Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൩. നന്ദിയസുത്തം
3. Nandiyasuttaṃ
൧൩. ഏകം സമയം ഭഗവാ സക്കേസു വിഹരതി കപിലവത്ഥുസ്മിം നിഗ്രോധാരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വസ്സാവാസം ഉപഗന്തുകാമോ ഹോതി 1.
13. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme. Tena kho pana samayena bhagavā sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagantukāmo hoti 2.
അസ്സോസി ഖോ നന്ദിയോ സക്കോ – ‘‘ഭഗവാ കിര സാവത്ഥിയം വസ്സാവാസം ഉപഗന്തുകാമോ’’തി. അഥ ഖോ നന്ദിയസ്സ സക്കസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യംനൂനാഹമ്പി സാവത്ഥിയം വസ്സാവാസം ഉപഗച്ഛേയ്യം. തത്ഥ കമ്മന്തഞ്ചേവ അധിട്ഠഹിസ്സാമി, ഭഗവന്തഞ്ച ലച്ഛാമി കാലേന കാലം ദസ്സനായാ’’തി.
Assosi kho nandiyo sakko – ‘‘bhagavā kira sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagantukāmo’’ti. Atha kho nandiyassa sakkassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhampi sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagaccheyyaṃ. Tattha kammantañceva adhiṭṭhahissāmi, bhagavantañca lacchāmi kālena kālaṃ dassanāyā’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വസ്സാവാസം ഉപഗച്ഛി 3. നന്ദിയോപി ഖോ സക്കോ സാവത്ഥിയം വസ്സാവാസം ഉപഗച്ഛി. തത്ഥ കമ്മന്തഞ്ചേവ അധിട്ഠാസി 4, ഭഗവന്തഞ്ച ലഭി 5 കാലേന കാലം ദസ്സനായ. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ചീവരകമ്മം കരോന്തി – ‘‘നിട്ഠിതചീവരോ ഭഗവാ തേമാസച്ചയേന ചാരികം പക്കമിസ്സതീ’’തി.
Atha kho bhagavā sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagacchi 6. Nandiyopi kho sakko sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ upagacchi. Tattha kammantañceva adhiṭṭhāsi 7, bhagavantañca labhi 8 kālena kālaṃ dassanāya. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – ‘‘niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’’ti.
അസ്സോസി ഖോ നന്ദിയോ സക്കോ – ‘‘സമ്ബഹുലാ കിര ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ചീവരകമ്മം കരോന്തി – ‘നിട്ഠിതചീവരോ ഭഗവാ തേമാസച്ചയേന ചാരികം പക്കമിസ്സതീ’’’തി. അഥ ഖോ നന്ദിയോ സക്കോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ നന്ദിയോ സക്കോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സുതം മേതം, ഭന്തേ – ‘സമ്ബഹുലാ കിര ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ചീവരകമ്മം കരോന്തി – നിട്ഠിതചീവരോ ഭഗവാ തേമാസച്ചയേന ചാരികം പക്കമിസ്സതീ’തി. തേസം നോ, ഭന്തേ, നാനാവിഹാരേഹി വിഹരതം കേനസ്സ വിഹാരേന വിഹാതബ്ബ’’ന്തി?
Assosi kho nandiyo sakko – ‘‘sambahulā kira bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – ‘niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’’’ti. Atha kho nandiyo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho nandiyo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘sambahulā kira bhikkhū bhagavato cīvarakammaṃ karonti – niṭṭhitacīvaro bhagavā temāsaccayena cārikaṃ pakkamissatī’ti. Tesaṃ no, bhante, nānāvihārehi viharataṃ kenassa vihārena vihātabba’’nti?
