| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ನನ್ದಕೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Nandakovādasuttavaṇṇanā
೩೯೮. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ನನ್ದಕೋವಾದಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನಾತಿ ಭಗವಾ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಯಾ ಯಾಚಿತೋ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಸನ್ನಿಪಾತೇತ್ವಾ – ‘‘ಥೇರಾ ಭಿಕ್ಖೂ ವಾರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಓವದನ್ತೂ’’ತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಭಾರಂ ಅಕಾಸಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ವಾರೇನ। ನ ಇಚ್ಛತೀತಿ ಅತ್ತನೋ ವಾರೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ ದೂರಂ ಗಾಮಂ ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಸೂಚಿಕಮ್ಮಾದೀನಿ ವಾ ಆರಭಿತ್ವಾ ‘‘ಅಯಂ ನಾಮಸ್ಸ ಪಪಞ್ಚೋ’’ತಿ ವದಾಪೇಸಿ। ಇಮಂ ಪನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಓವಾದಂ ಭಗವಾ ನನ್ದಕತ್ಥೇರಸ್ಸೇವ ಕಾರಣಾ ಅಕಾಸಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಇಮಾಸಞ್ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಥೇರಂ ದಿಸ್ವಾ ಚಿತ್ತಂ ಏಕಗ್ಗಂ ಹೋತಿ ಪಸೀದತಿ। ತೇನ ತಾ ತಸ್ಸ ಓವಾದಂ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತುಕಾಮಾ, ಧಮ್ಮಕಥಂ ಸೋತುಕಾಮಾ। ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾ – ‘‘ನನ್ದಕೋ ಅತ್ತನೋ ವಾರೇ ಸಮ್ಪತ್ತೇ ಓವಾದಂ ದಸ್ಸತಿ, ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ ವಾರೇನ ಓವಾದಂ ಅಕಾಸಿ। ಥೇರೋ ಪನ ಅತ್ತನೋ ವಾರಂ ನ ಕರೋತಿ, ಕಸ್ಮಾತಿ ಚೇ? ತಾ ಕಿರ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಪುಬ್ಬೇ ಥೇರಸ್ಸ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ ಓರೋಧಾ ಅಹೇಸುಂ। ಥೇರೋ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಞಾಣೇನ ತಂ ಕಾರಣಂ ಞತ್ವಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಮಂ ಇಮಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನಿಸಙ್ಘಸ್ಸ ಮಜ್ಝೇ ನಿಸಿನ್ನಂ ಉಪಮಾಯೋ ಚ ಕಾರಣಾನಿ ಚ ಆಹರಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಕಥಯಮಾನಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಞ್ಞೋ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಞಾಣಲಾಭೀ ಭಿಕ್ಖು ಇಮಂ ಕಾರಣಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ‘ಆಯಸ್ಮಾ ನನ್ದಕೋ ಯಾವಜ್ಜದಿವಸಾ ಓರೋಧೇ ನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ, ಸೋಭತಾಯಮಾಯಸ್ಮಾ ಓರೋಧಪರಿವುತೋ’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಏತಮತ್ಥಂ ಸಮ್ಪಸ್ಸಮಾನೋ ಥೇರೋ ಅತ್ತನೋ ವಾರಂ ನ ಕರೋತಿ। ಇಮಾಸಞ್ಚ ಕಿರ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಥೇರಸ್ಸೇವ ದೇಸನಾ ಸಪ್ಪಾಯಾ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಞತ್ವಾ ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ನನ್ದಕಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ।
398.Evaṃme sutanti nandakovādasuttaṃ. Tattha tena kho pana samayenāti bhagavā mahāpajāpatiyā yācito bhikkhunisaṅghaṃ uyyojetvā bhikkhusaṅghaṃ sannipātetvā – ‘‘therā bhikkhū vārena bhikkhuniyo ovadantū’’ti saṅghassa bhāraṃ akāsi. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tattha pariyāyenāti vārena. Na icchatīti attano vāre sampatte dūraṃ gāmaṃ vā gantvā sūcikammādīni vā ārabhitvā ‘‘ayaṃ nāmassa papañco’’ti vadāpesi. Imaṃ pana pariyāyena ovādaṃ bhagavā nandakattherasseva kāraṇā akāsi. Kasmā? Imāsañhi bhikkhunīnaṃ theraṃ disvā cittaṃ ekaggaṃ hoti pasīdati. Tena tā tassa ovādaṃ sampaṭicchitukāmā, dhammakathaṃ sotukāmā. Tasmā bhagavā – ‘‘nandako attano vāre sampatte ovādaṃ dassati, dhammakathaṃ kathessatī’’ti vārena ovādaṃ akāsi. Thero pana attano vāraṃ na karoti, kasmāti ce? Tā kira bhikkhuniyo pubbe therassa jambudīpe rajjaṃ kārentassa orodhā ahesuṃ. Thero pubbenivāsañāṇena taṃ kāraṇaṃ ñatvā cintesi – ‘‘maṃ imassa bhikkhunisaṅghassa majjhe nisinnaṃ upamāyo ca kāraṇāni ca āharitvā dhammaṃ kathayamānaṃ disvā añño pubbenivāsañāṇalābhī bhikkhu imaṃ kāraṇaṃ oloketvā ‘āyasmā nandako yāvajjadivasā orodhe na vissajjeti, sobhatāyamāyasmā orodhaparivuto’ti vattabbaṃ maññeyyā’’ti. Etamatthaṃ sampassamāno thero attano vāraṃ na karoti. Imāsañca kira bhikkhunīnaṃ therasseva desanā sappāyā bhavissatīti ñatvā atha kho bhagavā āyasmantaṃ nandakaṃ āmantesi.
ತಾಸಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪುಬ್ಬೇ ತಸ್ಸ ಓರೋಧಭಾವಜಾನನತ್ಥಂ ಇದಂ ವತ್ಥುಂ – ಪುಬ್ಬೇ ಕಿರ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಪಞ್ಚ ದಾಸಸತಾನಿ ಪಞ್ಚ ದಾಸಿಸತಾನಿ ಚಾತಿ ಜಙ್ಘಸಹಸ್ಸಂ ಏಕತೋವ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ವಸಿ। ಅಯಂ ನನ್ದಕತ್ಥೇರೋ ತಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೋ ಹೋತಿ , ಗೋತಮೀ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೀ। ಸಾ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸಸ್ಸ ಪಾದಪರಿಚಾರಿಕಾ ಅಹೋಸಿ ಪಣ್ಡಿತಾ ಬ್ಯತ್ತಾ। ಜಙ್ಘಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಂ ಏಕತೋ ಕರೋತಿ। ಅಥ ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಸಮಯೇ ಪಞ್ಚ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ನನ್ದಮೂಲಕಪಬ್ಭಾರತೋ ಇಸಿಪತನೇ ಓತರಿತ್ವಾ ನಗರೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಇಸಿಪತನಮೇವ ಗನ್ತ್ವಾ – ‘‘ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕುಟಿಯಾ ಅತ್ಥಾಯ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಯಾಚಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಚೀವರಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯೇ ನಗರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸೇಟ್ಠಿಸ್ಸ ಘರದ್ವಾರೇ ಅಟ್ಠಂಸು। ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೀ ಕುಟಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಉದಕತಿತ್ಥಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇ ನಗರಂ ಪವಿಸನ್ತೇ ಅದ್ದಸ। ಸೇಟ್ಠಿ ತೇಸಂ ಆಗತಕಾರಣಂ ಸುತ್ವಾ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಓಕಾಸೋ ನತ್ಥಿ, ಗಚ್ಛನ್ತೂ’’ತಿ ಆಹ।
Tāsaṃ bhikkhunīnaṃ pubbe tassa orodhabhāvajānanatthaṃ idaṃ vatthuṃ – pubbe kira bārāṇasiyaṃ pañca dāsasatāni pañca dāsisatāni cāti jaṅghasahassaṃ ekatova kammaṃ katvā ekasmiṃ ṭhāne vasi. Ayaṃ nandakatthero tasmiṃ kāle jeṭṭhakadāso hoti , gotamī jeṭṭhakadāsī. Sā jeṭṭhakadāsassa pādaparicārikā ahosi paṇḍitā byattā. Jaṅghasahassampi puññakammaṃ karontaṃ ekato karoti. Atha vassūpanāyikasamaye pañca paccekabuddhā nandamūlakapabbhārato isipatane otaritvā nagare piṇḍāya caritvā isipatanameva gantvā – ‘‘vassūpanāyikakuṭiyā atthāya hatthakammaṃ yācissāmā’’ti cīvaraṃ pārupitvā sāyanhasamaye nagaraṃ pavisitvā seṭṭhissa gharadvāre aṭṭhaṃsu. Jeṭṭhakadāsī kuṭaṃ gahetvā udakatitthaṃ gacchantī paccekabuddhe nagaraṃ pavisante addasa. Seṭṭhi tesaṃ āgatakāraṇaṃ sutvā ‘‘amhākaṃ okāso natthi, gacchantū’’ti āha.
