Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౫. ఞాతికసుత్తవణ్ణనా
5. Ñātikasuttavaṇṇanā
౪౫. అఞ్ఞమఞ్ఞం ద్విన్నం ఞాతీనం గామో ఞాతికోతి వుత్తోతి ఆహ ‘‘ద్విన్నం ఞాతకానం గామే’’తి. గిఞ్జకా వుచ్చన్తి ఇట్ఠకా, గిఞ్జకాహి ఏవ కతో ఆవసథో గిఞ్జకావసథో. సో కిర ఆవాసో యథా సుధాపరికమ్మేన పయోజనం నత్థి, ఏవం ఇట్ఠకాహి ఏవ చినిత్వా ఛాదేత్వా కతో. తాదిసఞ్హి ఛదనం సన్ధాయ భగవతా ఇట్ఠకాఛదనం అనుఞ్ఞాతం. తేన వుత్తం ‘‘ఇట్ఠకాహి కతే మహాపాసాదే’’తి. తత్థ ద్వారబన్ధకవాటఫలకాదీని పన దారుమయానియేవ. పరియాయతి అత్తనో ఫలం పరిగ్గహేత్వా వత్తతీతి పరియాయో, కారణన్తి ఆహ ‘‘ధమ్మపరియాయన్తి ధమ్మకారణ’’న్తి, పరియత్తిధమ్మభూతం విసేసాధిగమస్స హేతున్తి అత్థో. ఉపేచ్చ సుయ్యతి ఏత్థాతి ఉపస్సుతీతి వుత్తం ‘‘ఉపస్సుతీతి ఉపస్సుతిట్ఠాన’’న్తి. అత్తనో కమ్మన్తి యదత్థం తత్థ గతో, తం పరివేణసమజ్జనకిరియం. పహాయాతి అకత్వా. ఏవం మహత్థఞ్హి విముత్తాయతనసీసే ఠత్వా సుణన్తస్స మహతో అత్థాయ సంవత్తతి. ఏకఙ్గణం అహోసీతి సబ్బం వివటం అహోసి. తీసు హి భవేసు సఙ్ఖారగతం పచ్చయుప్పన్నవసేన మనసికరోతో భగవతో కిఞ్చి అసేసేత్వా సబ్బమ్పి తం ఞాణముఖే ఆపాథం ఉపగచ్ఛి. తేన వుత్తం ‘‘యావభవగ్గా ఏకఙ్గణం అహోసీ’’తి. తన్తివసేన తమత్థం వాచాయ నిచ్ఛారేన్తో ‘‘వచసా సజ్ఝాయం కరోన్తో’’తి వుత్తో. పచ్చయపచ్చయుప్పన్నవసేన చ అత్థం ఆహరిత్వా తేసం నిరోధేన వివట్టస్స ఆహతత్తా ‘‘యథానుసన్ధినా’’తి వుత్తం. అద్దస ఞాణచక్ఖునా.
45. Aññamaññaṃ dvinnaṃ ñātīnaṃ gāmo ñātikoti vuttoti āha ‘‘dvinnaṃ ñātakānaṃ gāme’’ti. Giñjakā vuccanti iṭṭhakā, giñjakāhi eva kato āvasatho giñjakāvasatho. So kira āvāso yathā sudhāparikammena payojanaṃ natthi, evaṃ iṭṭhakāhi eva cinitvā chādetvā kato. Tādisañhi chadanaṃ sandhāya bhagavatā iṭṭhakāchadanaṃ anuññātaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘iṭṭhakāhi kate mahāpāsāde’’ti. Tattha dvārabandhakavāṭaphalakādīni pana dārumayāniyeva. Pariyāyati attano phalaṃ pariggahetvā vattatīti pariyāyo, kāraṇanti āha ‘‘dhammapariyāyanti dhammakāraṇa’’nti, pariyattidhammabhūtaṃ visesādhigamassa hetunti attho. Upecca suyyati etthāti upassutīti vuttaṃ ‘‘upassutīti upassutiṭṭhāna’’nti. Attano kammanti yadatthaṃ tattha gato, taṃ pariveṇasamajjanakiriyaṃ. Pahāyāti akatvā. Evaṃ mahatthañhi vimuttāyatanasīse ṭhatvā suṇantassa mahato atthāya saṃvattati. Ekaṅgaṇaṃ ahosīti sabbaṃ vivaṭaṃ ahosi. Tīsu hi bhavesu saṅkhāragataṃ paccayuppannavasena manasikaroto bhagavato kiñci asesetvā sabbampi taṃ ñāṇamukhe āpāthaṃ upagacchi. Tena vuttaṃ ‘‘yāvabhavaggā ekaṅgaṇaṃ ahosī’’ti. Tantivasena tamatthaṃ vācāya nicchārento ‘‘vacasā sajjhāyaṃ karonto’’ti vutto. Paccayapaccayuppannavasena ca atthaṃ āharitvā tesaṃ nirodhena vivaṭṭassa āhatattā ‘‘yathānusandhinā’’ti vuttaṃ. Addasa ñāṇacakkhunā.
మనసా సజ్ఝాయం కరోన్తో ‘‘తుణ్హీభూతోవ పగుణం కరోన్తో’’తి వుత్తో. పదానుపదన్తి పదఞ్చ అనుపదఞ్చ. పురిమఞ్హి పదం నామ, తదనన్తరం అనుపదం. ఘటేత్వా సమ్బన్ధం కత్వా అవిచ్ఛిన్దిత్వా. పరియాపుణాతీతి అజ్ఝయతి. ఆధారప్పత్తన్తి ఆధారం చిత్తసన్తానప్పత్తం అప్పముట్ఠం గతత్తా ఆధారప్పత్తం నామ. కారణనిస్సితోతి లోకుత్తరధమ్మస్స కారణసన్నిస్సితో. ఆదిబ్రహ్మచరియకోతి ఆదిబ్రహ్మచరియం, తదేవ ఆదిబ్రహ్మచరియకం. ధమ్మపరియాయాపేక్ఖాయ పుల్లిఙ్గనిద్దేసో. తీసుపి ఇమేసూతి తతియచతుత్థపఞ్చమేసు తీసు సుత్తేసు.
Manasā sajjhāyaṃ karonto ‘‘tuṇhībhūtova paguṇaṃ karonto’’ti vutto. Padānupadanti padañca anupadañca. Purimañhi padaṃ nāma, tadanantaraṃ anupadaṃ. Ghaṭetvā sambandhaṃ katvā avicchinditvā. Pariyāpuṇātīti ajjhayati. Ādhārappattanti ādhāraṃ cittasantānappattaṃ appamuṭṭhaṃ gatattā ādhārappattaṃ nāma. Kāraṇanissitoti lokuttaradhammassa kāraṇasannissito. Ādibrahmacariyakoti ādibrahmacariyaṃ, tadeva ādibrahmacariyakaṃ. Dhammapariyāyāpekkhāya pulliṅganiddeso. Tīsupi imesūti tatiyacatutthapañcamesu tīsu suttesu.
ఞాతికసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Ñātikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౫. ఞాతికసుత్తం • 5. Ñātikasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౫. ఞాతికసుత్తవణ్ణనా • 5. Ñātikasuttavaṇṇanā