Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ബുദ്ധവംസപാളി • Buddhavaṃsapāḷi |
൧൧. നാരദബുദ്ധവംസോ
11. Nāradabuddhavaṃso
൧.
1.
പദുമസ്സ അപരേന, സമ്ബുദ്ധോ ദ്വിപദുത്തമോ;
Padumassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;
നാരദോ നാമ നാമേന, അസമോ അപ്പടിപുഗ്ഗലോ.
Nārado nāma nāmena, asamo appaṭipuggalo.
൨.
2.
സോ ബുദ്ധോ ചക്കവത്തിസ്സ, ജേട്ഠോ ദയിതഓരസോ;
So buddho cakkavattissa, jeṭṭho dayitaoraso;
ആമുക്കമാലാഭരണോ, ഉയ്യാനം ഉപസങ്കമി.
Āmukkamālābharaṇo, uyyānaṃ upasaṅkami.
൩.
3.
തത്ഥാസി രുക്ഖോ യസവിപുലോ, അഭിരൂപോ ബ്രഹാ സുചി;
Tatthāsi rukkho yasavipulo, abhirūpo brahā suci;
തമജ്ഝപത്വാ ഉപനിസീദി, മഹാസോണസ്സ ഹേട്ഠതോ.
Tamajjhapatvā upanisīdi, mahāsoṇassa heṭṭhato.
൪.
4.
തത്ഥ ഞാണവരുപ്പജ്ജി, അനന്തം വജിരൂപമം;
Tattha ñāṇavaruppajji, anantaṃ vajirūpamaṃ;
൫.
5.
തത്ഥ സബ്ബകിലേസാനി, അസേസമഭിവാഹയി;
Tattha sabbakilesāni, asesamabhivāhayi;
പാപുണീ കേവലം ബോധിം, ബുദ്ധഞാണേ ച ചുദ്ദസ.
Pāpuṇī kevalaṃ bodhiṃ, buddhañāṇe ca cuddasa.
൬.
6.
പാപുണിത്വാന സമ്ബോധിം, ധമ്മചക്കം പവത്തയി;
Pāpuṇitvāna sambodhiṃ, dhammacakkaṃ pavattayi;
കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമാഭിസമയോ അഹു.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
൭.
7.
മഹാദോണം നാഗരാജം, വിനയന്തോ മഹാമുനി;
Mahādoṇaṃ nāgarājaṃ, vinayanto mahāmuni;
പാടിഹേരം തദാകാസി, ദസ്സയന്തോ സദേവകേ.
Pāṭiheraṃ tadākāsi, dassayanto sadevake.
൮.
8.
തദാ ദേവമനുസ്സാനം, തമ്ഹി ധമ്മപ്പകാസനേ;
Tadā devamanussānaṃ, tamhi dhammappakāsane;
നവുതികോടിസഹസ്സാനി, തരിംസു സബ്ബസംസയം.
Navutikoṭisahassāni, tariṃsu sabbasaṃsayaṃ.
൯.
9.
യമ്ഹി കാലേ മഹാവീരോ, ഓവദീ സകമത്രജം;
Yamhi kāle mahāvīro, ovadī sakamatrajaṃ;
അസീതികോടിസഹസ്സാനം, തതിയാഭിസമയോ അഹു.
Asītikoṭisahassānaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
൧൦.
10.
സന്നിപാതാ തയോ ആസും, നാരദസ്സ മഹേസിനോ;
Sannipātā tayo āsuṃ, nāradassa mahesino;
കോടിസതസഹസ്സാനം, പഠമോ ആസി സമാഗമോ.
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamo āsi samāgamo.
൧൧.
11.
യദാ ബുദ്ധോ ബുദ്ധഗുണം, സനിദാനം പകാസയി;
Yadā buddho buddhaguṇaṃ, sanidānaṃ pakāsayi;
നവുതികോടിസഹസ്സാനി, സമിംസു വിമലാ തദാ.
Navutikoṭisahassāni, samiṃsu vimalā tadā.
൧൨.
