Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[១៤៤] ៤. នង្គុដ្ឋជាតកវណ្ណនា
[144] 4. Naṅguṭṭhajātakavaṇṇanā
ពហុម្បេតំ អសព្ភិ ជាតវេទាតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ អាជីវកានំ មិច្ឆាតបំ អារព្ភ កថេសិ។ តទា កិរ អាជីវកា ជេតវនបិដ្ឋិយំ នានប្បការំ មិច្ឆាតបំ ចរន្តិ។ សម្ពហុលា ភិក្ខូ តេសំ ឧក្កុដិកប្បធានវគ្គុលិវតកណ្ដកាបស្សយបញ្ចាតបតបនាទិភេទំ មិច្ឆាតបំ ទិស្វា ភគវន្តំ បុច្ឆិំសុ ‘‘អត្ថិ នុ ខោ, ភន្តេ, ឥមំ មិច្ឆាតបំ និស្សាយ កុសលំ វា វុឌ្ឍិ វា’’តិ។ សត្ថា ‘‘ន, ភិក្ខវេ, ឯវរូបំ មិច្ឆាតបំ និស្សាយ កុសលំ វា វុឌ្ឍិ វា អត្ថិ, បុព្ពេ បណ្ឌិតា ‘ឯវរូបំ តបំ និស្សាយ កុសលំ វា វុឌ្ឍិ វា ភវិស្សតី’តិ សញ្ញាយ ជាតគ្គិំ គហេត្វា អរញ្ញំ បវិសិត្វា អគ្គិជុហនាទិវសេន កិញ្ចិ វុឌ្ឍិំ អបស្សន្តា អគ្គិំ ឧទកេន និព្ពាបេត្វា កសិណបរិកម្មំ កត្វា អភិញ្ញា ច សមាបត្តិយោ ច និព្ពត្តេត្វា ព្រហ្មលោកបរាយណា អហេសុ’’ន្តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។
Bahumpetaṃ asabbhi jātavedāti idaṃ satthā jetavane viharanto ājīvakānaṃ micchātapaṃ ārabbha kathesi. Tadā kira ājīvakā jetavanapiṭṭhiyaṃ nānappakāraṃ micchātapaṃ caranti. Sambahulā bhikkhū tesaṃ ukkuṭikappadhānavaggulivatakaṇṭakāpassayapañcātapatapanādibhedaṃ micchātapaṃ disvā bhagavantaṃ pucchiṃsu ‘‘atthi nu kho, bhante, imaṃ micchātapaṃ nissāya kusalaṃ vā vuḍḍhi vā’’ti. Satthā ‘‘na, bhikkhave, evarūpaṃ micchātapaṃ nissāya kusalaṃ vā vuḍḍhi vā atthi, pubbe paṇḍitā ‘evarūpaṃ tapaṃ nissāya kusalaṃ vā vuḍḍhi vā bhavissatī’ti saññāya jātaggiṃ gahetvā araññaṃ pavisitvā aggijuhanādivasena kiñci vuḍḍhiṃ apassantā aggiṃ udakena nibbāpetvā kasiṇaparikammaṃ katvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā brahmalokaparāyaṇā ahesu’’nti vatvā atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ ឧទិច្ចព្រាហ្មណកុលេ និព្ពត្តិ។ តស្ស ជាតទិវសេ មាតាបិតរោ ជាតគ្គិំ គហេត្វា ឋបេសុំ។ អថ នំ សោឡសវស្សកាលេ ឯតទវោចុំ ‘‘មយំ តេ, បុត្ត, ជាតទិវសេ អគ្គិំ គណ្ហិម្ហ។ សចេសិ អគារំ អជ្ឈាវសិតុកាមោ, តយោ វេទេ ឧគ្គណ្ហ។ អថ ព្រហ្មលោកំ គន្តុកាមោ, អគ្គិំ គហេត្វា អរញ្ញំ បវិសិត្វា អគ្គិំ បរិចរន្តោ មហាព្រហ្មានំ អារាធេត្វា ព្រហ្មលោកបរាយណោ ហោហី’’តិ។ សោ ‘‘ន មយ្ហំ អគារេន អត្ថោ’’តិ អគ្គិំ គហេត្វា អរញ្ញំ បវិសិត្វា អស្សមបទំ មាបេត្វា អគ្គិំ បរិចរន្តោ អរញ្ញេ វិហាសិ។ សោ ឯកទិវសំ បច្ចន្តគាមកេ គោទក្ខិណំ លភិត្វា តំ គោណំ អស្សមបទំ នេត្វា ចិន្តេសិ ‘‘អគ្គិភគវន្តំ គោមំសំ ខាទាបេស្សាមី’’តិ។ អថស្ស ឯតទហោសិ ‘‘ឥធ លោណំ នត្ថិ, អគ្គិភគវា អលោណំ ខាទិតុំ ន សក្ខិស្សតិ, គាមតោ លោណំ អាហរិត្វា អគ្គិភគវន្តំ សលោណកំ ខាទាបេស្សាមី’’តិ។ សោ តំ តត្ថេវ ពន្ធិត្វា លោណត្ថាយ គាមកំ អគមាសិ។ តស្មិំ គតេ សម្ពហុលា លុទ្ទកា តំ ឋានំ អាគតា។ គោណំ ទិស្វា វធិត្វា មំសំ បចិត្វា ខាទិត្វា នង្គុដ្ឋញ្ច ជង្ឃញ្ច ចម្មញ្ច តត្ថេវ ឆឌ្ឌេត្វា អវសេសមំសំ អាទាយ អគមំសុ។
