| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೨. ರಥಕಾರವಗ್ಗೋ
2. Rathakāravaggo
೧. ಞಾತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Ñātasuttavaṇṇanā
೧೧. ದುತಿಯಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಞಾತೋತಿ ಪಞ್ಞಾತೋ ಪಾಕಟೋ। ಅನನುಲೋಮಿಕೇತಿ ಸಾಸನಸ್ಸ ನ ಅನುಲೋಮೇತೀತಿ ಅನನುಲೋಮಿಕಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅನನುಲೋಮಿಕೇ। ಕಾಯಕಮ್ಮೇತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿಮ್ಹಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇ। ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಏತಂ, ನ ಏವರೂಪೇ ಸಮಾದಪೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತಿ। ದಿಸಾ ನಮಸ್ಸಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಭೂತಬಲಿಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏವರೂಪೇ ಸಮಾದಪೇತಿ ಗಣ್ಹಾಪೇತಿ। ವಚೀಕಮ್ಮೇಪಿ ಮುಸಾವಾದಾದೀನಿ ಓಳಾರಿಕಾನಿ, ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕಂ ಪರಸ್ಸ ಅದಾತುಕಾಮೇನ ‘‘ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಅಯಂ ವಞ್ಚನಮುಸಾವಾದೋ ನಾಮ ವತ್ತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏವರೂಪೇ ಸಮಾದಪೇತಿ। ಮನೋಕಮ್ಮೇಪಿ ಅಭಿಜ್ಝಾದಯೋ ಓಳಾರಿಕಾ, ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ವಿಸಂವಾದೇತ್ವಾ ಕಥೇನ್ತೋ ಪನ ಅನನುಲೋಮಿಕೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮಾದಪೇತಿ ನಾಮ ದಕ್ಖಿಣವಿಹಾರವಾಸಿತ್ಥೇರೋ ವಿಯ। ತಂ ಕಿರ ಥೇರಂ ಏಕೋ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಮಚ್ಚಪುತ್ತೋ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ‘‘ಮೇತ್ತಾಯನ್ತೇನ ಪಠಮಂ ಕೀದಿಸೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ಮೇತ್ತಾಯಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ಥೇರೋ ಸಭಾಗವಿಸಭಾಗಂ ಅನಾಚಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ‘‘ಪಿಯಪುಗ್ಗಲೇ’’ತಿ ಆಹ। ತಸ್ಸ ಚ ಭರಿಯಾ ಪಿಯಾ ಹೋತಿ ಮನಾಪಾ, ಸೋ ತಂ ಆರಬ್ಭ ಮೇತ್ತಾಯನ್ತೋ ಉಮ್ಮಾದಂ ಪಾಪುಣಿ। ಕಥಂ ಪನೇಸ ಬಹುಜನಅಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ? ಏವರೂಪಸ್ಸ ಹಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದಯೋ ಚೇವ ಉಪಟ್ಠಾಕಾದಯೋ ಚ ತೇಸಂ ಆರಕ್ಖದೇವತಾ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ತಾಸಂ ತಾಸಂ ಮಿತ್ತಭೂತಾ ಯಾವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾ ಸೇಸದೇವತಾ ಚ ‘‘ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖು ನ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತೇನ ಕತಮೇವ ಕರೋನ್ತಿ, ಏವಮೇಸ ಬಹುಜನಅಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ।
11. Dutiyassa paṭhame ñātoti paññāto pākaṭo. Ananulomiketi sāsanassa na anulometīti ananulomikaṃ, tasmiṃ ananulomike. Kāyakammeti pāṇātipātādimhi kāyaduccarite. Oḷārikaṃ vā etaṃ, na evarūpe samādapetuṃ sakkoti. Disā namassituṃ vaṭṭati, bhūtabaliṃ kātuṃ vaṭṭatīti evarūpe samādapeti gaṇhāpeti. Vacīkammepi musāvādādīni oḷārikāni, attano santakaṃ parassa adātukāmena ‘‘natthī’’ti ayaṃ vañcanamusāvādo nāma vattuṃ vaṭṭatīti evarūpe samādapeti. Manokammepi abhijjhādayo oḷārikā, kammaṭṭhānaṃ visaṃvādetvā kathento pana ananulomikesu dhammesu samādapeti nāma dakkhiṇavihāravāsitthero viya. Taṃ kira theraṃ eko upaṭṭhāko amaccaputto upasaṅkamitvā ‘‘mettāyantena paṭhamaṃ kīdise puggale mettāyitabba’’nti pucchi. Thero sabhāgavisabhāgaṃ anācikkhitvā ‘‘piyapuggale’’ti āha. Tassa ca bhariyā piyā hoti manāpā, so taṃ ārabbha mettāyanto ummādaṃ pāpuṇi. Kathaṃ panesa bahujanaahitāya paṭipanno hotīti? Evarūpassa hi saddhivihārikādayo ceva upaṭṭhākādayo ca tesaṃ ārakkhadevatā ādiṃ katvā tāsaṃ tāsaṃ mittabhūtā yāva brahmalokā sesadevatā ca ‘‘ayaṃ bhikkhu na ajānitvā karissatī’’ti tena katameva karonti, evamesa bahujanaahitāya paṭipanno hoti.
ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೇ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣಿಆದೀನಂಯೇವ ವಸೇನ ಕಾಯಕಮ್ಮವಚೀಕಮ್ಮಾನಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಪನ ಅವಿಸಂವಾದೇತ್ವಾ ಕಥೇನ್ತೋ ಅನುಲೋಮಿಕೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಸಮಾದಪೇತಿ ನಾಮ ಕೋಳಿತವಿಹಾರವಾಸೀ ಚತುನಿಕಾಯಿಕತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ವಿಯ। ತಸ್ಸ ಕಿರ ಜೇಟ್ಠಭಾತಾ ನನ್ದಾಭಯತ್ಥೇರೋ ನಾಮ ಪೋತಲಿಯವಿಹಾರೇ ವಸನ್ತೋ ಏಕಸ್ಮಿಂ ರೋಗೇ ಸಮುಟ್ಠಿತೇ ಕನಿಟ್ಠಂ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ಆಹ – ‘‘ಆವುಸೋ, ಮಯ್ಹಂ ಸಲ್ಲಹುಕಂ ಕತ್ವಾ ಏಕಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇಹೀ’’ತಿ। ಕಿಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಞ್ಞೇನ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನೇನ, ಕಬಳೀಕಾರಾಹಾರಂ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ? ಕಿಮತ್ಥಿಕೋ ಏಸ, ಆವುಸೋತಿ? ಭನ್ತೇ, ಕಬಳೀಕಾರಾಹಾರೋ ಉಪಾದಾರೂಪಂ, ಏಕಸ್ಮಿಞ್ಚ ಉಪಾದಾರೂಪೇ ದಿಟ್ಠೇ ತೇವೀಸತಿ ಉಪಾದಾರೂಪಾನಿ ಪಾಕಟಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ । ಸೋ ‘‘ವಟ್ಟಿಸ್ಸತಿ, ಆವುಸೋ, ಏತ್ತಕ’’ನ್ತಿ ತಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಕಬಳೀಕಾರಾಹಾರಂ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಉಪಾದಾರೂಪಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ವಿವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿ। ಅಥ ನಂ ಥೇರಂ ಬಹಿವಿಹಾರಾ ಅನಿಕ್ಖನ್ತಮೇವ ಪಕ್ಕೋಸಿತ್ವಾ, ‘‘ಆವುಸೋ, ಮಹಾಅವಸ್ಸಯೋಸಿ ಮಯ್ಹಂ ಜಾತೋ’’ತಿ ಕನಿಟ್ಠತ್ಥೇರಸ್ಸ ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಲದ್ಧಗುಣಂ ಆರೋಚೇಸಿ। ಬಹುಜನಹಿತಾಯಾತಿ ಏತಸ್ಸಪಿ ಹಿ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾದಯೋ ‘‘ಅಯಂ ನ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತೇನ ಕತಮೇವ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ।
Sukkapakkhe pāṇātipātā veramaṇiādīnaṃyeva vasena kāyakammavacīkammāni veditabbāni. Kammaṭṭhānaṃ pana avisaṃvādetvā kathento anulomikesu dhammesu samādapeti nāma koḷitavihāravāsī catunikāyikatissatthero viya. Tassa kira jeṭṭhabhātā nandābhayatthero nāma potaliyavihāre vasanto ekasmiṃ roge samuṭṭhite kaniṭṭhaṃ pakkosāpetvā āha – ‘‘āvuso, mayhaṃ sallahukaṃ katvā ekaṃ kammaṭṭhānaṃ kathehī’’ti. Kiṃ, bhante, aññena kammaṭṭhānena, kabaḷīkārāhāraṃ pariggaṇhituṃ vaṭṭatīti? Kimatthiko esa, āvusoti? Bhante, kabaḷīkārāhāro upādārūpaṃ, ekasmiñca upādārūpe diṭṭhe tevīsati upādārūpāni pākaṭāni hontīti . So ‘‘vaṭṭissati, āvuso, ettaka’’nti taṃ uyyojetvā kabaḷīkārāhāraṃ pariggaṇhitvā upādārūpaṃ sallakkhetvā vivaṭṭetvā arahattaṃ pāpuṇi. Atha naṃ theraṃ bahivihārā anikkhantameva pakkositvā, ‘‘āvuso, mahāavassayosi mayhaṃ jāto’’ti kaniṭṭhattherassa attanā paṭiladdhaguṇaṃ ārocesi. Bahujanahitāyāti etassapi hi saddhivihārikādayo ‘‘ayaṃ na ajānitvā karissatī’’ti tena katameva karontīti bahujanahitāya paṭipanno nāma hotīti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧. ಞಾತಸುತ್ತಂ • 1. Ñātasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧. ಞಾತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Ñātasuttavaṇṇanā
