| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ནཔྤཊིཔྤསྶམྦྷནཝགྒཝཎྞནཱ
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
༤༢༠. ཨཡནྟི ཀམྨཀཏོ བྷིཀྑུ, ན ཝཏྟཏཱིཏི སམྦནྡྷོ། ཨནུལོམཝཏྟེཏི ཀཏཀམྨསྶ ཨནུལོམེ ཝཏྟེ། ཨསྶཱཏི བྷིཀྑུསྶ། སརཛྫུཀོཏི སཧ ཀམྨསངྑཱཏཱཡ རཛྫུཡཱཏི སརཛྫུཀོ།
420.Ayanti kammakato bhikkhu, na vattatīti sambandho. Anulomavatteti katakammassa anulome vatte. Assāti bhikkhussa. Sarajjukoti saha kammasaṅkhātāya rajjuyāti sarajjuko.
༤༢༡. སམགྒེཧི བྷིཀྑཱུཧཱིཏི སམྦནྡྷོ། ཧཱིཏི སཙྩཾ། ཨཙྩཡཾ དེསཱཔེཏྭཱཏི ཨཉྙམཉྙཾ དོསཾ དེསཱཔེཏྭཱ། ཏིཎཝཏྠཱརཀསམཐཾ ཝཱཏི ཝཱསདྡོ ཨཏྠནྟརཝིཀཔྤོ། ཏཏྲ ཙེཏི ཨེཏྠ ཏསདྡོ ཀམྨཝིསཡོ, ཙེསདྡོ སཙེཔརིཡཱཡོཏི ཨཱཧ ‘‘སཙེ ཏཱདིསེ ཀམྨེ’’ཏི། དིཊྛཱཝིཀམྨམྤི ཀཏྭཱཏི དིཊྛཱཝིཀམྨཾ ཀཏྭཱཔཱིཏི ཡོཛནཱ། པིསདྡེན ཨཀཏྭཱཔཱིཏི སམྤིཎྜེཏི། ཡཏྲ པནཱཏི ཀམྨེ པན། ཏཏྠཱཏི ཀམྨེ། པཀྐམིཏབྦནྟི སངྒཱམཱཝཙརེན པཀྐམིཏབྦཾ།
421. Samaggehi bhikkhūhīti sambandho. Hīti saccaṃ. Accayaṃ desāpetvāti aññamaññaṃ dosaṃ desāpetvā. Tiṇavatthārakasamathaṃ vāti vāsaddo atthantaravikappo. Tatra ceti ettha tasaddo kammavisayo, cesaddo sacepariyāyoti āha ‘‘sace tādise kamme’’ti. Diṭṭhāvikammampi katvāti diṭṭhāvikammaṃ katvāpīti yojanā. Pisaddena akatvāpīti sampiṇḍeti. Yatra panāti kamme pana. Tatthāti kamme. Pakkamitabbanti saṅgāmāvacarena pakkamitabbaṃ.
