Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / బుద్ధవంస-అట్ఠకథా • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā

    ౧౧. నారదబుద్ధవంసవణ్ణనా

    11. Nāradabuddhavaṃsavaṇṇanā

    పదుమబుద్ధే పన పరినిబ్బుతే తస్స సాసనే చ అన్తరహితే వస్ససతసహస్సాయుకా మనుస్సా అనుక్కమేన పరిహాయమానా దసవస్సాయుకా అహేసుం. పున వడ్ఢిత్వా అసఙ్ఖ్యేయ్యాయుకా హుత్వా పరిహాయమానా నవుతివస్ససహస్సాయుకా అహేసుం. తదా దసబలధరో తేవిజ్జో చతువేసారజ్జవిసారదో విముత్తిసారదో నారదో నామ నరసత్తుత్తమో సత్థా లోకే ఉదపాది. సో చత్తారి అసఙ్ఖ్యేయ్యాని కప్పసతసహస్సఞ్చ పారమియో పూరేత్వా తుసితభవనే నిబ్బత్తిత్వా తతో చవిత్వా ధఞ్ఞవతీ నామ నగరే సకవీరియవిజితవాసుదేవస్స సుదేవస్స నామ రఞ్ఞో కులే అగ్గమహేసియా నిరూపమాయ అనోమాయ నామ దేవియా కుచ్ఛిస్మిం పటిసన్ధిం అగ్గహేసి. సో దసన్నం మాసానం అచ్చయేన ధనఞ్జయుయ్యానే మాతుకుచ్ఛితో నిక్ఖమి. నామగ్గహణదివసే పన నామకరణే కయిరమానే సకలజమ్బుదీపే మనుస్సానం ఉపభోగక్ఖమాని అనురూపాని ఆభరణాని ఆకాసతో కప్పరుక్ఖాదీహి పతింసు. తేనస్స నరానం అరహాని ఆభరణాని అదాసీతి ‘‘నారదో’’తి నామం అకంసు.

    Padumabuddhe pana parinibbute tassa sāsane ca antarahite vassasatasahassāyukā manussā anukkamena parihāyamānā dasavassāyukā ahesuṃ. Puna vaḍḍhitvā asaṅkhyeyyāyukā hutvā parihāyamānā navutivassasahassāyukā ahesuṃ. Tadā dasabaladharo tevijjo catuvesārajjavisārado vimuttisārado nārado nāma narasattuttamo satthā loke udapādi. So cattāri asaṅkhyeyyāni kappasatasahassañca pāramiyo pūretvā tusitabhavane nibbattitvā tato cavitvā dhaññavatī nāma nagare sakavīriyavijitavāsudevassa sudevassa nāma rañño kule aggamahesiyā nirūpamāya anomāya nāma deviyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. So dasannaṃ māsānaṃ accayena dhanañjayuyyāne mātukucchito nikkhami. Nāmaggahaṇadivase pana nāmakaraṇe kayiramāne sakalajambudīpe manussānaṃ upabhogakkhamāni anurūpāni ābharaṇāni ākāsato kapparukkhādīhi patiṃsu. Tenassa narānaṃ arahāni ābharaṇāni adāsīti ‘‘nārado’’ti nāmaṃ akaṃsu.

    సో నవవస్ససహస్సాని అగారమజ్ఝే వసి. విజితో విజితావీ విజితాభిరామోతి తిణ్ణం ఉతూనం అనుచ్ఛవికా తయో పాసాదా అహేసుం. తస్స నారదకుమారస్స కులసీలాచారరూపసమ్పన్నం మనోనుకూలం విజితసేనం నామ అతివియ ధఞ్ఞం ఖత్తియకఞ్ఞం అగ్గమహేసిం అకంసు. తం ఆదిం కత్వా వీసతిసహస్సాధికం ఇత్థీనం సతసహస్సం అహోసి. తస్సా విజితసేనాయ దేవియా సబ్బలోకానన్దకరే నన్దుత్తరకుమారే నామ జాతే సో చత్తారి నిమిత్తాని దిస్వా చతురఙ్గినియా మహతియా సేనాయ పరివుతో నానావిరాగతనువరవసననివసనో ఆముక్కముత్తాహారమణికుణ్డలో వరకేయూరమకుటకటకధరో పరమసురభిగన్ధకుసుమసమలఙ్కతో పదసావ ఉయ్యానం గన్త్వా సబ్బాభరణాని ఓముఞ్చిత్వా భణ్డాగారికస్స హత్థే దత్వా సయమేవ విమలనీలకువలయదలసదిసేనాతినిసితేనాసినా పరమరుచిరరతనవిచిత్తం సకేసమకుటం ఛిన్దిత్వా గగనతలే ఖిపి. తం సక్కో దేవరాజా సువణ్ణచఙ్కోటకేన పటిగ్గహేత్వా తావతింసభవనం నేత్వా తియోజనుబ్బేధం సినేరుముద్ధని సత్తరతనమయం చేతియం అకాసి.

    So navavassasahassāni agāramajjhe vasi. Vijito vijitāvī vijitābhirāmoti tiṇṇaṃ utūnaṃ anucchavikā tayo pāsādā ahesuṃ. Tassa nāradakumārassa kulasīlācārarūpasampannaṃ manonukūlaṃ vijitasenaṃ nāma ativiya dhaññaṃ khattiyakaññaṃ aggamahesiṃ akaṃsu. Taṃ ādiṃ katvā vīsatisahassādhikaṃ itthīnaṃ satasahassaṃ ahosi. Tassā vijitasenāya deviyā sabbalokānandakare nanduttarakumāre nāma jāte so cattāri nimittāni disvā caturaṅginiyā mahatiyā senāya parivuto nānāvirāgatanuvaravasananivasano āmukkamuttāhāramaṇikuṇḍalo varakeyūramakuṭakaṭakadharo paramasurabhigandhakusumasamalaṅkato padasāva uyyānaṃ gantvā sabbābharaṇāni omuñcitvā bhaṇḍāgārikassa hatthe datvā sayameva vimalanīlakuvalayadalasadisenātinisitenāsinā paramaruciraratanavicittaṃ sakesamakuṭaṃ chinditvā gaganatale khipi. Taṃ sakko devarājā suvaṇṇacaṅkoṭakena paṭiggahetvā tāvatiṃsabhavanaṃ netvā tiyojanubbedhaṃ sinerumuddhani sattaratanamayaṃ cetiyaṃ akāsi.

