ‘tiṇhaṃ govikantana’nti kho, bhaginiyo, ariyāyetaṃ paññāya adhivacanaṃ; yāyaṃ ariyā paññā antarā kilesaṃ antarā saṃyojanaṃ antarā bandhanaṃ sañchindati saṅkantati sampakantati samparikantati.

    ౪౦౫. ‘‘సత్త ఖో పనిమే, భగినియో, బోజ్ఝఙ్గా, యేసం భావితత్తా బహులీకతత్తా భిక్ఖు ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. కతమే సత్త? ఇధ, భగినియో, భిక్ఖు సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం, ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి…పే॰… వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… పీతిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… పస్సద్ధిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… ఉపేక్ఖాసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం. ఇమే ఖో, భగినియో, సత్త బోజ్ఝఙ్గా, యేసం భావితత్తా బహులీకతత్తా భిక్ఖు ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతీ’’తి.

    405. ‘‘Satta kho panime, bhaginiyo, bojjhaṅgā, yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Katame satta? Idha, bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ime kho, bhaginiyo, satta bojjhaṅgā, yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti.

    ౪౦౬. అథ ఖో ఆయస్మా నన్దకో తా భిక్ఖునియో ఇమినా ఓవాదేన ఓవదిత్వా ఉయ్యోజేసి – ‘‘గచ్ఛథ, భగినియో; కాలో’’తి. అథ ఖో తా భిక్ఖునియో ఆయస్మతో నన్దకస్స భాసితం అభినన్దిత్వా అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా ఆయస్మన్తం నన్దకం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠంసు. ఏకమన్తం ఠితా ఖో తా భిక్ఖునియో భగవా ఏతదవోచ – ‘‘గచ్ఛథ, భిక్ఖునియో; కాలో’’తి. అథ ఖో తా భిక్ఖునియో భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కమింసు. అథ ఖో భగవా అచిరపక్కన్తీసు తాసు భిక్ఖునీసు భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, తదహుపోసథే చాతుద్దసే న హోతి బహునోజనస్స కఙ్ఖా వా విమతి వా – ‘ఊనో ను ఖో చన్దో, పుణ్ణో ను ఖో చన్దో’తి, అథ ఖో ఊనో చన్దోత్వేవ హోతి. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, తా భిక్ఖునియో నన్దకస్స ధమ్మదేసనాయ అత్తమనా హోన్తి నో చ ఖో పరిపుణ్ణసఙ్కప్పా’’తి.

    406. Atha kho āyasmā nandako tā bhikkhuniyo iminā ovādena ovaditvā uyyojesi – ‘‘gacchatha, bhaginiyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo āyasmato nandakassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca – ‘‘gacchatha, bhikkhuniyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā acirapakkantīsu tāsu bhikkhunīsu bhikkhū āmantesi – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, tadahuposathe cātuddase na hoti bahunojanassa kaṅkhā vā vimati vā – ‘ūno nu kho cando, puṇṇo nu kho cando’ti, atha kho ūno candotveva hoti. Evameva kho, bhikkhave, tā bhikkhuniyo nandakassa dhammadesanāya attamanā honti no ca kho paripuṇṇasaṅkappā’’ti.

    ౪౦౭. అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తం నన్దకం ఆమన్తేసి – ‘‘తేన హి త్వం, నన్దక, స్వేపి తా భిక్ఖునియో తేనేవోవాదేన ఓవదేయ్యాసీ’’తి. ‘‘ఏవం , భన్తే’’తి ఖో ఆయస్మా నన్దకో భగవతో పచ్చస్సోసి. అథ ఖో ఆయస్మా నన్దకో తస్సా రత్తియా అచ్చయేన పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థిం పిణ్డాయ పావిసి. సావత్థియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో అత్తదుతియో యేన రాజకారామో తేనుపసఙ్కమి. అద్దసంసు ఖో తా భిక్ఖునియో ఆయస్మన్తం నన్దకం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన ఆసనం పఞ్ఞాపేసుం, ఉదకఞ్చ పాదానం ఉపట్ఠపేసుం. నిసీది ఖో ఆయస్మా నన్దకో పఞ్ఞత్తే ఆసనే. నిసజ్జ పాదే పక్ఖాలేసి. తాపి ఖో భిక్ఖునియో ఆయస్మన్తం నన్దకం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నా ఖో తా భిక్ఖునియో ఆయస్మా నన్దకో ఏతదవోచ – ‘‘పటిపుచ్ఛకథా ఖో, భగినియో, భవిస్సతి. తత్థ ఆజానన్తీహి ‘ఆజానామా’ తిస్స వచనీయం, న ఆజానన్తీహి ‘న ఆజానామా’ తిస్స వచనీయం. యస్సా వా పనస్స కఙ్ఖా వా విమతి వా, అహమేవ తత్థ పటిపుచ్ఛితబ్బో – ‘ఇదం, భన్తే, కథం; ఇమస్స క్వత్థో’’’తి. ‘‘ఏత్తకేనపి మయం, భన్తే, అయ్యస్స నన్దకస్స అత్తమనా అభిరద్ధా యం నో అయ్యో నన్దకో పవారేతీ’’తి.

