| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
११. नारदबुद्धवंसो
11. Nāradabuddhavaṃso
१.
1.
पदुमस्स अपरेन, सम्बुद्धो द्विपदुत्तमो।
Padumassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
नारदो नाम नामेन, असमो अप्पटिपुग्गलो॥
Nārado nāma nāmena, asamo appaṭipuggalo.
२.
2.
सो बुद्धो चक्कवत्तिस्स, जेट्ठो दयितओरसो।
So buddho cakkavattissa, jeṭṭho dayitaoraso;
आमुक्कमालाभरणो, उय्यानं उपसङ्कमि॥
Āmukkamālābharaṇo, uyyānaṃ upasaṅkami.
३.
3.
तत्थासि रुक्खो यसविपुलो, अभिरूपो ब्रहा सुचि।
Tatthāsi rukkho yasavipulo, abhirūpo brahā suci;
तमज्झपत्वा उपनिसीदि, महासोणस्स हेट्ठतो॥
Tamajjhapatvā upanisīdi, mahāsoṇassa heṭṭhato.
४.
4.
तत्थ ञाणवरुप्पज्जि, अनन्तं वजिरूपमं।
Tattha ñāṇavaruppajji, anantaṃ vajirūpamaṃ;
५.
5.
तत्थ सब्बकिलेसानि, असेसमभिवाहयि।
Tattha sabbakilesāni, asesamabhivāhayi;
पापुणी केवलं बोधिं, बुद्धञाणे च चुद्दस॥
Pāpuṇī kevalaṃ bodhiṃ, buddhañāṇe ca cuddasa.
६.
6.
पापुणित्वान सम्बोधिं, धम्मचक्कं पवत्तयि।
Pāpuṇitvāna sambodhiṃ, dhammacakkaṃ pavattayi;
कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
७.
7.
महादोणं नागराजं, विनयन्तो महामुनि।
Mahādoṇaṃ nāgarājaṃ, vinayanto mahāmuni;
पाटिहेरं तदाकासि, दस्सयन्तो सदेवके॥
Pāṭiheraṃ tadākāsi, dassayanto sadevake.
८.
8.
तदा देवमनुस्सानं, तम्हि धम्मप्पकासने।
Tadā devamanussānaṃ, tamhi dhammappakāsane;
नवुतिकोटिसहस्सानि, तरिंसु सब्बसंसयं॥
Navutikoṭisahassāni, tariṃsu sabbasaṃsayaṃ.
९.
9.
यम्हि काले महावीरो, ओवदी सकमत्रजं।
Yamhi kāle mahāvīro, ovadī sakamatrajaṃ;
असीतिकोटिसहस्सानं, ततियाभिसमयो अहु॥
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
१०.
10.
सन्निपाता तयो आसुं, नारदस्स महेसिनो।
Sannipātā tayo āsuṃ, nāradassa mahesino;
कोटिसतसहस्सानं, पठमो आसि समागमो॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo.
११.
11.
यदा बुद्धो बुद्धगुणं, सनिदानं पकासयि।
Yadā buddho buddhaguṇaṃ, sanidānaṃ pakāsayi;
नवुतिकोटिसहस्सानि, समिंसु विमला तदा॥
Navutikoṭisahassāni, samiṃsu vimalā tadā.
१२.
12.
यदा वेरोचनो नागो, दानं ददाति सत्थुनो।
Yadā verocano nāgo, dānaṃ dadāti satthuno;
तदा समिंसु जिनपुत्ता, असीतिसतसहस्सियो॥
Tadā samiṃsu jinaputtā, asītisatasahassiyo.
१३.
13.
अहं तेन समयेन, जटिलो उग्गतापनो।
Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;
अन्तलिक्खचरो आसिं, पञ्चाभिञ्ञासु पारगू॥
Antalikkhacaro āsiṃ, pañcābhiññāsu pāragū.
१४.
14.
तदापाहं असमसमं, ससङ्घं सपरिज्जनं।
Tadāpāhaṃ asamasamaṃ, sasaṅghaṃ saparijjanaṃ;
अन्नपानेन तप्पेत्वा, चन्दनेनाभिपूजयिं॥
Annapānena tappetvā, candanenābhipūjayiṃ.
१५.
15.
सोपि मं तदा ब्याकासि, नारदो लोकनायको।
Sopi maṃ tadā byākāsi, nārado lokanāyako;
‘‘अपरिमेय्यितो कप्पे, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
१६.
16.
‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१७.
17.
तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो हासेत्व मानसं।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo hāsetva mānasaṃ;
अधिट्ठहिं वतं उग्गं, दसपारमिपूरिया॥
Adhiṭṭhahiṃ vataṃ uggaṃ, dasapāramipūriyā.
