| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੪. ਨਨ੍ਦਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤਂ
4. Nandakovādasuttaṃ
੩੯੮. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਅਥ ਖੋ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਗੋਤਮੀ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਗੋਤਮੀ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਓવਦਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ; ਅਨੁਸਾਸਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ; ਕਰੋਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥ’’ਨ੍ਤਿ 1।
398. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho mahāpajāpatigotamī pañcamattehi bhikkhunisatehi saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitā kho mahāpajāpatigotamī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ovadatu, bhante, bhagavā bhikkhuniyo; anusāsatu, bhante, bhagavā bhikkhuniyo; karotu, bhante, bhagavā bhikkhunīnaṃ dhammiṃ katha’’nti 2.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓવਦਨ੍ਤਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓવਦਿਤੁਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਜ੍ਜ ਪਰਿਯਾਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓવਦਿਤੁਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਤੋ 3 ਪਰਿਯਾਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓવਦਿਤੁਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਓવਦਿਤੁਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾ’’ਤਿ।
Tena kho pana samayena therā bhikkhū bhikkhuniyo ovadanti pariyāyena. Āyasmā nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyena. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kassa nu kho, ānanda, ajja pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyenā’’ti? ‘‘Sabbeheva, bhante, kato 4 pariyāyo bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyena. Ayaṃ, bhante, āyasmā nandako na icchati bhikkhuniyo ovadituṃ pariyāyenā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਓવਦ, ਨਨ੍ਦਕ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ; ਅਨੁਸਾਸ, ਨਨ੍ਦਕ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ; ਕਰੋਹਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯੋ ਯੇਨ ਰਾਜਕਾਰਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ, ਉਦਕਞ੍ਚ ਪਾਦਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ। ਨਿਸੀਦਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ। ਤਾਪਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਕਥਾ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਜਾਨਨ੍ਤੀਹਿ – ‘ਆਜਾਨਾਮਾ’ ਤਿਸ੍ਸ વਚਨੀਯਂ, ਨ ਆਜਾਨਨ੍ਤੀਹਿ – ‘ਨ ਆਜਾਨਾਮਾ’ ਤਿਸ੍ਸ વਚਨੀਯਂ। ਯਸ੍ਸਾ વਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ ਅਹਮੇવ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ – ‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ; ਇਮਸ੍ਸ ਕ੍વਤ੍ਥੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਅਭਿਰਦ੍ਧਾ 5 ਯਂ ਨੋ ਅਯ੍ਯੋ ਨਨ੍ਦਕੋ ਪવਾਰੇਤੀ’’ਤਿ।
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nandakaṃ āmantesi – ‘‘ovada, nandaka, bhikkhuniyo; anusāsa, nandaka, bhikkhuniyo; karohi tvaṃ, brāhmaṇa, bhikkhunīnaṃ dhammiṃ katha’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā nandako bhagavato paṭissutvā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto attadutiyo yena rājakārāmo tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho tā bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āsanaṃ paññāpesuṃ, udakañca pādānaṃ upaṭṭhapesuṃ. Nisīdi kho āyasmā nandako paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhālesi. Tāpi kho bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho tā bhikkhuniyo āyasmā nandako etadavoca – ‘‘paṭipucchakathā kho, bhaginiyo, bhavissati. Tattha ājānantīhi – ‘ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ, na ājānantīhi – ‘na ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ. Yassā vā panassa kaṅkhā vā vimati vā ahameva tattha paṭipucchitabbo – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ; imassa kvattho’’’ti? ‘‘Ettakenapi mayaṃ, bhante, ayyassa nandakassa attamanā abhiraddhā 6 yaṃ no ayyo nandako pavāretī’’ti.