༤༢༢. ཨུསྶིཏམནྟཱིཏི ཨེཏྠ ཨུསྶིཏཾ མནྟཱི ཨུསྶིཏམནྟཱིཏི དསྶེནྟོ ཨཱཧ ‘‘ལོབྷ…པེ॰… བྷཱསིཏཱ’’ཏི། ཏཏྠ ‘‘ལོབྷདོས མོཧམཱནུསྶནྣཾ ཝཱཙ’’ནྟི ཨིམིནཱ ཨུསྶིཏཔདསྶ ཨཏྠཾ དསྶེཏི། ‘‘བྷཱསིཏཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ‘‘མནྟཱི’’ཏི པདསྶ ཨཏྠཾ དསྶེཏི། ནིསྶིཏཛཔྤཱིཏི ཨེཏྠ ཨཉྙནིསྶིཏཾ ཛཔྤམེཏསྶཱཏི ནིསྶིཏཛཔྤཱིཏི དསྶེནྟོ ཨཱཧ ‘‘ཨཏྟནོ’’ཏིཨཱདི། ཨེཏྠ ཛཔྤནྟི ཝཙནཾ། ཛཔྤ ཝཙནེཏི ཧི དྷཱཏུཔཱཋེསུ ཝུཏྟཾ། ཨུསྶདཡུཏྟནྟི ལོབྷཱདིཨུསྶདཡུཏྟཾ, ཝཙནནྟི སམྦནྡྷོ། ཨེཝམཉྙནྟི ཨེཝཾ ཨཏྟནཱ ཨཉྙཾ། ཀཐཱནུསནྡྷིཝཙནེཏི ཙོདཀཙུདིཏཀཱནཾ ཀཐཱཡ ཨནུསནྡྷིཝཙནེ། ཨེཏྠ ‘‘ཝཙནེ’’ཏི ཨིམིནཱ ‘‘བྷཱསཱནུསནྡྷཱི’’ཏི ཨེཏྠ བྷཱསསདྡོ ཝཙནཔརིཡཱཡོཏི དསྶེཏི།
422.Ussitamantīti ettha ussitaṃ mantī ussitamantīti dassento āha ‘‘lobha…pe… bhāsitā’’ti. Tattha ‘‘lobhadosa mohamānussannaṃ vāca’’nti iminā ussitapadassa atthaṃ dasseti. ‘‘Bhāsitā’’ti iminā ‘‘mantī’’ti padassa atthaṃ dasseti. Nissitajappīti ettha aññanissitaṃ jappametassāti nissitajappīti dassento āha ‘‘attano’’tiādi. Ettha jappanti vacanaṃ. Jappa vacaneti hi dhātupāṭhesu vuttaṃ. Ussadayuttanti lobhādiussadayuttaṃ, vacananti sambandho. Evamaññanti evaṃ attanā aññaṃ. Kathānusandhivacaneti codakacuditakānaṃ kathāya anusandhivacane. Ettha ‘‘vacane’’ti iminā ‘‘bhāsānusandhī’’ti ettha bhāsasaddo vacanapariyāyoti dasseti.
ཨུསྶཱརེཏཱིཏི ཨུདྡྷཾ གམཱཔེཏི། ཨིམིནཱ ཨུསྶཱདེཏི ཨུཔརི གམཱཔེཏཱིཏི ཨུསྶཱདེཏཱཏི ཝཙནཏྠཾ དསྶེཏི། ཨེཏྠ ཧི དཀཱརརཀཱརཱ སདིསཏྠཱ ། ཏེ ཧི དྭེ ཨཀྑརཱ ཀདཱཙི ཀཏྠཙི སདིསཏྠཱ ཧོནྟི། ཨཝསཱརེཏཱིཏི ཧཱིནབྷཱཝཾ གམཱཔེཏི། ཨིམིནཱ ཨཝསཱདེཏི ཨདྷོབྷཱཝཾ གམཱཔེཏཱིཏི ཨཝསཱདེཏཱཏི ཝཙནཏྠཾ དསྶེཏི། ‘‘ཨཔསཱདེཏཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཨུཔསགྒམཏྟམེཝ ནཱནཾ། སམྥཉྩ བཧུཾ བྷཱསཏཱིཏི ཨེཏྠ སམྥསདྡོ ནིརཏྠཀཀཐཱཝཙནོཏི ཨཱཧ ‘‘ནིརཏྠཀཀཐ’’ནྟི། ནིརཏྠཀཀཐཱ ཧི ཡསྨཱ སཾ ཧིཏསུཁཾ ཕལཏི ཝིནཱསེཏི, ཏསྨཱ སམྥནྟི ཝུཙྩཏི། ཕཱ དྷཱཏཱུཏི ཙ ཕལདྷཱཏཱུཏི ཙ དྷཱཏུཔཱཋེསུ (སདྡནཱིཏིདྷཱཏུམཱལཱཡཾ ༡༦ ལཀཱརནྟདྷཱཏུ) ཝུཏྟཾ།
Ussāretīti uddhaṃ gamāpeti. Iminā ussādeti upari gamāpetīti ussādetāti vacanatthaṃ dasseti. Ettha hi dakārarakārā sadisatthā . Te hi dve akkharā kadāci katthaci sadisatthā honti. Avasāretīti hīnabhāvaṃ gamāpeti. Iminā avasādeti adhobhāvaṃ gamāpetīti avasādetāti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Apasādetā’’tipi pāṭho, upasaggamattameva nānaṃ. Samphañca bahuṃ bhāsatīti ettha samphasaddo niratthakakathāvacanoti āha ‘‘niratthakakatha’’nti. Niratthakakathā hi yasmā saṃ hitasukhaṃ phalati vināseti, tasmā samphanti vuccati. Phā dhātūti ca phaladhātūti ca dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 lakārantadhātu) vuttaṃ.