    మహాపురిసో పన దేవదత్తాని కాసాయాని వత్థాని పరిదహిత్వా తత్థేవ ఉయ్యానే పబ్బజి. పురిససతసహస్సా చ తం అనుపబ్బజింసు. సో సత్తాహం తత్థేవ పధానచరియం చరిత్వా విసాఖపుణ్ణమాయ విజితసేనాయ అగ్గమహేసియా దిన్నం పాయాసం పరిభుఞ్జిత్వా తత్థేవ ఉయ్యానే దివావిహారం కత్వా సుదస్సనుయ్యానపాలేన దిన్నా అట్ఠ తిణముట్ఠియో గహేత్వా మహాసోణబోధిం పదక్ఖిణం కత్వా అట్ఠపణ్ణాసహత్థవిత్థతం తిణసన్థరం సన్థరిత్వా నిసీదిత్వా మారబలం విధమిత్వా తీసు యామేసు తిస్సో విజ్జా ఉప్పాదేత్వా సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణం పటివిజ్ఝిత్వా – ‘‘అనేకజాతిసంసారం…పే॰… తణ్హానం ఖయమజ్ఝగా’’తి ఉదానం ఉదానేత్వా సత్తసత్తాహాని వీతినామేత్వా బ్రహ్మునో యాచితో పటిఞ్ఞం దత్వా ధనఞ్జయుయ్యానే అత్తనా సహ పబ్బజితేహి సతసహస్సభిక్ఖూహి పరివుతో తత్థ ధమ్మచక్కం పవత్తేసి. తదా కోటిసతసహస్సానం ధమ్మాభిసమయో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Mahāpuriso pana devadattāni kāsāyāni vatthāni paridahitvā tattheva uyyāne pabbaji. Purisasatasahassā ca taṃ anupabbajiṃsu. So sattāhaṃ tattheva padhānacariyaṃ caritvā visākhapuṇṇamāya vijitasenāya aggamahesiyā dinnaṃ pāyāsaṃ paribhuñjitvā tattheva uyyāne divāvihāraṃ katvā sudassanuyyānapālena dinnā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā mahāsoṇabodhiṃ padakkhiṇaṃ katvā aṭṭhapaṇṇāsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā nisīditvā mārabalaṃ vidhamitvā tīsu yāmesu tisso vijjā uppādetvā sabbaññutaññāṇaṃ paṭivijjhitvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānetvā sattasattāhāni vītināmetvā brahmuno yācito paṭiññaṃ datvā dhanañjayuyyāne attanā saha pabbajitehi satasahassabhikkhūhi parivuto tattha dhammacakkaṃ pavattesi. Tadā koṭisatasahassānaṃ dhammābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    1.

    ‘‘పదుమస్స అపరేన, సమ్బుద్ధో ద్విపదుత్తమో;

    ‘‘Padumassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;

    నారదో నామ నామేన, అసమో అప్పటిపుగ్గలో.

    Nārado nāma nāmena, asamo appaṭipuggalo.

    .

    2.

    ‘‘సో బుద్ధో చక్కవత్తిస్స, జేట్ఠో దయితఓరసో;

    ‘‘So buddho cakkavattissa, jeṭṭho dayitaoraso;

    ఆముక్కమాలాభరణో, ఉయ్యానం ఉపసఙ్కమి.

    Āmukkamālābharaṇo, uyyānaṃ upasaṅkami.

    .

    3.

    ‘‘తత్థాసి రుక్ఖో యసవిపులో, అభిరూపో బ్రహ్మా సుచి;

    ‘‘Tatthāsi rukkho yasavipulo, abhirūpo brahmā suci;

    తమజ్ఝప్పత్వా ఉపనిసీది, మహాసోణస్స హేట్ఠతో.

    Tamajjhappatvā upanisīdi, mahāsoṇassa heṭṭhato.

    .

    4.

    ‘‘తత్థ ఞాణవరుప్పజ్జి, అనన్తం వజిరూపమం;

    ‘‘Tattha ñāṇavaruppajji, anantaṃ vajirūpamaṃ;

    తేన విచిని సఙ్ఖారే, ఉక్కుజ్జమవకుజ్జకం.

    Tena vicini saṅkhāre, ukkujjamavakujjakaṃ.

    .

    5.

    ‘‘తత్థ సబ్బకిలేసాని, అసేసమభివాహయి;

    ‘‘Tattha sabbakilesāni, asesamabhivāhayi;

    పాపుణీ కేవలం బోధిం, బుద్ధఞాణే చ చుద్దస.

    Pāpuṇī kevalaṃ bodhiṃ, buddhañāṇe ca cuddasa.

    .

    6.

    ‘‘పాపుణిత్వాన సమ్బోధిం, ధమ్మచక్కం పవత్తయి;

    ‘‘Pāpuṇitvāna sambodhiṃ, dhammacakkaṃ pavattayi;

    కోటిసతసహస్సానం, పఠమాభిసమయో అహూ’’తి.

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahū’’ti.

    తత్థ చక్కవత్తిస్సాతి చక్కవత్తిరఞ్ఞో. జేట్ఠోతి పుబ్బజో. దయితఓరసోతి దయితో పియో ఓరసో పుత్తో, దయితో ఓరసి గహేత్వా లాలితో పుత్తో దయితఓరసో నామ. ఆముక్కమాలాభరణోతి ఆముక్కముత్తాహారకేయూరకటకమకుటకుణ్డలమాలో. ఉయ్యానన్తి బహినగరే ధనఞ్జయుయ్యానం నామారామం అగమాసి.

    Tattha cakkavattissāti cakkavattirañño. Jeṭṭhoti pubbajo. Dayitaorasoti dayito piyo oraso putto, dayito orasi gahetvā lālito putto dayitaoraso nāma. Āmukkamālābharaṇoti āmukkamuttāhārakeyūrakaṭakamakuṭakuṇḍalamālo. Uyyānanti bahinagare dhanañjayuyyānaṃ nāmārāmaṃ agamāsi.