12.
യദാ വേരോചനോ നാഗോ, ദാനം ദദാതി സത്ഥുനോ;
Yadā verocano nāgo, dānaṃ dadāti satthuno;
തദാ സമിംസു ജിനപുത്താ, അസീതിസതസഹസ്സിയോ.
Tadā samiṃsu jinaputtā, asītisatasahassiyo.
൧൩.
13.
അഹം തേന സമയേന, ജടിലോ ഉഗ്ഗതാപനോ;
Ahaṃ tena samayena, jaṭilo uggatāpano;
അന്തലിക്ഖചരോ ആസിം, പഞ്ചാഭിഞ്ഞാസു പാരഗൂ.
Antalikkhacaro āsiṃ, pañcābhiññāsu pāragū.
൧൪.
14.
തദാപാഹം അസമസമം, സസങ്ഘം സപരിജ്ജനം;
Tadāpāhaṃ asamasamaṃ, sasaṅghaṃ saparijjanaṃ;
അന്നപാനേന തപ്പേത്വാ, ചന്ദനേനാഭിപൂജയിം.
Annapānena tappetvā, candanenābhipūjayiṃ.
൧൫.
15.
സോപി മം തദാ ബ്യാകാസി, നാരദോ ലോകനായകോ;
Sopi maṃ tadā byākāsi, nārado lokanāyako;
‘‘അപരിമേയ്യിതോ കപ്പേ, അയം ബുദ്ധോ ഭവിസ്സതി.
‘‘Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.
൧൬.
16.
‘‘പധാനം പദഹിത്വാന…പേ॰… ഹേസ്സാമ സമ്മുഖാ ഇമം’’.
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
൧൭.
17.
തസ്സാപി വചനം സുത്വാ, ഭിയ്യോ ഹാസേത്വ മാനസം;
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo hāsetva mānasaṃ;
അധിട്ഠഹിം വതം ഉഗ്ഗം, ദസപാരമിപൂരിയാ.
Adhiṭṭhahiṃ vataṃ uggaṃ, dasapāramipūriyā.
൧൮.
18.
നഗരം ധഞ്ഞവതീ നാമ, സുദേവോ നാമ ഖത്തിയോ;
Nagaraṃ dhaññavatī nāma, sudevo nāma khattiyo;
അനോമാ നാമ ജനികാ, നാരദസ്സ മഹേസിനോ.
Anomā nāma janikā, nāradassa mahesino.
൧൯.
19.
നവവസ്സസഹസ്സാനി , അഗാരം അജ്ഝ സോ വസി;
Navavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
ജിതോ വിജിതാഭിരാമോ, തയോ പാസാദമുത്തമാ.
Jito vijitābhirāmo, tayo pāsādamuttamā.
൨൦.
20.
തിചത്താരീസസഹസ്സാനി, നാരിയോ സമലങ്കതാ;
Ticattārīsasahassāni, nāriyo samalaṅkatā;
വിജിതസേനാ നാമ നാരീ, നന്ദുത്തരോ നാമ അത്രജോ.
Vijitasenā nāma nārī, nanduttaro nāma atrajo.
൨൧.
21.
നിമിത്തേ ചതുരോ ദിസ്വാ, പദസാ ഗമനേന നിക്ഖമി;
Nimitte caturo disvā, padasā gamanena nikkhami;
൨൨.
22.
ബ്രഹ്മുനാ യാചിതോ സന്തോ, നാരദോ ലോകനായകോ;
Brahmunā yācito santo, nārado lokanāyako;
വത്തി ചക്കം മഹാവീരോ, ധനഞ്ചുയ്യാനമുത്തമേ.
Vatti cakkaṃ mahāvīro, dhanañcuyyānamuttame.
൨൩.
23.
ഭദ്ദസാലോ ജിതമിത്തോ, അഹേസും അഗ്ഗസാവകാ;
Bhaddasālo jitamitto, ahesuṃ aggasāvakā;
വാസേട്ഠോ നാമുപട്ഠാകോ, നാരദസ്സ മഹേസിനോ.
Vāseṭṭho nāmupaṭṭhāko, nāradassa mahesino.
൨൪.
24.
ഉത്തരാ ഫഗ്ഗുനീ ചേവ, അഹേസും അഗ്ഗസാവികാ;
Uttarā phaggunī ceva, ahesuṃ aggasāvikā;
ബോധി തസ്സ ഭഗവതോ, മഹാസോണോതി വുച്ചതി.
Bodhi tassa bhagavato, mahāsoṇoti vuccati.
൨൫.
25.
ഉഗ്ഗരിന്ദോ വസഭോ ച, അഹേസും അഗ്ഗുപട്ഠകാ;
Uggarindo vasabho ca, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
൨൬.
26.
അട്ഠാസീതിരതനാനി , അച്ചുഗ്ഗതോ മഹാമുനി;
Aṭṭhāsītiratanāni , accuggato mahāmuni;
കഞ്ചനഗ്ഘിയസങ്കാസോ, ദസസഹസ്സീ വിരോചതി.
Kañcanagghiyasaṅkāso, dasasahassī virocati.
൨൭.
27.
തസ്സ ബ്യാമപ്പഭാ കായാ, നിദ്ധാവതി ദിസോദിസം;
Tassa byāmappabhā kāyā, niddhāvati disodisaṃ;
നിരന്തരം ദിവാരത്തിം, യോജനം ഫരതേ സദാ.
Nirantaraṃ divārattiṃ, yojanaṃ pharate sadā.
൨൮.
28.
ന കേചി തേന സമയേന, സമന്താ യോജനേ ജനാ;
Na keci tena samayena, samantā yojane janā;
ഉക്കാപദീപേ ഉജ്ജാലേന്തി, ബുദ്ധരംസീഹി ഓത്ഥടാ.
Ukkāpadīpe ujjālenti, buddharaṃsīhi otthaṭā.
൨൯.
29.
നവുതിവസ്സസഹസ്സാനി, ആയു വിജ്ജതി താവദേ;
Navutivassasahassāni, āyu vijjati tāvade;
താവതാ തിട്ഠമാനോ സോ, താരേസി ജനതം ബഹും.
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
൩൦.
30.
യഥാ ഉളൂഹി ഗഗനം, വിചിത്തം ഉപസോഭതി;
Yathā uḷūhi gaganaṃ, vicittaṃ upasobhati;
തഥേവ സാസനം തസ്സ, അരഹന്തേഹി സോഭതി.
Tatheva sāsanaṃ tassa, arahantehi sobhati.
൩൧.
31.
സംസാരസോതം തരണായ, സേസകേ പടിപന്നകേ;
Saṃsārasotaṃ taraṇāya, sesake paṭipannake;
ധമ്മസേതും ദള്ഹം കത്വാ, നിബ്ബുതോ സോ നരാസഭോ.
Dhammasetuṃ daḷhaṃ katvā, nibbuto so narāsabho.
൩൨.
32.
സോപി ബുദ്ധോ അസമസമോ, തേപി ഖീണാസവാ അതുലതേജാ;
Sopi buddho asamasamo, tepi khīṇāsavā atulatejā;
സബ്ബം തമന്തരഹിതം, നനു രിത്താ സബ്ബസങ്ഖാരാ.
Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā.
൩൩.
33.
നാരദോ ജിനവസഭോ, നിബ്ബുതോ സുദസ്സനേ പുരേ;
Nārado jinavasabho, nibbuto sudassane pure;
തത്ഥേവസ്സ ഥൂപവരോ, ചതുയോജനമുഗ്ഗതോതി.
Tatthevassa thūpavaro, catuyojanamuggatoti.
നാരദസ്സ ഭഗവതോ വംസോ നവമോ.
Nāradassa bhagavato vaṃso navamo.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ബുദ്ധവംസ-അട്ഠകഥാ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / ൧൧. നാരദബുദ്ധവംസവണ്ണനാ • 11. Nāradabuddhavaṃsavaṇṇanā