ಅಥ ತೇ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೇ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೀ ಕುಟಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪವಿಸನ್ತೀ ದಿಸ್ವಾ ಕುಟಂ ಓತಾರೇತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಓನಮಿತ್ವಾ ಮುಖಂ ಪಿಧಾಯ – ‘‘ಅಯ್ಯಾ ನಗರಂ ಪವಿಟ್ಠಮತ್ತಾವ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ, ಕಿಂ ನು ಖೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ವಸ್ಸೂಪನಾಯಿಕಕುಟಿಯಾ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಯಾಚಿತುಂ ಆಗಮಿಮ್ಹಾತಿ। ಲದ್ಧಂ, ಭನ್ತೇತಿ। ನ ಲದ್ಧಂ ಉಪಾಸಿಕೇತಿ? ಕಿಂ ಪನೇಸಾ ಕುಟಿ ಇಸ್ಸರೇಹೇವ ಕಾತಬ್ಬಾ, ದುಗ್ಗತೇಹಿಪಿ ಸಕ್ಕಾ ಕಾತುನ್ತಿ। ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸಕ್ಕಾತಿ? ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಮಯಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮ। ಸ್ವೇ ಮಯ್ಹಂ ಭಿಕ್ಖಂ ಗಣ್ಹಥಾತಿ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಉದಕಂ ನೇತ್ವಾ ಪುನ ಕುಟಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಗಮ್ಮ ತಿತ್ಥಮಗ್ಗೇ ಠತ್ವಾ ಆಗತಾ ಅವಸೇಸದಾಸಿಯೋ ‘‘ಏತ್ಥೇವ ಹೋಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಸಬ್ಬಾಸಂ ಆಗತಕಾಲೇ ಆಹ – ‘‘ಅಮ್ಮ ಕಿಂ ನಿಚ್ಚಮೇವ ಪರಸ್ಸ ದಾಸಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸಥ, ಉದಾಹು ದಾಸಭಾವತೋ ಮುಚ್ಚಿತುಂ ಇಚ್ಛಥಾ’’ತಿ? ಅಜ್ಜೇವ ಮುಚ್ಚಿತುಮಿಚ್ಛಾಮ ಅಯ್ಯೇತಿ। ಯದಿ ಏವಂ ಮಯಾ ಪಞ್ಚ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ಅಲಭನ್ತಾ ಸ್ವಾತನಾಯ ನಿಮನ್ತಿತಾ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಸಾಮಿಕೇಹಿ ಏಕದಿವಸಂ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ದಾಪೇಥಾತಿ। ತಾ ಸಾಧೂತಿ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತ್ವಾ ಸಾಯಂ ಅಟವಿತೋ ಆಗತಕಾಲೇ ಸಾಮಿಕಾನಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ತೇ ಸಾಧೂತಿ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸಸ್ಸ ಗೇಹದ್ವಾರೇ ಸನ್ನಿಪತಿಂಸು।
Atha te nagarā nikkhamante jeṭṭhakadāsī kuṭaṃ gahetvā pavisantī disvā kuṭaṃ otāretvā vanditvā onamitvā mukhaṃ pidhāya – ‘‘ayyā nagaraṃ paviṭṭhamattāva nikkhantā, kiṃ nu kho’’ti pucchi. Vassūpanāyikakuṭiyā hatthakammaṃ yācituṃ āgamimhāti. Laddhaṃ, bhanteti. Na laddhaṃ upāsiketi? Kiṃ panesā kuṭi issareheva kātabbā, duggatehipi sakkā kātunti. Yena kenaci sakkāti? Sādhu, bhante, mayaṃ karissāma. Sve mayhaṃ bhikkhaṃ gaṇhathāti nimantetvā udakaṃ netvā puna kuṭaṃ gahetvā āgamma titthamagge ṭhatvā āgatā avasesadāsiyo ‘‘ettheva hothā’’ti vatvā sabbāsaṃ āgatakāle āha – ‘‘amma kiṃ niccameva parassa dāsakammaṃ karissatha, udāhu dāsabhāvato muccituṃ icchathā’’ti? Ajjeva muccitumicchāma ayyeti. Yadi evaṃ mayā pañca paccekabuddhā hatthakammaṃ alabhantā svātanāya nimantitā, tumhākaṃ sāmikehi ekadivasaṃ hatthakammaṃ dāpethāti. Tā sādhūti sampaṭicchitvā sāyaṃ aṭavito āgatakāle sāmikānaṃ ārocesuṃ. Te sādhūti jeṭṭhakadāsassa gehadvāre sannipatiṃsu.
