| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
420. අයන්‌ති කම්‌මකතො භික්‌ඛු, න වත්‌තතීති සම්‌බන්‌ධො. අනුලොමවත්‌තෙති කතකම්‌මස්‌ස අනුලොමෙ වත්‌තෙ. අස්‌සාති භික්‌ඛුස්‌ස. සරජ්‌ජුකොති සහ කම්‌මසඞ්‌ඛාතාය රජ්‌ජුයාති සරජ්‌ජුකො.
420.Ayanti kammakato bhikkhu, na vattatīti sambandho. Anulomavatteti katakammassa anulome vatte. Assāti bhikkhussa. Sarajjukoti saha kammasaṅkhātāya rajjuyāti sarajjuko.
421. සමග්‌ගෙහි භික්‌ඛූහීති සම්‌බන්‌ධො. හීති සච්‌චං. අච්‌චයං දෙසාපෙත්‌වාති අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං දොසං දෙසාපෙත්‌වා. තිණවත්‌ථාරකසමථං වාති වාසද්‌දො අත්‌ථන්‌තරවිකප්‌පො. තත්‍ර චෙති එත්‌ථ තසද්‌දො කම්‌මවිසයො, චෙසද්‌දො සචෙපරියායොති ආහ ‘‘සචෙ තාදිසෙ කම්‌මෙ’’ති. දිට්‌ඨාවිකම්‌මම්‌පි කත්‌වාති දිට්‌ඨාවිකම්‌මං කත්‌වාපීති යොජනා. පිසද්‌දෙන අකත්‌වාපීති සම්‌පිණ්‌ඩෙති. යත්‍ර පනාති කම්‌මෙ පන. තත්‌ථාති කම්‌මෙ. පක්‌කමිතබ්‌බන්‌ති සඞ්‌ගාමාවචරෙන පක්‌කමිතබ්‌බං.
421. Samaggehi bhikkhūhīti sambandho. Hīti saccaṃ. Accayaṃ desāpetvāti aññamaññaṃ dosaṃ desāpetvā. Tiṇavatthārakasamathaṃ vāti vāsaddo atthantaravikappo. Tatra ceti ettha tasaddo kammavisayo, cesaddo sacepariyāyoti āha ‘‘sace tādise kamme’’ti. Diṭṭhāvikammampi katvāti diṭṭhāvikammaṃ katvāpīti yojanā. Pisaddena akatvāpīti sampiṇḍeti. Yatra panāti kamme pana. Tatthāti kamme. Pakkamitabbanti saṅgāmāvacarena pakkamitabbaṃ.
422. උස්‌සිතමන්‌තීති එත්‌ථ උස්‌සිතං මන්‌තී උස්‌සිතමන්‌තීති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘ලොභ…පෙ.… භාසිතා’’ති. තත්‌ථ ‘‘ලොභදොස මොහමානුස්‌සන්‌නං වාච’’න්‌ති ඉමිනා උස්‌සිතපදස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙති. ‘‘භාසිතා’’ති ඉමිනා ‘‘මන්‌තී’’ති පදස්‌ස අත්‌ථං දස්‌සෙති. නිස්‌සිතජප්‌පීති එත්‌ථ අඤ්‌ඤනිස්‌සිතං ජප්‌පමෙතස්‌සාති නිස්‌සිතජප්‌පීති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘අත්‌තනො’’තිආදි. එත්‌ථ ජප්‌පන්‌ති වචනං. ජප්‌ප වචනෙති හි ධාතුපාඨෙසු වුත්‌තං. උස්‌සදයුත්‌තන්‌ති ලොභාදිඋස්‌සදයුත්‌තං, වචනන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. එවමඤ්‌ඤන්‌ති එවං අත්‌තනා අඤ්‌ඤං. කථානුසන්‌ධිවචනෙති චොදකචුදිතකානං කථාය අනුසන්‌ධිවචනෙ. එත්‌ථ ‘‘වචනෙ’’ති ඉමිනා ‘‘භාසානුසන්‌ධී’’ති එත්‌ථ භාසසද්‌දො වචනපරියායොති දස්‌සෙති.
422.Ussitamantīti ettha ussitaṃ mantī ussitamantīti dassento āha ‘‘lobha…pe… bhāsitā’’ti. Tattha ‘‘lobhadosa mohamānussannaṃ vāca’’nti iminā ussitapadassa atthaṃ dasseti. ‘‘Bhāsitā’’ti iminā ‘‘mantī’’ti padassa atthaṃ dasseti. Nissitajappīti ettha aññanissitaṃ jappametassāti nissitajappīti dassento āha ‘‘attano’’tiādi. Ettha jappanti vacanaṃ. Jappa vacaneti hi dhātupāṭhesu vuttaṃ. Ussadayuttanti lobhādiussadayuttaṃ, vacananti sambandho. Evamaññanti evaṃ attanā aññaṃ. Kathānusandhivacaneti codakacuditakānaṃ kathāya anusandhivacane. Ettha ‘‘vacane’’ti iminā ‘‘bhāsānusandhī’’ti ettha bhāsasaddo vacanapariyāyoti dasseti.
උස්‌සාරෙතීති උද්‌ධං ගමාපෙති. ඉමිනා උස්‌සාදෙති උපරි ගමාපෙතීති උස්‌සාදෙතාති වචනත්‌ථං දස්‌සෙති. එත්‌ථ හි දකාරරකාරා සදිසත්‌ථා . තෙ හි ද්‌වෙ අක්‌ඛරා කදාචි කත්‌ථචි සදිසත්‌ථා හොන්‌ති. අවසාරෙතීති හීනභාවං ගමාපෙති. ඉමිනා අවසාදෙති අධොභාවං ගමාපෙතීති අවසාදෙතාති වචනත්‌ථං දස්‌සෙති. ‘‘අපසාදෙතා’’තිපි පාඨො, උපසග්‌ගමත්‌තමෙව නානං. සම්‌ඵඤ්‌ච බහුං භාසතීති එත්‌ථ සම්‌ඵසද්‌දො නිරත්‌ථකකථාවචනොති ආහ ‘‘නිරත්‌ථකකථ’’න්‌ති. නිරත්‌ථකකථා හි යස්‌මා සං හිතසුඛං ඵලති විනාසෙති, තස්‌මා සම්‌ඵන්‌ති වුච්‌චති. ඵා ධාතූති ච ඵලධාතූති ච ධාතුපාඨෙසු (සද්‌දනීතිධාතුමාලායං 16 ලකාරන්‌තධාතු) වුත්‌තං.
Ussāretīti uddhaṃ gamāpeti. Iminā ussādeti upari gamāpetīti ussādetāti vacanatthaṃ dasseti. Ettha hi dakārarakārā sadisatthā . Te hi dve akkharā kadāci katthaci sadisatthā honti. Avasāretīti hīnabhāvaṃ gamāpeti. Iminā avasādeti adhobhāvaṃ gamāpetīti avasādetāti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Apasādetā’’tipi pāṭho, upasaggamattameva nānaṃ. Samphañca bahuṃ bhāsatīti ettha samphasaddo niratthakakathāvacanoti āha ‘‘niratthakakatha’’nti. Niratthakakathā hi yasmā saṃ hitasukhaṃ phalati vināseti, tasmā samphanti vuccati. Phā dhātūti ca phaladhātūti ca dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 lakārantadhātu) vuttaṃ.
භාරෙ අනාරොපිතෙති ‘‘තව භාරො’’ති සඞ්‌ඝෙන භාරෙ අනාරොපිතෙ. අජ්‌ඣොත්‌ථරිත්‌වාති අභිභවිත්‌වා . ඉමිනා පසය්‌හ පවත්‌තාති එත්‌ථ පසය්‌හසද්‌දස්‌ස අභිභවනත්‌ථං දස්‌සෙති. අනධිකාරෙති අනධිපච්‌චට්‌ඨානෙ. ‘‘කථෙතා’’ති ඉමිනා වතුධාතුයා කථනත්‌ථං දස්‌සෙති. අනොකාසකම්‌මං කාරෙත්‌වාති එත්‌ථ නකාරස්‌ස අයුත්‌තයොගභාවතො යුත්‌තට්‌ඨානං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘ඔකාසකම්‌මං අකාරෙත්‌වා’’ති. යස්‌සාති යා අස්‌ස. අස්‌ස භික්‌ඛුනො අත්‌තනො යා දිට්‌ඨි අත්‌ථීති යොජනා, අථවා අත්‌තනො යා දිට්‌ඨි භවෙය්‍යාති යොජනා. තන්‌ති දිට්‌ඨිං. ‘‘කථෙතා’’ති ඉමිනා බ්‍යාකතාති එත්‌ථ වි ආ පුබ්‌බකරධාතුයා කථනත්‌ථං දස්‌සෙති.
Bhāre anāropiteti ‘‘tava bhāro’’ti saṅghena bhāre anāropite. Ajjhottharitvāti abhibhavitvā . Iminā pasayha pavattāti ettha pasayhasaddassa abhibhavanatthaṃ dasseti. Anadhikāreti anadhipaccaṭṭhāne. ‘‘Kathetā’’ti iminā vatudhātuyā kathanatthaṃ dasseti. Anokāsakammaṃ kāretvāti ettha nakārassa ayuttayogabhāvato yuttaṭṭhānaṃ dassento āha ‘‘okāsakammaṃ akāretvā’’ti. Yassāti yā assa. Assa bhikkhuno attano yā diṭṭhi atthīti yojanā, athavā attano yā diṭṭhi bhaveyyāti yojanā. Tanti diṭṭhiṃ. ‘‘Kathetā’’ti iminā byākatāti ettha vi ā pubbakaradhātuyā kathanatthaṃ dasseti.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 2. නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගො • 2. Nappaṭippassambhanavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / උපාලිපඤ්‌චකවණ්‌ණනා • Upālipañcakavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