‘‘സാധു സാധു, നന്ദിയ! ഏതം ഖോ, നന്ദിയ, തുമ്ഹാകം പതിരൂപം കുലപുത്താനം, യം തുമ്ഹേ തഥാഗതം ഉപസങ്കമിത്വാ പുച്ഛേയ്യാഥ – ‘തേസം നോ, ഭന്തേ, നാനാവിഹാരേഹി വിഹരതം കേനസ്സ വിഹാരേന വിഹാതബ്ബ’ന്തി? സദ്ധോ ഖോ, നന്ദിയ, ആരാധകോ ഹോതി, നോ അസ്സദ്ധോ; സീലവാ ആരാധകോ ഹോതി, നോ ദുസ്സീലോ; ആരദ്ധവീരിയോ ആരാധകോ ഹോതി, നോ കുസീതോ; ഉപട്ഠിതസ്സതി ആരാധകോ ഹോതി, നോ മുട്ഠസ്സതി; സമാഹിതോ ആരാധകോ ഹോതി, നോ അസമാഹിതോ; പഞ്ഞവാ ആരാധകോ ഹോതി, നോ ദുപ്പഞ്ഞോ. ഇമേസു ഖോ തേ, നന്ദിയ, ഛസു ധമ്മേസു പതിട്ഠായ പഞ്ചസു ധമ്മേസു അജ്ഝത്തം സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ.
‘‘Sādhu sādhu, nandiya! Etaṃ kho, nandiya, tumhākaṃ patirūpaṃ kulaputtānaṃ, yaṃ tumhe tathāgataṃ upasaṅkamitvā puccheyyātha – ‘tesaṃ no, bhante, nānāvihārehi viharataṃ kenassa vihārena vihātabba’nti? Saddho kho, nandiya, ārādhako hoti, no assaddho; sīlavā ārādhako hoti, no dussīlo; āraddhavīriyo ārādhako hoti, no kusīto; upaṭṭhitassati ārādhako hoti, no muṭṭhassati; samāhito ārādhako hoti, no asamāhito; paññavā ārādhako hoti, no duppañño. Imesu kho te, nandiya, chasu dhammesu patiṭṭhāya pañcasu dhammesu ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ഇധ ത്വം, നന്ദിയ, തഥാഗതം അനുസ്സരേയ്യാസി – ‘ഇതിപി സോ ഭഗവാ അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ വിജ്ജാചരണസമ്പന്നോ സുഗതോ ലോകവിദൂ അനുത്തരോ പുരിസദമ്മസാരഥി , സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാ’തി. ഇതി ഖോ തേ, നന്ദിയ, തഥാഗതം ആരബ്ഭ അജ്ഝത്തം സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ.
‘‘Idha tvaṃ, nandiya, tathāgataṃ anussareyyāsi – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi , satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Iti kho te, nandiya, tathāgataṃ ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘പുന ചപരം ത്വം, നന്ദിയ, ധമ്മം അനുസ്സരേയ്യാസി – ‘സ്വാക്ഖാതോ ഭഗവതാ ധമ്മോ സന്ദിട്ഠികോ അകാലികോ ഏഹിപസ്സികോ ഓപനേയ്യികോ പച്ചത്തം വേദിതബ്ബോ വിഞ്ഞൂഹീ’തി. ഇതി ഖോ തേ, നന്ദിയ, ധമ്മം ആരബ്ഭ അജ്ഝത്തം സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ.
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, dhammaṃ anussareyyāsi – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti. Iti kho te, nandiya, dhammaṃ ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘പുന ചപരം ത്വം, നന്ദിയ, കല്യാണമിത്തേ അനുസ്സരേയ്യാസി – ‘ലാഭാ വത മേ, സുലദ്ധം വത മേ, യസ്സ മേ കല്യാണമിത്താ അനുകമ്പകാ അത്ഥകാമാ ഓവാദകാ അനുസാസകാ’തി. ഇതി ഖോ തേ, നന്ദിയ, കല്യാണമിത്തേ ആരബ്ഭ അജ്ഝത്തം സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ.
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, kalyāṇamitte anussareyyāsi – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me kalyāṇamittā anukampakā atthakāmā ovādakā anusāsakā’ti. Iti kho te, nandiya, kalyāṇamitte ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘പുന ചപരം ത്വം, നന്ദിയ, അത്തനോ ചാഗം അനുസ്സരേയ്യാസി – ‘ലാഭാ വത മേ, സുലദ്ധം വത മേ, യോഹം മച്ഛേരമലപരിയുട്ഠിതായ പജായ വിഗതമലമച്ഛേരേന ചേതസാ അഗാരം അജ്ഝാവസാമി മുത്തചാഗോ പയതപാണി വോസ്സഗ്ഗരതോ യാചയോഗോ ദാനസംവിഭാഗരതോ’തി. ഇതി ഖോ തേ, നന്ദിയ, ചാഗം ആരബ്ഭ അജ്ഝത്തം സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ.
