| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā |
นปฺปฎิปฺปสฺสมฺภนวคฺควณฺณนา
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
๔๒๐. กมฺมํ นปฺปฎิปฺปสฺสเมฺภตพฺพนฺติ อยํ ยสฺมา อนุโลมวเตฺต น วตฺตติ, ตสฺมา นาสฺส กมฺมํ ปฎิปฺปสฺสเมฺภตพฺพํ; สรชฺชุโกว วิสฺสเชฺชตโพฺพติ อโตฺถฯ
420.Kammaṃnappaṭippassambhetabbanti ayaṃ yasmā anulomavatte na vattati, tasmā nāssa kammaṃ paṭippassambhetabbaṃ; sarajjukova vissajjetabboti attho.
๔๒๑. สเจ อุปาลิ สโงฺฆ สมคฺคกรณียานิ กมฺมานิ กโรตีติ สเจ สมเคฺคหิ กรณียานิ อุโปสถาทีนิ กมฺมานิ กโรติ, อุโปสถปวารณาทีสุ หิ ฐิตาสุ อุปตฺถโมฺภ น ทาตโพฺพฯ สเจ หิ สโงฺฆ อจฺจยํ เทสาเปตฺวา สงฺฆสามคฺคิํ กโรติ, ติณวตฺถารกสมถํ วา กตฺวา อุโปสถปวารณํ กโรติ , เอวรูปํ สมคฺคกรณียํ นาม กมฺมํ โหติฯ ตตฺร เจติ สเจ ตาทิเส กเมฺม ภิกฺขุโน นกฺขมติ, ทิฎฺฐาวิกมฺมมฺปิ กตฺวา ตถารูปา สามคฺคี อุเปตพฺพา, เอวํ วิโลมคฺคาโห น คณฺหิตโพฺพฯ ยตฺร ปน อุทฺธมฺมํ อุพฺพินยํ สตฺถุ สาสนํ ทีเปนฺติ, ตตฺถ ทิฎฺฐาวิกมฺมํ น วฎฺฎติ, ปฎิพาหิตฺวา ปกฺกมิตพฺพํฯ
421.Sace upāli saṅgho samaggakaraṇīyāni kammāni karotīti sace samaggehi karaṇīyāni uposathādīni kammāni karoti, uposathapavāraṇādīsu hi ṭhitāsu upatthambho na dātabbo. Sace hi saṅgho accayaṃ desāpetvā saṅghasāmaggiṃ karoti, tiṇavatthārakasamathaṃ vā katvā uposathapavāraṇaṃ karoti , evarūpaṃ samaggakaraṇīyaṃ nāma kammaṃ hoti. Tatra ceti sace tādise kamme bhikkhuno nakkhamati, diṭṭhāvikammampi katvā tathārūpā sāmaggī upetabbā, evaṃ vilomaggāho na gaṇhitabbo. Yatra pana uddhammaṃ ubbinayaṃ satthu sāsanaṃ dīpenti, tattha diṭṭhāvikammaṃ na vaṭṭati, paṭibāhitvā pakkamitabbaṃ.
อุสฺสิตมนฺตี จาติ โลภโทสโมหมานุสฺสนฺนํ วาจํ ภาสิตา กณฺหวาโจ อนตฺถกทีปโนฯ นิสฺสิตชปฺปีติ อตฺตโน ธมฺมตาย อุสฺสทยุตฺตํ ภาสิตุํ น สโกฺกติ; อถ โข ‘‘มยา สทฺธิํ ราชา เอวํ กเถสิ, อสุกมหามโตฺต เอวํ กเถสิ, อสุโก นาม มยฺหํ อาจริโย วา อุปชฺฌาโย วา เตปิฎโก มยา สทฺธิํ เอวํ กเถสี’’ติ เอวํ อญฺญํ นิสฺสาย ชปฺปติฯ น จ ภาสานุสนฺธิกุสโลติ กถานุสนฺธิวจเน จ วินิจฺฉยานุสนฺธิวจเน จ อกุสโล โหติฯ น ยถาธเมฺม ยถาวินเยติ น ภูเตน วตฺถุนา อาปตฺติํ สาเรตฺวา โจเทตา โหติฯ
Ussitamantī cāti lobhadosamohamānussannaṃ vācaṃ bhāsitā kaṇhavāco anatthakadīpano. Nissitajappīti attano dhammatāya ussadayuttaṃ bhāsituṃ na sakkoti; atha kho ‘‘mayā saddhiṃ rājā evaṃ kathesi, asukamahāmatto evaṃ kathesi, asuko nāma mayhaṃ ācariyo vā upajjhāyo vā tepiṭako mayā saddhiṃ evaṃ kathesī’’ti evaṃ aññaṃ nissāya jappati. Na ca bhāsānusandhikusaloti kathānusandhivacane ca vinicchayānusandhivacane ca akusalo hoti. Na yathādhamme yathāvinayeti na bhūtena vatthunā āpattiṃ sāretvā codetā hoti.