བྷཱརེ ཨནཱརོཔིཏེཏི ‘‘ཏཝ བྷཱརོ’’ཏི སངྒྷེན བྷཱརེ ཨནཱརོཔིཏེ། ཨཛ྄ཛྷོཏྠརིཏྭཱཏི ཨབྷིབྷཝིཏྭཱ ། ཨིམིནཱ པསཡ྄ཧ པཝཏྟཱཏི ཨེཏྠ པསཡ྄ཧསདྡསྶ ཨབྷིབྷཝནཏྠཾ དསྶེཏི། ཨནདྷིཀཱརེཏི ཨནདྷིཔཙྩཊྛཱནེ། ‘‘ཀཐེཏཱ’’ཏི ཨིམིནཱ ཝཏུདྷཱཏུཡཱ ཀཐནཏྠཾ དསྶེཏི། ཨནོཀཱསཀམྨཾ ཀཱརེཏྭཱཏི ཨེཏྠ ནཀཱརསྶ ཨཡུཏྟཡོགབྷཱཝཏོ ཡུཏྟཊྛཱནཾ དསྶེནྟོ ཨཱཧ ‘‘ཨོཀཱསཀམྨཾ ཨཀཱརེཏྭཱ’’ཏི། ཡསྶཱཏི ཡཱ ཨསྶ། ཨསྶ བྷིཀྑུནོ ཨཏྟནོ ཡཱ དིཊྛི ཨཏྠཱིཏི ཡོཛནཱ, ཨཐཝཱ ཨཏྟནོ ཡཱ དིཊྛི བྷཝེཡྻཱཏི ཡོཛནཱ། ཏནྟི དིཊྛིཾ། ‘‘ཀཐེཏཱ’’ཏི ཨིམིནཱ བྱཱཀཏཱཏི ཨེཏྠ ཝི ཨཱ པུབྦཀརདྷཱཏུཡཱ ཀཐནཏྠཾ དསྶེཏི།
Bhāre anāropiteti ‘‘tava bhāro’’ti saṅghena bhāre anāropite. Ajjhottharitvāti abhibhavitvā . Iminā pasayha pavattāti ettha pasayhasaddassa abhibhavanatthaṃ dasseti. Anadhikāreti anadhipaccaṭṭhāne. ‘‘Kathetā’’ti iminā vatudhātuyā kathanatthaṃ dasseti. Anokāsakammaṃ kāretvāti ettha nakārassa ayuttayogabhāvato yuttaṭṭhānaṃ dassento āha ‘‘okāsakammaṃ akāretvā’’ti. Yassāti yā assa. Assa bhikkhuno attano yā diṭṭhi atthīti yojanā, athavā attano yā diṭṭhi bhaveyyāti yojanā. Tanti diṭṭhiṃ. ‘‘Kathetā’’ti iminā byākatāti ettha vi ā pubbakaradhātuyā kathanatthaṃ dasseti.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / པརིཝཱརཔཱལི༹ • Parivārapāḷi / ༢. ནཔྤཊིཔྤསྶམྦྷནཝགྒོ • 2. Nappaṭippassambhanavaggo
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / པརིཝཱར-ཨཊྛཀཐཱ • Parivāra-aṭṭhakathā / ནཔྤཊིཔྤསྶམྦྷནཝགྒཝཎྞནཱ • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཨུཔཱལིཔཉྩཀཝཎྞནཱ • Upālipañcakavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ནཔྤཊིཔྤསྶམྦྷནཝགྒཝཎྞནཱ • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / ནཔྤཊིཔྤསྶམྦྷནཝགྒཝཎྞནཱ • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