१८.
18.
नगरं धञ्ञवती नाम, सुदेवो नाम खत्तियो।
Nagaraṃ dhaññavatī nāma, sudevo nāma khattiyo;
अनोमा नाम जनिका, नारदस्स महेसिनो॥
Anomā nāma janikā, nāradassa mahesino.
१९.
19.
नववस्ससहस्सानि , अगारं अज्झ सो वसि।
Navavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
जितो विजिताभिरामो, तयो पासादमुत्तमा॥
Jito vijitābhirāmo, tayo pāsādamuttamā.
२०.
20.
तिचत्तारीससहस्सानि, नारियो समलङ्कता।
Ticattārīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
विजितसेना नाम नारी, नन्दुत्तरो नाम अत्रजो॥
Vijitasenā nāma nārī, nanduttaro nāma atrajo.
२१.
21.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, पदसा गमनेन निक्खमि।
Nimitte caturo disvā, padasā gamanena nikkhami;
२२.
22.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, नारदो लोकनायको।
Brahmunā yācito santo, nārado lokanāyako;
वत्ति चक्कं महावीरो, धनञ्चुय्यानमुत्तमे॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, dhanañcuyyānamuttame.
२३.
23.
भद्दसालो जितमित्तो, अहेसुं अग्गसावका।
Bhaddasālo jitamitto, ahesuṃ aggasāvakā;
वासेट्ठो नामुपट्ठाको, नारदस्स महेसिनो॥
Vāseṭṭho nāmupaṭṭhāko, nāradassa mahesino.
२४.
24.
उत्तरा फग्गुनी चेव, अहेसुं अग्गसाविका।
Uttarā phaggunī ceva, ahesuṃ aggasāvikā;
बोधि तस्स भगवतो, महासोणोति वुच्चति॥
Bodhi tassa bhagavato, mahāsoṇoti vuccati.
२५.
25.
उग्गरिन्दो वसभो च, अहेसुं अग्गुपट्ठका।
Uggarindo vasabho ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
२६.
26.
अट्ठासीतिरतनानि , अच्चुग्गतो महामुनि।
Aṭṭhāsītiratanāni , accuggato mahāmuni;
कञ्चनग्घियसङ्कासो, दससहस्सी विरोचति॥
Kañcanagghiyasaṅkāso, dasasahassī virocati.
२७.
27.
तस्स ब्यामप्पभा काया, निद्धावति दिसोदिसं।
Tassa byāmappabhā kāyā, niddhāvati disodisaṃ;
निरन्तरं दिवारत्तिं, योजनं फरते सदा॥
Nirantaraṃ divārattiṃ, yojanaṃ pharate sadā.
२८.
28.
न केचि तेन समयेन, समन्ता योजने जना।
Na keci tena samayena, samantā yojane janā;
उक्कापदीपे उज्जालेन्ति, बुद्धरंसीहि ओत्थटा॥
Ukkāpadīpe ujjālenti, buddharaṃsīhi otthaṭā.
२९.
29.
नवुतिवस्ससहस्सानि, आयु विज्जति तावदे।
Navutivassasahassāni, āyu vijjati tāvade;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
३०.
30.
यथा उळूहि गगनं, विचित्तं उपसोभति।
Yathā uḷūhi gaganaṃ, vicittaṃ upasobhati;
तथेव सासनं तस्स, अरहन्तेहि सोभति॥
Tatheva sāsanaṃ tassa, arahantehi sobhati.
३१.
31.
संसारसोतं तरणाय, सेसके पटिपन्नके।
Saṃsārasotaṃ taraṇāya, sesake paṭipannake;
धम्मसेतुं दळ्हं कत्वा, निब्बुतो सो नरासभो॥
Dhammasetuṃ daḷhaṃ katvā, nibbuto so narāsabho.
३२.
32.
सोपि बुद्धो असमसमो, तेपि खीणासवा अतुलतेजा।
Sopi buddho asamasamo, tepi khīṇāsavā atulatejā;
सब्बं तमन्तरहितं, ननु रित्ता सब्बसङ्खारा॥
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
३३.
33.
नारदो जिनवसभो, निब्बुतो सुदस्सने पुरे।
Nārado jinavasabho, nibbuto sudassane pure;
तत्थेवस्स थूपवरो, चतुयोजनमुग्गतोति॥
Tatthevassa thūpavaro, catuyojanamuggatoti.
नारदस्स भगवतो वंसो नवमो।
Nāradassa bhagavato vaṃso navamo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ११. नारदबुद्धवंसवण्णना • 11. Nāradabuddhavaṃsavaṇṇanā