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto udiccabrāhmaṇakule nibbatti. Tassa jātadivase mātāpitaro jātaggiṃ gahetvā ṭhapesuṃ. Atha naṃ soḷasavassakāle etadavocuṃ ‘‘mayaṃ te, putta, jātadivase aggiṃ gaṇhimha. Sacesi agāraṃ ajjhāvasitukāmo, tayo vede uggaṇha. Atha brahmalokaṃ gantukāmo, aggiṃ gahetvā araññaṃ pavisitvā aggiṃ paricaranto mahābrahmānaṃ ārādhetvā brahmalokaparāyaṇo hohī’’ti. So ‘‘na mayhaṃ agārena attho’’ti aggiṃ gahetvā araññaṃ pavisitvā assamapadaṃ māpetvā aggiṃ paricaranto araññe vihāsi. So ekadivasaṃ paccantagāmake godakkhiṇaṃ labhitvā taṃ goṇaṃ assamapadaṃ netvā cintesi ‘‘aggibhagavantaṃ gomaṃsaṃ khādāpessāmī’’ti. Athassa etadahosi ‘‘idha loṇaṃ natthi, aggibhagavā aloṇaṃ khādituṃ na sakkhissati, gāmato loṇaṃ āharitvā aggibhagavantaṃ saloṇakaṃ khādāpessāmī’’ti. So taṃ tattheva bandhitvā loṇatthāya gāmakaṃ agamāsi. Tasmiṃ gate sambahulā luddakā taṃ ṭhānaṃ āgatā. Goṇaṃ disvā vadhitvā maṃsaṃ pacitvā khāditvā naṅguṭṭhañca jaṅghañca cammañca tattheva chaḍḍetvā avasesamaṃsaṃ ādāya agamaṃsu.
ព្រាហ្មណោ អាគន្ត្វា នង្គុដ្ឋាទិមត្តមេវ ទិស្វា ចិន្តេសិ ‘‘អយំ អគ្គិភគវា អត្តនោ សន្តកម្បិ រក្ខិតុំ ន សក្កោតិ, មំ បន កទា រក្ខិស្សតិ។ ឥមិនា អគ្គិបរិចរណេន និរត្ថកេន ភវិតព្ពំ, នត្ថិ ឥតោនិទានំ កុសលំ វា វុឌ្ឍិ វា’’តិ។ សោ អគ្គិបរិចរិយាយ វិគតច្ឆន្ទោ ‘‘ហម្ភោ អគ្គិភគវា, ត្វំ អត្តនោបិ សន្តកំ រក្ខិតុំ អសក្កោន្តោ មំ កទា រក្ខិស្សសិ, មំសំ នត្ថិ, ឯត្តកេនបិ តុស្សាហី’’តិ នង្គុដ្ឋាទីនិ អគ្គិម្ហិ បក្ខិបន្តោ ឥមំ គាថមាហ –
Brāhmaṇo āgantvā naṅguṭṭhādimattameva disvā cintesi ‘‘ayaṃ aggibhagavā attano santakampi rakkhituṃ na sakkoti, maṃ pana kadā rakkhissati. Iminā aggiparicaraṇena niratthakena bhavitabbaṃ, natthi itonidānaṃ kusalaṃ vā vuḍḍhi vā’’ti. So aggiparicariyāya vigatacchando ‘‘hambho aggibhagavā, tvaṃ attanopi santakaṃ rakkhituṃ asakkonto maṃ kadā rakkhissasi, maṃsaṃ natthi, ettakenapi tussāhī’’ti naṅguṭṭhādīni aggimhi pakkhipanto imaṃ gāthamāha –
១៤៤.
144.
‘‘ពហុម្បេតំ អសព្ភិ ជាតវេទ, យំ តំ វាលធិនាភិបូជយាម;
‘‘Bahumpetaṃ asabbhi jātaveda, yaṃ taṃ vāladhinābhipūjayāma;
មំសារហស្ស នត្ថជ្ជ មំសំ, នង្គុដ្ឋម្បិ ភវំ បដិគ្គហាតូ’’តិ។
Maṃsārahassa natthajja maṃsaṃ, naṅguṭṭhampi bhavaṃ paṭiggahātū’’ti.
តត្ថ ពហុម្បេតន្តិ ឯត្តកម្បិ ពហុំ។ អសព្ភីតិ អសប្បុរិស អសាធុជាតិក។ ជាតវេទាតិ អគ្គិំ អាលបតិ។ អគ្គិ ហិ ជាតមត្តោវ វេទិយតិ បញ្ញាយតិ បាកដោ ហោតិ, តស្មា ‘‘ជាតវេទោ’’តិ វុច្ចតិ។ យំ តំ វាលធិនាភិបូជយាមាតិ យំ អជ្ជ មយំ អត្តនោបិ សន្តកំ រក្ខិតុំ អសមត្ថំ ភគវន្តំ វាលធិនា អភិបូជយាម, ឯតម្បិ តវ ពហុមេវាតិ ទស្សេតិ។ មំសារហស្សាតិ មំសំ អរហស្ស តុយ្ហំ នត្ថិ អជ្ជ មំសំ។ នង្គុដ្ឋម្បិ ភវំ បដិគ្គហាតូតិ អត្តនោ សន្តកំ រក្ខិតុំ អសក្កោន្តោ ភវំ ឥមំ សជង្ឃចម្មំ នង្គុដ្ឋម្បិ បដិគ្គណ្ហាតូតិ។
Tattha bahumpetanti ettakampi bahuṃ. Asabbhīti asappurisa asādhujātika. Jātavedāti aggiṃ ālapati. Aggi hi jātamattova vediyati paññāyati pākaṭo hoti, tasmā ‘‘jātavedo’’ti vuccati. Yaṃ taṃ vāladhinābhipūjayāmāti yaṃ ajja mayaṃ attanopi santakaṃ rakkhituṃ asamatthaṃ bhagavantaṃ vāladhinā abhipūjayāma, etampi tava bahumevāti dasseti. Maṃsārahassāti maṃsaṃ arahassa tuyhaṃ natthi ajja maṃsaṃ. Naṅguṭṭhampi bhavaṃ paṭiggahātūti attano santakaṃ rakkhituṃ asakkonto bhavaṃ imaṃ sajaṅghacammaṃ naṅguṭṭhampi paṭiggaṇhātūti.
ឯវំ វត្វា មហាសត្តោ អគ្គិំ ឧទកេន និព្ពាបេត្វា ឥសិបព្ពជ្ជំ បព្ពជិត្វា អភិញ្ញា ច សមាបត្តិយោ ច និព្ពត្តេត្វា ព្រហ្មលោកបរាយណោ អហោសិ។
Evaṃ vatvā mahāsatto aggiṃ udakena nibbāpetvā isipabbajjaṃ pabbajitvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.
សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘និព្ពុតគ្គិតាបសោ អហមេវ តេន សមយេនា’’តិ។
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘nibbutaggitāpaso ahameva tena samayenā’’ti.
នង្គុដ្ឋជាតកវណ្ណនា ចតុត្ថា។
Naṅguṭṭhajātakavaṇṇanā catutthā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ១៤៤. នង្គុដ្ឋជាតកំ • 144. Naṅguṭṭhajātakaṃ