| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
២. រថការវគ្គោ
2. Rathakāravaggo
១. ញាតសុត្តវណ្ណនា
1. Ñātasuttavaṇṇanā
១១. ទុតិយស្ស បឋមេ ញាតោតិ បញ្ញាតោ បាកដោ។ អននុលោមិកេតិ សាសនស្ស ន អនុលោមេតីតិ អននុលោមិកំ, តស្មិំ អននុលោមិកេ។ កាយកម្មេតិ បាណាតិបាតាទិម្ហិ កាយទុច្ចរិតេ។ ឱឡារិកំ វា ឯតំ, ន ឯវរូបេ សមាទបេតុំ សក្កោតិ។ ទិសា នមស្សិតុំ វដ្ដតិ, ភូតពលិំ កាតុំ វដ្ដតីតិ ឯវរូបេ សមាទបេតិ គណ្ហាបេតិ។ វចីកម្មេបិ មុសាវាទាទីនិ ឱឡារិកានិ, អត្តនោ សន្តកំ បរស្ស អទាតុកាមេន ‘‘នត្ថី’’តិ អយំ វញ្ចនមុសាវាទោ នាម វត្តុំ វដ្ដតីតិ ឯវរូបេ សមាទបេតិ។ មនោកម្មេបិ អភិជ្ឈាទយោ ឱឡារិកា, កម្មដ្ឋានំ វិសំវាទេត្វា កថេន្តោ បន អននុលោមិកេសុ ធម្មេសុ សមាទបេតិ នាម ទក្ខិណវិហារវាសិត្ថេរោ វិយ។ តំ កិរ ថេរំ ឯកោ ឧបដ្ឋាកោ អមច្ចបុត្តោ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘មេត្តាយន្តេន បឋមំ កីទិសេ បុគ្គលេ មេត្តាយិតព្ព’’ន្តិ បុច្ឆិ។ ថេរោ សភាគវិសភាគំ អនាចិក្ខិត្វា ‘‘បិយបុគ្គលេ’’តិ អាហ។ តស្ស ច ភរិយា បិយា ហោតិ មនាបា, សោ តំ អារព្ភ មេត្តាយន្តោ ឧម្មាទំ បាបុណិ។ កថំ បនេស ពហុជនអហិតាយ បដិបន្នោ ហោតីតិ? ឯវរូបស្ស ហិ សទ្ធិវិហារិកាទយោ ចេវ ឧបដ្ឋាកាទយោ ច តេសំ អារក្ខទេវតា អាទិំ កត្វា តាសំ តាសំ មិត្តភូតា យាវ ព្រហ្មលោកា សេសទេវតា ច ‘‘អយំ ភិក្ខុ ន អជានិត្វា ករិស្សតី’’តិ តេន កតមេវ ករោន្តិ, ឯវមេស ពហុជនអហិតាយ បដិបន្នោ ហោតិ។
11. Dutiyassa paṭhame ñātoti paññāto pākaṭo. Ananulomiketi sāsanassa na anulometīti ananulomikaṃ, tasmiṃ ananulomike. Kāyakammeti pāṇātipātādimhi kāyaduccarite. Oḷārikaṃ vā etaṃ, na evarūpe samādapetuṃ sakkoti. Disā namassituṃ vaṭṭati, bhūtabaliṃ kātuṃ vaṭṭatīti evarūpe samādapeti gaṇhāpeti. Vacīkammepi musāvādādīni oḷārikāni, attano santakaṃ parassa adātukāmena ‘‘natthī’’ti ayaṃ vañcanamusāvādo nāma vattuṃ vaṭṭatīti evarūpe samādapeti. Manokammepi abhijjhādayo oḷārikā, kammaṭṭhānaṃ visaṃvādetvā kathento pana ananulomikesu dhammesu samādapeti nāma dakkhiṇavihāravāsitthero viya. Taṃ kira theraṃ eko upaṭṭhāko amaccaputto upasaṅkamitvā ‘‘mettāyantena paṭhamaṃ kīdise puggale mettāyitabba’’nti pucchi. Thero sabhāgavisabhāgaṃ anācikkhitvā ‘‘piyapuggale’’ti āha. Tassa ca bhariyā piyā hoti manāpā, so taṃ ārabbha mettāyanto ummādaṃ pāpuṇi. Kathaṃ panesa bahujanaahitāya paṭipanno hotīti? Evarūpassa hi saddhivihārikādayo ceva upaṭṭhākādayo ca tesaṃ ārakkhadevatā ādiṃ katvā tāsaṃ tāsaṃ mittabhūtā yāva brahmalokā sesadevatā ca ‘‘ayaṃ bhikkhu na ajānitvā karissatī’’ti tena katameva karonti, evamesa bahujanaahitāya paṭipanno hoti.
