Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā

    ၃. နန္ဒတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ

    3. Nandattheraapadānavaṇṇanā

    ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတောတိအာဒိကံ အာယသ္မတော နန္ဒတ္ထေရသ္သ အပဒာနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဟံသဝတီနဂရေ ဧကသ္မိံ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဓမ္မံ သုဏန္တော သတ္ထာရံ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရာနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေန္တံ ဒိသ္ဝာ သယံ တံ ဌာနန္တရံ ပတ္ထေန္တော ဘဂဝတော ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ စ ပူဇာသက္ကာရဗဟုလံ မဟာဒာနံ ပဝတ္တေတ္ဝာ ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, အနာဂတေ တုမ္ဟာဒိသသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ ဧဝရူပော သာဝကော ဘဝေယ္ယ’’န္တိ ပဏိဓာနံ အကာသိ။

    Padumuttarassabhagavatotiādikaṃ āyasmato nandattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare ekasmiṃ kule nibbattitvā viññutaṃ patto bhagavato santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ indriyesu guttadvārānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayaṃ taṃ ṭhānantaraṃ patthento bhagavato bhikkhusaṅghassa ca pūjāsakkārabahulaṃ mahādānaṃ pavattetvā ‘‘ahaṃ, bhante, anāgate tumhādisassa buddhassa evarūpo sāvako bhaveyya’’nti paṇidhānaṃ akāsi.

    သော တတော ပဋ္ဌာယ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော အတ္ထဒသ္သိသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဓမ္မတာယ နာမ နဒိယာ မဟန္တော ကစ္ဆပော ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တော ဧကဒိဝသံ သတ္ထာရံ နဒိံ တရိတုံ တီရေ ဌိတံ ဒိသ္ဝာ သယံ ဘဂဝန္တံ တာရေတုကာမော သတ္ထု ပာဒမူလေ နိပဇ္ဇိ။ သတ္ထာ တသ္သ အဇ္ဈာသယံ ဉတ္ဝာ ပိဋ္ဌိံ အဘိရုဟိ။ သော ဟဋ္ဌတုဋ္ဌော ဝေဂေန သောတံ ဆိန္ဒန္တော သီဃတရံ ပရတီရံ ပာပေသိ။ ဘဂဝာ တသ္သ အနုမောဒနံ ဝဒန္တော ဘာဝိနိံ သမ္ပတ္တိံ ကထေတ္ဝာ ပက္ကာမိ။

    So tato paṭṭhāya devamanussesu saṃsaranto atthadassissa bhagavato kāle dhammatāya nāma nadiyā mahanto kacchapo hutvā nibbatto ekadivasaṃ satthāraṃ nadiṃ tarituṃ tīre ṭhitaṃ disvā sayaṃ bhagavantaṃ tāretukāmo satthu pādamūle nipajji. Satthā tassa ajjhāsayaṃ ñatvā piṭṭhiṃ abhiruhi. So haṭṭhatuṭṭho vegena sotaṃ chindanto sīghataraṃ paratīraṃ pāpesi. Bhagavā tassa anumodanaṃ vadanto bhāviniṃ sampattiṃ kathetvā pakkāmi.

    သော တေန ပုညကမ္မေန သုဂတီသုယေဝ သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ သုဒ္ဓောဒနမဟာရာဇသ္သ အဂ္ဂမဟေသိယာ မဟာပဇာပတိဂောတမိယာ ကုစ္ဆိမ္ဟိ နိဗ္ဗတ္တော, တသ္သ နာမဂ္ဂဟဏဒိဝသေ ဉာတိသင္ဃံ နန္ဒယန္တော ဇာတောတိ ‘‘နန္ဒော’’တ္ဝေဝ နာမံ အကံသု။ တသ္သ ဝယပ္ပတ္တကာလေ ဘဂဝာ ပဝတ္တိတဝရဓမ္မစက္ကော လောကာနုဂ္ဂဟံ ကရောန္တော အနုက္ကမေန ကပိလဝတ္ထုံ ဂန္တ္ဝာ ဉာတိသမာဂမေ ပောက္ခရဝသ္သံ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိံ ကတ္ဝာ ဝေသ္သန္တရဇာတကံ (ဇာ. ၂.၂၂.၁၆၅၅ အာဒယော) ကထေတ္ဝာ ဒုတိယဒိဝသေ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌော ‘‘ဥတ္တိဋ္ဌေ နပ္ပမဇ္ဇေယ္ယာ’’တိ (ဓ. ပ. ၁၆၈) ဂာထာယ ပိတရံ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌာပေတ္ဝာ နိဝေသနံ ဂန္တ္ဝာ ‘‘ဓမ္မဉ္စရေ သုစရိတ’’န္တိ (ဓ. ပ. ၁၆၉) ဂာထာယ မဟာပဇာပတိံ သောတာပတ္တိဖလေ ရာဇာနံ သကဒာဂာမိဖလေ ပတိဋ္ဌာပေတ္ဝာ တတိယဒိဝသေ နန္ဒကုမာရသ္သ အဘိသေကဂေဟပဝေသနအာဝာဟမင္ဂလေသု ဝတ္တမာနေသု ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ သတ္ထာ နန္ဒကုမာရသ္သ ဟတ္ထေ ပတ္တံ ဒတ္ဝာ မင္ဂလံ ဝတ္ဝာ တသ္သ ဟတ္ထတော ပတ္တံ အဂ္ဂဟေတ္ဝာဝ ဝိဟာရံ ဂတော , တံ ပတ္တဟတ္ထံ ဝိဟာရံ အာဂတံ အနိစ္ဆမာနံယေဝ ပဗ္ဗာဇေတ္ဝာ တထာပဗ္ဗာဇိတတ္တာယေဝ အနဘိရတိယာ ပီဠိတံ ဉတ္ဝာ ဥပာယေန တသ္သ တံ အနဘိရတိံ ဝိနောဒေသိ။ သော ယောနိသော ပဋိသင္ခာယ ဝိပသ္သနံ ပဋ္ဌပေတ္ဝာ နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ ထေရော ပုန ဒိဝသေ ဘဂဝန္တံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝမာဟ – ‘‘ယံ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ပာဋိဘောဂော ပဉ္စန္နံ အစ္ဆရာသတာနံ ပဋိလာဘာယ ကကုဋပာဒာနံ, မုဉ္စာမဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဧတသ္မာ ပဋိသ္သဝာ’’တိ။ ဘဂဝာပိ ‘‘ယဒေဝ တေ, နန္ဒ, အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ, တဒာဟံ မုတ္တော ဧတသ္မာ ပဋိသ္သဝာ’’တိ အာဟ။ အထသ္သ ဘဂဝာ သဝိသေသံ ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရတံ ဉတ္ဝာ တံ ဂုဏံ ဝိဘာဝေန္တော ‘‘ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, မမ သာဝကာနံ ဘိက္ခူနံ ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရာနံ ယဒိဒံ နန္ဒော’’တိ (အ. နိ. ၁.၂၁၉, ၂၃၀) ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရဘာဝေန နံ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ။ ထေရော ဟိ ‘‘ဣန္ဒ္ရိယာသံဝရံ နိသ္သာယ ဣမံ ဝိပ္ပကာရံ ပတ္တော, တမဟံ သုဋ္ဌု နိဂ္ဂဏ္ဟိသ္သာမီ’’တိ ဥသ္သာဟဇာတော ဗလဝဟိရောတ္တပ္ပော တတ္ထ စ ကတာဓိကာရတ္တာ ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေ ဥက္ကံသပာရမိံ အဂမာသိ။

