Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
७. नप्पियसुत्तं
7. Nappiyasuttaṃ
८७. तत्र खो भगवा कालङ्कतं भिक्खुं 1 आरब्भ भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘भिक्खवो’’ति। ‘‘भदन्ते’’ति ते भिक्खू भगवतो पच्चस्सोसुं। भगवा एतदवोच –
87. Tatra kho bhagavā kālaṅkataṃ bhikkhuṃ 2 ārabbha bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘इध, भिक्खवे, भिक्खु अधिकरणिको होति, अधिकरणसमथस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु अधिकरणिको होति अधिकरणसमथस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Idha, bhikkhave, bhikkhu adhikaraṇiko hoti, adhikaraṇasamathassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu adhikaraṇiko hoti adhikaraṇasamathassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु न सिक्खाकामो होति, सिक्खासमादानस्स 3 न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु न सिक्खाकामो होति सिक्खासमादानस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu na sikkhākāmo hoti, sikkhāsamādānassa 4 na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu na sikkhākāmo hoti sikkhāsamādānassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु पापिच्छो होति, इच्छाविनयस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु पापिच्छो होति इच्छाविनयस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pāpiccho hoti, icchāvinayassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu pāpiccho hoti icchāvinayassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु कोधनो होति, कोधविनयस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु कोधनो होति कोधविनयस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti, kodhavinayassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti kodhavinayassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु मक्खी होति, मक्खविनयस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु मक्खी होति मक्खविनयस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti, makkhavinayassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti makkhavinayassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु सठो होति , साठेय्यविनयस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे , भिक्खु सठो होति साठेय्यविनयस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu saṭho hoti , sāṭheyyavinayassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave , bhikkhu saṭho hoti sāṭheyyavinayassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु मायावी होति, मायाविनयस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु मायावी होति मायाविनयस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu māyāvī hoti, māyāvinayassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu māyāvī hoti māyāvinayassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु धम्मानं न निसामकजातिको होति, धम्मनिसन्तिया न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु धम्मानं न निसामकजातिको होति धम्मनिसन्तिया न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhammānaṃ na nisāmakajātiko hoti, dhammanisantiyā na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu dhammānaṃ na nisāmakajātiko hoti dhammanisantiyā na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु न पटिसल्लीनो होति, पटिसल्लानस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु न पटिसल्लीनो होति पटिसल्लानस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu na paṭisallīno hoti, paṭisallānassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu na paṭisallīno hoti paṭisallānassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु सब्रह्मचारीनं न पटिसन्थारको 5 होति, पटिसन्थारकस्स न वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु सब्रह्मचारीनं न पटिसन्थारको होति पटिसन्थारकस्स न वण्णवादी, अयम्पि धम्मो न पियताय न गरुताय न भावनाय न सामञ्ञाय न एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīnaṃ na paṭisanthārako 6 hoti, paṭisanthārakassa na vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīnaṃ na paṭisanthārako hoti paṭisanthārakassa na vaṇṇavādī, ayampi dhammo na piyatāya na garutāya na bhāvanāya na sāmaññāya na ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘एवरूपस्स, भिक्खवे, भिक्खुनो किञ्चापि एवं इच्छा उप्पज्जेय्य – ‘अहो वत मं सब्रह्मचारी सक्करेय्युं गरुं करेय्युं 7 मानेय्युं पूजेय्यु’न्ति, अथ खो नं सब्रह्मचारी न चेव सक्करोन्ति न गरुं करोन्ति 8 न मानेन्ति न पूजेन्ति। तं किस्स हेतु? तथाहिस्स, भिक्खवे, विञ्ञू सब्रह्मचारी ते पापके अकुसले धम्मे अप्पहीने समनुपस्सन्ति।
‘‘Evarūpassa, bhikkhave, bhikkhuno kiñcāpi evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata maṃ sabrahmacārī sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ 9 māneyyuṃ pūjeyyu’nti, atha kho naṃ sabrahmacārī na ceva sakkaronti na garuṃ karonti 10 na mānenti na pūjenti. Taṃ kissa hetu? Tathāhissa, bhikkhave, viññū sabrahmacārī te pāpake akusale dhamme appahīne samanupassanti.
