Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၁၀. နန္ဒမာတာသုတ္တံ
10. Nandamātāsuttaṃ
တေန ခော ပန သမယေန ဝေသ္သဝဏော မဟာရာဇာ ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဒက္ခိဏံ ဒိသံ ဂစ္ဆတိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အသ္သောသိ ခော ဝေသ္သဝဏော မဟာရာဇာ နန္ဒမာတာယ ဥပာသိကာယ ပာရာယနံ သရေန ဘာသန္တိယာ, သုတ္ဝာ ကထာပရိယောသာနံ အာဂမယမာနော အဋ္ဌာသိ။
Tena kho pana samayena vessavaṇo mahārājā uttarāya disāya dakkhiṇaṃ disaṃ gacchati kenacideva karaṇīyena. Assosi kho vessavaṇo mahārājā nandamātāya upāsikāya pārāyanaṃ sarena bhāsantiyā, sutvā kathāpariyosānaṃ āgamayamāno aṭṭhāsi.
အထ ခော နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ ပာရာယနံ သရေန ဘာသိတ္ဝာ တုဏ္ဟီ အဟောသိ။ အထ ခော ဝေသ္သဝဏော မဟာရာဇာ နန္ဒမာတာယ ဥပာသိကာယ ကထာပရိယောသာနံ ဝိဒိတ္ဝာ အဗ္ဘာနုမောဒိ – ‘‘သာဓု ဘဂိနိ, သာဓု ဘဂိနီ’’တိ! ‘‘ကော ပနေသော, ဘဒ္ရမုခာ’’တိ? ‘‘အဟံ တေ, ဘဂိနိ, ဘာတာ ဝေသ္သဝဏော, မဟာရာဇာ’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘဒ္ရမုခ, တေန ဟိ ယော မေ အယံ ဓမ္မပရိယာယော ဘဏိတော ဣဒံ တေ ဟောတု အာတိထေယ္ယ’’န္တိ။ ‘‘သာဓု, ဘဂိနိ, ဧတဉ္စေဝ မေ ဟောတု အာတိထေယ္ယံ။ သ္ဝေဝ 5 သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခော ဘိက္ခုသင္ဃော အကတပာတရာသော ဝေဠုကဏ္ဍကံ အာဂမိသ္သတိ, တဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဝိသိတ္ဝာ မမ ဒက္ခိဏံ အာဒိသေယ္ယာသိ။ ဧတဉ္စေဝ 6 မေ ဘဝိသ္သတိ အာတိထေယ္ယ’’န္တိ။
Atha kho nandamātā upāsikā pārāyanaṃ sarena bhāsitvā tuṇhī ahosi. Atha kho vessavaṇo mahārājā nandamātāya upāsikāya kathāpariyosānaṃ viditvā abbhānumodi – ‘‘sādhu bhagini, sādhu bhaginī’’ti! ‘‘Ko paneso, bhadramukhā’’ti? ‘‘Ahaṃ te, bhagini, bhātā vessavaṇo, mahārājā’’ti. ‘‘Sādhu, bhadramukha, tena hi yo me ayaṃ dhammapariyāyo bhaṇito idaṃ te hotu ātitheyya’’nti. ‘‘Sādhu, bhagini, etañceva me hotu ātitheyyaṃ. Sveva 7 sāriputtamoggallānappamukho bhikkhusaṅgho akatapātarāso veḷukaṇḍakaṃ āgamissati, tañca bhikkhusaṅghaṃ parivisitvā mama dakkhiṇaṃ ādiseyyāsi. Etañceva 8 me bhavissati ātitheyya’’nti.
အထ ခော နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ တသ္သာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန သကေ နိဝေသနေ ပဏီတံ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒာပေသိ။ အထ ခော သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခော ဘိက္ခုသင္ဃော အကတပာတရာသော ယေန ဝေဠုကဏ္ဍကော တဒဝသရိ။ အထ ခော နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ အညတရံ ပုရိသံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တ္ဝံ, အမ္ဘော ပုရိသ, အာရာမံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ကာလံ အာရောစေဟိ – ‘ကာလော, ဘန္တေ, အယ္ယာယ နန္ဒမာတုယာ နိဝေသနေ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယ္ယေ’’တိ ခော သော ပုရိသော နန္ဒမာတာယ ဥပာသိကာယ ပဋိသ္သုတ္ဝာ အာရာမံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော, ဘန္တေ, အယ္ယာယ နန္ဒမာတုယာ နိဝေသနေ နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ အထ ခော သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခော ဘိက္ခုသင္ဃော ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန နန္ဒမာတာယ ဥပာသိကာယ နိဝေသနံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခော နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပဏီတေန ခာဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝာရေသိ။
Atha kho nandamātā upāsikā tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpesi. Atha kho sāriputtamoggallānappamukho bhikkhusaṅgho akatapātarāso yena veḷukaṇḍako tadavasari. Atha kho nandamātā upāsikā aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, ārāmaṃ gantvā bhikkhusaṅghassa kālaṃ ārocehi – ‘kālo, bhante, ayyāya nandamātuyā nivesane niṭṭhitaṃ bhatta’’’nti. ‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho so puriso nandamātāya upāsikāya paṭissutvā ārāmaṃ gantvā bhikkhusaṅghassa kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bhante, ayyāya nandamātuyā nivesane niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho sāriputtamoggallānappamukho bhikkhusaṅgho pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena nandamātāya upāsikāya nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi.
အထ ခော နန္ဒမာတာ ဥပာသိကာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပာဏိံ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော နန္ဒမာတရံ ဥပာသိကံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝောစ – ‘‘ကော ပန တေ, နန္ဒမာတေ, ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ အဗ္ဘာဂမနံ အာရောစေသီ’’တိ?
Atha kho nandamātā upāsikā āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nandamātaraṃ upāsikaṃ āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘ko pana te, nandamāte, bhikkhusaṅghassa abbhāgamanaṃ ārocesī’’ti?
‘‘ဣဓာဟံ, ဘန္တေ , ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ပာရာယနံ သရေန ဘာသိတ္ဝာ တုဏ္ဟီ အဟောသိံ။ အထ ခော, ဘန္တေ, ဝေသ္သဝဏော မဟာရာဇာ မမ ကထာပရိယောသာနံ ဝိဒိတ္ဝာ အဗ္ဘာနုမောဒိ – ‘သာဓု, ဘဂိနိ, သာဓု, ဘဂိနီ’တိ! ‘ကော ပနေသော, ဘဒ္ရမုခာ’တိ? ‘အဟံ တေ, ဘဂိနိ, ဘာတာ ဝေသ္သဝဏော, မဟာရာဇာ’တိ။ ‘သာဓု, ဘဒ္ရမုခ, တေန ဟိ ယော မေ အယံ ဓမ္မပရိယာယော ဘဏိတော ဣဒံ တေ ဟောတု အာတိထေယ္ယ’န္တိ။ ‘သာဓု, ဘဂိနိ, ဧတဉ္စေဝ မေ ဟောတု အာတိထေယ္ယံ။ သ္ဝေဝ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခော ဘိက္ခုသင္ဃော အကတပာတရာသော ဝေဠုကဏ္ဍကံ အာဂမိသ္သတိ, တဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဝိသိတ္ဝာ မမ ဒက္ခိဏံ အာဒိသေယ္ယာသိ။ ဧတဉ္စေဝ 9 မေ ဘဝိသ္သတိ အာတိထေယ္ယ’န္တိ။ ယဒိဒံ 10, ဘန္တေ, ဒာနေ 11 ပုညဉ္စ ပုညမဟီ စ တံ 12 ဝေသ္သဝဏသ္သ မဟာရာဇသ္သ သုခာယ ဟောတူ’’တိ။
‘‘Idhāhaṃ, bhante , rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya pārāyanaṃ sarena bhāsitvā tuṇhī ahosiṃ. Atha kho, bhante, vessavaṇo mahārājā mama kathāpariyosānaṃ viditvā abbhānumodi – ‘sādhu, bhagini, sādhu, bhaginī’ti! ‘Ko paneso, bhadramukhā’ti? ‘Ahaṃ te, bhagini, bhātā vessavaṇo, mahārājā’ti. ‘Sādhu, bhadramukha, tena hi yo me ayaṃ dhammapariyāyo bhaṇito idaṃ te hotu ātitheyya’nti. ‘Sādhu, bhagini, etañceva me hotu ātitheyyaṃ. Sveva sāriputtamoggallānappamukho bhikkhusaṅgho akatapātarāso veḷukaṇḍakaṃ āgamissati, tañca bhikkhusaṅghaṃ parivisitvā mama dakkhiṇaṃ ādiseyyāsi. Etañceva 13 me bhavissati ātitheyya’nti. Yadidaṃ 14, bhante, dāne 15 puññañca puññamahī ca taṃ 16 vessavaṇassa mahārājassa sukhāya hotū’’ti.
‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ, နန္ဒမာတေ! ယတ္ရ ဟိ နာမ ဝေသ္သဝဏေန မဟာရာဇေန ဧဝံမဟိဒ္ဓိကေန ဧဝံမဟေသက္ခေန ဒေဝပုတ္တေန သမ္မုခာ သလ္လပိသ္သသီ’’တိ။
‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ, nandamāte! Yatra hi nāma vessavaṇena mahārājena evaṃmahiddhikena evaṃmahesakkhena devaputtena sammukhā sallapissasī’’ti.
‘‘န ခော မေ, ဘန္တေ, ဧသေဝ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ အတ္ထိ မေ အညောပိ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ဣဓ မေ, ဘန္တေ, နန္ဒော နာမ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပော။ တံ ရာဇာနော ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ပကရဏေ ဩကသ္သ ပသယ္ဟ ဇီဝိတာ ဝောရောပေသုံ။ တသ္မိံ ခော ပနာဟံ, ဘန္တေ, ဒာရကေ ဂဟိတေ ဝာ ဂယ္ဟမာနေ ဝာ ဝဓေ ဝာ ဝဇ္ဈမာနေ ဝာ ဟတေ ဝာ ဟညမာနေ ဝာ နာဘိဇာနာမိ စိတ္တသ္သ အညထတ္တ’’န္တိ။ ‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ နန္ဒမာတေ! ယတ္ရ ဟိ နာမ စိတ္တုပ္ပာဒမ္ပိ 17 ပရိသောဓေသ္သသီ’’တိ။
‘‘Na kho me, bhante, eseva acchariyo abbhuto dhammo. Atthi me aññopi acchariyo abbhuto dhammo. Idha me, bhante, nando nāma ekaputtako piyo manāpo. Taṃ rājāno kismiñcideva pakaraṇe okassa pasayha jīvitā voropesuṃ. Tasmiṃ kho panāhaṃ, bhante, dārake gahite vā gayhamāne vā vadhe vā vajjhamāne vā hate vā haññamāne vā nābhijānāmi cittassa aññathatta’’nti. ‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ nandamāte! Yatra hi nāma cittuppādampi 18 parisodhessasī’’ti.
‘‘န ခော မေ, ဘန္တေ , ဧသေဝ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ အတ္ထိ မေ အညောပိ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ဣဓ မေ, ဘန္တေ, သာမိကော ကာလင္ကတော အညတရံ ယက္ခယောနိံ ဥပပန္နော။ သော မေ တေနေဝ ပုရိမေန အတ္တဘာဝေန ဥဒ္ဒသ္သေသိ။ န ခော ပနာဟံ, ဘန္တေ, အဘိဇာနာမိ တတောနိဒာနံ စိတ္တသ္သ အညထတ္တ’’န္တိ။ ‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ, နန္ဒမာတေ! ယတ္ရ ဟိ နာမ စိတ္တုပ္ပာဒမ္ပိ ပရိသောဓေသ္သသီ’’တိ။
‘‘Na kho me, bhante , eseva acchariyo abbhuto dhammo. Atthi me aññopi acchariyo abbhuto dhammo. Idha me, bhante, sāmiko kālaṅkato aññataraṃ yakkhayoniṃ upapanno. So me teneva purimena attabhāvena uddassesi. Na kho panāhaṃ, bhante, abhijānāmi tatonidānaṃ cittassa aññathatta’’nti. ‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ, nandamāte! Yatra hi nāma cittuppādampi parisodhessasī’’ti.