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, attano cāgaṃ anussareyyāsi – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yohaṃ maccheramalapariyuṭṭhitāya pajāya vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasāmi muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato’ti. Iti kho te, nandiya, cāgaṃ ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘പുന ചപരം ത്വം, നന്ദിയ, ദേവതാ അനുസ്സരേയ്യാസി – ‘യാ ദേവതാ അതിക്കമ്മേവ കബളീകാരാഹാരഭക്ഖാനം 9 ദേവതാനം സഹബ്യതം അഞ്ഞതരം മനോമയം കായം ഉപപന്നാ, താ കരണീയം അത്തനോ ന സമനുപസ്സന്തി കതസ്സ വാ പതിചയം. സേയ്യഥാപി, നന്ദിയ, ഭിക്ഖു അസമയവിമുത്തോ കരണീയം അത്തനോ ന സമനുപസ്സതി കതസ്സ വാ പതിചയം; ഏവമേവം ഖോ, നന്ദിയ, യാ താ ദേവതാ അതിക്കമ്മേവ കബളീകാരാഹാരഭക്ഖാനം ദേവതാനം സഹബ്യതം അഞ്ഞതരം മനോമയം കായം ഉപപന്നാ, താ കരണീയം അത്തനോ ന സമനുപസ്സന്തി കതസ്സ വാ പതിചയം. ഇതി ഖോ തേ, നന്ദിയ, ദേവതാ ആരബ്ഭ അജ്ഝത്തം സതി ഉപട്ഠാപേതബ്ബാ.
‘‘Puna caparaṃ tvaṃ, nandiya, devatā anussareyyāsi – ‘yā devatā atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ 10 devatānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapannā, tā karaṇīyaṃ attano na samanupassanti katassa vā paticayaṃ. Seyyathāpi, nandiya, bhikkhu asamayavimutto karaṇīyaṃ attano na samanupassati katassa vā paticayaṃ; evamevaṃ kho, nandiya, yā tā devatā atikkammeva kabaḷīkārāhārabhakkhānaṃ devatānaṃ sahabyataṃ aññataraṃ manomayaṃ kāyaṃ upapannā, tā karaṇīyaṃ attano na samanupassanti katassa vā paticayaṃ. Iti kho te, nandiya, devatā ārabbha ajjhattaṃ sati upaṭṭhāpetabbā.
‘‘ഇമേഹി ഖോ, നന്ദിയ, ഏകാദസഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ അരിയസാവകോ പജഹതേവ പാപകേ അകുസലേ ധമ്മേ, ന ഉപാദിയതി. സേയ്യഥാപി, നന്ദിയ, കുമ്ഭോ നിക്കുജ്ജോ 11 വമതേവ ഉദകം, നോ വന്തം പച്ചാവമതി 12; സേയ്യഥാപി വാ പന, നന്ദിയ, സുക്ഖേ തിണദായേ അഗ്ഗി മുത്തോ ഡഹഞ്ഞേവ ഗച്ഛതി, നോ ദഡ്ഢം പച്ചുദാവത്തതി ; ഏവമേവം ഖോ, നന്ദിയ, ഇമേഹി ഏകാദസഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ അരിയസാവകോ പജഹതേവ പാപകേ അകുസലേ ധമ്മേ, ന ഉപാദിയതീ’’തി. തതിയം.
‘‘Imehi kho, nandiya, ekādasahi dhammehi samannāgato ariyasāvako pajahateva pāpake akusale dhamme, na upādiyati. Seyyathāpi, nandiya, kumbho nikkujjo 13 vamateva udakaṃ, no vantaṃ paccāvamati 14; seyyathāpi vā pana, nandiya, sukkhe tiṇadāye aggi mutto ḍahaññeva gacchati, no daḍḍhaṃ paccudāvattati ; evamevaṃ kho, nandiya, imehi ekādasahi dhammehi samannāgato ariyasāvako pajahateva pāpake akusale dhamme, na upādiyatī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. നന്ദിയസുത്തവണ്ണനാ • 3. Nandiyasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧-൪. പഠമമഹാനാമസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-4. Paṭhamamahānāmasuttādivaṇṇanā