    తత్థాసి రుక్ఖోతి తస్మిం ఉయ్యానే ఏకో కిర రుక్ఖో రత్తసోణో నామ అహోసి. సో కిర నవుతిహత్థుబ్బేధో సమవట్టక్ఖన్ధో సమ్పన్నవివిధవిటపసాఖో నీలబహలవిపులపలాసో సన్దచ్ఛాయో దేవతాధివుట్ఠత్తా విగతవివిధవిహగగణసఞ్చారో ధరణీతలతిలకభూతో తరురజ్జం వియ కురుమానో పరమరమణీయదస్సనో రత్తకుసుమసమలఙ్కతసబ్బసాఖో దేవమనుస్సనయనరసాయనభూతో అహోసి. యసవిపులోతి విపులయసో, సబ్బలోకవిఖ్యాతో అత్తనో సమ్పత్తియా సబ్బత్థ పాకటో విస్సుతోతి అత్థో. కేచి ‘‘తత్థాసి రుక్ఖో విపులో’’తి పఠన్తి. బ్రహాతి మహన్తో, దేవానం పారిచ్ఛత్తకసదిసోతి అత్థో. తమజ్ఝప్పత్వాతి తం సోణరుక్ఖం పత్వా అధిపత్వా ఉపగమ్మాతి అత్థో. హేట్ఠతోతి తస్స రుక్ఖస్స హేట్ఠా.

    Tatthāsi rukkhoti tasmiṃ uyyāne eko kira rukkho rattasoṇo nāma ahosi. So kira navutihatthubbedho samavaṭṭakkhandho sampannavividhaviṭapasākho nīlabahalavipulapalāso sandacchāyo devatādhivuṭṭhattā vigatavividhavihagagaṇasañcāro dharaṇītalatilakabhūto tarurajjaṃ viya kurumāno paramaramaṇīyadassano rattakusumasamalaṅkatasabbasākho devamanussanayanarasāyanabhūto ahosi. Yasavipuloti vipulayaso, sabbalokavikhyāto attano sampattiyā sabbattha pākaṭo vissutoti attho. Keci ‘‘tatthāsi rukkho vipulo’’ti paṭhanti. Brahāti mahanto, devānaṃ pāricchattakasadisoti attho. Tamajjhappatvāti taṃ soṇarukkhaṃ patvā adhipatvā upagammāti attho. Heṭṭhatoti tassa rukkhassa heṭṭhā.

    ఞాణవరుప్పజ్జీతి ఞాణవరం ఉదపాది. అనన్తన్తి అప్పమేయ్యం అప్పమాణం. వజిరూపమన్తి వజిరసదిసం తిఖిణం, అనిచ్చానుపస్సనాదికస్స విపస్సనాఞాణస్సేతం అధివచనం. తేన విచిని సఙ్ఖారేతి తేన విపస్సనాఞాణేన రూపాదికే సఙ్ఖారే విచిని. ఉక్కుజ్జమవకుజ్జకన్తి సఙ్ఖారానం ఉదయఞ్చ వయఞ్చ విచినీతి అత్థో. తస్మా పచ్చయాకారం సమ్మసిత్వా ఆనాపానచతుత్థజ్ఝానతో వుట్ఠాయ పఞ్చసు ఖన్ధేసు అభినివిసిత్వా ఉదయబ్బయవసేన సమపఞ్ఞాస లక్ఖణాని దిస్వా యావ గోత్రభుఞాణం విపస్సనం వడ్ఢేత్వా అరియమగ్గానుక్కమేన సకలే బుద్ధగుణే పటిలభీతి అత్థో.

    Ñāṇavaruppajjīti ñāṇavaraṃ udapādi. Anantanti appameyyaṃ appamāṇaṃ. Vajirūpamanti vajirasadisaṃ tikhiṇaṃ, aniccānupassanādikassa vipassanāñāṇassetaṃ adhivacanaṃ. Tena vicini saṅkhāreti tena vipassanāñāṇena rūpādike saṅkhāre vicini. Ukkujjamavakujjakanti saṅkhārānaṃ udayañca vayañca vicinīti attho. Tasmā paccayākāraṃ sammasitvā ānāpānacatutthajjhānato vuṭṭhāya pañcasu khandhesu abhinivisitvā udayabbayavasena samapaññāsa lakkhaṇāni disvā yāva gotrabhuñāṇaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā ariyamaggānukkamena sakale buddhaguṇe paṭilabhīti attho.

    తత్థాతి సోణరుక్ఖే. సబ్బకిలేసానీతి సబ్బేపి కిలేసే, లిఙ్గవిపరియాసం కత్వా వుత్తం. కేచి ‘‘తత్థ సబ్బకిలేసేహీ’’తి పఠన్తి. అసేసన్తి నిరవసేసం. అభివాహయీతి మగ్గోధినా చ కిలేసోధినా చ సబ్బే కిలేసే అభివాహయి, వినాసముపనేసీతి అత్థో. బోధీతి అరహత్తమగ్గఞాణం. బుద్ధఞాణే చ చుద్దసాతి బుద్ధఞాణాని చుద్దస. తాని కతమానీతి? మగ్గఫలఞాణాని అట్ఠ, ఛ అసాధారణఞాణానీతి ఏవమిమాని చుద్దస బుద్ధఞాణాని నామ, -సద్దో సమ్పిణ్డనత్థో, తేన అపరానిపి చతస్సో పటిసమ్భిదాఞాణాని చతువేసారజ్జఞాణాని చతుయోనిపరిచ్ఛేదకఞాణాని పఞ్చగతిపరిచ్ఛేదకఞాణాని దసబలఞాణాని సకలే చ బుద్ధగుణే పాపుణీతి అత్థో.

    Tatthāti soṇarukkhe. Sabbakilesānīti sabbepi kilese, liṅgavipariyāsaṃ katvā vuttaṃ. Keci ‘‘tattha sabbakilesehī’’ti paṭhanti. Asesanti niravasesaṃ. Abhivāhayīti maggodhinā ca kilesodhinā ca sabbe kilese abhivāhayi, vināsamupanesīti attho. Bodhīti arahattamaggañāṇaṃ. Buddhañāṇe ca cuddasāti buddhañāṇāni cuddasa. Tāni katamānīti? Maggaphalañāṇāni aṭṭha, cha asādhāraṇañāṇānīti evamimāni cuddasa buddhañāṇāni nāma, ca-saddo sampiṇḍanattho, tena aparānipi catasso paṭisambhidāñāṇāni catuvesārajjañāṇāni catuyoniparicchedakañāṇāni pañcagatiparicchedakañāṇāni dasabalañāṇāni sakale ca buddhaguṇe pāpuṇīti attho.