‘‘န ခော မေ, ဘန္တေ, ဧသေဝ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ အတ္ထိ မေ အညောပိ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ယတောဟံ, ဘန္တေ, သာမိကသ္သ ဒဟရသ္သေဝ ဒဟရာ အာနီတာ နာဘိဇာနာမိ သာမိကံ မနသာပိ အတိစရိတာ 19, ကုတော ပန ကာယေနာ’’တိ! ‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ, နန္ဒမာတေ! ယတ္ရ ဟိ နာမ စိတ္တုပ္ပာဒမ္ပိ ပရိသောဓေသ္သသီ’’တိ။
‘‘Na kho me, bhante, eseva acchariyo abbhuto dhammo. Atthi me aññopi acchariyo abbhuto dhammo. Yatohaṃ, bhante, sāmikassa daharasseva daharā ānītā nābhijānāmi sāmikaṃ manasāpi aticaritā 20, kuto pana kāyenā’’ti! ‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ, nandamāte! Yatra hi nāma cittuppādampi parisodhessasī’’ti.
‘‘န ခော မေ, ဘန္တေ, ဧသေဝ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ အတ္ထိ မေ အညောပိ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ယဒာဟံ, ဘန္တေ, ဥပာသိကာ ပဋိဒေသိတာ နာဘိဇာနာမိ ကိဉ္စိ သိက္ခာပဒံ သဉ္စိစ္စ ဝီတိက္ကမိတာ’’တိ။ ‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ, နန္ဒမာတေ’’တိ!
‘‘Na kho me, bhante, eseva acchariyo abbhuto dhammo. Atthi me aññopi acchariyo abbhuto dhammo. Yadāhaṃ, bhante, upāsikā paṭidesitā nābhijānāmi kiñci sikkhāpadaṃ sañcicca vītikkamitā’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ, nandamāte’’ti!
‘‘န ခော မေ, ဘန္တေ, ဧသေဝ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ အတ္ထိ မေ အညောပိ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ဣဓာဟံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ 21 အာကင္ခာမိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခိကာ စ ဝိဟရာမိ သတာ စ သမ္ပဇာနာ သုခဉ္စ ကာယေ ပဋိသံဝေဒေမိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမီ’’တိ။ ‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ, နန္ဒမာတေ’’တိ!
‘‘Na kho me, bhante, eseva acchariyo abbhuto dhammo. Atthi me aññopi acchariyo abbhuto dhammo. Idhāhaṃ, bhante, yāvadeva 22 ākaṅkhāmi vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Pītiyā ca virāgā upekkhikā ca viharāmi satā ca sampajānā sukhañca kāye paṭisaṃvedemi, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmī’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ, nandamāte’’ti!
‘‘န ခော မေ, ဘန္တေ, ဧသေဝ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ အတ္ထိ မေ အညောပိ အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော။ ယာနိမာနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဒေသိတာနိ ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ နာဟံ တေသံ ကိဉ္စိ အတ္တနိ အပ္ပဟီနံ သမနုပသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘အစ္ဆရိယံ, နန္ဒမာတေ, အဗ္ဘုတံ, နန္ဒမာတေ’’တိ!
‘‘Na kho me, bhante, eseva acchariyo abbhuto dhammo. Atthi me aññopi acchariyo abbhuto dhammo. Yānimāni, bhante, bhagavatā desitāni pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni nāhaṃ tesaṃ kiñci attani appahīnaṃ samanupassāmī’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, nandamāte, abbhutaṃ, nandamāte’’ti!
အထ ခော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော နန္ဒမာတရံ ဥပာသိကံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတ္ဝာ သမာဒပေတ္ဝာ သမုတ္တေဇေတ္ဝာ သမ္ပဟံသေတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမီတိ။ ဒသမံ။
Atha kho āyasmā sāriputto nandamātaraṃ upāsikaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti. Dasamaṃ.
မဟာယညဝဂ္ဂော ပဉ္စမော။
Mahāyaññavaggo pañcamo.
တသ္သုဒ္ဒာနံ –
Tassuddānaṃ –
ဌိတိ စ ပရိက္ခာရံ ဒ္ဝေ၊ အဂ္ဂီ သညာ စ ဒ္ဝေ ပရာ။
Ṭhiti ca parikkhāraṃ dve, aggī saññā ca dve parā;
မေထုနာ သံယောဂော ဒာနံ၊ နန္ဒမာတေန တေ ဒသာတိ။
Methunā saṃyogo dānaṃ, nandamātena te dasāti.
ပဌမပဏ္ဏာသကံ သမတ္တံ။
Paṭhamapaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁၀. နန္ဒမာတာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Nandamātāsuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁၀. နန္ဒမာတာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 10. Nandamātāsuttavaṇṇanā