੩੯੯. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਚਕ੍ਖੁ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸੋਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਘਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਜਿવ੍ਹਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਕਾਯੋ ਨਿਚ੍ਚੋ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੋ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਮਨੋ ਨਿਚ੍ਚੋ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੋ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ , ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ – ‘ਇਤਿਪਿਮੇ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
399. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘jivhā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’… ‘‘kāyo nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’… ‘‘mano nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ , kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha ajjhattikā āyatanā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੦੦. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਰੂਪਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸਦ੍ਦਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਗਨ੍ਧਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਰਸਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ , ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ – ‘ਇਤਿਪਿਮੇ ਛ ਬਾਹਿਰਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’’ਤਿ । ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
400. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, rūpā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, saddā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante…pe… gandhā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’… ‘‘rasā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’… ‘‘phoṭṭhabbā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā , bhante’’… ‘‘dhammā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha bāhirā āyatanā aniccā’’’ti . ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੦੧. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਕਾਯવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’… ‘‘ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾਤਿ’’? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ – ‘ਇਤਿਪਿਮੇ ਛ વਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
401. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, sotaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… ghānaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘jivhāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘kāyaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’… ‘‘manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti’’? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha viññāṇakāyā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੦੨. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਭਗਿਨਿਯੋ, ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, વਟ੍ਟਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਅਚ੍ਚਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਆਭਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, વਟ੍ਟਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਅਚ੍ਚਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ; ਯਾ ਚ ਖ੍વਾਸ੍ਸ ਆਭਾ ਸਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁવਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, વਟ੍ਟਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਅਚ੍ਚਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ; ਪਗੇવਸ੍ਸ ਆਭਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਛ ਖੋਮੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ 7; ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੇ ਆਯਤਨੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ વਾ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁવਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮ’ਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਤਜ੍ਜਂ ਤਜ੍ਜਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
402. ‘‘Seyyathāpi , bhaginiyo, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā, ābhāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā; yā ca khvāssa ābhā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā; pagevassa ābhā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome ajjhattikā āyatanā aniccā 8; yañca kho cha ajjhattike āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੦੩. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਾਰવਤੋ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਖਨ੍ਧੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਛਾਯਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਾਰવਤੋ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਖਨ੍ਧੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਯਾ ਚ ਖ੍વਾਸ੍ਸ ਛਾਯਾ ਸਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁવਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਾਰવਤੋ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਖਨ੍ਧੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ; ਪਗੇવਸ੍ਸ ਛਾਯਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਛ ਖੋਮੇ ਬਾਹਿਰਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ 9। ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਛ ਬਾਹਿਰੇ ਆਯਤਨੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ વਾ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁવਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮ’ਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਤਜ੍ਜਂ ਤਜ੍ਜਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
403. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, chāyāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, yā ca khvāssa chāyā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ; pagevassa chāyā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome bāhirā āyatanā aniccā 10. Yañca kho cha bāhire āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu, sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੦੪. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਦਕ੍ਖੋ ਗੋਘਾਤਕੋ વਾ ਗੋਘਾਤਕਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਗਾવਿਂ વਧਿਤ੍વਾ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਗਾવਿਂ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਂ ਮਂਸਕਾਯਂ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ। ਯਂ ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਲਿਮਂਸਂ 11 ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਤਂ ਤਦੇવ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ। ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਧੁਨਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਮੇਨ ਤਂ ਗਾવਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਤਥੇવਾਯਂ ਗਾવੀ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾવ ਚਮ੍ਮੇਨਾ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਮੁ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਕ੍ਖੋ ਗੋਘਾਤਕੋ વਾ ਗੋਘਾਤਕਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਗਾવਿਂ વਧਿਤ੍વਾ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਗਾવਿਂ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਂ ਮਂਸਕਾਯਂ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ। ਯਂ ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਲਿਮਂਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਤਂ ਤਦੇવ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ। ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਧੁਨਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਮੇਨ ਤਂ ਗਾવਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਤਥੇવਾਯਂ ਗਾવੀ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾવ ਚਮ੍ਮੇਨਾ’ਤਿ; ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਗਾવੀ વਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿ।
404. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ 12 antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā kiñcāpi so evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; atha kho sā gāvī visaṃyuttā teneva cammenā’’ti.
‘‘ਉਪਮਾ ਖੋ ਮੇ ਅਯਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਕਤਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਨਾਯ। ਅਯਮੇવੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ; ‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਮਂਸਕਾਯੋ’ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਛਨ੍ਨੇਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਅਧਿવਚਨਂ; ‘ਬਾਹਿਰੋ ਚਮ੍ਮਕਾਯੋ’ਤਿ ਖੋ ਭਗਿਨਿਯੋ, ਛਨ੍ਨੇਤਂ ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਅਧਿવਚਨਂ; ‘ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਲਿਮਂਸਂ, ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ੍ਹਾਰੁ, ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨ’ਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ; ‘ਤਿਣ੍ਹਂ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨ’ਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਅਰਿਯਾਯੇਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਧਿવਚਨਂ; ਯਾਯਂ ਅਰਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਿਲੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਸਂਯੋਜਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਤਿ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤਤਿ।
‘‘Upamā kho me ayaṃ, bhaginiyo, katā atthassa viññāpanāya. Ayamevettha attho; ‘antarā maṃsakāyo’ti kho, bhaginiyo, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘bāhiro cammakāyo’ti kho bhaginiyo, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘antarā vilimaṃsaṃ, antarā nhāru, antarā bandhana’nti kho, bhaginiyo, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ; ‘tiṇhaṃ govikantana’nti kho, bhaginiyo, ariyāyetaṃ paññāya adhivacanaṃ; yāyaṃ ariyā paññā antarā kilesaṃ antarā saṃyojanaṃ antarā bandhanaṃ sañchindati saṅkantati sampakantati samparikantati.