ಅಥ ನೇ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೀ ಸ್ವೇ ತಾತಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಹತ್ಥಕಮ್ಮಂ ದೇಥಾತಿ ಆನಿಸಂಸಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಯೇಪಿ ನ ಕಾತುಕಾಮಾ, ತೇ ಗಾಳ್ಹೇನ ಓವಾದೇನ ತಜ್ಜೇತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾಪೇಸಿ। ಸಾ ಪುನದಿವಸೇ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಭತ್ತಂ ದತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇಸಂ ದಾಸಪುತ್ತಾನಂ ಸಞ್ಞಂ ಅದಾಸಿ। ತೇ ತಾವದೇವ ಅರಞ್ಞಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರೇ ಸಮೋಧಾನೇತ್ವಾ ಸತಂ ಸತಂ ಹುತ್ವಾ ಏಕೇಕಕುಟಿಂ ಏಕೇಕಚಙ್ಕಮನಾದಿಪರಿವಾರಂ ಕತ್ವಾ ಮಞ್ಚಪೀಠಪಾನೀಯಪರಿಭೋಜನೀಯಭಾಜನಾದೀನಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧೇ ತೇಮಾಸಂ ತತ್ಥ ವಸನತ್ಥಾಯ ಪಟಿಞ್ಞಂ ಕಾರೇತ್ವಾ ವಾರಭಿಕ್ಖಂ ಪಟ್ಠಪೇಸುಂ। ಯೋ ಅತ್ತನೋ ವಾರದಿವಸೇ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ। ತಸ್ಸ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೀ ಸಕಗೇಹತೋ ಆಹರಿತ್ವಾ ದೇತಿ। ಏವಂ ತೇಮಾಸಂ ಜಗ್ಗಿತ್ವಾ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸೀ ಏಕೇಕಂ ದಾಸಂ ಏಕೇಕಂ ಸಾಟಕಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಾಪೇಸಿ। ಪಞ್ಚ ಥೂಲಸಾಟಕಸತಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ತಾನಿ ಪರಿವತ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ತಿಚೀವರಾನಿ ಕತ್ವಾ ಅದಾಸಿ। ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಯಥಾಫಾಸುಕಂ ಅಗಮಂಸು। ತಮ್ಪಿ ಜಙ್ಘಸಹಸ್ಸಂ ಏಕತೋ ಕುಸಲಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ದೇವಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತಾನಿ ಪಞ್ಚ ಮಾತುಗಾಮಸತಾನಿ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ತೇಸಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಪುರಿಸಸತಾನಂ ಗೇಹೇ ಹೋನ್ತಿ, ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಸಬ್ಬಾಪಿ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸಪುತ್ತಸ್ಸೇವ ಗೇಹೇ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಜೇಟ್ಠಕದಾಸಪುತ್ತೋ ದೇವಲೋಕತೋ ಚವಿತ್ವಾ ರಾಜಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತೋ। ತಾಪಿ ಪಞ್ಚಸತಾ ದೇವಕಞ್ಞಾ ಮಹಾಭೋಗಕುಲೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ರಜ್ಜೇ ಠಿತಸ್ಸ ಗೇಹಂ ಅಗಮಂಸು। ಏತೇನ ನಿಯಾಮೇನ ಸಂಸರನ್ತಿಯೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಕೋಲಿಯನಗರೇ ದೇವದಹನಗರೇ ಚ ಖತ್ತಿಯಕುಲೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಾ।