    ఏవం బుద్ధత్తం పత్వా బ్రహ్మాయాచనం అధివాసేత్వా ధనఞ్జయుయ్యానే అత్తనా సహ పబ్బజితే సతసహస్సభిక్ఖూ సమ్ముఖే కత్వా ధమ్మచక్కం పవత్తేసి. తదా కోటిసతసహస్సస్స పఠమాభిసమయో అహోసి. తదా కిర మహాదోణనగరే దోణో నామ నాగరాజా గఙ్గాతీరే పటివసతి మహిద్ధికో మహానుభావో మహాజనేన సక్కతో గరుకతో మానితో పూజితో. సో యస్మిం విసయే జనపదవాసినో మనుస్సా తస్స బలికమ్మం న కరోన్తి, తేసం విసయం అవస్సేన వా అతివస్సేన వా సక్ఖరవస్సేన వా వినాసేతి.

    Evaṃ buddhattaṃ patvā brahmāyācanaṃ adhivāsetvā dhanañjayuyyāne attanā saha pabbajite satasahassabhikkhū sammukhe katvā dhammacakkaṃ pavattesi. Tadā koṭisatasahassassa paṭhamābhisamayo ahosi. Tadā kira mahādoṇanagare doṇo nāma nāgarājā gaṅgātīre paṭivasati mahiddhiko mahānubhāvo mahājanena sakkato garukato mānito pūjito. So yasmiṃ visaye janapadavāsino manussā tassa balikammaṃ na karonti, tesaṃ visayaṃ avassena vā ativassena vā sakkharavassena vā vināseti.

    అథ తీరదస్సనో నారదో సత్థా దోణస్స నాగరాజస్స వినయనే బహూనం పాణీనం ఉపనిస్సయం దిస్వా మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన పరివారితో తస్స నాగరాజస్స నివాసట్ఠానమగమాసి. తతో తం మనుస్సా దిస్వా ఏవమాహంసు – ‘‘భగవా, ఏత్థ ఘోరవిసో ఉగ్గతేజో మహిద్ధికో మహానుభావో నాగరాజా పటివసతి, సో తం మా విహేఠేస్సతి న గన్తబ్బ’’న్తి. భగవా పన తేసం వచనం అసుణన్తో వియ అగమాసి. గన్త్వా చ తత్థస్స నాగరాజస్స సక్కారత్థాయ కతే పరమసురభిగన్ధే పుప్ఫసన్థరే నిసీది. మహాజనో కిర ‘‘నారదస్స చ మునిరాజస్స దోణస్స చ నాగరాజస్స ద్విన్నమ్పి యుద్ధం పస్సిస్సామా’’తి సన్నిపతి.

    Atha tīradassano nārado satthā doṇassa nāgarājassa vinayane bahūnaṃ pāṇīnaṃ upanissayaṃ disvā mahatā bhikkhusaṅghena parivārito tassa nāgarājassa nivāsaṭṭhānamagamāsi. Tato taṃ manussā disvā evamāhaṃsu – ‘‘bhagavā, ettha ghoraviso uggatejo mahiddhiko mahānubhāvo nāgarājā paṭivasati, so taṃ mā viheṭhessati na gantabba’’nti. Bhagavā pana tesaṃ vacanaṃ asuṇanto viya agamāsi. Gantvā ca tatthassa nāgarājassa sakkāratthāya kate paramasurabhigandhe pupphasanthare nisīdi. Mahājano kira ‘‘nāradassa ca munirājassa doṇassa ca nāgarājassa dvinnampi yuddhaṃ passissāmā’’ti sannipati.

    అథ అహినాగో మునినాగం తథా నిసిన్నం దిస్వా మక్ఖం అసహమానో సన్దిస్సమానకాయో హుత్వా పధూపాయి. దసబలోపి పధూపాయి. పున నాగరాజా పజ్జలి . మునిరాజాపి పజ్జలి. అథ సో నాగరాజా దసబలస్స సరీరతో నిక్ఖన్తాహి ధూమజాలాహి అతివియ కిలన్తసరీరో దుక్ఖం అసహమానో ‘‘విసవేగేన నం మారేస్సామీ’’తి విసం విస్సజ్జేసి. విసస్స వేగేన సకలోపి జమ్బుదీపో వినస్సేయ్య. తం పన విసం దసబలస్స సరీరే ఏకలోమమ్పి కమ్పేతుం నాసక్ఖి. అథ సో నాగరాజా – ‘‘కా ను ఖో సమణస్స పవత్తీ’’తి ఓలోకేన్తో సరదసమయే సూరియం వియ చన్దం వియ చ పరిపుణ్ణం ఛబ్బణ్ణాహి బుద్ధరస్మీహి విరోచమానం విప్పసన్నవదనసోభం భగవన్తం దిస్వా – ‘‘అహో! మహిద్ధికో వతాయం సమణో, మయా పన అత్తనో బలం అజానన్తేన అపరద్ధ’’న్తి చిన్తేత్వా తాణం గవేసీ భగవన్తంయేవ సరణముపగఞ్ఛి. అథ నారదో మునిరాజా తం నాగరాజం వినేత్వా తత్థ సన్నిపతితస్స మహాజనస్స చిత్తప్పసాదనత్థం యమకపాటిహారియం అకాసి. తదా పాణీనం నవుతికోటిసహస్సాని అరహత్తే పతిట్ఠహింసు. సో దుతియో అభిసమయో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Atha ahināgo munināgaṃ tathā nisinnaṃ disvā makkhaṃ asahamāno sandissamānakāyo hutvā padhūpāyi. Dasabalopi padhūpāyi. Puna nāgarājā pajjali . Munirājāpi pajjali. Atha so nāgarājā dasabalassa sarīrato nikkhantāhi dhūmajālāhi ativiya kilantasarīro dukkhaṃ asahamāno ‘‘visavegena naṃ māressāmī’’ti visaṃ vissajjesi. Visassa vegena sakalopi jambudīpo vinasseyya. Taṃ pana visaṃ dasabalassa sarīre ekalomampi kampetuṃ nāsakkhi. Atha so nāgarājā – ‘‘kā nu kho samaṇassa pavattī’’ti olokento saradasamaye sūriyaṃ viya candaṃ viya ca paripuṇṇaṃ chabbaṇṇāhi buddharasmīhi virocamānaṃ vippasannavadanasobhaṃ bhagavantaṃ disvā – ‘‘aho! Mahiddhiko vatāyaṃ samaṇo, mayā pana attano balaṃ ajānantena aparaddha’’nti cintetvā tāṇaṃ gavesī bhagavantaṃyeva saraṇamupagañchi. Atha nārado munirājā taṃ nāgarājaṃ vinetvā tattha sannipatitassa mahājanassa cittappasādanatthaṃ yamakapāṭihāriyaṃ akāsi. Tadā pāṇīnaṃ navutikoṭisahassāni arahatte patiṭṭhahiṃsu. So dutiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    7.

    ‘‘మహాదోణం నాగరాజం, వినయన్తో మహాముని;

    ‘‘Mahādoṇaṃ nāgarājaṃ, vinayanto mahāmuni;

    పాటిహేరం తదాకాసి, దస్సయన్తో సదేవకే.

    Pāṭiheraṃ tadākāsi, dassayanto sadevake.

    .

    8.

    ‘‘తదా దేవమనుస్సానం, తమ్హి ధమ్మప్పకాసనే;

    ‘‘Tadā devamanussānaṃ, tamhi dhammappakāsane;

    నవుతికోటిసహస్సాని, తరింసు సబ్బసంసయ’’న్తి.

    Navutikoṭisahassāni, tariṃsu sabbasaṃsaya’’nti.

    తత్థ పాటిహేరం తదాకాసీతి అకాసి యమకపాటిహారియన్తి అత్థో. అయమేవ వా పాఠో. ‘‘తదా దేవమనుస్సా వా’’తిపి పాఠో. తత్థ దేవమనుస్సానన్తి సామిఅత్థే పచ్చత్తం. తస్మా దేవానం మనుస్సానఞ్చ నవుతికోటిసహస్సానీతి అత్థో. తరింసూతి అతిక్కమింసు.

    Tattha pāṭiheraṃ tadākāsīti akāsi yamakapāṭihāriyanti attho. Ayameva vā pāṭho. ‘‘Tadā devamanussā vā’’tipi pāṭho. Tattha devamanussānanti sāmiatthe paccattaṃ. Tasmā devānaṃ manussānañca navutikoṭisahassānīti attho. Tariṃsūti atikkamiṃsu.

    యదా పన అత్తనో పుత్తం నన్దుత్తరకుమారం ఓవది, తదా అసీతియా కోటిసహస్సానం తతియాభిసమయో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Yadā pana attano puttaṃ nanduttarakumāraṃ ovadi, tadā asītiyā koṭisahassānaṃ tatiyābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    9.

    ‘‘యమ్హి కాలే మహావీరో, ఓవదీ సకమత్రజం;

    ‘‘Yamhi kāle mahāvīro, ovadī sakamatrajaṃ;

    అసీతికోటిసహస్సానం, తతియాభిసమయో అహూ’’తి.

    Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.

    యదా పన థుల్లకోట్ఠితనగరే భద్దసాలో చ విజితమిత్తో చ ద్వే బ్రాహ్మణసహాయకా అమతరహదం గవేసమానా పరిసతి నిసిన్నం అతివిసారదం నారదసమ్మాసమ్బుద్ధం అద్దసంసు. తే భగవతో కాయే ద్వత్తింసమహాపురిసలక్ఖణాని దిస్వా – ‘‘అయం లోకే వివటచ్ఛదో సమ్మాసమ్బుద్ధో’’తి నిట్ఠం గన్త్వా భగవతి సఞ్జాతసద్ధా సపరివారా భగవతో సన్తికే పబ్బజింసు. తేసు పబ్బజిత్వా అరహత్తం పత్తేసు భగవా భిక్ఖూనం కోటిసతసహస్సమజ్ఝే పాతిమోక్ఖం ఉద్దిసి, సో పఠమో సన్నిపాతో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Yadā pana thullakoṭṭhitanagare bhaddasālo ca vijitamitto ca dve brāhmaṇasahāyakā amatarahadaṃ gavesamānā parisati nisinnaṃ ativisāradaṃ nāradasammāsambuddhaṃ addasaṃsu. Te bhagavato kāye dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇāni disvā – ‘‘ayaṃ loke vivaṭacchado sammāsambuddho’’ti niṭṭhaṃ gantvā bhagavati sañjātasaddhā saparivārā bhagavato santike pabbajiṃsu. Tesu pabbajitvā arahattaṃ pattesu bhagavā bhikkhūnaṃ koṭisatasahassamajjhe pātimokkhaṃ uddisi, so paṭhamo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    ౧౦.

    10.

    ‘‘సన్నిపాతా తయో ఆసుం, నారదస్స మహేసినో;

    ‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, nāradassa mahesino;

    కోటిసతసహస్సానం, పఠమో ఆసి సమాగమో’’తి.

    Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo’’ti.

    యస్మిం సమయే నారదో సమ్మాసమ్బుద్ధో ఞాతిసమాగమే అత్తనో పణిధానతో పట్ఠాయ బుద్ధవంసం కథేసి, తదా నవుతికోటిభిక్ఖుసహస్సానం దుతియో సన్నిపాతో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Yasmiṃ samaye nārado sammāsambuddho ñātisamāgame attano paṇidhānato paṭṭhāya buddhavaṃsaṃ kathesi, tadā navutikoṭibhikkhusahassānaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    ౧౧.

    11.

    ‘‘యదా బుద్ధో బుద్ధగుణం, సనిదానం పకాసయి;

    ‘‘Yadā buddho buddhaguṇaṃ, sanidānaṃ pakāsayi;

    నవుతికోటిసహస్సాని, సమింసు విమలా తదా’’తి.

    Navutikoṭisahassāni, samiṃsu vimalā tadā’’ti.

    తత్థ విమలాతి విగతమలా, ఖీణాసవాతి అత్థో.

    Tattha vimalāti vigatamalā, khīṇāsavāti attho.

    యదా పన మహాదోణనాగరాజస్స వినయనే పసన్నో వేరోచనో నామ నాగరాజా గఙ్గాయ నదియా తిగావుతప్పమాణం సత్తరతనమయం మణ్డపం నిమ్మినిత్వా సపరివారం భగవన్తం తత్థ నిసీదాపేత్వా సపరివారో సజనపదే అత్తనో దానగ్గదస్సనత్థాయ నిమన్తేత్వా నాగనాటకాని చ తాళావచరే వివిధవేసాలఙ్కారధరే సన్నిపాతేత్వా మహాసక్కారేన భగవతో సపరివారస్స మహాదానం అదాసి. భోజనావసానే భగవా మహాగఙ్గం ఓతారేన్తో వియ అనుమోదనమకాసి. తదా భత్తానుమోదనే ధమ్మం సుత్వా పసన్నానం ఏహిభిక్ఖుపబ్బజ్జాయ పబ్బజితానం అసీతిభిక్ఖుసతసహస్సానం మజ్ఝే పాతిమోక్ఖం ఉద్దిసి, సో తతియో సన్నిపాతో అహోసి. తేన వుత్తం –

    Yadā pana mahādoṇanāgarājassa vinayane pasanno verocano nāma nāgarājā gaṅgāya nadiyā tigāvutappamāṇaṃ sattaratanamayaṃ maṇḍapaṃ nimminitvā saparivāraṃ bhagavantaṃ tattha nisīdāpetvā saparivāro sajanapade attano dānaggadassanatthāya nimantetvā nāganāṭakāni ca tāḷāvacare vividhavesālaṅkāradhare sannipātetvā mahāsakkārena bhagavato saparivārassa mahādānaṃ adāsi. Bhojanāvasāne bhagavā mahāgaṅgaṃ otārento viya anumodanamakāsi. Tadā bhattānumodane dhammaṃ sutvā pasannānaṃ ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ asītibhikkhusatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi, so tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    ౧౨.

    12.

    ‘‘యదా వేరోచనో నాగో, దానం దదాతి సత్థునో;

    ‘‘Yadā verocano nāgo, dānaṃ dadāti satthuno;

    తదా సమింసు జినపుత్తా, అసీతిసతసహస్సియో’’తి.

    Tadā samiṃsu jinaputtā, asītisatasahassiyo’’ti.

    తత్థ అసీతిసతసహస్సియోతి సతసహస్సానం అసీతియో.

    Tattha asītisatasahassiyoti satasahassānaṃ asītiyo.

    తదా అమ్హాకం బోధిసత్తో ఇసిపబ్బజ్జం పబ్బజిత్వా హిమవన్తపస్సే అస్సమం మాపేత్వా పఞ్చసు అభిఞ్ఞాసు అట్ఠసు సమాపత్తీసు చ చిణ్ణవసీ హుత్వా పటివసతి. అథ తస్మిం అనుకమ్పాయ నారదో భగవా అసీతియా అరహన్తకోటీహి దసహి చ అనాగామిఫలట్ఠేహి ఉపాసకసహస్సేహి పరివుతో తం అస్సమపదం అగమాసి. తాపసో భగవన్తం దిస్వావ పముదితహదయో సపరివారస్స భగవతో నివాసత్థాయ అస్సమం మాపేత్వా సకలరత్తిం సత్థుగుణం కిత్తేత్వా భగవతో ధమ్మకథం సుత్వా పునదివసే ఉత్తరకురుం గన్త్వా తతో ఆహారం ఆహరిత్వా సపరివారస్స బుద్ధస్స మహాదానం అదాసి. ఏవం సత్తాహం మహాదానం దత్వా హిమవన్తతో అనగ్ఘం లోహితచన్దనం ఆహరిత్వా తేన లోహితచన్దనేన భగవన్తం పూజేసి. తదా నం దసబలో అమరనరపరివుతో ధమ్మకథం కథేత్వా – ‘‘అనాగతే గోతమో నామ బుద్ధో భవిస్సతీ’’తి బ్యాకాసి. తేన వుత్తం –

    Tadā amhākaṃ bodhisatto isipabbajjaṃ pabbajitvā himavantapasse assamaṃ māpetvā pañcasu abhiññāsu aṭṭhasu samāpattīsu ca ciṇṇavasī hutvā paṭivasati. Atha tasmiṃ anukampāya nārado bhagavā asītiyā arahantakoṭīhi dasahi ca anāgāmiphalaṭṭhehi upāsakasahassehi parivuto taṃ assamapadaṃ agamāsi. Tāpaso bhagavantaṃ disvāva pamuditahadayo saparivārassa bhagavato nivāsatthāya assamaṃ māpetvā sakalarattiṃ satthuguṇaṃ kittetvā bhagavato dhammakathaṃ sutvā punadivase uttarakuruṃ gantvā tato āhāraṃ āharitvā saparivārassa buddhassa mahādānaṃ adāsi. Evaṃ sattāhaṃ mahādānaṃ datvā himavantato anagghaṃ lohitacandanaṃ āharitvā tena lohitacandanena bhagavantaṃ pūjesi. Tadā naṃ dasabalo amaranaraparivuto dhammakathaṃ kathetvā – ‘‘anāgate gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –

    ౧౩.

    13.

    ‘‘అహం తేన సమయేన, జటిలో ఉగ్గతాపనో;

    ‘‘Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;

    అన్తలిక్ఖచరో ఆసిం, పఞ్చాభిఞ్ఞాసు పారగూ.

    Antalikkhacaro āsiṃ, pañcābhiññāsu pāragū.

    ౧౪.

    14.

    ‘‘తదాపాహం అసమసమం, ససఙ్ఘం సపరిజ్జనం;

    ‘‘Tadāpāhaṃ asamasamaṃ, sasaṅghaṃ saparijjanaṃ;

    అన్నపానేన తప్పేత్వా, చన్దనేనాభిపూజయిం.

    Annapānena tappetvā, candanenābhipūjayiṃ.

    ౧౫.

    15.

    ‘‘సోపి మం తదా బ్యాకాసి, నారదో లోకనాయకో;

    ‘‘Sopi maṃ tadā byākāsi, nārado lokanāyako;

    అపరిమేయ్యితో కప్పే, బుద్ధో లోకే భవిస్సతి.

    Aparimeyyito kappe, buddho loke bhavissati.

    ౧౬.

    16.

    ‘‘పధానం పదహిత్వాన…పే॰… హేస్సామ సమ్ముఖా ఇమం.

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.

    ౧౭.

    17.

    ‘‘తస్సాపి వచనం సుత్వా, భియ్యో హాసేత్వ మానసం;

    ‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo hāsetva mānasaṃ;

    అధిట్ఠహిం వతం ఉగ్గం, దసపారమిపూరియా’’తి.

    Adhiṭṭhahiṃ vataṃ uggaṃ, dasapāramipūriyā’’ti.

    తత్థ తదాపాహన్తి తదాపి అహం. అసమసమన్తి అసమా నామ అతీతా బుద్ధా, తేహి అసమేహి సమం తుల్యం అసమసమం. అథ వా అసమా విసమా, సమా అవిసమా సాధవో, తేసు అసమసమేసు సమో ‘‘అసమసమసమో’’తి వత్తబ్బే ఏకస్స సమసద్దస్స లోపం కత్వా వుత్తన్తి వేదితబ్బం, అసమావిసమసమన్తి అత్థో. సపరిజ్జనన్తి సఉపాసకజనం. ‘‘సోపి మం తదా నరమరూనం, మజ్ఝే బ్యాకాసి చక్ఖుమా’’తిపి పాఠో , సో ఉత్తానత్థోవ. భియ్యో హాసేత్వ మానసన్తి ఉత్తరిమ్పి హాసేత్వా తోసేత్వా హదయం. అధిట్ఠహిం వతం ఉగ్గన్తి ఉగ్గం వతం అధిట్ఠాసిం. ‘‘ఉత్తరిం వతమధిట్ఠాసిం, దసపారమిపూరియా’’తిపి పాఠో.

    Tattha tadāpāhanti tadāpi ahaṃ. Asamasamanti asamā nāma atītā buddhā, tehi asamehi samaṃ tulyaṃ asamasamaṃ. Atha vā asamā visamā, samā avisamā sādhavo, tesu asamasamesu samo ‘‘asamasamasamo’’ti vattabbe ekassa samasaddassa lopaṃ katvā vuttanti veditabbaṃ, asamāvisamasamanti attho. Saparijjananti saupāsakajanaṃ. ‘‘Sopi maṃ tadā naramarūnaṃ, majjhe byākāsi cakkhumā’’tipi pāṭho , so uttānatthova. Bhiyyo hāsetva mānasanti uttarimpi hāsetvā tosetvā hadayaṃ. Adhiṭṭhahiṃ vataṃ ugganti uggaṃ vataṃ adhiṭṭhāsiṃ. ‘‘Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’tipi pāṭho.

    తస్స పన భగవతో నారదస్స ధఞ్ఞవతీ నామ నగరం అహోసి, సుదేవో నామ ఖత్తియో పితా, అనోమా నామ మాతా, భద్దసాలో చ జితమిత్తో చ ద్వే అగ్గసావకా, వాసేట్ఠో నామ ఉపట్ఠాకో, ఉత్తరా చ ఫగ్గునీ చ ద్వే అగ్గసావికా, మహాసోణరుక్ఖో బోధి, సరీరం అట్ఠాసీతిహత్థుబ్బేధం అహోసి. తస్స సరీరప్పభా నిచ్చం యోజనం ఫరతి, నవుతివస్ససహస్సాని ఆయు, తస్స పన విజితసేనా నామ అగ్గమహేసీ, నన్దుత్తరకుమారో నామస్స పుత్తో అహోసి, విజితో విజితావీ విజితాభిరామోతి తయో పాసాదా అహేసుం. సో నవవస్ససహస్సాని అగారం అజ్ఝావసి. సో పదసావ మహాభినిక్ఖమనం నిక్ఖమీతి. తేన వుత్తం –

    Tassa pana bhagavato nāradassa dhaññavatī nāma nagaraṃ ahosi, sudevo nāma khattiyo pitā, anomā nāma mātā, bhaddasālo ca jitamitto ca dve aggasāvakā, vāseṭṭho nāma upaṭṭhāko, uttarā ca phaggunī ca dve aggasāvikā, mahāsoṇarukkho bodhi, sarīraṃ aṭṭhāsītihatthubbedhaṃ ahosi. Tassa sarīrappabhā niccaṃ yojanaṃ pharati, navutivassasahassāni āyu, tassa pana vijitasenā nāma aggamahesī, nanduttarakumāro nāmassa putto ahosi, vijito vijitāvī vijitābhirāmoti tayo pāsādā ahesuṃ. So navavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. So padasāva mahābhinikkhamanaṃ nikkhamīti. Tena vuttaṃ –

    ౧౮.

    18.

    ‘‘నగరం ధఞ్ఞవతీ నామ, సుదేవో నామ ఖత్తియో;

    ‘‘Nagaraṃ dhaññavatī nāma, sudevo nāma khattiyo;

    అనోమా నామ జనికా, నారదస్స మహేసినో.

    Anomā nāma janikā, nāradassa mahesino.

    ౨౩.

    23.

    ‘‘భద్దసాలో జితమిత్తో, అహేసుం అగ్గసావకా;

    ‘‘Bhaddasālo jitamitto, ahesuṃ aggasāvakā;

    వాసేట్ఠో నాముపట్ఠాకో, నారదస్స మహేసినో.

    Vāseṭṭho nāmupaṭṭhāko, nāradassa mahesino.

    ౨౪.

    24.

    ‘‘ఉత్తరా ఫగ్గునీ చేవ, అహేసుం అగ్గసావికా;

    ‘‘Uttarā phaggunī ceva, ahesuṃ aggasāvikā;

    బోధి తస్స భగవతో, మహాసోణోతి వుచ్చతి.

    Bodhi tassa bhagavato, mahāsoṇoti vuccati.

    ౨౬.

    26.

    ‘‘అట్ఠాసీతిరతనాని, అచ్చుగ్గతో మహాముని;

    ‘‘Aṭṭhāsītiratanāni, accuggato mahāmuni;

    కఞ్చనగ్ఘియసఙ్కాసో, దససహస్సీ విరోచతి.

    Kañcanagghiyasaṅkāso, dasasahassī virocati.

    ౨౭.

    27.

    ‘‘తస్స బ్యామప్పభా కాయా, నిద్ధావతి దిసోదిసం;

    ‘‘Tassa byāmappabhā kāyā, niddhāvati disodisaṃ;

    నిరన్తరం దివారత్తిం, యోజనం ఫరతే సదా.

    Nirantaraṃ divārattiṃ, yojanaṃ pharate sadā.

    ౨౮.

    28.

    ‘‘న కేచి తేన సమయేన, సమన్తా యోజనే జనా;

    ‘‘Na keci tena samayena, samantā yojane janā;

    ఉక్కాపదీపే ఉజ్జాలేన్తి, బుద్ధరంసీహి ఓత్థటా.

    Ukkāpadīpe ujjālenti, buddharaṃsīhi otthaṭā.

    ౨౯.

    29.

    ‘‘నవుతివస్ససహస్సాని, ఆయు విజ్జతి తావదే;

    ‘‘Navutivassasahassāni, āyu vijjati tāvade;

    తావతా తిట్ఠమానో సో, తారేసి జనతం బహుం.

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ౩౦.

    30.

    ‘‘యథా ఉళూహి గగనం, విచిత్తం ఉపసోభతి;

    ‘‘Yathā uḷūhi gaganaṃ, vicittaṃ upasobhati;

    తథేవ సాసనం తస్స, అరహన్తేహి సోభతి.

    Tatheva sāsanaṃ tassa, arahantehi sobhati.

    ౩౧.

    31.

    ‘‘సంసారసోతం తరణాయ, సేసకే పటిపన్నకే;

    ‘‘Saṃsārasotaṃ taraṇāya, sesake paṭipannake;

    ధమ్మసేతుం దళ్హం కత్వా, నిబ్బుతో సో నరాసభో.

    Dhammasetuṃ daḷhaṃ katvā, nibbuto so narāsabho.

    ౩౨.

    32.

    ‘‘సోపి బుద్ధో అసమసమో, తేపి ఖీణాసవా అతులతేజా;

    ‘‘Sopi buddho asamasamo, tepi khīṇāsavā atulatejā;

    సబ్బం తమన్తరహితం, నను రిత్తా సబ్బసఙ్ఖారా’’తి.

    Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā’’ti.

    తత్థ కఞ్చనగ్ఘియసఙ్కాసోతి వివిధరతనవిచిత్తకఞ్చనమయగ్ఘికసదిసరూపసోభో. దససహస్సీ విరోచతీతి తస్స పభాయ దససహస్సీపి లోకధాతు విరోచతి, విరాజతీతి అత్థో. తమేవత్థం పకాసేన్తో భగవా ‘‘తస్స బ్యామప్పభా కాయా, నిద్ధావతి దిసోదిస’’న్తి ఆహ. తత్థ బ్యామప్పభా కాయాతి బ్యామప్పభా వియాతి బ్యామప్పభా, అమ్హాకం భగవతో బ్యామప్పభా వియాతి అత్థో.

    Tattha kañcanagghiyasaṅkāsoti vividharatanavicittakañcanamayagghikasadisarūpasobho. Dasasahassī virocatīti tassa pabhāya dasasahassīpi lokadhātu virocati, virājatīti attho. Tamevatthaṃ pakāsento bhagavā ‘‘tassa byāmappabhā kāyā, niddhāvati disodisa’’nti āha. Tattha byāmappabhā kāyāti byāmappabhā viyāti byāmappabhā, amhākaṃ bhagavato byāmappabhā viyāti attho.

    న కేచీతి ఏత్థ -కారో పటిసేధత్థో, తస్స ఉజ్జాలేన్తి-సద్దేన సమ్బన్ధో దట్ఠబ్బో. ఉక్కాతి దణ్డదీపికా. ఉక్కా వా పదీపే వా కేచిపి జనా న ఉజ్జాలేన్తి న పజ్జాలేన్తి. కస్మాతి చే? బుద్ధసరీరప్పభాయ ఓభాసితత్తా. బుద్ధరంసీహీతి బుద్ధరస్మీహి. ఓత్థటాతి అధిగతా.

    Na kecīti ettha na-kāro paṭisedhattho, tassa ujjālenti-saddena sambandho daṭṭhabbo. Ukkāti daṇḍadīpikā. Ukkā vā padīpe vā kecipi janā na ujjālenti na pajjālenti. Kasmāti ce? Buddhasarīrappabhāya obhāsitattā. Buddharaṃsīhīti buddharasmīhi. Otthaṭāti adhigatā.

    ఉళూహీతి తారాహి, యథా తారాహి గగనతలం విచిత్తం సోభతి, తథేవ తస్స సాసనం అరహన్తేహి విచిత్తం ఉపసోభతీతి అత్థో. సంసారసోతం తరణాయాతి సంసారసాగరస్స తరణత్థం. సేసకే పటిపన్నకేతి అరహన్తే ఠపేత్వా కల్యాణపుథుజ్జనేహి సద్ధిం సేసే సేక్ఖపుగ్గలేతి అత్థో. ధమ్మసేతున్తి మగ్గసేతుం, సేసపుగ్గలే సంసారతో తారేతుం ధమ్మసేతుం ఠపేత్వా కతసబ్బకిచ్చో హుత్వా పరినిబ్బాయీతి అత్థో. సేసం హేట్ఠా వుత్తత్తా సబ్బత్థ ఉత్తానమేవాతి.

    Uḷūhīti tārāhi, yathā tārāhi gaganatalaṃ vicittaṃ sobhati, tatheva tassa sāsanaṃ arahantehi vicittaṃ upasobhatīti attho. Saṃsārasotaṃ taraṇāyāti saṃsārasāgarassa taraṇatthaṃ. Sesake paṭipannaketi arahante ṭhapetvā kalyāṇaputhujjanehi saddhiṃ sese sekkhapuggaleti attho. Dhammasetunti maggasetuṃ, sesapuggale saṃsārato tāretuṃ dhammasetuṃ ṭhapetvā katasabbakicco hutvā parinibbāyīti attho. Sesaṃ heṭṭhā vuttattā sabbattha uttānamevāti.

    నారదబుద్ధవంసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Nāradabuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.

    నిట్ఠితో నవమో బుద్ధవంసో.

    Niṭṭhito navamo buddhavaṃso.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / బుద్ధవంసపాళి • Buddhavaṃsapāḷi / ౧౧. నారదబుద్ధవంసో • 11. Nāradabuddhavaṃso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact