Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੩. ਨਨ੍ਦਿਯਸੁਤ੍ਤਂ
3. Nandiyasuttaṃ
੧੩. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਕ੍ਕੇਸੁ વਿਹਰਤਿ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗ੍ਰੋਧਾਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ 1।
13. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Tena kho pana samayena bhagavā sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagantukāmo hoti 2.
ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਕੋ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਨਨ੍ਦਿਯਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਯਂਨੂਨਾਹਮ੍ਪਿ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਗવਨ੍ਤਞ੍ਚ ਲਚ੍ਛਾਮਿ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ।
Assosi kho nandiyo sakko – ‘‘bhagavā kira sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagantukāmo’’ti. Atha kho nandiyassa sakkassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhampi sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagaccheyyaṃ. Tattha kammantañceva adhiṭṭhahissāmi, bhagavantañca lacchāmi kālena kālaṃ dassanāyā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ 3। ਨਨ੍ਦਿਯੋਪਿ ਖੋ ਸਕ੍ਕੋ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਸ੍ਸਾવਾਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਅਧਿਟ੍ਠਾਸਿ 4, ਭਗવਨ੍ਤਞ੍ਚ ਲਭਿ 5 ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੋ ਭਗવਾ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।
Atha kho bhagavā sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagacchi 6. Nandiyopi kho sakko sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagacchi. Tattha kammantañceva adhiṭṭhāsi 7, bhagavantañca labhi 8 kālena kālaṃ dassanāya. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – ‘‘niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’’ti.
ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਕੋ – ‘‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘ਨਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੋ ਭਗવਾ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਕੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਨਨ੍ਦਿਯੋ ਸਕ੍ਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਕਿਰ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ਨਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰੋ ਭਗવਾ ਤੇਮਾਸਚ੍ਚਯੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਮਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਤੇਸਂ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਨਾવਿਹਾਰੇਹਿ વਿਹਰਤਂ ਕੇਨਸ੍ਸ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਾਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ?
Assosi kho nandiyo sakko – ‘‘sambahulā kira bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – ‘niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’’’ti. Atha kho nandiyo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho nandiyo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘sambahulā kira bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’ti. Tesaṃ no, bhante, nānāvihārehi viharataṃ kenassa vihārena vihātabba’’nti?
‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਨਨ੍ਦਿਯ! ਏਤਂ ਖੋ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਪਤਿਰੂਪਂ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਤਥਾਗਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ – ‘ਤੇਸਂ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਾਨਾવਿਹਾਰੇਹਿ વਿਹਰਤਂ ਕੇਨਸ੍ਸ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਾਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ? ਸਦ੍ਧੋ ਖੋ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ; ਸੀਲવਾ ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ; ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਕੁਸੀਤੋ; ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿ ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ; ਸਮਾਹਿਤੋ ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਅਸਮਾਹਿਤੋ; ਪਞ੍ਞવਾ ਆਰਾਧਕੋ ਹੋਤਿ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ। ਇਮੇਸੁ ਖੋ ਤੇ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਛਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਚਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Sādhu sādhu, nandiya! Etaṃ kho, nandiya, tumhākaṃ patirūpaṃ kulaputtānaṃ, yaṃ tumhe tathāgataṃ upasaṅkamitvā puccheyyātha – ‘tesaṃ no, bhante, nānāvihārehi viharataṃ kenassa vihārena vihātabba’nti? Saddho kho, nandiya, ārādhako hoti, no assaddho; sīlavā ārādhako hoti, no dussīlo; āraddhavīriyo ārādhako hoti, no kusīto; upaṭṭhitassati ārādhako hoti, no muṭṭhassati; samāhito ārādhako hoti, no asamāhito; paññavā ārādhako hoti, no duppañño. Imesu kho te, nandiya, chasu dhammesu patiṭṭhāya pañcasu dhammesu ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ਇਧ ਤ੍વਂ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਤਥਾਗਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ , ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਇਤਿ ਖੋ ਤੇ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਤਥਾਗਤਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Idha tvaṃ, nandiya, tathāgataṃ anussareyyāsi – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi , satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Iti kho te, nandiya, tathāgataṃ ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਤ੍વਂ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਧਮ੍ਮਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਅਕਾਲਿਕੋ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ વਿਞ੍ਞੂਹੀ’ਤਿ। ਇਤਿ ਖੋ ਤੇ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਧਮ੍ਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, dhammaṃ anussareyyāsi – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti. Iti kho te, nandiya, dhammaṃ ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਤ੍વਂ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਲਾਭਾ વਤ ਮੇ, ਸੁਲਦ੍ਧਂ વਤ ਮੇ, ਯਸ੍ਸ ਮੇ ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕਾ ਅਤ੍ਥਕਾਮਾ ਓવਾਦਕਾ ਅਨੁਸਾਸਕਾ’ਤਿ। ਇਤਿ ਖੋ ਤੇ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਕਲ੍ਯਾਣਮਿਤ੍ਤੇ ਆਰਬ੍ਭ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, kalyāṇamitte anussareyyāsi – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me kalyāṇamittā anukampakā atthakāmā ovādakā anusāsakā’ti. Iti kho te, nandiya, kalyāṇamitte ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਤ੍વਂ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਾਗਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਲਾਭਾ વਤ ਮੇ, ਸੁਲਦ੍ਧਂ વਤ ਮੇ, ਯੋਹਂ ਮਚ੍ਛੇਰਮਲਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਾਯ ਪਜਾਯ વਿਗਤਮਲਮਚ੍ਛੇਰੇਨ ਚੇਤਸਾ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਾਮਿ ਮੁਤ੍ਤਚਾਗੋ ਪਯਤਪਾਣਿ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਰਤੋ ਯਾਚਯੋਗੋ ਦਾਨਸਂવਿਭਾਗਰਤੋ’ਤਿ। ਇਤਿ ਖੋ ਤੇ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਚਾਗਂ ਆਰਬ੍ਭ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, attano cāgaṃ anussareyyāsi – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yohaṃ maccheramalapariyuṭṭhitāya pajāya vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasāmi muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato’ti. Iti kho te, nandiya, cāgaṃ ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਤ੍વਂ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਦੇવਤਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਯਾ ਦੇવਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮੇવ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਭਕ੍ਖਾਨਂ 9 ਦੇવਤਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ, ਤਾ ਕਰਣੀਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਤਸ੍ਸ વਾ ਪਤਿਚਯਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਸਮਯવਿਮੁਤ੍ਤੋ ਕਰਣੀਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ ਕਤਸ੍ਸ વਾ ਪਤਿਚਯਂ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਯਾ ਤਾ ਦੇવਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮੇવ ਕਬਲ਼ੀਕਾਰਾਹਾਰਭਕ੍ਖਾਨਂ ਦੇવਤਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ, ਤਾ ਕਰਣੀਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਕਤਸ੍ਸ વਾ ਪਤਿਚਯਂ। ਇਤਿ ਖੋ ਤੇ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਦੇવਤਾ ਆਰਬ੍ਭ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, devatā anussareyyāsi – ‘yā devatā atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ 10 devatānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapannā, tā karaṇīyaṃ attano na samanupassanti katassa vā paticayaṃ. Seyyathāpi, nandiya, bhikkhu asamayavimutto karaṇīyaṃ attano na samanupassati katassa vā paticayaṃ; evamevaṃ kho, nandiya, yā tā devatā atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devatānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapannā, tā karaṇīyaṃ attano na samanupassanti katassa vā paticayaṃ. Iti kho te, nandiya, devatā ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਏਕਾਦਸਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਪਜਹਤੇવ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਨ ਉਪਾਦਿਯਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਕੁਮ੍ਭੋ ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜੋ 11 વਮਤੇવ ਉਦਕਂ, ਨੋ વਨ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚਾવਮਤਿ 12; ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ વਾ ਪਨ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਸੁਕ੍ਖੇ ਤਿਣਦਾਯੇ ਅਗ੍ਗਿ ਮੁਤ੍ਤੋ ਡਹਞ੍ਞੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨੋ ਦਡ੍ਢਂ ਪਚ੍ਚੁਦਾવਤ੍ਤਤਿ ; ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਨਨ੍ਦਿਯ, ਇਮੇਹਿ ਏਕਾਦਸਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਪਜਹਤੇવ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਨ ਉਪਾਦਿਯਤੀ’’ਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
‘‘Imehi kho, nandiya, ekādasahi dhammehi samannāgato ariyasāvako pajahateva pāpake akusale dhamme, na upādiyati. Seyyathāpi, nandiya, kumbho nikkujjo 13 vamateva udakaṃ, no vantaṃ paccāvamati 14; seyyathāpi vā pana, nandiya, sukkhe tiṇadāye aggi mutto ḍahaññeva gacchati, no daḍḍhaṃ paccudāvattati ; evamevaṃ kho, nandiya, imehi ekādasahi dhammehi samannāgato ariyasāvako pajahateva pāpake akusale dhamme, na upādiyatī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਨਨ੍ਦਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Nandiyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੪. ਪਠਮਮਹਾਨਾਮਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-4. Paṭhamamahānāmasuttādivaṇṇanā