Atha ne jeṭṭhakadāsī sve tātā paccekabuddhānaṃ hatthakammaṃ dethāti ānisaṃsaṃ ācikkhitvā yepi na kātukāmā, te gāḷhena ovādena tajjetvā paṭicchāpesi. Sā punadivase paccekabuddhānaṃ bhattaṃ datvā sabbesaṃ dāsaputtānaṃ saññaṃ adāsi. Te tāvadeva araññaṃ pavisitvā dabbasambhāre samodhānetvā sataṃ sataṃ hutvā ekekakuṭiṃ ekekacaṅkamanādiparivāraṃ katvā mañcapīṭhapānīyaparibhojanīyabhājanādīni ṭhapetvā paccekabuddhe temāsaṃ tattha vasanatthāya paṭiññaṃ kāretvā vārabhikkhaṃ paṭṭhapesuṃ. Yo attano vāradivase na sakkoti. Tassa jeṭṭhakadāsī sakagehato āharitvā deti. Evaṃ temāsaṃ jaggitvā jeṭṭhakadāsī ekekaṃ dāsaṃ ekekaṃ sāṭakaṃ vissajjāpesi. Pañca thūlasāṭakasatāni ahesuṃ. Tāni parivattāpetvā pañcannaṃ paccekabuddhānaṃ ticīvarāni katvā adāsi. Paccekabuddhā yathāphāsukaṃ agamaṃsu. Tampi jaṅghasahassaṃ ekato kusalaṃ katvā kāyassa bhedā devaloke nibbatti. Tāni pañca mātugāmasatāni kālena kālaṃ tesaṃ pañcannaṃ purisasatānaṃ gehe honti, kālena kālaṃ sabbāpi jeṭṭhakadāsaputtasseva gehe honti. Atha ekasmiṃ kāle jeṭṭhakadāsaputto devalokato cavitvā rājakule nibbatto. Tāpi pañcasatā devakaññā mahābhogakulesu nibbattitvā tassa rajje ṭhitassa gehaṃ agamaṃsu. Etena niyāmena saṃsarantiyo amhākaṃ bhagavato kāle koliyanagare devadahanagare ca khattiyakulesu nibbattā.
ನನ್ದಕತ್ಥೇರೋಪಿ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೋ, ಜೇಟ್ಠಕದಾಸಿಧೀತಾ ವಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಸುದ್ಧೋದನಮಹಾರಾಜಸ್ಸ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಾ, ಇತರಾಪಿ ತೇಸಂ ತೇಸಂ ರಾಜಪುತ್ತಾನಂಯೇವ ಘರಂ ಗತಾ। ತಾಸಂ ಸಾಮಿಕಾ ಪಞ್ಚಸತಾ ರಾಜಕುಮಾರಾ ಉದಕಚುಮ್ಬಟಕಲಹೇ ಸತ್ಥು ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಸುತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ರಾಜಧೀತರೋ ತೇಸಂ ಉಕ್ಕಣ್ಠನತ್ಥಂ ಸಾಸನಂ ಪೇಸೇಸುಂ। ತೇ ಉಕ್ಕಣ್ಠಿತೇ ಭಗವಾ ಕುಣಾಲದಹಂ ನೇತ್ವಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಮಹಾಸಮಯದಿವಸೇ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇಸಿ। ತಾಪಿ ಪಞ್ಚಸತಾ ರಾಜಧೀತರೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಯಾ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿಂಸು। ಅಯಮಾಯಸ್ಮಾ ನನ್ದಕೋ ಏತ್ತಾವ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋತಿ ಏವಮೇತಂ ವತ್ಥು ದೀಪೇತಬ್ಬಂ।
Nandakattheropi pabbajitvā arahattaṃ patto, jeṭṭhakadāsidhītā vayaṃ āgamma suddhodanamahārājassa aggamahesiṭṭhāne ṭhitā, itarāpi tesaṃ tesaṃ rājaputtānaṃyeva gharaṃ gatā. Tāsaṃ sāmikā pañcasatā rājakumārā udakacumbaṭakalahe satthu dhammadesanaṃ sutvā pabbajitā, rājadhītaro tesaṃ ukkaṇṭhanatthaṃ sāsanaṃ pesesuṃ. Te ukkaṇṭhite bhagavā kuṇāladahaṃ netvā sotāpattiphale patiṭṭhapetvā mahāsamayadivase arahatte patiṭṭhāpesi. Tāpi pañcasatā rājadhītaro nikkhamitvā mahāpajāpatiyā santike pabbajiṃsu. Ayamāyasmā nandako ettāva tā bhikkhuniyoti evametaṃ vatthu dīpetabbaṃ.
ರಾಜಕಾರಾಮೋತಿ ಪಸೇನದಿನಾ ಕಾರಿತೋ ನಗರಸ್ಸ ದಕ್ಖಿಣದಿಸಾಭಾಗೇ ಥೂಪಾರಾಮಸದಿಸೇ ಠಾನೇ ವಿಹಾರೋ।
Rājakārāmoti pasenadinā kārito nagarassa dakkhiṇadisābhāge thūpārāmasadise ṭhāne vihāro.
೩೯೯. ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ಸುದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಹೇತುನಾ ಕಾರಣೇನ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಞ್ಞಾಯ ಯಾಥಾವಸರಸತೋ ದಿಟ್ಠಂ।
399.Sammappaññāya sudiṭṭhanti hetunā kāraṇena vipassanāpaññāya yāthāvasarasato diṭṭhaṃ.
೪೦೧. ತಜ್ಜಂ ತಜ್ಜನ್ತಿ ತಂಸಭಾವಂ ತಂಸಭಾವಂ, ಅತ್ಥತೋ ಪನ ತಂ ತಂ ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ತಾ ತಾ ವೇದನಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।
401.Tajjaṃ tajjanti taṃsabhāvaṃ taṃsabhāvaṃ, atthato pana taṃ taṃ paccayaṃ paṭicca tā tā vedanā uppajjantīti vuttaṃ hoti.
೪೦೨. ಪಗೇವಸ್ಸ ಛಾಯಾತಿ ಮೂಲಾದೀನಿ ನಿಸ್ಸಾಯ ನಿಬ್ಬತ್ತಾ ಛಾಯಾ ಪಠಮತರಂಯೇವ ಅನಿಚ್ಚಾ।
402.Pagevassa chāyāti mūlādīni nissāya nibbattā chāyā paṭhamataraṃyeva aniccā.
೪೧೩. ಅನುಪಹಚ್ಚಾತಿ ಅನುಪಹನಿತ್ವಾ। ತತ್ಥ ಮಂಸಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಪಿಣ್ಡಂ ಕತ್ವಾ ಚಮ್ಮಂ ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇನ್ತೋ ಮಂಸಕಾಯಂ ಉಪಹನತಿ ನಾಮ। ಚಮ್ಮಂ ಬದ್ಧಂ ಬದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ ಮಂಸೇ ಅಲ್ಲಿಯಾಪೇನ್ತೋ ಮಂಸಕಾಯಂ ಉಪಹನತಿ ನಾಮ। ಏವಂ ಅಕತ್ವಾ। ವಿಲಿಮಂಸಂ ನ್ಹಾರುಬನ್ಧನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಚಮ್ಮೇ ಲಗ್ಗವಿಲೀಪನಮಂಸಮೇವ। ಅನ್ತರಾಕಿಲೇಸಸಂಯೋಜನಬನ್ಧನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಂ ಅನ್ತರಕಿಲೇಸಮೇವ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ।
413.Anupahaccāti anupahanitvā. Tattha maṃsaṃ piṇḍaṃ piṇḍaṃ katvā cammaṃ alliyāpento maṃsakāyaṃ upahanati nāma. Cammaṃ baddhaṃ baddhaṃ katvā maṃse alliyāpento maṃsakāyaṃ upahanati nāma. Evaṃ akatvā. Vilimaṃsaṃ nhārubandhananti sabbacamme laggavilīpanamaṃsameva. Antarākilesasaṃyojanabandhananti sabbaṃ antarakilesameva sandhāya vuttaṃ.