อุสฺสาเทตา โหตีติ ‘‘อมฺหากํ อาจริโย มหาเตปิฎโก ปรมธมฺมกถิโก’’ติอาทินา นเยน เอกจฺจํ อุสฺสาเทติฯ ทุติยปเท ‘‘อาปตฺติํ กิํ โส น ชานาตี’’ติอาทินา เอกจฺจํ อปสาเทติฯ อธมฺมํ คณฺหาตีติ อนิยฺยานิกปกฺขํ คณฺหาติฯ ธมฺมํ ปฎิพาหตีติ นิยฺยานิกปกฺขํ ปฎิพาหติฯ สมฺผญฺจ พหุํ ภาสตีติ พหุํ นิรตฺถกกถํ กเถติฯ
Ussādetā hotīti ‘‘amhākaṃ ācariyo mahātepiṭako paramadhammakathiko’’tiādinā nayena ekaccaṃ ussādeti. Dutiyapade ‘‘āpattiṃ kiṃ so na jānātī’’tiādinā ekaccaṃ apasādeti. Adhammaṃ gaṇhātīti aniyyānikapakkhaṃ gaṇhāti. Dhammaṃ paṭibāhatīti niyyānikapakkhaṃ paṭibāhati. Samphañca bahuṃ bhāsatīti bahuṃ niratthakakathaṃ katheti.
ปสยฺห ปวตฺตา โหตีติ อนชฺฌิโฎฺฐ ภาเร อนาโรปิเต เกวลํ มานํ นิสฺสาย อโชฺฌตฺถริตฺวา อนธิกาเร กเถตา โหติฯ อโนกาสกมฺมํ กาเรตฺวาติ โอกาสกมฺมํ อกาเรตฺวา ปวตฺตา โหติฯ น ยถาทิฎฺฐิยา พฺยากตา โหตีติ ยสฺส อตฺตโน ทิฎฺฐิ ตํ ปุรกฺขตฺวา น พฺยากตา ; ลทฺธิํ นิกฺขิปิตฺวา อยถาภุจฺจํ อธมฺมาทีสุ ธมฺมาทิลทฺธิโก หุตฺวา กเถตา โหตีติ อโตฺถฯ
Pasayha pavattā hotīti anajjhiṭṭho bhāre anāropite kevalaṃ mānaṃ nissāya ajjhottharitvā anadhikāre kathetā hoti. Anokāsakammaṃ kāretvāti okāsakammaṃ akāretvā pavattā hoti. Na yathādiṭṭhiyā byākatā hotīti yassa attano diṭṭhi taṃ purakkhatvā na byākatā ; laddhiṃ nikkhipitvā ayathābhuccaṃ adhammādīsu dhammādiladdhiko hutvā kathetā hotīti attho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๒. นปฺปฎิปฺปสฺสมฺภนวโคฺค • 2. Nappaṭippassambhanavaggo
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อุปาลิปญฺจกวณฺณนา • Upālipañcakavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / นปฺปฎิปฺปสฺสมฺภนวคฺควณฺณนา • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / นปฺปฎิปฺปสฺสมฺภนวคฺควณฺณนา • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / นปฺปฎิปฺปสฺสมฺภนวคฺควณฺณนา • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