੪੦੫. ‘‘ਸਤ੍ਤ ਖੋ ਪਨਿਮੇ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਯੇਸਂ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤ? ਇਧ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਿਰੋਧਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਪਰਿਣਾਮਿਂ, ਧਮ੍ਮવਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ…ਪੇ॰… વੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਿਰੋਧਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਪਰਿਣਾਮਿਂ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਯੇਸਂ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
405. ‘‘Satta kho panime, bhaginiyo, bojjhaṅgā, yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Katame satta? Idha, bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ime kho, bhaginiyo, satta bojjhaṅgā, yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti.
੪੦੬. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਇਮਿਨਾ ਓવਾਦੇਨ ਓવਦਿਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ; ਕਾਲੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ; ਕਾਲੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੀਸੁ ਤਾਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਚਾਤੁਦ੍ਦਸੇ ਨ ਹੋਤਿ ਬਹੁਨੋਜਨਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ – ‘ਊਨੋ ਨੁ ਖੋ ਚਨ੍ਦੋ, ਪੁਣ੍ਣੋ ਨੁ ਖੋ ਚਨ੍ਦੋ’ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਊਨੋ ਚਨ੍ਦੋਤ੍વੇવ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨੋ ਚ ਖੋ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ’’ਤਿ।
406. Atha kho āyasmā nandako tā bhikkhuniyo iminā ovādena ovaditvā uyyojesi – ‘‘gacchatha, bhaginiyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo āyasmato nandakassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca – ‘‘gacchatha, bhikkhuniyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā acirapakkantīsu tāsu bhikkhunīsu bhikkhū āmantesi – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, tadahuposathe cātuddase na hoti bahunojanassa kaṅkhā vā vimati vā – ‘ūno nu kho cando, puṇṇo nu kho cando’ti, atha kho ūno candotveva hoti. Evameva kho, bhikkhave, tā bhikkhuniyo nandakassa dhammadesanāya attamanā honti no ca kho paripuṇṇasaṅkappā’’ti.
੪੦੭. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਨਨ੍ਦਕ, ਸ੍વੇਪਿ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਤੇਨੇવੋવਾਦੇਨ ਓવਦੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯੋ ਯੇਨ ਰਾਜਕਾਰਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਂਸੁ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸੁਂ, ਉਦਕਞ੍ਚ ਪਾਦਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਸੁਂ। ਨਿਸੀਦਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਸਿ। ਤਾਪਿ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਕਥਾ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਜਾਨਨ੍ਤੀਹਿ ‘ਆਜਾਨਾਮਾ’ ਤਿਸ੍ਸ વਚਨੀਯਂ, ਨ ਆਜਾਨਨ੍ਤੀਹਿ ‘ਨ ਆਜਾਨਾਮਾ’ ਤਿਸ੍ਸ વਚਨੀਯਂ। ਯਸ੍ਸਾ વਾ ਪਨਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ, ਅਹਮੇવ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ – ‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ; ਇਮਸ੍ਸ ਕ੍વਤ੍ਥੋ’’’ਤਿ। ‘‘ਏਤ੍ਤਕੇਨਪਿ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਅਭਿਰਦ੍ਧਾ ਯਂ ਨੋ ਅਯ੍ਯੋ ਨਨ੍ਦਕੋ ਪવਾਰੇਤੀ’’ਤਿ।
407. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nandakaṃ āmantesi – ‘‘tena hi tvaṃ, nandaka, svepi tā bhikkhuniyo tenevovādena ovadeyyāsī’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho āyasmā nandako bhagavato paccassosi. Atha kho āyasmā nandako tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto attadutiyo yena rājakārāmo tenupasaṅkami. Addasaṃsu kho tā bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āsanaṃ paññāpesuṃ, udakañca pādānaṃ upaṭṭhapesuṃ. Nisīdi kho āyasmā nandako paññatte āsane. Nisajja pāde pakkhālesi. Tāpi kho bhikkhuniyo āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho tā bhikkhuniyo āyasmā nandako etadavoca – ‘‘paṭipucchakathā kho, bhaginiyo, bhavissati. Tattha ājānantīhi ‘ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ, na ājānantīhi ‘na ājānāmā’ tissa vacanīyaṃ. Yassā vā panassa kaṅkhā vā vimati vā, ahameva tattha paṭipucchitabbo – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ; imassa kvattho’’’ti. ‘‘Ettakenapi mayaṃ, bhante, ayyassa nandakassa attamanā abhiraddhā yaṃ no ayyo nandako pavāretī’’ti.