    407. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nandakaṃ āmantesi – ‘‘tena hi tvaṃ, nandaka, svepi tā bhikkhuniyo tenevovādena ovadeyyāsī’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho āyasmā nandako bhagavato paccassosi. Atha kho āyasmā nandako tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto attadutiyo yena rājakārāmo tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho tā bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āsanaṃ paññāpesuṃ, udakañca pādānaṃ upaṭṭhapesuṃ. Nisīdi kho āyasmā nandako paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhālesi. Tāpi kho bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho tā bhikkhuniyo āyasmā nandako etadavoca – ‘‘paṭipucchakathā kho, bhaginiyo, bhavissati. Tattha ājānantīhi ‘ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ, na ājānantīhi ‘na ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ. Yassā vā panassa kaṅkhā vā vimati vā, ahameva tattha paṭipucchitabbo – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ; imassa kvattho’’’ti. ‘‘Ettakenapi mayaṃ, bhante, ayyassa nandakassa attamanā abhiraddhā yaṃ no ayyo nandako pavāretī’’ti.

    ౪౦౮. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, చక్ఖు నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం , భన్తే’’. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, సోతం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే…పే॰… ఘానం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే… జివ్హా… కాయో… మనో నిచ్చో వా అనిచ్చో వా’’తి? ‘‘అనిచ్చో, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘పుబ్బేవ నో ఏతం, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ సుదిట్ఠం – ‘ఇతిపిమే ఛ అజ్ఝత్తికా ఆయతనా అనిచ్చా’’’తి. ‘‘సాధు సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    408. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… jivhā… kāyo… mano nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha ajjhattikā āyatanā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౦౯. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, రూపా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, సద్దా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే…పే॰… గన్ధా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే… రసా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే… ఫోట్ఠబ్బా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి ? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే… ధమ్మా నిచ్చా వా అనిచ్చా వా’’తి? ‘‘అనిచ్చా, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘పుబ్బేవ నో ఏతం, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ సుదిట్ఠం – ‘ఇతిపిమే ఛ బాహిరా ఆయతనా అనిచ్చా’’’తి. ‘‘సాధు సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    409. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, rūpā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, saddā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante…pe… gandhā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante… rasā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante… phoṭṭhabbā niccā vā aniccā vā’’ti ? ‘‘Aniccā, bhante… dhammā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha bāhirā āyatanā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౧౦. ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భగినియో, చక్ఖువిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే…పే॰… సోతవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే… ఘానవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే… జివ్హావిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే… కాయవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే… మనోవిఞ్ఞాణం నిచ్చం వా అనిచ్చం వా’’తి? ‘‘అనిచ్చం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం వా తం సుఖం వా’’తి? ‘‘దుక్ఖం, భన్తే’’. ‘‘యం పనానిచ్చం దుక్ఖం విపరిణామధమ్మం, కల్లం ను తం సమనుపస్సితుం – ‘ఏతం మమ, ఏసోహమస్మి, ఏసో మే అత్తా’’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘పుబ్బేవ నో ఏతం, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ సుదిట్ఠం – ‘ఇతిపిమే ఛ విఞ్ఞాణకాయా అనిచ్చా’’’తి. ‘‘సాధు సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    410. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… sotaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… ghānaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… jivhāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… kāyaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha viññāṇakāyā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౧౧. ‘‘సేయ్యథాపి, భగినియో, తేలప్పదీపస్స ఝాయతో తేలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, వట్టిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, అచ్చిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, ఆభాపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా. యో ను ఖో, భగినియో, ఏవం వదేయ్య – ‘అముస్స తేలప్పదీపస్స ఝాయతో తేలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, వట్టిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, అచ్చిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా; యా చ ఖ్వాస్స ఆభా సా నిచ్చా ధువా సస్సతా అవిపరిణామధమ్మా’తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అముస్స హి, భన్తే, తేలప్పదీపస్స ఝాయతో తేలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, వట్టిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా, అచ్చిపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా ; పగేవస్స ఆభా అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భగినియో, యో ను ఖో ఏవం వదేయ్య – ‘ఛ ఖోమే అజ్ఝత్తికా ఆయతనా అనిచ్చా. యఞ్చ ఖో ఛ అజ్ఝత్తికే ఆయతనే పటిచ్చ పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తం నిచ్చం ధువం సస్సతం అవిపరిణామధమ్మ’న్తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘తజ్జం తజ్జం, భన్తే, పచ్చయం పటిచ్చ తజ్జా తజ్జా వేదనా ఉప్పజ్జన్తి. తజ్జస్స తజ్జస్స పచ్చయస్స నిరోధా తజ్జా తజ్జా వేదనా నిరుజ్ఝన్తీ’’తి. ‘‘సాధు సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    411. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā, ābhāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā; yā ca khvāssa ābhā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā ; pagevassa ābhā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome ajjhattikā āyatanā aniccā. Yañca kho cha ajjhattike āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౧౨. ‘‘సేయ్యథాపి, భగినియో, మహతో రుక్ఖస్స తిట్ఠతో సారవతో మూలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఖన్ధోపి అనిచ్చో విపరిణామధమ్మో, సాఖాపలాసమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఛాయాపి అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా. యో ను ఖో, భగినియో, ఏవం వదేయ్య – ‘అముస్స మహతో రుక్ఖస్స తిట్ఠతో సారవతో మూలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఖన్ధోపి అనిచ్చో విపరిణామధమ్మో, సాఖాపలాసమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం; యా చ ఖ్వాస్స ఛాయా సా నిచ్చా ధువా సస్సతా అవిపరిణామధమ్మా’తి; సమ్మా ను ఖో సో భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అముస్స హి, భన్తే, మహతో రుక్ఖస్స తిట్ఠతో సారవతో మూలమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం, ఖన్ధోపి అనిచ్చో విపరిణామధమ్మో, సాఖాపలాసమ్పి అనిచ్చం విపరిణామధమ్మం; పగేవస్స ఛాయా అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, భగినియో, యో ను ఖో ఏవం వదేయ్య – ‘ఛ ఖోమే బాహిరా ఆయతనా అనిచ్చా. యఞ్చ ఖో బాహిరే ఆయతనే పటిచ్చ పటిసంవేదేతి సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా తం నిచ్చం ధువం సస్సతం అవిపరిణామధమ్మ’న్తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘తజ్జం తజ్జం, భన్తే, పచ్చయం పటిచ్చ తజ్జా తజ్జా వేదనా ఉప్పజ్జన్తి. తజ్జస్స తజ్జస్స పచ్చయస్స నిరోధా తజ్జా తజ్జా వేదనా నిరుజ్ఝన్తీ’’తి. ‘‘సాధు సాధు, భగినియో! ఏవఞ్హేతం, భగినియో, హోతి అరియసావకస్స యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతో’’.

    412. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, chāyāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ; yā ca khvāssa chāyā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ; pagevassa chāyā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome bāhirā āyatanā aniccā. Yañca kho bāhire āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.

    ౪౧౩. ‘‘సేయ్యథాపి, భగినియో, దక్ఖో గోఘాతకో వా గోఘాతకన్తేవాసీ వా గావిం వధిత్వా తిణ్హేన గోవికన్తనేన గావిం సఙ్కన్తేయ్య అనుపహచ్చ అన్తరం మంసకాయం అనుపహచ్చ బాహిరం చమ్మకాయం. యం యదేవ తత్థ అన్తరా విలిమంసం అన్తరా న్హారు అన్తరా బన్ధనం తం తదేవ తిణ్హేన గోవికన్తనేన సఞ్ఛిన్దేయ్య సఙ్కన్తేయ్య సమ్పకన్తేయ్య సమ్పరికన్తేయ్య. సఞ్ఛిన్దిత్వా సఙ్కన్తిత్వా సమ్పకన్తిత్వా సమ్పరికన్తిత్వా విధునిత్వా బాహిరం చమ్మకాయం తేనేవ చమ్మేన తం గావిం పటిచ్ఛాదేత్వా ఏవం వదేయ్య – ‘తథేవాయం గావీ సంయుత్తా ఇమినావ చమ్మేనా’తి; సమ్మా ను ఖో సో, భగినియో, వదమానో వదేయ్యా’’తి? ‘‘నో హేతం, భన్తే’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అము హి, భన్తే, దక్ఖో గోఘాతకో వా గోఘాతకన్తేవాసీ వా గావిం వధిత్వా తిణ్హేన గోవికన్తనేన గావిం సఙ్కన్తేయ్య అనుపహచ్చ అన్తరం మంసకాయం అనుపహచ్చ బాహిరం చమ్మకాయం. యం యదేవ తత్థ అన్తరా విలిమంసం అన్తరా న్హారు అన్తరా బన్ధనం తం తదేవ తిణ్హేన గోవికన్తనేన సఞ్ఛిన్దేయ్య సఙ్కన్తేయ్య సమ్పకన్తేయ్య సమ్పరికన్తేయ్య. సఞ్ఛిన్దిత్వా సఙ్కన్తిత్వా సమ్పకన్తిత్వా సమ్పరికన్తిత్వా విధునిత్వా బాహిరం చమ్మకాయం తేనేవ చమ్మేన తం గావిం పటిచ్ఛాదేత్వా కిఞ్చాపి సో ఏవం వదేయ్య – ‘తథేవాయం గావీ సంయుత్తా ఇమినావ చమ్మేనా’తి; అథ ఖో సా గావీ విసంయుత్తా తేనేవ చమ్మేనా’’తి.

    413. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā kiñcāpi so evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; atha kho sā gāvī visaṃyuttā teneva cammenā’’ti.

    ‘‘ఉపమా ఖో మే అయం, భగినియో, కతా అత్థస్స విఞ్ఞాపనాయ అయమేవేత్థ అత్థో. ‘అన్తరా మంసకాయో’తి ఖో, భగినియో, ఛన్నేతం అజ్ఝత్తికానం ఆయతనానం అధివచనం; ‘బాహిరో చమ్మకాయో’తి ఖో, భగినియో, ఛన్నేతం బాహిరానం ఆయతనానం అధివచనం; ‘అన్తరా విలిమంసం అన్తరా న్హారు అన్తరా బన్ధన’న్తి ఖో, భగినియో, నన్దీరాగస్సేతం అధివచనం; ‘తిణ్హం గోవికన్తన’న్తి ఖో, భగినియో, అరియాయేతం పఞ్ఞాయ అధివచనం; యాయం అరియా పఞ్ఞా అన్తరా కిలేసం అన్తరా సంయోజనం అన్తరా బన్ధనం సఞ్ఛిన్దతి సఙ్కన్తతి సమ్పకన్తతి సమ్పరికన్తతి.

    ‘‘Upamā kho me ayaṃ, bhaginiyo, katā atthassa viññāpanāya ayamevettha attho. ‘Antarā maṃsakāyo’ti kho, bhaginiyo, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘bāhiro cammakāyo’ti kho, bhaginiyo, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhana’nti kho, bhaginiyo, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ; ‘tiṇhaṃ govikantana’nti kho, bhaginiyo, ariyāyetaṃ paññāya adhivacanaṃ; yāyaṃ ariyā paññā antarā kilesaṃ antarā saṃyojanaṃ antarā bandhanaṃ sañchindati saṅkantati sampakantati samparikantati.

    ౪౧౪. ‘‘సత్త ఖో పనిమే, భగినియో, బోజ్ఝఙ్గా, యేసం భావితత్తా బహులీకతత్తా భిక్ఖు ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. కతమే సత్త? ఇధ, భగినియో, భిక్ఖు సతిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం. ధమ్మవిచయసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి…పే॰… వీరియసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… పీతిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… పస్సద్ధిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… సమాధిసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి… ఉపేక్ఖాసమ్బోజ్ఝఙ్గం భావేతి వివేకనిస్సితం విరాగనిస్సితం నిరోధనిస్సితం వోస్సగ్గపరిణామిం. ఇమే ఖో, భగినియో, సత్త బోజ్ఝఙ్గా యేసం భావితత్తా బహులీకతత్తా భిక్ఖు ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతీ’’తి.

    414. ‘‘Satta kho panime, bhaginiyo, bojjhaṅgā, yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Katame satta? Idha, bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ime kho, bhaginiyo, satta bojjhaṅgā yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti.

    ౪౧౫. అథ ఖో ఆయస్మా నన్దకో తా భిక్ఖునియో ఇమినా ఓవాదేన ఓవదిత్వా ఉయ్యోజేసి – ‘‘గచ్ఛథ, భగినియో; కాలో’’తి. అథ ఖో తా భిక్ఖునియో ఆయస్మతో నన్దకస్స భాసితం అభినన్దిత్వా అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా ఆయస్మన్తం నన్దకం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠంసు. ఏకమన్తం ఠితా ఖో తా భిక్ఖునియో భగవా ఏతదవోచ –‘‘గచ్ఛథ, భిక్ఖునియో; కాలో’’తి. అథ ఖో తా భిక్ఖునియో భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కమింసు. అథ ఖో భగవా అచిరపక్కన్తీసు తాసు భిక్ఖునీసు భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘సేయ్యథాపి, భిక్ఖవే, తదహుపోసథే పన్నరసే న హోతి బహునో జనస్స కఙ్ఖా వా విమతి వా – ‘ఊనో ను ఖో చన్దో, పుణ్ణో ను ఖో చన్దో’తి, అథ ఖో పుణ్ణో చన్దోత్వేవ హోతి; ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, తా భిక్ఖునియో నన్దకస్స ధమ్మదేసనాయ అత్తమనా చేవ పరిపుణ్ణసఙ్కప్పా చ. తాసం, భిక్ఖవే, పఞ్చన్నం భిక్ఖునిసతానం యా పచ్ఛిమితా భిక్ఖునీ సా 13 సోతాపన్నా అవినిపాతధమ్మా నియతా సమ్బోధిపరాయనా’’తి.

    415. Atha kho āyasmā nandako tā bhikkhuniyo iminā ovādena ovaditvā uyyojesi – ‘‘gacchatha, bhaginiyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo āyasmato nandakassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca –‘‘gacchatha, bhikkhuniyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā acirapakkantīsu tāsu bhikkhunīsu bhikkhū āmantesi – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, tadahuposathe pannarase na hoti bahuno janassa kaṅkhā vā vimati vā – ‘ūno nu kho cando, puṇṇo nu kho cando’ti, atha kho puṇṇo candotveva hoti; evameva kho, bhikkhave, tā bhikkhuniyo nandakassa dhammadesanāya attamanā ceva paripuṇṇasaṅkappā ca. Tāsaṃ, bhikkhave, pañcannaṃ bhikkhunisatānaṃ yā pacchimitā bhikkhunī sā 14 sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā’’ti.

    ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    నన్దకోవాదసుత్తం నిట్ఠితం చతుత్థం.

    Nandakovādasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. ధమ్మికథన్తి (స్యా॰ కం॰ క॰)
    2. dhammikathanti (syā. kaṃ. ka.)
    3. నన్దకస్స భన్తే (సీ॰ పీ॰)
    4. nandakassa bhante (sī. pī.)
    5. అభినన్దామ (స్యా॰ కం॰)
    6. abhinandāma (syā. kaṃ.)
    7. అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా (?)
    8. aniccā vipariṇāmadhammā (?)
    9. అనిచ్చా విపరిణామధమ్మా (సీ॰ పీ॰)
    10. aniccā vipariṇāmadhammā (sī. pī.)
    11. విలిమం (సీ॰ పీ॰ క॰)
    12. vilimaṃ (sī. pī. ka.)
    13. యా పచ్ఛిమా భిక్ఖునీ, సా (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰), యా పచ్ఛిమికా, తా భిక్ఖునియో (క॰)
    14. yā pacchimā bhikkhunī, sā (sī. syā. kaṃ. pī.), yā pacchimikā, tā bhikkhuniyo (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౪. నన్దకోవాదసుత్తవణ్ణనా • 4. Nandakovādasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౪. నన్దకోవాదసుత్తవణ్ణనా • 4. Nandakovādasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact