| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
සඞ්‌ගහවග්‌ගො
Saṅgahavaggo
උපාලිපඤ්‌චකං
Upālipañcakaṃ
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
421. සමග්‌ගෙහි කරණීයානීති විවාදාධිකරණෙහි පුබ්‌බෙ අසමග්‌ගා හුත්‌වා පච්‌ඡා සාමග්‌ගිං උපගතෙහි කත්‌තබ්‌බානි. කිං පන අසඤ්‌ඤතමිස්‌සපරිසාය සද්‌ධිං ලජ්‌ජිනො සාමග්‌ගිං කරොන්‌තීති ආහ ‘‘උපොසථපවාරණාදීසු හී’’තිආදි. තත්‌ථ ඨිතාසූති උපොසථපවාරණාසු අප්‌පවත්‌තීසු. උපත්‌ථම්‌භො න දාතබ්‌බොති උපරූපරි අප්‌පවත්‌තනත්‌ථාය මයම්‌පි උපොසථං න කරිස්‌සාමාතිආදිනා කලහස්‌ස උපත්‌ථම්‌භො න දාතබ්‌බො, ධම්‌මෙන විනයෙන සාමග්‌ගිං කත්‌වා සමග්‌ගෙහෙව අසඤ්‌ඤතා භික්‌ඛූ විනෙතබ්‌බාති අධිප්‌පායො. තෙනාහ ‘‘සචෙ සඞ්‌ඝො අච්‌චයං දෙසාපෙත්‌වා’’තිආදි. භික්‌ඛුනො නක්‌ඛමතීති කෙසුචි පුග්‌ගලෙසු අප්‌පමත්‌තකදොසදස්‌සනෙන න රුච්‌චති. දිට්‌ඨාවිකම්‌මම්‌පි කත්‌වාති ‘‘න මෙතං ඛමතී’’ති සභාගස්‌ස භික්‌ඛුනො අත්‌තනො දිට්‌ඨිං ආවිකත්‌වා. උපෙතබ්‌බාති සාසනහානියා අභාවා සාමග්‌ගිං අකොපෙත්‌වා කායසාමග්‌ගී දාතබ්‌බා, ඊදිසෙ ඨානෙ අලජ්‌ජිපරිභොගො ආපත්‌තිකරො න හොති, වට්‌ටතියෙව. යෙ පන සාසනවිනාසාය පටිපන්‌නා, තෙහි සහ න වත්‌තති, ආපත්‌ති එව හොති සාසනවිනාසො ච. තෙනාහ ‘‘යත්‍ර පන උද්‌ධම්‌ම’’න්‌තිආදි. ‘‘දිට්‌ඨාවිකම්‌මං න වට්‌ටතී’’ති ඉමිනා දිට්‌ඨියා ආවිකතායපි ආපත්‌තිං දස්‌සෙති.
421.Samaggehikaraṇīyānīti vivādādhikaraṇehi pubbe asamaggā hutvā pacchā sāmaggiṃ upagatehi kattabbāni. Kiṃ pana asaññatamissaparisāya saddhiṃ lajjino sāmaggiṃ karontīti āha ‘‘uposathapavāraṇādīsu hī’’tiādi. Tattha ṭhitāsūti uposathapavāraṇāsu appavattīsu. Upatthambho na dātabboti uparūpari appavattanatthāya mayampi uposathaṃ na karissāmātiādinā kalahassa upatthambho na dātabbo, dhammena vinayena sāmaggiṃ katvā samaggeheva asaññatā bhikkhū vinetabbāti adhippāyo. Tenāha ‘‘sace saṅgho accayaṃ desāpetvā’’tiādi. Bhikkhuno nakkhamatīti kesuci puggalesu appamattakadosadassanena na ruccati. Diṭṭhāvikammampi katvāti ‘‘na metaṃ khamatī’’ti sabhāgassa bhikkhuno attano diṭṭhiṃ āvikatvā. Upetabbāti sāsanahāniyā abhāvā sāmaggiṃ akopetvā kāyasāmaggī dātabbā, īdise ṭhāne alajjiparibhogo āpattikaro na hoti, vaṭṭatiyeva. Ye pana sāsanavināsāya paṭipannā, tehi saha na vattati, āpatti eva hoti sāsanavināso ca. Tenāha ‘‘yatra pana uddhamma’’ntiādi. ‘‘Diṭṭhāvikammaṃ na vaṭṭatī’’ti iminā diṭṭhiyā āvikatāyapi āpattiṃ dasseti.
422. කණ්‌හවාචොති රාගදොසාදීහි කිලිට්‌ඨවචනො. අනත්‌ථකවචනස්‌ස දීපනං පකාසනං අස්‌සාති අනත්‌ථකදීපනො. මානං නිස්‌සායාති විනිච්‌ඡයකරණං තව භාරොති සඞ්‌ඝෙන භාරෙ අකතෙපි ‘‘අහමෙවෙත්‌ථ වොහරිතුං අරහරූපො’’ති මානං නිස්‌සාය. යථාදිට්‌ඨියාති අනුරූපලද්‌ධියා. යස්‌ස හි අත්‌ථස්‌ස යාදිසී දිට්‌ඨි අනුරූපා, තං ගහෙත්‌වා න බ්‍යාකතාති අත්‌ථො .අස්‌ස අත්‌තනොති අධම්‌මාදිඅත්‌ථං සන්‌ධාය වදති, න පුග්‌ගලං, අස්‌ස අධම්‌මාදිඅත්‌ථසඞ්‌ඛාතස්‌ස අත්‌තනො සරූපස්‌ස යා අනුරූපා දිට්‌ඨීති අත්‌ථො. ලද්‌ධිං නික්‌ඛිපිත්‌වාති අනුරූපලද්‌ධිං ඡඩ්‌ඩෙත්‌වා, අග්‌ගහෙත්‌වාති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘අධම්‌මාදීසු ධම්‌මාදිලද්‌ධිකො හුත්‌වා’’ති. අථ වා අත්‌තනො ලද්‌ධිං නිගූහිත්‌වා පුග්‌ගලානුගුණං තථා බ්‍යාකරොන්‌තො න යථාදිට්‌ඨියා බ්‍යාකතා නාම. ඉමස්‌මිං පක්‌ඛෙ අධම්‌මාදීසු ධම්‌මාදිලද්‌ධිකො හුත්‌වාති එත්‌ථ අධම්‌මාදීසු ධම්‌මාදිලද්‌ධිකො විය හුත්‌වාති අත්‌ථො ගහෙතබ්‌බො.
422.Kaṇhavācoti rāgadosādīhi kiliṭṭhavacano. Anatthakavacanassa dīpanaṃ pakāsanaṃ assāti anatthakadīpano. Mānaṃ nissāyāti vinicchayakaraṇaṃ tava bhāroti saṅghena bhāre akatepi ‘‘ahamevettha voharituṃ araharūpo’’ti mānaṃ nissāya. Yathādiṭṭhiyāti anurūpaladdhiyā. Yassa hi atthassa yādisī diṭṭhi anurūpā, taṃ gahetvā na byākatāti attho .Assa attanoti adhammādiatthaṃ sandhāya vadati, na puggalaṃ, assa adhammādiatthasaṅkhātassa attano sarūpassa yā anurūpā diṭṭhīti attho. Laddhiṃ nikkhipitvāti anurūpaladdhiṃ chaḍḍetvā, aggahetvāti attho. Tenāha ‘‘adhammādīsu dhammādiladdhiko hutvā’’ti. Atha vā attano laddhiṃ nigūhitvā puggalānuguṇaṃ tathā byākaronto na yathādiṭṭhiyā byākatā nāma. Imasmiṃ pakkhe adhammādīsu dhammādiladdhiko hutvāti ettha adhammādīsu dhammādiladdhiko viya hutvāti attho gahetabbo.
නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 2. නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගො • 2. Nappaṭippassambhanavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / උපාලිපඤ්‌චකවණ්‌ණනා • Upālipañcakavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / නප්‌පටිප්‌පස්‌සම්‌භනවග්‌ගවණ්‌ණනා • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