    So tena puññakammena sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kapilavatthusmiṃ suddhodanamahārājassa aggamahesiyā mahāpajāpatigotamiyā kucchimhi nibbatto, tassa nāmaggahaṇadivase ñātisaṅghaṃ nandayanto jātoti ‘‘nando’’tveva nāmaṃ akaṃsu. Tassa vayappattakāle bhagavā pavattitavaradhammacakko lokānuggahaṃ karonto anukkamena kapilavatthuṃ gantvā ñātisamāgame pokkharavassaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā vessantarajātakaṃ (jā. 2.22.1655 ādayo) kathetvā dutiyadivase piṇḍāya paviṭṭho ‘‘uttiṭṭhe nappamajjeyyā’’ti (dha. pa. 168) gāthāya pitaraṃ sotāpattiphale patiṭṭhāpetvā nivesanaṃ gantvā ‘‘dhammañcare sucarita’’nti (dha. pa. 169) gāthāya mahāpajāpatiṃ sotāpattiphale rājānaṃ sakadāgāmiphale patiṭṭhāpetvā tatiyadivase nandakumārassa abhisekagehapavesanaāvāhamaṅgalesu vattamānesu piṇḍāya pāvisi. Satthā nandakumārassa hatthe pattaṃ datvā maṅgalaṃ vatvā tassa hatthato pattaṃ aggahetvāva vihāraṃ gato , taṃ pattahatthaṃ vihāraṃ āgataṃ anicchamānaṃyeva pabbājetvā tathāpabbājitattāyeva anabhiratiyā pīḷitaṃ ñatvā upāyena tassa taṃ anabhiratiṃ vinodesi. So yoniso paṭisaṅkhāya vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Thero puna divase bhagavantaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘‘yaṃ me, bhante, bhagavā pāṭibhogo pañcannaṃ accharāsatānaṃ paṭilābhāya kakuṭapādānaṃ, muñcāmahaṃ, bhante, bhagavantaṃ etasmā paṭissavā’’ti. Bhagavāpi ‘‘yadeva te, nanda, anupādāya āsavehi cittaṃ vimuttaṃ, tadāhaṃ mutto etasmā paṭissavā’’ti āha. Athassa bhagavā savisesaṃ indriyesu guttadvārataṃ ñatvā taṃ guṇaṃ vibhāvento ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ indriyesu guttadvārānaṃ yadidaṃ nando’’ti (a. ni. 1.219, 230) indriyesu guttadvārabhāvena naṃ etadagge ṭhapesi. Thero hi ‘‘indriyāsaṃvaraṃ nissāya imaṃ vippakāraṃ patto, tamahaṃ suṭṭhu niggaṇhissāmī’’ti ussāhajāto balavahirottappo tattha ca katādhikārattā indriyasaṃvare ukkaṃsapāramiṃ agamāsi.

    ၂၇. ဧဝံ သော ဧတဒဂ္ဂဋ္ဌာနံ ပတ္ဝာ အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတ္ဝာ သောမနသ္သပ္ပတ္တော ပုဗ္ဗစရိတာပဒာနံ ပကာသေန္တော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတောတိအာဒိမာဟ။ ဝတ္ထံ ခောမံ မယာ ဒိန္နန္တိ ခောမရဋ္ဌေ ဇာတံ ဝတ္ထံ ဘဂဝတိ စိတ္တပ္ပသာဒေန ဂာရဝဗဟုမာနေန မယာ ပရမသုခုမံ ခောမဝတ္ထံ ဒိန္နန္တိ အတ္ထော။ သယမ္ဘုသ္သာတိ သယမေဝ ဘူတသ္သ ဇာတသ္သ အရိယာယ ဇာတိယာ နိဗ္ဗတ္တသ္သ။ မဟေသိနောတိ မဟန္တေ သီလသမာဓိပညာဝိမုတ္တိဝိမုတ္တိဉာဏဒသ္သနက္ခန္ဓေ ဧသိ ဂဝေသီတိ မဟေသိ, တသ္သ မဟေသိနော သယမ္ဘုသ္သ စီဝရတ္ထာယ ခောမဝတ္ထံ မယာ ဒိန္နန္တိ သမ္ဗန္ဓော။

    27. Evaṃ so etadaggaṭṭhānaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassappatto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttarassa bhagavatotiādimāha. Vatthaṃ khomaṃ mayā dinnanti khomaraṭṭhe jātaṃ vatthaṃ bhagavati cittappasādena gāravabahumānena mayā paramasukhumaṃ khomavatthaṃ dinnanti attho. Sayambhussāti sayameva bhūtassa jātassa ariyāya jātiyā nibbattassa. Mahesinoti mahante sīlasamādhipaññāvimuttivimuttiñāṇadassanakkhandhe esi gavesīti mahesi, tassa mahesino sayambhussa cīvaratthāya khomavatthaṃ mayā dinnanti sambandho.