‘‘सेय्यथापि, भिक्खवे, अस्सखळुङ्कस्स किञ्चापि एवं इच्छा उप्पज्जेय्य – ‘अहो वत मं मनुस्सा आजानीयट्ठाने ठपेय्युं, आजानीयभोजनञ्च भोजेय्युं, आजानीयपरिमज्जनञ्च परिमज्जेय्यु’न्ति, अथ खो नं मनुस्सा न चेव आजानीयट्ठाने ठपेन्ति न च आजानीयभोजनं भोजेन्ति न च आजानीयपरिमज्जनं परिमज्जन्ति। तं किस्स हेतु? तथाहिस्स, भिक्खवे, विञ्ञू मनुस्सा तानि साठेय्यानि कूटेय्यानि जिम्हेय्यानि वङ्केय्यानि अप्पहीनानि समनुपस्सन्ति। एवमेवं खो, भिक्खवे, एवरूपस्स भिक्खुनो किञ्चापि एवं इच्छा उप्पज्जेय्य – ‘अहो वत मं सब्रह्मचारी सक्करेय्युं गरुं करेय्युं मानेय्युं पूजेय्यु’न्ति, अथ खो नं सब्रह्मचारी न चेव सक्करोन्ति न गरुं करोन्ति न मानेन्ति न पूजेन्ति। तं किस्स हेतु? तथाहिस्स, भिक्खवे, विञ्ञू सब्रह्मचारी ते पापके अकुसले धम्मे अप्पहीने समनुपस्सन्ति।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, assakhaḷuṅkassa kiñcāpi evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata maṃ manussā ājānīyaṭṭhāne ṭhapeyyuṃ, ājānīyabhojanañca bhojeyyuṃ, ājānīyaparimajjanañca parimajjeyyu’nti, atha kho naṃ manussā na ceva ājānīyaṭṭhāne ṭhapenti na ca ājānīyabhojanaṃ bhojenti na ca ājānīyaparimajjanaṃ parimajjanti. Taṃ kissa hetu? Tathāhissa, bhikkhave, viññū manussā tāni sāṭheyyāni kūṭeyyāni jimheyyāni vaṅkeyyāni appahīnāni samanupassanti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, evarūpassa bhikkhuno kiñcāpi evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata maṃ sabrahmacārī sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyu’nti, atha kho naṃ sabrahmacārī na ceva sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjenti. Taṃ kissa hetu? Tathāhissa, bhikkhave, viññū sabrahmacārī te pāpake akusale dhamme appahīne samanupassanti.
‘‘इध पन, भिक्खवे, भिक्खु न अधिकरणिको होति, अधिकरणसमथस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु न अधिकरणिको होति अधिकरणसमथस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो पियताय गरुताय भावनाय सामञ्ञाय एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu na adhikaraṇiko hoti, adhikaraṇasamathassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu na adhikaraṇiko hoti adhikaraṇasamathassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo piyatāya garutāya bhāvanāya sāmaññāya ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु सिक्खाकामो होति, सिक्खासमादानस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु सिक्खाकामो होति सिक्खासमादानस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो पियताय गरुताय भावनाय सामञ्ञाय एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sikkhākāmo hoti, sikkhāsamādānassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu sikkhākāmo hoti sikkhāsamādānassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo piyatāya garutāya bhāvanāya sāmaññāya ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु अप्पिच्छो होति, इच्छाविनयस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु अप्पिच्छो होति इच्छाविनयस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu appiccho hoti, icchāvinayassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu appiccho hoti icchāvinayassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु अक्कोधनो होति, कोधविनयस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु अक्कोधनो होति कोधविनयस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu akkodhano hoti, kodhavinayassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu akkodhano hoti kodhavinayassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु अमक्खी होति, मक्खविनयस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे , भिक्खु अमक्खी होति मक्खविनयस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu amakkhī hoti, makkhavinayassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave , bhikkhu amakkhī hoti makkhavinayassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु असठो होति, साठेय्यविनयस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु असठो होति साठेय्यविनयस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu asaṭho hoti, sāṭheyyavinayassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu asaṭho hoti sāṭheyyavinayassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु अमायावी होति, मायाविनयस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु अमायावी होति मायाविनयस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu amāyāvī hoti, māyāvinayassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu amāyāvī hoti māyāvinayassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु धम्मानं निसामकजातिको होति, धम्मनिसन्तिया वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु धम्मानं निसामकजातिको होति धम्मनिसन्तिया वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu dhammānaṃ nisāmakajātiko hoti, dhammanisantiyā vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu dhammānaṃ nisāmakajātiko hoti dhammanisantiyā vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु पटिसल्लीनो होति, पटिसल्लानस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु पटिसल्लीनो होति पटिसल्लानस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो…पे॰… एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu paṭisallīno hoti, paṭisallānassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu paṭisallīno hoti paṭisallānassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo…pe… ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘पुन चपरं, भिक्खवे, भिक्खु सब्रह्मचारीनं पटिसन्थारको होति, पटिसन्थारकस्स वण्णवादी। यम्पि, भिक्खवे, भिक्खु सब्रह्मचारीनं पटिसन्थारको होति पटिसन्थारकस्स वण्णवादी, अयम्पि धम्मो पियताय गरुताय भावनाय सामञ्ञाय एकीभावाय संवत्तति।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīnaṃ paṭisanthārako hoti, paṭisanthārakassa vaṇṇavādī. Yampi, bhikkhave, bhikkhu sabrahmacārīnaṃ paṭisanthārako hoti paṭisanthārakassa vaṇṇavādī, ayampi dhammo piyatāya garutāya bhāvanāya sāmaññāya ekībhāvāya saṃvattati.
‘‘एवरूपस्स, भिक्खवे, भिक्खुनो किञ्चापि न एवं इच्छा उप्पज्जेय्य – ‘अहो वत मं सब्रह्मचारी सक्करेय्युं गरुं करेय्युं मानेय्युं पूजेय्यु’न्ति, अथ खो नं सब्रह्मचारी सक्करोन्ति गरुं करोन्ति मानेन्ति पूजेन्ति। तं किस्स हेतु? तथाहिस्स, भिक्खवे, विञ्ञू सब्रह्मचारी ते पापके अकुसले धम्मे पहीने समनुपस्सन्ति।
‘‘Evarūpassa, bhikkhave, bhikkhuno kiñcāpi na evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata maṃ sabrahmacārī sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyu’nti, atha kho naṃ sabrahmacārī sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Taṃ kissa hetu? Tathāhissa, bhikkhave, viññū sabrahmacārī te pāpake akusale dhamme pahīne samanupassanti.
‘‘सेय्यथापि , भिक्खवे, भद्दस्स अस्साजानीयस्स किञ्चापि न एवं इच्छा उप्पज्जेय्य – ‘अहो वत मं मनुस्सा आजानीयट्ठाने ठपेय्युं, आजानीयभोजनञ्च भोजेय्युं, आजानीयपरिमज्जनञ्च परिमज्जेय्यु’न्ति, अथ खो नं मनुस्सा आजानीयट्ठाने च ठपेन्ति आजानीयभोजनञ्च भोजेन्ति आजानीयपरिमज्जनञ्च परिमज्जन्ति। तं किस्स हेतु? तथाहिस्स, भिक्खवे, विञ्ञू मनुस्सा तानि साठेय्यानि कूटेय्यानि जिम्हेय्यानि वङ्केय्यानि पहीनानि समनुपस्सन्ति।
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, bhaddassa assājānīyassa kiñcāpi na evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata maṃ manussā ājānīyaṭṭhāne ṭhapeyyuṃ, ājānīyabhojanañca bhojeyyuṃ, ājānīyaparimajjanañca parimajjeyyu’nti, atha kho naṃ manussā ājānīyaṭṭhāne ca ṭhapenti ājānīyabhojanañca bhojenti ājānīyaparimajjanañca parimajjanti. Taṃ kissa hetu? Tathāhissa, bhikkhave, viññū manussā tāni sāṭheyyāni kūṭeyyāni jimheyyāni vaṅkeyyāni pahīnāni samanupassanti.
‘‘एवमेवं खो, भिक्खवे, एवरूपस्स भिक्खुनो किञ्चापि न एवं इच्छा उप्पज्जेय्य – ‘अहो वत मं सब्रह्मचारी सक्करेय्युं गरुं करेय्युं मानेय्युं पूजेय्यु’न्ति, अथ खो नं सब्रह्मचारी सक्करोन्ति गरुं करोन्ति मानेन्ति पूजेन्ति। तं किस्स हेतु? तथाहिस्स, भिक्खवे, विञ्ञू सब्रह्मचारी ते पापके अकुसले धम्मे पहीने समनुपस्सन्ती’’ति। सत्तमं।
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, evarūpassa bhikkhuno kiñcāpi na evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata maṃ sabrahmacārī sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyu’nti, atha kho naṃ sabrahmacārī sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Taṃ kissa hetu? Tathāhissa, bhikkhave, viññū sabrahmacārī te pāpake akusale dhamme pahīne samanupassantī’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ७. नप्पियसुत्तवण्णना • 7. Nappiyasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १-८. वाहनसुत्तादिवण्णना • 1-8. Vāhanasuttādivaṇṇanā