សុក្កបក្ខេ បាណាតិបាតា វេរមណិអាទីនំយេវ វសេន កាយកម្មវចីកម្មានិ វេទិតព្ពានិ។ កម្មដ្ឋានំ បន អវិសំវាទេត្វា កថេន្តោ អនុលោមិកេសុ ធម្មេសុ សមាទបេតិ នាម កោឡិតវិហារវាសី ចតុនិកាយិកតិស្សត្ថេរោ វិយ។ តស្ស កិរ ជេដ្ឋភាតា នន្ទាភយត្ថេរោ នាម បោតលិយវិហារេ វសន្តោ ឯកស្មិំ រោគេ សមុដ្ឋិតេ កនិដ្ឋំ បក្កោសាបេត្វា អាហ – ‘‘អាវុសោ, មយ្ហំ សល្លហុកំ កត្វា ឯកំ កម្មដ្ឋានំ កថេហី’’តិ។ កិំ, ភន្តេ, អញ្ញេន កម្មដ្ឋានេន, កពឡីការាហារំ បរិគ្គណ្ហិតុំ វដ្ដតីតិ? កិមត្ថិកោ ឯស, អាវុសោតិ? ភន្តេ, កពឡីការាហារោ ឧបាទារូបំ, ឯកស្មិញ្ច ឧបាទារូបេ ទិដ្ឋេ តេវីសតិ ឧបាទារូបានិ បាកដានិ ហោន្តីតិ ។ សោ ‘‘វដ្ដិស្សតិ, អាវុសោ, ឯត្តក’’ន្តិ តំ ឧយ្យោជេត្វា កពឡីការាហារំ បរិគ្គណ្ហិត្វា ឧបាទារូបំ សល្លក្ខេត្វា វិវដ្ដេត្វា អរហត្តំ បាបុណិ។ អថ នំ ថេរំ ពហិវិហារា អនិក្ខន្តមេវ បក្កោសិត្វា, ‘‘អាវុសោ, មហាអវស្សយោសិ មយ្ហំ ជាតោ’’តិ កនិដ្ឋត្ថេរស្ស អត្តនា បដិលទ្ធគុណំ អារោចេសិ។ ពហុជនហិតាយាតិ ឯតស្សបិ ហិ សទ្ធិវិហារិកាទយោ ‘‘អយំ ន អជានិត្វា ករិស្សតី’’តិ តេន កតមេវ ករោន្តីតិ ពហុជនហិតាយ បដិបន្នោ នាម ហោតីតិ។
Sukkapakkhe pāṇātipātā veramaṇiādīnaṃyeva vasena kāyakammavacīkammāni veditabbāni. Kammaṭṭhānaṃ pana avisaṃvādetvā kathento anulomikesu dhammesu samādapeti nāma koḷitavihāravāsī catunikāyikatissatthero viya. Tassa kira jeṭṭhabhātā nandābhayatthero nāma potaliyavihāre vasanto ekasmiṃ roge samuṭṭhite kaniṭṭhaṃ pakkosāpetvā āha – ‘‘āvuso, mayhaṃ sallahukaṃ katvā ekaṃ kammaṭṭhānaṃ kathehī’’ti. Kiṃ, bhante, aññena kammaṭṭhānena, kabaḷīkārāhāraṃ pariggaṇhituṃ vaṭṭatīti? Kimatthiko esa, āvusoti? Bhante, kabaḷīkārāhāro upādārūpaṃ, ekasmiñca upādārūpe diṭṭhe tevīsati upādārūpāni pākaṭāni hontīti . So ‘‘vaṭṭissati, āvuso, ettaka’’nti taṃ uyyojetvā kabaḷīkārāhāraṃ pariggaṇhitvā upādārūpaṃ sallakkhetvā vivaṭṭetvā arahattaṃ pāpuṇi. Atha naṃ theraṃ bahivihārā anikkhantameva pakkositvā, ‘‘āvuso, mahāavassayosi mayhaṃ jāto’’ti kaniṭṭhattherassa attanā paṭiladdhaguṇaṃ ārocesi. Bahujanahitāyāti etassapi hi saddhivihārikādayo ‘‘ayaṃ na ajānitvā karissatī’’ti tena katameva karontīti bahujanahitāya paṭipanno nāma hotīti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១. ញាតសុត្តំ • 1. Ñātasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១. ញាតសុត្តវណ្ណនា • 1. Ñātasuttavaṇṇanā
