| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੪. ਨਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Nasantisuttavaṇṇanā
੩੪. ਕਮਨੀਯਾਨੀਤਿ ਕਨ੍ਤਾਨਿ। ਤਤੋ ਏવ ਏਤਾਨਿ ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਸੁਖਾਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਰੂਪਾਦੀਨਿ, ਤੇ ਪਨ વਤ੍ਥੁਕਾਮਾ, ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਕਿਲੇਸਕਾਮਾ વਾ। ‘‘ਨ ਸਨ੍ਤਿ ਕਾਮਾ ਮਨੁਜੇਸੂ’’ਤਿ ਦੇਸਨਾਸੀਸਮੇਤਂ, ਨਿਚ੍ਛਯੇਨ ਕਾਮਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾਯੇવ। ਮਚ੍ਚੁ ਧੀਯਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਮਚ੍ਚੁਧੇਯ੍ਯਂ। ਨ ਪੁਨ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਂ ਅਪੁਨਾਗਮਨਂ। ਅਪੁਨਾਗਮਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਨਤੋ। ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਹੀਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇવਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿવਰਣਂ। ਬਦ੍ਧੋਤਿ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ। ਪਮਤ੍ਤੋਤਿ વੋਸ੍ਸਗ੍ਗਪਮਾਦਂ ਆਪਨ੍ਨੋ।
34.Kamanīyānīti kantāni. Tato eva etāni iṭṭhārammaṇāni sukhārammaṇāni rūpādīni, te pana vatthukāmā, tadārammaṇakilesakāmā vā. ‘‘Na santi kāmā manujesū’’ti desanāsīsametaṃ, nicchayena kāmā aniccāyeva. Maccu dhīyati etthāti maccudheyyaṃ. Na puna āgacchati ettha taṃ apunāgamanaṃ. Apunāgamanasaṅkhātaṃ nibbānaṃ anupagacchanato. Nibbānaṃ hītiādi vuttassevatthassa vivaraṇaṃ. Baddhoti paṭibaddhacitto. Pamattoti vossaggapamādaṃ āpanno.
ਤਣ੍ਹਾਛਨ੍ਦਤੋ ਜਾਤਂ ਤਸ੍ਸ વਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ। ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਹਨਤੀਤਿ ਅਘਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ। ਇਧ ਪਨ ਅਨવਸੇਸਪਰਿਯਾਦਾਨવਸੇਨ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ। ਛਨ੍ਦવਿਨਯਾ ਅਘવਿਨਯੋਤਿ ਹੇਤੁਨਿਰੋਧੇਨ ਹਿ ਫਲਨਿਰੋਧੋ, ਏવਂ ਸਉਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ વਤ੍વਾ ਅਘવਿਨਯਾ ਦੁਕ੍ਖવਿਨਯੋਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਂ વਦਤਿ।
Taṇhāchandatojātaṃ tassa visesapaccayattā. Icchitaṃ hanatīti aghaṃ, dukkhaṃ. Idha pana anavasesapariyādānavasena pañcupādānakkhandhā dukkhanti. Chandavinayā aghavinayoti hetunirodhena hi phalanirodho, evaṃ saupādisesanibbānaṃ vatvā aghavinayā dukkhavinayoti anupādisesanibbānaṃ vadati.
ਚਿਤ੍ਰਾਨੀਤਿ ਕਿਲੇਸਕਾਮਾਪਿ વੇਦਨਾਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਯੋਗਭੇਦੇਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਆਕਾਰਭੇਦੇਨ ਚ ਅਤ੍ਥਿ ਸવਿਘਾਤਾવਿਘਾਤਾਤਿ ਤਤੋ વਿਸੇਸੇਤੁਂ ‘‘ਆਰਮ੍ਮਣਚਿਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਿਤਰਾਗੋਤਿ ਸੁਭਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਿਤવਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਰਾਗੋ। ਕਿਲੇਸਕਾਮੋ ਕਾਮੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸੇવਿਧ વਿਸੇਸਤੋ ਕਾਮਭਾવਸਿਦ੍ਧਿਤੋ। ਪਸੂਰਸੁਤ੍ਤੇਨ વਿਭਾવੇਤਬ੍ਬੋ ‘‘ਨ ਤੇ ਕਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ਆਗਤਤ੍ਤਾ। ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨੇવ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪਸੂਰਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਨ ਤੇ ਕਾਮਾ ਯਾਨਿ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਲੋਕੇਤਿ ਤੇ ਚੇ ਕਾਮਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਾਨਿ ਲੋਕੇ ਚਿਤ੍ਰਾਨਿ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ। વੇਦੇਸੀਤਿ ਕੇવਲਂ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਰਾਗਞ੍ਚ ਕਾਮਂ ਕਤ੍વਾ વਦੇਸਿ ਚੇ। ਹੇਹਿਨ੍ਤੀਤਿ ਭવੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੁਣਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਦਾਨਿ ਮਨੋਰਮਾਨਿ, ਸਤ੍ਥਾਪਿ ਤੇ ਹੇਹਿਤਿ ਕਾਮਭੋਗੀਤਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਗਾਥਾ, ਇਧ ਪਨ ਸਂਖਿਪਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਧੀਰਾ ਨਾਮ ਧਿਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤਾ’’ਤਿ।
