| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā |
សង្គហវគ្គោ
Saṅgahavaggo
ឧបាលិបញ្ចកំ
Upālipañcakaṃ
នប្បដិប្បស្សម្ភនវគ្គវណ្ណនា
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
៤២១. សមគ្គេហិ ករណីយានីតិ វិវាទាធិករណេហិ បុព្ពេ អសមគ្គា ហុត្វា បច្ឆា សាមគ្គិំ ឧបគតេហិ កត្តព្ពានិ។ កិំ បន អសញ្ញតមិស្សបរិសាយ សទ្ធិំ លជ្ជិនោ សាមគ្គិំ ករោន្តីតិ អាហ ‘‘ឧបោសថបវារណាទីសុ ហី’’តិអាទិ។ តត្ថ ឋិតាសូតិ ឧបោសថបវារណាសុ អប្បវត្តីសុ។ ឧបត្ថម្ភោ ន ទាតព្ពោតិ ឧបរូបរិ អប្បវត្តនត្ថាយ មយម្បិ ឧបោសថំ ន ករិស្សាមាតិអាទិនា កលហស្ស ឧបត្ថម្ភោ ន ទាតព្ពោ, ធម្មេន វិនយេន សាមគ្គិំ កត្វា សមគ្គេហេវ អសញ្ញតា ភិក្ខូ វិនេតព្ពាតិ អធិប្បាយោ។ តេនាហ ‘‘សចេ សង្ឃោ អច្ចយំ ទេសាបេត្វា’’តិអាទិ។ ភិក្ខុនោ នក្ខមតីតិ កេសុចិ បុគ្គលេសុ អប្បមត្តកទោសទស្សនេន ន រុច្ចតិ។ ទិដ្ឋាវិកម្មម្បិ កត្វាតិ ‘‘ន មេតំ ខមតី’’តិ សភាគស្ស ភិក្ខុនោ អត្តនោ ទិដ្ឋិំ អាវិកត្វា។ ឧបេតព្ពាតិ សាសនហានិយា អភាវា សាមគ្គិំ អកោបេត្វា កាយសាមគ្គី ទាតព្ពា, ឦទិសេ ឋានេ អលជ្ជិបរិភោគោ អាបត្តិករោ ន ហោតិ, វដ្ដតិយេវ។ យេ បន សាសនវិនាសាយ បដិបន្នា, តេហិ សហ ន វត្តតិ, អាបត្តិ ឯវ ហោតិ សាសនវិនាសោ ច។ តេនាហ ‘‘យត្រ បន ឧទ្ធម្ម’’ន្តិអាទិ។ ‘‘ទិដ្ឋាវិកម្មំ ន វដ្ដតី’’តិ ឥមិនា ទិដ្ឋិយា អាវិកតាយបិ អាបត្តិំ ទស្សេតិ។
421.Samaggehikaraṇīyānīti vivādādhikaraṇehi pubbe asamaggā hutvā pacchā sāmaggiṃ upagatehi kattabbāni. Kiṃ pana asaññatamissaparisāya saddhiṃ lajjino sāmaggiṃ karontīti āha ‘‘uposathapavāraṇādīsu hī’’tiādi. Tattha ṭhitāsūti uposathapavāraṇāsu appavattīsu. Upatthambho na dātabboti uparūpari appavattanatthāya mayampi uposathaṃ na karissāmātiādinā kalahassa upatthambho na dātabbo, dhammena vinayena sāmaggiṃ katvā samaggeheva asaññatā bhikkhū vinetabbāti adhippāyo. Tenāha ‘‘sace saṅgho accayaṃ desāpetvā’’tiādi. Bhikkhuno nakkhamatīti kesuci puggalesu appamattakadosadassanena na ruccati. Diṭṭhāvikammampi katvāti ‘‘na metaṃ khamatī’’ti sabhāgassa bhikkhuno attano diṭṭhiṃ āvikatvā. Upetabbāti sāsanahāniyā abhāvā sāmaggiṃ akopetvā kāyasāmaggī dātabbā, īdise ṭhāne alajjiparibhogo āpattikaro na hoti, vaṭṭatiyeva. Ye pana sāsanavināsāya paṭipannā, tehi saha na vattati, āpatti eva hoti sāsanavināso ca. Tenāha ‘‘yatra pana uddhamma’’ntiādi. ‘‘Diṭṭhāvikammaṃ na vaṭṭatī’’ti iminā diṭṭhiyā āvikatāyapi āpattiṃ dasseti.