    ၂၈. တံ မေ ဗုဒ္ဓော ဝိယာကာသီတိ ဧတ္ထ န္တိ သာမ္ယတ္ထေ ဥပယောဂဝစနံ, တသ္သ ဝတ္ထဒာယကသ္သ မေ ဒာနဖလံ ဝိသေသေန အကာသိ ကထေသိ ဗုဒ္ဓောတိ အတ္ထော။ ဇလဇုတ္တမနာမကောတိ ပဒုမုတ္တရနာမကော။ ‘‘ဇလရုတ္တမနာယကော’’တိပိ ပာဌော, တသ္သ ဇလမာနာနံ ဒေဝဗ္ရဟ္မာနံ ဥတ္တမနာယကော ပဓာနောတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ ဝတ္ထဒာနေနာတိ ဣမိနာ ဝတ္ထဒာနသ္သ နိသ္သန္ဒေန တ္ဝံ အနာဂတေ ဟေမဝဏ္ဏော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ဘဝိသ္သသိ။

    28.Taṃ me buddho viyākāsīti ettha tanti sāmyatthe upayogavacanaṃ, tassa vatthadāyakassa me dānaphalaṃ visesena akāsi kathesi buddhoti attho. Jalajuttamanāmakoti padumuttaranāmako. ‘‘Jalaruttamanāyako’’tipi pāṭho, tassa jalamānānaṃ devabrahmānaṃ uttamanāyako padhānoti attho. Iminā vatthadānenāti iminā vatthadānassa nissandena tvaṃ anāgate hemavaṇṇo suvaṇṇavaṇṇo bhavissasi.

    ၂၉. ဒ္ဝေ သမ္ပတ္တိံ အနုဘောတ္ဝာတိ ဒိဗ္ဗမနုသ္သသင္ခာတာ ဒ္ဝေ သမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတ္ဝာ။ ကုသလမူလေဟိ စောဒိတောတိ ကုသလာဝယဝေဟိ ကုသလကောဋ္ဌာသေဟိ စောဒိတော ပေသိတော, ‘‘တ္ဝံ ဣမိနာ ပုညေန သတ္ထု ကုလံ ပသဝာဟီ’’တိ ပေသိတော ဝိယာတိ အတ္ထော။ ‘‘ဂောတမသ္သ ဘဂဝတော ကနိဋ္ဌော တ္ဝံ ဘဝိသ္သသီ’’တိ ဗ္ယာကာသီတိ သမ္ဗန္ဓော။

    29.Dvesampattiṃ anubhotvāti dibbamanussasaṅkhātā dve sampattiyo anubhavitvā. Kusalamūlehi coditoti kusalāvayavehi kusalakoṭṭhāsehi codito pesito, ‘‘tvaṃ iminā puññena satthu kulaṃ pasavāhī’’ti pesito viyāti attho. ‘‘Gotamassa bhagavato kaniṭṭho tvaṃ bhavissasī’’ti byākāsīti sambandho.

    ၃၀. ရာဂရတ္တော သုခသီလောတိ ကိလေသကာမေဟိ ရတ္တော အလ္လီနော ကာယသုခစိတ္တသုခာနုဘဝနသဘာဝော။ ကာမေသု ဂေဓမာယုတောတိ ဝတ္ထုကာမေသု ဂေဓသင္ခာတာယ တဏ္ဟာယ အာယုတော ယောဇိတောတိ အတ္ထော။ ဗုဒ္ဓေန စောဒိတော သန္တော, တဒာ တ္ဝန္တိ ယသ္မာ ကာမေသု ဂေဓိတော, တဒာ တသ္မာ တ္ဝံ အတ္တနော ဘာတုကေန ဂောတမဗုဒ္ဓေန စောဒိတော ပဗ္ဗဇ္ဇာယ ဥယ္ယောဇိတော တသ္သ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိသ္သသီတိ သမ္ဗန္ဓော။

    30.Rāgaratto sukhasīloti kilesakāmehi ratto allīno kāyasukhacittasukhānubhavanasabhāvo. Kāmesu gedhamāyutoti vatthukāmesu gedhasaṅkhātāya taṇhāya āyuto yojitoti attho. Buddhena codito santo, tadā tvanti yasmā kāmesu gedhito, tadā tasmā tvaṃ attano bhātukena gotamabuddhena codito pabbajjāya uyyojito tassa santike pabbajissasīti sambandho.

