Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ਨਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ
Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
੪੨੦. ਅਯਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਕਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਨ વਤ੍ਤਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਨੁਲੋਮવਤ੍ਤੇਤਿ ਕਤਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਲੋਮੇ વਤ੍ਤੇ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ। ਸਰਜ੍ਜੁਕੋਤਿ ਸਹ ਕਮ੍ਮਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਰਜ੍ਜੁਯਾਤਿ ਸਰਜ੍ਜੁਕੋ।
420.Ayanti kammakato bhikkhu, na vattatīti sambandho. Anulomavatteti katakammassa anulome vatte. Assāti bhikkhussa. Sarajjukoti saha kammasaṅkhātāya rajjuyāti sarajjuko.
੪੨੧. ਸਮਗ੍ਗੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਹੀਤਿ ਸਚ੍ਚਂ। ਅਚ੍ਚਯਂ ਦੇਸਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਦੋਸਂ ਦੇਸਾਪੇਤ੍વਾ। ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕਸਮਥਂ વਾਤਿ વਾਸਦ੍ਦੋ ਅਤ੍ਥਨ੍ਤਰવਿਕਪ੍ਪੋ। ਤਤ੍ਰ ਚੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸਦ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮવਿਸਯੋ, ਚੇਸਦ੍ਦੋ ਸਚੇਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਚੇ ਤਾਦਿਸੇ ਕਮ੍ਮੇ’’ਤਿ। ਦਿਟ੍ਠਾવਿਕਮ੍ਮਮ੍ਪਿ ਕਤ੍વਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਾવਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾਪੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਕਤ੍વਾਪੀਤਿ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ। ਯਤ੍ਰ ਪਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮੇ ਪਨ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਕਮ੍ਮੇ। ਪਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਗਾਮਾવਚਰੇਨ ਪਕ੍ਕਮਿਤਬ੍ਬਂ।
421. Samaggehi bhikkhūhīti sambandho. Hīti saccaṃ. Accayaṃ desāpetvāti aññamaññaṃ dosaṃ desāpetvā. Tiṇavatthārakasamathaṃ vāti vāsaddo atthantaravikappo. Tatra ceti ettha tasaddo kammavisayo, cesaddo sacepariyāyoti āha ‘‘sace tādise kamme’’ti. Diṭṭhāvikammampi katvāti diṭṭhāvikammaṃ katvāpīti yojanā. Pisaddena akatvāpīti sampiṇḍeti. Yatra panāti kamme pana. Tatthāti kamme. Pakkamitabbanti saṅgāmāvacarena pakkamitabbaṃ.
੪੨੨. ਉਸ੍ਸਿਤਮਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਉਸ੍ਸਿਤਂ ਮਨ੍ਤੀ ਉਸ੍ਸਿਤਮਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਲੋਭ…ਪੇ॰… ਭਾਸਿਤਾ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਲੋਭਦੋਸ ਮੋਹਮਾਨੁਸ੍ਸਨ੍ਨਂ વਾਚ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਉਸ੍ਸਿਤਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਭਾਸਿਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਮਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਿਸ੍ਸਿਤਜਪ੍ਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅਞ੍ਞਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਜਪ੍ਪਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਿਤਜਪ੍ਪੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਏਤ੍ਥ ਜਪ੍ਪਨ੍ਤਿ વਚਨਂ। ਜਪ੍ਪ વਚਨੇਤਿ ਹਿ ਧਾਤੁਪਾਠੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਸ੍ਸਦਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲੋਭਾਦਿਉਸ੍ਸਦਯੁਤ੍ਤਂ, વਚਨਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏવਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਞ੍ਞਂ। ਕਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿવਚਨੇਤਿ ਚੋਦਕਚੁਦਿਤਕਾਨਂ ਕਥਾਯ ਅਨੁਸਨ੍ਧਿવਚਨੇ। ਏਤ੍ਥ ‘‘વਚਨੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਭਾਸਾਨੁਸਨ੍ਧੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਭਾਸਸਦ੍ਦੋ વਚਨਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
422.Ussitamantīti ettha ussitaṃ mantī ussitamantīti dassento āha ‘‘lobha…pe… bhāsitā’’ti. Tattha ‘‘lobhadosa mohamānussannaṃ vāca’’nti iminā ussitapadassa atthaṃ dasseti. ‘‘Bhāsitā’’ti iminā ‘‘mantī’’ti padassa atthaṃ dasseti. Nissitajappīti ettha aññanissitaṃ jappametassāti nissitajappīti dassento āha ‘‘attano’’tiādi. Ettha jappanti vacanaṃ. Jappa vacaneti hi dhātupāṭhesu vuttaṃ. Ussadayuttanti lobhādiussadayuttaṃ, vacananti sambandho. Evamaññanti evaṃ attanā aññaṃ. Kathānusandhivacaneti codakacuditakānaṃ kathāya anusandhivacane. Ettha ‘‘vacane’’ti iminā ‘‘bhāsānusandhī’’ti ettha bhāsasaddo vacanapariyāyoti dasseti.
ਉਸ੍ਸਾਰੇਤੀਤਿ ਉਦ੍ਧਂ ਗਮਾਪੇਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਉਸ੍ਸਾਦੇਤਿ ਉਪਰਿ ਗਮਾਪੇਤੀਤਿ ਉਸ੍ਸਾਦੇਤਾਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਦਕਾਰਰਕਾਰਾ ਸਦਿਸਤ੍ਥਾ । ਤੇ ਹਿ ਦ੍વੇ ਅਕ੍ਖਰਾ ਕਦਾਚਿ ਕਤ੍ਥਚਿ ਸਦਿਸਤ੍ਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅવਸਾਰੇਤੀਤਿ ਹੀਨਭਾવਂ ਗਮਾਪੇਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਅવਸਾਦੇਤਿ ਅਧੋਭਾવਂ ਗਮਾਪੇਤੀਤਿ ਅવਸਾਦੇਤਾਤਿ વਚਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਅਪਸਾਦੇਤਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਉਪਸਗ੍ਗਮਤ੍ਤਮੇવ ਨਾਨਂ। ਸਮ੍ਫਞ੍ਚ ਬਹੁਂ ਭਾਸਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮ੍ਫਸਦ੍ਦੋ ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਾવਚਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥ’’ਨ੍ਤਿ। ਨਿਰਤ੍ਥਕਕਥਾ ਹਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਂ ਹਿਤਸੁਖਂ ਫਲਤਿ વਿਨਾਸੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਫਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਫਾ ਧਾਤੂਤਿ ਚ ਫਲਧਾਤੂਤਿ ਚ ਧਾਤੁਪਾਠੇਸੁ (ਸਦ੍ਦਨੀਤਿਧਾਤੁਮਾਲਾਯਂ ੧੬ ਲਕਾਰਨ੍ਤਧਾਤੁ) વੁਤ੍ਤਂ।
Ussāretīti uddhaṃ gamāpeti. Iminā ussādeti upari gamāpetīti ussādetāti vacanatthaṃ dasseti. Ettha hi dakārarakārā sadisatthā . Te hi dve akkharā kadāci katthaci sadisatthā honti. Avasāretīti hīnabhāvaṃ gamāpeti. Iminā avasādeti adhobhāvaṃ gamāpetīti avasādetāti vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Apasādetā’’tipi pāṭho, upasaggamattameva nānaṃ. Samphañca bahuṃ bhāsatīti ettha samphasaddo niratthakakathāvacanoti āha ‘‘niratthakakatha’’nti. Niratthakakathā hi yasmā saṃ hitasukhaṃ phalati vināseti, tasmā samphanti vuccati. Phā dhātūti ca phaladhātūti ca dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 lakārantadhātu) vuttaṃ.
ਭਾਰੇ ਅਨਾਰੋਪਿਤੇਤਿ ‘‘ਤવ ਭਾਰੋ’’ਤਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਭਾਰੇ ਅਨਾਰੋਪਿਤੇ। ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾਤਿ ਅਭਿਭવਿਤ੍વਾ । ਇਮਿਨਾ ਪਸਯ੍ਹ ਪવਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਸਯ੍ਹਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਭਿਭવਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਨਧਿਕਾਰੇਤਿ ਅਨਧਿਪਚ੍ਚਟ੍ਠਾਨੇ। ‘‘ਕਥੇਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ વਤੁਧਾਤੁਯਾ ਕਥਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਨੋਕਾਸਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਕਾਰਸ੍ਸ ਅਯੁਤ੍ਤਯੋਗਭਾવਤੋ ਯੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਓਕਾਸਕਮ੍ਮਂ ਅਕਾਰੇਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਯਾ ਅਸ੍ਸ। ਅਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਯੋਜਨਾ, ਅਥવਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਨ੍ਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਂ। ‘‘ਕਥੇਤਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਬ੍ਯਾਕਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿ ਆ ਪੁਬ੍ਬਕਰਧਾਤੁਯਾ ਕਥਨਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Bhāre anāropiteti ‘‘tava bhāro’’ti saṅghena bhāre anāropite. Ajjhottharitvāti abhibhavitvā . Iminā pasayha pavattāti ettha pasayhasaddassa abhibhavanatthaṃ dasseti. Anadhikāreti anadhipaccaṭṭhāne. ‘‘Kathetā’’ti iminā vatudhātuyā kathanatthaṃ dasseti. Anokāsakammaṃ kāretvāti ettha nakārassa ayuttayogabhāvato yuttaṭṭhānaṃ dassento āha ‘‘okāsakammaṃ akāretvā’’ti. Yassāti yā assa. Assa bhikkhuno attano yā diṭṭhi atthīti yojanā, athavā attano yā diṭṭhi bhaveyyāti yojanā. Tanti diṭṭhiṃ. ‘‘Kathetā’’ti iminā byākatāti ettha vi ā pubbakaradhātuyā kathanatthaṃ dasseti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ੨. ਨਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨવਗ੍ਗੋ • 2. Nappaṭippassambhanavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ਨਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਉਪਾਲਿਪਞ੍ਚਕવਣ੍ਣਨਾ • Upālipañcakavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਨਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਨਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • Nappaṭippassambhanavaggavaṇṇanā