៤២២. កណ្ហវាចោតិ រាគទោសាទីហិ កិលិដ្ឋវចនោ។ អនត្ថកវចនស្ស ទីបនំ បកាសនំ អស្សាតិ អនត្ថកទីបនោ។ មានំ និស្សាយាតិ វិនិច្ឆយករណំ តវ ភារោតិ សង្ឃេន ភារេ អកតេបិ ‘‘អហមេវេត្ថ វោហរិតុំ អរហរូបោ’’តិ មានំ និស្សាយ។ យថាទិដ្ឋិយាតិ អនុរូបលទ្ធិយា។ យស្ស ហិ អត្ថស្ស យាទិសី ទិដ្ឋិ អនុរូបា, តំ គហេត្វា ន ព្យាកតាតិ អត្ថោ ។អស្ស អត្តនោតិ អធម្មាទិអត្ថំ សន្ធាយ វទតិ, ន បុគ្គលំ, អស្ស អធម្មាទិអត្ថសង្ខាតស្ស អត្តនោ សរូបស្ស យា អនុរូបា ទិដ្ឋីតិ អត្ថោ។ លទ្ធិំ និក្ខិបិត្វាតិ អនុរូបលទ្ធិំ ឆឌ្ឌេត្វា, អគ្គហេត្វាតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘អធម្មាទីសុ ធម្មាទិលទ្ធិកោ ហុត្វា’’តិ។ អថ វា អត្តនោ លទ្ធិំ និគូហិត្វា បុគ្គលានុគុណំ តថា ព្យាករោន្តោ ន យថាទិដ្ឋិយា ព្យាកតា នាម។ ឥមស្មិំ បក្ខេ អធម្មាទីសុ ធម្មាទិលទ្ធិកោ ហុត្វាតិ ឯត្ថ អធម្មាទីសុ ធម្មាទិលទ្ធិកោ វិយ ហុត្វាតិ អត្ថោ គហេតព្ពោ។
422.Kaṇhavācoti rāgadosādīhi kiliṭṭhavacano. Anatthakavacanassa dīpanaṃ pakāsanaṃ assāti anatthakadīpano. Mānaṃ nissāyāti vinicchayakaraṇaṃ tava bhāroti saṅghena bhāre akatepi ‘‘ahamevettha voharituṃ araharūpo’’ti mānaṃ nissāya. Yathādiṭṭhiyāti anurūpaladdhiyā. Yassa hi atthassa yādisī diṭṭhi anurūpā, taṃ gahetvā na byākatāti attho .Assa attanoti adhammādiatthaṃ sandhāya vadati, na puggalaṃ, assa adhammādiatthasaṅkhātassa attano sarūpassa yā anurūpā diṭṭhīti attho. Laddhiṃ nikkhipitvāti anurūpaladdhiṃ chaḍḍetvā, aggahetvāti attho. Tenāha ‘‘adhammādīsu dhammādiladdhiko hutvā’’ti. Atha vā attano laddhiṃ nigūhitvā puggalānuguṇaṃ tathā byākaronto na yathādiṭṭhiyā byākatā nāma. Imasmiṃ pakkhe adhammādīsu dhammādiladdhiko hutvāti ettha adhammādīsu dhammādiladdhiko viya hutvāti attho gahetabbo.
នប្បដិប្បស្សម្ភនវគ្គវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ២. នប្បដិប្បស្សម្ភនវគ្គោ • 2. Nappaṭippassambhanavaggo
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / នប្បដិប្បស្សម្ភនវគ្គវណ្ណនា • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ឧបាលិបញ្ចកវណ្ណនា • Upālipañcakavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / នប្បដិប្បស្សម្ភនវគ្គវណ្ណនា • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