೪೧೪. ಸತ್ತ ಖೋ ಪನಿಮೇತಿ ಕಸ್ಮಾ ಆಹಾತಿ? ಯಾ ಹಿ ಏಸಾ ಪಞ್ಞಾ ಕಿಲೇಸೇ ಛಿನ್ದತೀತಿ ವುತ್ತಾ, ಸಾ ನ ಏಕಿಕಾವ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಛಿನ್ದಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ। ಯಥಾ ಪನ ಕುಠಾರೀ ನ ಅತ್ತನೋ ಧಮ್ಮತಾಯ ಛೇಜ್ಜಂ ಛಿನ್ದತಿ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ತಜ್ಜಂ ವಾಯಾಮಂ ಪಟಿಚ್ಚೇವ ಛಿನ್ದತಿ, ಏವಂ ನ ವಿನಾ ಛಹಿ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇಹಿ ಪಞ್ಞಾ ಕಿಲೇಸೇ ಛಿನ್ದಿತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ। ತೇನ ಹೀತಿ ಯೇನ ಕಾರಣೇನ ತಯಾ ಛ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾನಿ ಆಯತನಾನಿ, ಛ ಬಾಹಿರಾನಿ , ಛ ವಿಞ್ಞಾಣಕಾಯೇ, ದೀಪೋಪಮಂ, ರುಕ್ಖೋಪಮಂ, ಗಾವೂಪಮಞ್ಚ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸತ್ತಹಿ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇಹಿ ಆಸವಕ್ಖಯೇನ ದೇಸನಾ ನಿಟ್ಠಪಿತಾ, ತೇನ ಕಾರಣೇನ ತ್ವಂ ಸ್ವೇಪಿ ತಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ತೇನೇವ ಓವಾದೇನ ಓವದೇಯ್ಯಾಸೀತಿ।
414.Satta kho panimeti kasmā āhāti? Yā hi esā paññā kilese chindatīti vuttā, sā na ekikāva attano dhammatāya chindituṃ sakkoti. Yathā pana kuṭhārī na attano dhammatāya chejjaṃ chindati, purisassa tajjaṃ vāyāmaṃ paṭicceva chindati, evaṃ na vinā chahi bojjhaṅgehi paññā kilese chindituṃ sakkoti. Tasmā evamāha. Tena hīti yena kāraṇena tayā cha ajjhattikāni āyatanāni, cha bāhirāni , cha viññāṇakāye, dīpopamaṃ, rukkhopamaṃ, gāvūpamañca dassetvā sattahi bojjhaṅgehi āsavakkhayena desanā niṭṭhapitā, tena kāraṇena tvaṃ svepi tā bhikkhuniyo teneva ovādena ovadeyyāsīti.
೪೧೫. ಸಾ ಸೋತಾಪನ್ನಾತಿ ಯಾ ಸಾ ಗುಣೇಹಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಿಕಾ, ಸಾ ಸೋತಾಪನ್ನಾ। ಸೇಸಾ ಪನ ಸಕದಾಗಾಮಿಅನಾಗಾಮಿನಿಯೋ ಚ ಖೀಣಾಸವಾ ಚ। ಯದಿ ಏವಂ ಕಥಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪಾತಿ। ಅಜ್ಝಾಸಯಪಾರಿಪೂರಿಯಾ। ಯಸ್ಸಾ ಹಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಏವಮಹೋಸಿ – ‘‘ಕದಾ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಅಯ್ಯಸ್ಸ ನನ್ದಕಸ್ಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಸುಣನ್ತೀ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆಸನೇ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ ಸಚ್ಛಿಕರೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ, ಸಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಂ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ। ಯಸ್ಸಾ ಅಹೋಸಿ ‘‘ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಂ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ ಅರಹತ್ತ’’ನ್ತಿ, ಸಾ ಅರಹತ್ತಂ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಅತ್ತಮನಾ ಚೇವ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪಾ ಚಾ’’ತಿ।
415.Sā sotāpannāti yā sā guṇehi sabbapacchimikā, sā sotāpannā. Sesā pana sakadāgāmianāgāminiyo ca khīṇāsavā ca. Yadi evaṃ kathaṃ paripuṇṇasaṅkappāti. Ajjhāsayapāripūriyā. Yassā hi bhikkhuniyā evamahosi – ‘‘kadā nu kho ahaṃ ayyassa nandakassa dhammadesanaṃ suṇantī tasmiṃyeva āsane sotāpattiphalaṃ sacchikareyya’’nti, sā sotāpattiphalaṃ sacchākāsi. Yassā ahosi ‘‘sakadāgāmiphalaṃ anāgāmiphalaṃ arahatta’’nti, sā arahattaṃ sacchākāsi. Tenāha bhagavā ‘‘attamanā ceva paripuṇṇasaṅkappā cā’’ti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ನನ್ದಕೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Nandakovādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೪. ನನ್ದಕೋವಾದಸುತ್ತಂ • 4. Nandakovādasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೪. ನನ್ದಕೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Nandakovādasuttavaṇṇanā