Citrānīti kilesakāmāpi vedanādiṭṭhisampayogabhedena honti, ākārabhedena ca atthi savighātāvighātāti tato visesetuṃ ‘‘ārammaṇacittānī’’ti vuttaṃ. Saṅkappitarāgoti subhādivasena saṅkappitavatthumhi rāgo. Kilesakāmo kāmoti vutto tassevidha visesato kāmabhāvasiddhito. Pasūrasuttena vibhāvetabbo ‘‘na te kāmā’’tiādinā tassa vatthumhi āgatattā. Idāni tamatthaṃ saṅkhepeneva vibhāvento ‘‘pasūraparibbājako hī’’tiādimāha. Na te kāmā yāni citrāni loketi te ce kāmā na honti, yāni loke citrāni rūpādiārammaṇāni. Vedesīti kevalaṃ saṅkapparāgañca kāmaṃ katvā vadesi ce. Hehintīti bhaveyyunti attho. Suṇanto saddāni manoramāni, satthāpi te hehiti kāmabhogīti paccekaṃ gāthā, idha pana saṃkhipitvā dassitā. Dhīrā nāma dhitisampannāti āha ‘‘paṇḍitā’’ti.
ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਯੋ ਪਹੀਨਕੋਧਮਾਨੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਸਂਯੋਜਨਾਤਿਗੋ ਨਾਮਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਅਸਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਰਾਗਾਦਿਕਿਞ੍ਚਨਰਹਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ। ਮੋਘਰਾਜਾ ਨਾਮ ਥੇਰੋ ਬਾવਰੀਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਰਿਚਾਰਕਾਨਂ ਸੋਲ਼ਸਨ੍ਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ। ਯਥਾਨੁਸਨ੍ਧਿਂ ਅਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਾવਸੇਸ-ਅਤ੍ਥੋ, ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ । ਸਬ੍ਬਸੋ વਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਤਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ ਕਿਂ ਹੋਤਿ? ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਨ ਸਿਯਾਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥવਿਸੇਸੋ? ਦਸਬਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇવਮਾਹ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਨਿਦ੍ਦੇਸੇਨ। ਅਨੁਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨੇਨ। ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ।
Tassāti yo pahīnakodhamāno sabbaso saṃyojanātigo nāmarūpasmiṃ asajjanto rāgādikiñcanarahito, tassa. Mogharājā nāma thero bāvarībrāhmaṇassa paricārakānaṃ soḷasannaṃ aññataro. Yathānusandhiṃ appatto sāvasesa-attho, kiñci vattabbaṃ atthīti adhippāyo . Sabbaso vimuttattāva devamanussā namassanti, ye taṃ paṭipajjanti. Tesaṃ kiṃ hoti? Kiñcipi na siyāti ayamettha atthaviseso? Dasabalaṃ sandhāyevamāha ukkaṭṭhaniddesena. Anupaṭipattiyāti paṭipattiṃ anugantvā paṭipajjanena. Namassanti taṃ pūjenti.
ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾਤਿ ਤੇਨ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ ਚਤੁਸਚ੍ਚਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ। ਤਥਾ ਚ ਬੁਦ੍ਧਸੁਬੁਦ੍ਧਤਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਮਤਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਪਹਾਯਾ’’ਤਿ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਪਨ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਗ੍ਗਮਗ੍ਗਾਧਿਗਮੇਨ ਸਙ੍ਗਾਤਿਗਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਅਸੇਕ੍ਖਧਮ੍ਮਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਪਸਂਸਿਯਾ વਿਞ੍ਞੂਨਂ ਪਸਂਸਾਪਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ।
Catusaccadhammaṃ jānitvāti tena paṭividdhaṃ catusaccadhammaṃ paṭivijjhitvā. Tathā ca buddhasubuddhatāya nibbematikā hontīti āha ‘‘vicikicchaṃ pahāyā’’ti. Tato paraṃ pana anukkamena aggamaggādhigamena saṅgātigāpi honti. Asekkhadhammapāripūriyā pasaṃsiyā viññūnaṃ pasaṃsāpi hontīti.
ਨਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Nasantisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੪. ਨਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Nasantisuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਨਸਨ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Nasantisuttavaṇṇanā
