| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
4. නසන්‌තිසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Nasantisuttavaṇṇanā
34. කමනීයානීති කන්‌තානි. තතො එව එතානි ඉට්‌ඨාරම්‌මණානි සුඛාරම්‌මණානි රූපාදීනි, තෙ පන වත්‌ථුකාමා, තදාරම්‌මණකිලෙසකාමා වා. ‘‘න සන්‌ති කාමා මනුජෙසූ’’ති දෙසනාසීසමෙතං, නිච්‌ඡයෙන කාමා අනිච්‌චායෙව. මච්‌චු ධීයති එත්‌ථාති මච්‌චුධෙය්‍යං. න පුන ආගච්‌ඡති එත්‌ථ තං අපුනාගමනං. අපුනාගමනසඞ්‌ඛාතං නිබ්‌බානං අනුපගච්‌ඡනතො. නිබ්‌බානං හීතිආදි වුත්‌තස්‌සෙවත්‌ථස්‌ස විවරණං. බද්‌ධොති පටිබද්‌ධචිත්‌තො. පමත්‌තොති වොස්‌සග්‌ගපමාදං ආපන්‌නො.
34.Kamanīyānīti kantāni. Tato eva etāni iṭṭhārammaṇāni sukhārammaṇāni rūpādīni, te pana vatthukāmā, tadārammaṇakilesakāmā vā. ‘‘Na santi kāmā manujesū’’ti desanāsīsametaṃ, nicchayena kāmā aniccāyeva. Maccu dhīyati etthāti maccudheyyaṃ. Na puna āgacchati ettha taṃ apunāgamanaṃ. Apunāgamanasaṅkhātaṃ nibbānaṃ anupagacchanato. Nibbānaṃ hītiādi vuttassevatthassa vivaraṇaṃ. Baddhoti paṭibaddhacitto. Pamattoti vossaggapamādaṃ āpanno.
තණ්‌හාඡන්‌දතො ජාතං තස්‌ස විසෙසපච්‌චයත්‌තා. ඉච්‌ඡිතං හනතීති අඝං, දුක්‌ඛං. ඉධ පන අනවසෙසපරියාදානවසෙන පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා දුක්‌ඛන්‌ති. ඡන්‌දවිනයා අඝවිනයොති හෙතුනිරොධෙන හි ඵලනිරොධො, එවං සඋපාදිසෙසනිබ්‌බානං වත්‌වා අඝවිනයා දුක්‌ඛවිනයොති අනුපාදිසෙසනිබ්‌බානං වදති.
Taṇhāchandatojātaṃ tassa visesapaccayattā. Icchitaṃ hanatīti aghaṃ, dukkhaṃ. Idha pana anavasesapariyādānavasena pañcupādānakkhandhā dukkhanti. Chandavinayā aghavinayoti hetunirodhena hi phalanirodho, evaṃ saupādisesanibbānaṃ vatvā aghavinayā dukkhavinayoti anupādisesanibbānaṃ vadati.
චිත්‍රානීති කිලෙසකාමාපි වෙදනාදිට්‌ඨිසම්‌පයොගභෙදෙන හොන්‌ති, ආකාරභෙදෙන ච අත්‌ථි සවිඝාතාවිඝාතාති තතො විසෙසෙතුං ‘‘ආරම්‌මණචිත්‌තානී’’ති වුත්‌තං. සඞ්‌කප්‌පිතරාගොති සුභාදිවසෙන සඞ්‌කප්‌පිතවත්‌ථුම්‌හි රාගො. කිලෙසකාමො කාමොති වුත්‌තො තස්‌සෙවිධ විසෙසතො කාමභාවසිද්‌ධිතො. පසූරසුත්‌තෙන විභාවෙතබ්‌බො ‘‘න තෙ කාමා’’තිආදිනා තස්‌ස වත්‌ථුම්‌හි ආගතත්‌තා. ඉදානි තමත්‌ථං සඞ්‌ඛෙපෙනෙව විභාවෙන්‌තො ‘‘පසූරපරිබ්‌බාජකො හී’’තිආදිමාහ. න තෙ කාමා යානි චිත්‍රානි ලොකෙති තෙ චෙ කාමා න හොන්‌ති, යානි ලොකෙ චිත්‍රානි රූපාදිආරම්‌මණානි. වෙදෙසීති කෙවලං සඞ්‌කප්‌පරාගඤ්‌ච කාමං කත්‌වා වදෙසි චෙ. හෙහින්‌තීති භවෙය්‍යුන්‌ති අත්‌ථො. සුණන්‌තො සද්‌දානි මනොරමානි, සත්‌ථාපි තෙ හෙහිති කාමභොගීති පච්‌චෙකං ගාථා, ඉධ පන සංඛිපිත්‌වා දස්‌සිතා. ධීරා නාම ධිතිසම්‌පන්‌නාති ආහ ‘‘පණ්‌ඩිතා’’ති.
Citrānīti kilesakāmāpi vedanādiṭṭhisampayogabhedena honti, ākārabhedena ca atthi savighātāvighātāti tato visesetuṃ ‘‘ārammaṇacittānī’’ti vuttaṃ. Saṅkappitarāgoti subhādivasena saṅkappitavatthumhi rāgo. Kilesakāmo kāmoti vutto tassevidha visesato kāmabhāvasiddhito. Pasūrasuttena vibhāvetabbo ‘‘na te kāmā’’tiādinā tassa vatthumhi āgatattā. Idāni tamatthaṃ saṅkhepeneva vibhāvento ‘‘pasūraparibbājako hī’’tiādimāha. Na te kāmā yāni citrāni loketi te ce kāmā na honti, yāni loke citrāni rūpādiārammaṇāni. Vedesīti kevalaṃ saṅkapparāgañca kāmaṃ katvā vadesi ce. Hehintīti bhaveyyunti attho. Suṇanto saddāni manoramāni, satthāpi te hehiti kāmabhogīti paccekaṃ gāthā, idha pana saṃkhipitvā dassitā. Dhīrā nāma dhitisampannāti āha ‘‘paṇḍitā’’ti.
තස්‌සාති යො පහීනකොධමානො සබ්‌බසො සංයොජනාතිගො නාමරූපස්‌මිං අසජ්‌ජන්‌තො රාගාදිකිඤ්‌චනරහිතො, තස්‌ස. මොඝරාජා නාම ථෙරො බාවරීබ්‍රාහ්‌මණස්‌ස පරිචාරකානං සොළසන්‌නං අඤ්‌ඤතරො. යථානුසන්‌ධිං අප්‌පත්‌තො සාවසෙස-අත්‌ථො, කිඤ්‌චි වත්‌තබ්‌බං අත්‌ථීති අධිප්‌පායො . සබ්‌බසො විමුත්‌තත්‌තාව දෙවමනුස්‌සා නමස්‌සන්‌ති, යෙ තං පටිපජ්‌ජන්‌ති. තෙසං කිං හොති? කිඤ්‌චිපි න සියාති අයමෙත්‌ථ අත්‌ථවිසෙසො? දසබලං සන්‌ධායෙවමාහ උක්‌කට්‌ඨනිද්‌දෙසෙන. අනුපටිපත්‌තියාති පටිපත්‌තිං අනුගන්‌ත්‌වා පටිපජ්‌ජනෙන. නමස්‌සන්‌ති තං පූජෙන්‌ති.
Tassāti yo pahīnakodhamāno sabbaso saṃyojanātigo nāmarūpasmiṃ asajjanto rāgādikiñcanarahito, tassa. Mogharājā nāma thero bāvarībrāhmaṇassa paricārakānaṃ soḷasannaṃ aññataro. Yathānusandhiṃ appatto sāvasesa-attho, kiñci vattabbaṃ atthīti adhippāyo . Sabbaso vimuttattāva devamanussā namassanti, ye taṃ paṭipajjanti. Tesaṃ kiṃ hoti? Kiñcipi na siyāti ayamettha atthaviseso? Dasabalaṃ sandhāyevamāha ukkaṭṭhaniddesena. Anupaṭipattiyāti paṭipattiṃ anugantvā paṭipajjanena. Namassanti taṃ pūjenti.
චතුසච්‌චධම්‌මං ජානිත්‌වාති තෙන පටිවිද්‌ධං චතුසච්‌චධම්‌මං පටිවිජ්‌ඣිත්‌වා. තථා ච බුද්‌ධසුබුද්‌ධතාය නිබ්‌බෙමතිකා හොන්‌තීති ආහ ‘‘විචිකිච්‌ඡං පහායා’’ති. තතො පරං පන අනුක්‌කමෙන අග්‌ගමග්‌ගාධිගමෙන සඞ්‌ගාතිගාපි හොන්‌ති. අසෙක්‌ඛධම්‌මපාරිපූරියා පසංසියා විඤ්‌ඤූනං පසංසාපි හොන්‌තීති.
Catusaccadhammaṃ jānitvāti tena paṭividdhaṃ catusaccadhammaṃ paṭivijjhitvā. Tathā ca buddhasubuddhatāya nibbematikā hontīti āha ‘‘vicikicchaṃ pahāyā’’ti. Tato paraṃ pana anukkamena aggamaggādhigamena saṅgātigāpi honti. Asekkhadhammapāripūriyā pasaṃsiyā viññūnaṃ pasaṃsāpi hontīti.
නසන්‌තිසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Nasantisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 4. නසන්‌තිසුත්‌තං • 4. Nasantisuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. නසන්‌තිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Nasantisuttavaṇṇanā