੪੦੮. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਚਕ੍ਖੁ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸੋਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਘਾਨਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ… ਜਿવ੍ਹਾ… ਕਾਯੋ… ਮਨੋ ਨਿਚ੍ਚੋ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚੋ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ – ‘ਇਤਿਪਿਮੇ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
408. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, sotaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… ghānaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… jivhā… kāyo… mano nicco vā anicco vā’’ti? ‘‘Anicco, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha ajjhattikā āyatanā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੦੯. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਰੂਪਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸਦ੍ਦਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਗਨ੍ਧਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ… ਰਸਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ… ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ – ‘ਇਤਿਪਿਮੇ ਛ ਬਾਹਿਰਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
409. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, rūpā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, saddā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante…pe… gandhā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante… rasā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante… phoṭṭhabbā niccā vā aniccā vā’’ti ? ‘‘Aniccā, bhante… dhammā niccā vā aniccā vā’’ti? ‘‘Aniccā, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha bāhirā āyatanā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੧੦. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਸੋਤવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ… ਘਾਨવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ… ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇવ ਨੋ ਏਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਸੁਦਿਟ੍ਠਂ – ‘ਇਤਿਪਿਮੇ ਛ વਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
410. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhaginiyo, cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante…pe… sotaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… ghānaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… jivhāviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… kāyaviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante… manoviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Pubbeva no etaṃ, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhaṃ – ‘itipime cha viññāṇakāyā aniccā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੧੧. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, વਟ੍ਟਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਅਚ੍ਚਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਆਭਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, વਟ੍ਟਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਅਚ੍ਚਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ; ਯਾ ਚ ਖ੍વਾਸ੍ਸ ਆਭਾ ਸਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁવਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇਲਪ੍ਪਦੀਪਸ੍ਸ ਝਾਯਤੋ ਤੇਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, વਟ੍ਟਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ, ਅਚ੍ਚਿਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ ; ਪਗੇવਸ੍ਸ ਆਭਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਛ ਖੋਮੇ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ। ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੇ ਆਯਤਨੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ વਾ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁવਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮ’ਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਤਜ੍ਜਂ ਤਜ੍ਜਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
411. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā, ābhāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā; yā ca khvāssa ābhā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, telappadīpassa jhāyato telampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, vaṭṭipi aniccā vipariṇāmadhammā, accipi aniccā vipariṇāmadhammā ; pagevassa ābhā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome ajjhattikā āyatanā aniccā. Yañca kho cha ajjhattike āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੧੨. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਾਰવਤੋ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਖਨ੍ਧੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਛਾਯਾਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਾਰવਤੋ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਖਨ੍ਧੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ; ਯਾ ਚ ਖ੍વਾਸ੍ਸ ਛਾਯਾ ਸਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁવਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਮੁਸ੍ਸ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਸਾਰવਤੋ ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਖਨ੍ਧੋਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚੋ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮੋ, ਸਾਖਾਪਲਾਸਮ੍ਪਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ; ਪਗੇવਸ੍ਸ ਛਾਯਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਯੋ ਨੁ ਖੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਛ ਖੋਮੇ ਬਾਹਿਰਾ ਆਯਤਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ। ਯਞ੍ਚ ਖੋ ਬਾਹਿਰੇ ਆਯਤਨੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ ਸੁਖਂ વਾ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ વਾ ਤਂ ਨਿਚ੍ਚਂ ਧੁવਂ ਸਸ੍ਸਤਂ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮ’ਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਤਜ੍ਜਂ ਤਜ੍ਜਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਚ੍ਚਯਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧਾ ਤਜ੍ਜਾ ਤਜ੍ਜਾ વੇਦਨਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਭਗਿਨਿਯੋ! ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਹੋਤਿ ਅਰਿਯਸਾવਕਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਪਸ੍ਸਤੋ’’।
412. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, chāyāpi aniccā vipariṇāmadhammā. Yo nu kho, bhaginiyo, evaṃ vadeyya – ‘amussa mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ; yā ca khvāssa chāyā sā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammā’ti; sammā nu kho so bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amussa hi, bhante, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato mūlampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ, khandhopi anicco vipariṇāmadhammo, sākhāpalāsampi aniccaṃ vipariṇāmadhammaṃ; pagevassa chāyā aniccā vipariṇāmadhammā’’ti. ‘‘Evameva kho, bhaginiyo, yo nu kho evaṃ vadeyya – ‘cha khome bāhirā āyatanā aniccā. Yañca kho bāhire āyatane paṭicca paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā taṃ niccaṃ dhuvaṃ sassataṃ avipariṇāmadhamma’nti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Tajjaṃ tajjaṃ, bhante, paccayaṃ paṭicca tajjā tajjā vedanā uppajjanti. Tajjassa tajjassa paccayassa nirodhā tajjā tajjā vedanā nirujjhantī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, bhaginiyo! Evañhetaṃ, bhaginiyo, hoti ariyasāvakassa yathābhūtaṃ sammappaññāya passato’’.
੪੧੩. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਦਕ੍ਖੋ ਗੋਘਾਤਕੋ વਾ ਗੋਘਾਤਕਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਗਾવਿਂ વਧਿਤ੍વਾ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਗਾવਿਂ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਂ ਮਂਸਕਾਯਂ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ। ਯਂ ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਲਿਮਂਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਤਂ ਤਦੇવ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ। ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਧੁਨਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਮੇਨ ਤਂ ਗਾવਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਤਥੇવਾਯਂ ਗਾવੀ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾવ ਚਮ੍ਮੇਨਾ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਮੁ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦਕ੍ਖੋ ਗੋਘਾਤਕੋ વਾ ਗੋਘਾਤਕਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਗਾવਿਂ વਧਿਤ੍વਾ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਗਾવਿਂ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਅਨ੍ਤਰਂ ਮਂਸਕਾਯਂ ਅਨੁਪਹਚ੍ਚ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ। ਯਂ ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਲਿਮਂਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਤਂ ਤਦੇવ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤੇਯ੍ਯ। ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤਿਤ੍વਾ વਿਧੁਨਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰਂ ਚਮ੍ਮਕਾਯਂ ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਮੇਨ ਤਂ ਗਾવਿਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਸੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਤਥੇવਾਯਂ ਗਾવੀ ਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾવ ਚਮ੍ਮੇਨਾ’ਤਿ; ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਗਾવੀ વਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਤੇਨੇવ ਚਮ੍ਮੇਨਾ’’ਤਿ।
413. ‘‘Seyyathāpi, bhaginiyo, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; sammā nu kho so, bhaginiyo, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṃ vadhitvā tiṇhena govikantanena gāviṃ saṅkanteyya anupahacca antaraṃ maṃsakāyaṃ anupahacca bāhiraṃ cammakāyaṃ. Yaṃ yadeva tattha antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhanaṃ taṃ tadeva tiṇhena govikantanena sañchindeyya saṅkanteyya sampakanteyya samparikanteyya. Sañchinditvā saṅkantitvā sampakantitvā samparikantitvā vidhunitvā bāhiraṃ cammakāyaṃ teneva cammena taṃ gāviṃ paṭicchādetvā kiñcāpi so evaṃ vadeyya – ‘tathevāyaṃ gāvī saṃyuttā imināva cammenā’ti; atha kho sā gāvī visaṃyuttā teneva cammenā’’ti.
‘‘ਉਪਮਾ ਖੋ ਮੇ ਅਯਂ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਕਤਾ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਨਾਯ ਅਯਮੇવੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ। ‘ਅਨ੍ਤਰਾ ਮਂਸਕਾਯੋ’ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਛਨ੍ਨੇਤਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਅਧਿવਚਨਂ; ‘ਬਾਹਿਰੋ ਚਮ੍ਮਕਾਯੋ’ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਛਨ੍ਨੇਤਂ ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਆਯਤਨਾਨਂ ਅਧਿવਚਨਂ; ‘ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਲਿਮਂਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨ’ਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ; ‘ਤਿਣ੍ਹਂ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨ’ਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਅਰਿਯਾਯੇਤਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਧਿવਚਨਂ; ਯਾਯਂ ਅਰਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਨ੍ਤਰਾ ਕਿਲੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਸਂਯੋਜਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾ ਬਨ੍ਧਨਂ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਦਤਿ ਸਙ੍ਕਨ੍ਤਤਿ ਸਮ੍ਪਕਨ੍ਤਤਿ ਸਮ੍ਪਰਿਕਨ੍ਤਤਿ।
‘‘Upamā kho me ayaṃ, bhaginiyo, katā atthassa viññāpanāya ayamevettha attho. ‘Antarā maṃsakāyo’ti kho, bhaginiyo, channetaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘bāhiro cammakāyo’ti kho, bhaginiyo, channetaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ adhivacanaṃ; ‘antarā vilimaṃsaṃ antarā nhāru antarā bandhana’nti kho, bhaginiyo, nandīrāgassetaṃ adhivacanaṃ; ‘tiṇhaṃ govikantana’nti kho, bhaginiyo, ariyāyetaṃ paññāya adhivacanaṃ; yāyaṃ ariyā paññā antarā kilesaṃ antarā saṃyojanaṃ antarā bandhanaṃ sañchindati saṅkantati sampakantati samparikantati.
੪੧੪. ‘‘ਸਤ੍ਤ ਖੋ ਪਨਿਮੇ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ, ਯੇਸਂ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤ? ਇਧ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਿਰੋਧਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਪਰਿਣਾਮਿਂ। ਧਮ੍ਮવਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ…ਪੇ॰… વੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਤਿ વਿવੇਕਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਰਾਗਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨਿਰੋਧਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਪਰਿਣਾਮਿਂ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਗਿਨਿਯੋ, ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਯੇਸਂ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ।
414. ‘‘Satta kho panime, bhaginiyo, bojjhaṅgā, yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Katame satta? Idha, bhaginiyo, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāveti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāveti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāveti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Ime kho, bhaginiyo, satta bojjhaṅgā yesaṃ bhāvitattā bahulīkatattā bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti.
੪੧੫. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਨਨ੍ਦਕੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਇਮਿਨਾ ਓવਾਦੇਨ ਓવਦਿਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਗਿਨਿਯੋ; ਕਾਲੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਨਨ੍ਦਕਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –‘‘ਗਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ; ਕਾਲੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੀਸੁ ਤਾਸੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਨ ਹੋਤਿ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ – ‘ਊਨੋ ਨੁ ਖੋ ਚਨ੍ਦੋ, ਪੁਣ੍ਣੋ ਨੁ ਖੋ ਚਨ੍ਦੋ’ਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਪੁਣ੍ਣੋ ਚਨ੍ਦੋਤ੍વੇવ ਹੋਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨਨ੍ਦਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਚੇવ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਚ। ਤਾਸਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਤਾਨਂ ਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮਿਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਸਾ 13 ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮਾ ਨਿਯਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਨਾ’’ਤਿ।
415. Atha kho āyasmā nandako tā bhikkhuniyo iminā ovādena ovaditvā uyyojesi – ‘‘gacchatha, bhaginiyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo āyasmato nandakassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ nandakaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho tā bhikkhuniyo bhagavā etadavoca –‘‘gacchatha, bhikkhuniyo; kālo’’ti. Atha kho tā bhikkhuniyo bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā acirapakkantīsu tāsu bhikkhunīsu bhikkhū āmantesi – ‘‘seyyathāpi, bhikkhave, tadahuposathe pannarase na hoti bahuno janassa kaṅkhā vā vimati vā – ‘ūno nu kho cando, puṇṇo nu kho cando’ti, atha kho puṇṇo candotveva hoti; evameva kho, bhikkhave, tā bhikkhuniyo nandakassa dhammadesanāya attamanā ceva paripuṇṇasaṅkappā ca. Tāsaṃ, bhikkhave, pañcannaṃ bhikkhunisatānaṃ yā pacchimitā bhikkhunī sā 14 sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā’’ti.
ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ਨਨ੍ਦਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
Nandakovādasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਨਨ੍ਦਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Nandakovādasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੪. ਨਨ੍ਦਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Nandakovādasuttavaṇṇanā