    ၃၁. ပဗ္ဗဇိတ္ဝာန တ္ဝံ တတ္ထာတိ တသ္မိံ ဂောတမသ္သ ဘဂဝတော သာသနေ တ္ဝံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ကုသလမူလေန မူလဘူတေန ပုညသမ္ဘာရေန စောဒိတော ဘာဝနာယံ နိယောဇိတော သဗ္ဗာသဝေ သကလာသဝေ ပရိညာယ ဇာနိတ္ဝာ ပဇဟိတ္ဝာ အနာမယော နိဒ္ဒုက္ခော နိဗ္ဗာယိသ္သသိ အဒသ္သနံ ပာပေသ္သသိ, အပဏ္ဏတ္တိကဘာဝံ ဂမိသ္သသီတိ အတ္ထော။

    31.Pabbajitvāna tvaṃ tatthāti tasmiṃ gotamassa bhagavato sāsane tvaṃ pabbajitvā kusalamūlena mūlabhūtena puññasambhārena codito bhāvanāyaṃ niyojito sabbāsave sakalāsave pariññāya jānitvā pajahitvā anāmayo niddukkho nibbāyissasi adassanaṃ pāpessasi, apaṇṇattikabhāvaṃ gamissasīti attho.

    ၃၂. သတကပ္ပသဟသ္သမ္ဟီတိ ဣတော ကပ္ပတော ပုဗ္ဗေ သတကပ္ပာဓိကေ သဟသ္သမေ ကပ္ပမ္ဟိ စေဠနာမကာ စတ္တာရော စက္ကဝတ္တိရာဇာနော အဟေသုန္တိ အတ္ထော။ သဋ္ဌိ ကပ္ပသဟသ္သာနီတိ ကပ္ပသဟသ္သာနိ သဋ္ဌိ စ အတိက္ကမိတ္ဝာ ဟေဋ္ဌာ ဧကသ္မိံ ကပ္ပေ စတ္တာရော ဇနာ ဥပစေဠာ နာမ စက္ကဝတ္တိရာဇာနော စတူသု ဇာတီသု အဟေသုန္တိ အတ္ထော။

    32.Satakappasahassamhīti ito kappato pubbe satakappādhike sahassame kappamhi ceḷanāmakā cattāro cakkavattirājāno ahesunti attho. Saṭṭhi kappasahassānīti kappasahassāni saṭṭhi ca atikkamitvā heṭṭhā ekasmiṃ kappe cattāro janā upaceḷā nāma cakkavattirājāno catūsu jātīsu ahesunti attho.

    ၃၃. ပဉ္စကပ္ပသဟသ္သမ္ဟီတိ ပဉ္စကပ္ပာဓိကေ သဟသ္သမေ ကပ္ပမ္ဟိ စေဠာ နာမ စတ္တာရော ဇနာ စက္ကဝတ္တိရာဇာနော သတ္တဟိ ရတနေဟိ သမ္ပန္နာ သမင္ဂီဘူတာ ဇမ္ဗုဒီပအပရဂောယာနဥတ္တရကုရုပုဗ္ဗဝိဒေဟဒီပသင္ခာတေ စတုဒီပမ္ဟိ ဣသ္သရာ ပဓာနာ ဝိသုံ အဟေသုန္တိ အတ္ထော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝာတိ။

    33.Pañcakappasahassamhīti pañcakappādhike sahassame kappamhi ceḷā nāma cattāro janā cakkavattirājāno sattahi ratanehi sampannā samaṅgībhūtā jambudīpaaparagoyānauttarakurupubbavidehadīpasaṅkhāte catudīpamhi issarā padhānā visuṃ ahesunti attho. Sesaṃ vuttanayamevāti.

    နန္ဒတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။

    Nandattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi / ၃. နန္ဒတ္ထေရအပဒာနံ • 3. Nandattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact